Vài ghi nhận về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama

Ngô Khôn Trí (Exryu Canada)

Tối ngày 22 tháng 5 vừa qua, đúng 21 giờ 30 phút chuyên cơ Air Force One chở Tổng thống Mỹ Obama và đoàn tùy tùng đã đáp xuống sân bay quốc tế Nội Bài, bắt đầu chuyến thăm VN.

Bộ công an VN đã huy động mọi phương tiện để sẵn sàng đảm bảo an toàn tuyệt đối đối với chuyến thăm của T/ thống Mỹ. Tại khách sạn mà T/ thống ở luôn có đội đặc nhiệm bảo vệ . Các tòa nhà chung quanh được yêu cầu phải đóng các cửa sổ hướng ra đường trong thời gian đoàn xe của tổng thống đi qua. Thiếu tướng Lương Văn Khang của Bộ tư lệnh cảnh vệ nói :”Mỗi người dân cũng đóng vai trò như 1 chiến sĩ, giúp lực lượng an ninh làm tốt nhất nhiệm vụ bảo an cho chuyến thăm lịch sử này”.

Sáng hôm sau 23/5 , ông Obama đến gặp Chủ tịch nước Trần Đại Quang, theo nghi lễ ngoại giao và cũng để chứng kiến các lễ ký kết mà 2 bên đã thảo thuận trước đó. Tại buổi tiệc chiêu đãi trưa, ông sử dụng câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” khi nhắc đến những người đã vun đắp mối quan hệ đối tác toàn diện Việt-Mỹ hiện nay.

Ông tuyên bố gỡ bỏ hoàn toàn cấm vận vũ khí với VN. ( Một trong những nội dung quan trọng đối với VN và cũng đối với Mỹ ?). Ông nói thêm việc bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương là dựa trên đánh giá chung sự phát triển của quan hệ 2 nước, chứ không phải vì Trung quốc ăn hiếp VN. Chủ tịch Trần Đại Quang nói quan hệ giữa Mỹ và VN tốt thì đóng góp hòa bình, ổn định cho khu vực châu Á-Thái Bình Dương và thế giới. (Điều này cho thấy rõ VN cần Mỹ giúp?)

Đối với vấn đề Biển Đông, ông Obama chỉ nói chung chung là Mỹ không ủng hộ một tuyên bố cụ thể nào, nhưng Mỹ ủng hộ quyền tự do hàng hải và hứa sẽ giúp VN đào tạo lực lượng gìn giữ hòa bình. (Lực lượng gìn giữ hòa bình này làm được việc gì ?, khả năng chiến đấu tới đâu ?, chi phí đào tạo do ai trả,.. thì không rõ)

Sau đó ông gặp Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại Nhà Sàn khu di tích Phủ chủ tịch. buổi chiều ông gặp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. (Phần này không được báo chí nói đến).

Sau 1 ngày bận rộn, ông tới quán bún chả trên phố Lê Văn Hưu để thưởng thức món ăn truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội, cùng với đầy bếp Mỹ nổi tiếng Anthony Bourdain. Ông dùng 2 suất và mua mang về 2 suất. Ổng cởi đồng hồ và bắt tay người dân khi ra khỏi quán.

Sáng ngày hôm sau 24/5, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, phát biểu trước hơn 2000 giới trẻ VN, ông dẫn bài thơ “Nam quốc sơn hà” của Lý Thường Kiệt trong câu nói :”Sau nhiều thế kỷ, số phận của các bạn không phải lúc nào cũng được tự quyết định. Sông núi nước Nam vua Nam ở, Rành rành định phận tại sách trời”. Ngoài ra, ông cũng nhắc đến nhạc sĩ Trịnh Công Sơn khi nói đến Nối vòng tay lớn, mối quan hệ Mỹ-Việt.

Ở đoạn cuối của bài phát biểu, ông dùng câu Kiều nổi tiếng của đại thi hào Nguyễn Du :”Rằng trăm năm cũng từ đây. Của tin gọi một chút này làm ghi”. Ông cũng có nhắc đến việc đại học Fulbright sẽ được thành lập tại VN, Nguyễn Du, Phan Chu Trinh, giáo sư toán học Ngô Bảo Châu, Hai Bà Trưng.

Ông cũng có nói đến việc nước lớn không được phép bắt nạt các nước nhỏ, không phải ông chỉ nói ở VN thôi mà ông đã nói khi tới thăm nước Lào trước đây (Nước Lào cũng bị nước lớn ăn hiếp ?). Tại Biển Đông, Mỹ hứa sẽ sát cánh bên các đối tác để bảo đảm tự do hàng hải (dĩ nhiên nếu không phải là đối tác thì sẽ không sát cánh ?). Mỹ sẽ mở cửa để cho hàng hóa của VN vào nước Mỹ theo cam kết TPP, giúp người lao động có công ăn việc làm và giúp chống tham nhũng.

Trước đây 2 nước là kẻ thù của nhau, gây ra nhiều cảnh đau thương nhưng hiện nay cần hàn gắn vết thương, giải quyết những vấn đề còn sót lại như mìn, chất độc da cam. Giúp nhau phát triển, đào tạo và nuôi dưỡng những con người tài năng (gần 19,000 sinh viên VN đang du học tại Mỹ).

Buổi trưa, ông đi thăm T/p HCM, 15 giờ 55, chuyên cơ Air Force One hạ cánh xuống sân bay Tân Sơn Nhất trong lúc có mưa lớn. Ông dùng xe chuyên dụng (báo chí VN gọi là quái xế ) để vào trung tâm Sài Gòn, hai bên đường hàng ngàn người dân hò reo , vẫy chào ông (1 nhận xét trên facebook nói giống như cảnh đoàn quân giải phóng lần đầu tiên vào Sài gòn).

Ông đã ghé thăm chùa Ngọc Hoàng có 100 năm tuổi, trong lúc thăm quan, một nhà sư gợi ý nếu muốn có con trai, người lễ chùa thường cầu nguyện trước 1 bức tượng trong chùa. Ông trả lời : “Tôi thích con gái ’’ (bởi vì ông có 2 cô con gái Malia và Sasha). Sau đó, ông đến gặp gỡ cộng đồng doanh nghiệp VN, tại tòa nhà Miss Áo dài, quận 1, buổi nói chuyện kết thúc vào lúc 18 giờ 30 phút.

Sáng ngày 25/5, 11 giờ 7 phút , ông gặp các thành viên Sáng kiến thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á (YSEALI) . Một bạn trẻ đặt câu hỏi về quản lý tài năng vì lo sợ các công ty nước ngoài lôi kéo tài năng VN. Ông trả lời các chính sách về thuế, xây dựng hạ tầng,… rất quan trọng, người tài sẽ không muốn rời quê hướng nếu họ không bị “tắc đường” ở đó. Ở một nước tham những, làm gì cũng phải đút lót thì họ không muốn ở lại. cần có 1 môi trường tốt cho giáo dục và hạ tầng cơ sở tốt để giữ chân nhân tài (còn lâu lắm ?). Một vài câu nói rất đáng tham khảo của ông là : “Một trong điều tuyệt vời trong hệ thống chính trị ở Mỹ, theo tôi, là chúng tôi có thể sửa lỗi để mọi chuyện tốt hơn”. Lúc 12 giờ 7 phút , ông nói: “ Tôi phải đi đây, Chúc sức khỏe các bạn”.

Chiều 25/5, ông rời t/p HCM đi Nhật dự Hội nghị thượng đỉnh G7, rồi sau đó dự định sẽ đi thăm t/p Hiroshima, nơi hứng chịu trái bom nguyên tử đầu tiên của nhân loại do Mỹ ném xuống cách đây 71 năm, 200 ngàn người đã chết. Ông sẽ không xin lỗi nhưng sẽ bày tỏ trách nhiệm lương tâm ?

Ông Obama được đông đảo người dân VN chào đón nồng hậu không chỉ tại vì ông là một tổng thống của một nước hùng mạnh nhất thế giới mà bởi vị ông là 1 vị tổng thống có tài, có đạo đức, trong sạch, bình dị, gần gũi, là 1 người lãnh đạo lý tưởng mà mọi người dân VN mong ước.

Ngoài tài thuyết trình lôi cuốn người nghe, ông còn có 1 lực lượng cố vấn chính trị, kinh tế, quân sự giỏi, hiểu biết bản tính của người VN và nhất là giới cầm quyền thích được khen về tự hào giữ nước, ý chí kiên cường bất khuất, Nên ông trích dẫn nhiều câu nói, bài thơ của những nhân vật lịch sử của VN trong mỗi lần phát biểu, làm mọi người nở mũi khen ông rầm rộ là hiểu biết lịch sử VN.

Ông đến VN lần này là để mở khoá cho vòi nước TPP chảy vào , đồng lúc cũng mở khoá cho ống lớn ( vũ khí sát thương và 100 chiếc máy bay,...) tuôn chảy ngược lại, cái mà người mua năn nỉ người bán bán cho. không trả giá, giá nào cũng mua ?. Người Mỹ hay nước Mỹ luôn thực dụng, có lợi thì làm. Trước đây, VN mình có lúc không đựơc tự quyết định số phận của mình, nhưng ngày nay mình phải tự quyết định việc chọn lựa số phận của mình. ?

Ông Obama là 1 vị tổng thống giỏi của nước Mỹ, ông đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị và kinh tế của mình ở VN.

Montréal, 25/5/2016

Ngô Khôn Trí