Một vài chia sẻ từ bệnh hen suyễn của cha tôi

Ngô Khôn Trí (Exryu Canada)

Trong 3 tháng vừa qua, tôi đã phải đi máy bay qua thăm cha tôi 3 lần vì ông bị đưa vào nhà thương cấp cứu liên tục 3 lần do căn bệnh quái ác, bệnh hen suyễn tái phát làm ông bị tức ngực, nghẹt thở.

Ngồi trên máy bay, đầu óc tôi luôn nghĩ về việc mình có thể làm được gì để giúp đỡ cho cha tôi, thay vì đơn thuần qua thăm hòi, động viên tinh thần như những lần trước đây .

Bác sĩ nói cha tôi mắc bệnh hen suyễn (Asthma), một căn bệnh viêm mạn tính đường hô hấp, tức là đường thở bị sưng phù làm cho người bệnh ho, nặng ngực và khó thở. Viêm là triệu chứng sưng đỏ và đau, vì là viêm mà không có thuốc chữa trị dứt điểm nên người ta gọi là viêm mạn tính.

Vì là căn bệnh có những triệu chứng khó kiểm soát khi tiếp xúc với môi trường có nhiều bụi, phấn cho nên các em tôi luôn cố gắng duy trì nhà cửa, phòng ngủ luôn được sạch sẽ, thay áo quần cho cha tôi thường xuyên và yêu cầu ông nên tránh xa những nơi có khói bụi, mùi thuốc lá.

Tuy nhiên, lần nhập viện khẩn cấp đầu tiên do hen suyễn của cha tôi, có thể là do hít thở không khí lạnh vào những ngày thời tiết thay đổi khi có nhiều mưa. Lần thứ hai là do uống thuốc không đúng cách, uống thuốc Prednisone (thuốc kháng viêm) trong lúc bụng đang đói , đúng ra phải uống chung với thức ăn và nên uống liền thuốc Dexilant (ngừa viêm bao tử) sau đó. Lần thứ ba là do dùng thuốc xịt và phun không đều độ nên khi bị tấn công (co thắt phế quản) bất chợt, hơi thở dồn dập làm cha tôi bị ngộp thở, hốt hoảng nên dùng thuốc quá liều chỉ định. Từ đó, phát sinh những phản ứng phụ như : tim đập loạn, nhức đầu, buồn nôn, chóng mặt, rối loạn ở dạ dày, ăn không ngon, mất ngủ,…

Qua tìm hiểu trên mạng, được biết không khí ra vào phổi bị cản trở, không được thay đổi thường xuyên nên nồng độ oxy trong máu bị giảm, tích đọng nhiều carbonic. Tình trạng thiếu oxy thường xuyên sẽ ảnh hưởng tới hoạt động của nhiều cơ quan đặc biệt là tim. Hơn nữa trước đây, mỗi lần lên cơn suyễn, cha tôi mất bình tĩnh, lo sợ nên tim đập loạn và lạm dụng thuốc. Do đó, bác sĩ có cho cha tôi uống thêm thuốc Diltiazem (giúp điều hòa nhịp tim), thuốc Clopidogrel (chống nghẽn mạch máu), thuốc Crestor (tăng cholesterol máu, phòng bệnh tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ) và thuốc Tamsulosin (điều trị các triệu chứng của bệnh phì đại tiền liệt tuyến, giúp giảm tiểu tiện khó khăn).

Thêm một điều quan trọng nhất mà tôi muốn chia sẽ với mọi người là cần chú tâm đến việc sử dụng các thuốc xịt và phun sương đúng cách để ngăn ngừa những biến chứng khi cơn suyễn tấn công. Có 2 loại thuốc điều trị hen suyễn : thuốc kháng viêm và thuốc giãn phế quản.

Trong trường hợp của cha tôi, Ngoài thuốc uống ra, bác sĩ cho mỗi ngày dùng 2 loại thuốc xịt (Aerosol): Ventolin (giảm co thắt phế quản, ngăn ngừa nghẹt thở) , Symbicort (chống viêm) và 2 loại thuốc phun (solution) : Budesonide (chống viêm) và Brovana (giãn phế quản). Khi hơi thở khò khè có thể dùng thêm thuốc phun Ipratropium Bromide and Albuterol Sulfate để làm giãn khí quản.

Trước đây, ít ai quan tâm nhiều đến 2 loại thuốc xịt và phun này, thường chỉ quan tâm nhiều đến thuốc uống, cha tôi không sử dụng thường xuyên, mà chỉ sử dụng nó khi cảm thấy khó thở. Thật ra, chúng là những loại thuốc phòng ngừa bệnh hen suyển rất hiệu quả nếu được sử dụng đúng cách (đúng giờ và đúng lượng).

Được biết hiện nay người ta vẫn chưa rõ nguyên do nào gây ra bệnh hen suyễn nhưng nhiều nghiên cứu nhận thấy một vài loại gen trong cơ thể người có khả năng làm cho người đó có nguy cơ mắc bệnh hen suyễn. Người mắc bệnh hen suyễn khi có những dấu hiệu như thở khò khè tái đi tái lại, ho nhiều vào ban đêm hay khi gần sáng, ho sau khi tập thể dục hay gắng sức, khó thở khi gặp một chất dị ứng nào đó, hay khi thay đổi thời tiết, kéo dài hơn 10 ngày, các triệu chứng này cải thiện khi dùng thuốc giãn phế quản. Cần đi gặp bác sĩ sớm để được xác định chẩn đoán.

Vì là căn bệnh mạn tính, tức là không có thuốc chữa trị dứt điểm, do đó việc phòng ngừa, ngăn chặn tấn công là cách điều trị duy nhất của căn bệnh này. Việc kiểm soát tốt sẽ đem cho người bệnh và gia đình họ một cuộc sống tốt đẹp hơn.

(Lưu ý : Bác sĩ chọn các loại thuốc tùy theo bệnh trạng của từng bệnh nhân, không thể tùy tiện dùng thuốc nếu không có sự đồng ý của bác sĩ. Muốn biết thêm chi tiết về công dụng, tác dụng của các loại thuốc, bạn cần tham khảo ở các website như www.dieutri.vn, www.thuoctot.net, www.thuocbietduoc.com.vn, www.suckhoedoisong.vn …. )

Montreal, ngày 21/4/2017

Ngô Khôn Trí