Khi tin có 4 trẻ em bị chết và hàng chục ngàn em khác bị bệnh vì dùng phải sữa bột có nhiễm chất melamine thì đã làm rung động cả nước Trung Quốc rồi lan đi cả thế giới . Các siêu thị gấp rút thu hồi những món hàng bị nhiễm nhưng cũng không cứu vẫn được tình thế vì đã có bằng chứng là tại Nam Hàn, Nhật, Việt Nam, Hương Cảng, Singapore, Đài Loan.. cũng bị nạn có những món hàng bị nhiễm melamine và sau cùng có tin là bánh kẹo nổi tiếng như Cadbury, Mars.. cũng bị nhiễm độc.

Chính phủ Trung Quốc cố gắng ngăn chặn sự công phẫn của dân chúng và đã bắt giam nhiều người dính líu vào việc này, hơn 20 người đã bị bắt và truy tố về tội đã pha trộn melamine vào sữa bột hòng kiếm lời. Nguyên do là những sữa và phó sản của một số nông trại nuôi bò không có đủ số lượng protein tối thiếu nên một số chủ nhân đã phà trộn melamine, một hóa chất dùng trong công nghiệp plastics, sơn dầu, hòng làm tăng nồng độ protein một cách giả tạo trong sữa bán ra. Một số nông trại nuôi bò sữa tại Trung Quốc gặp khó khăn vì giá thực phẩm gia súc gia tăng khiến làm cho sữa từ những con bò thiếu ăn bị thiếu protein khiến họ phải tìm cách pha trộn melamine hòng che mắt người mua.

Vụ khủng hoảng melamine..

Nội vụ đổ bể sau khi trong năm 2007, một số gia đình bỗng nhiên thấy một số trẻ sơ sinh bị mắc bệnh sau khi dùng sữa bột của công ty Tam Lộc ( Sanlu ) có hình 3 con nai. Mặc dù có tin báo động vào tháng 6/ 2007 rằng các vụ ngộ độc kể trên có thể do bị nhiễm melamine nhưng mãi đến tháng 11/ 2007 công ty Tam Lộc mới chịu xác nhận và ra lệnh thu hồi các hộp sữa lại nhưng đã có 4 em bị chết, 40000 em phải nằm bệnh viện và con số vẫn còn gia tăng. 109 công ty chế biến thực phẩm bị điều tra và 22 công ty đã bị phát giác là có pha trộn melamine vào hàng hóc bán ra. Phần lớn các bệnh nhân bị hư thận hoặc có sỏi trong thận do melamine gây ra. Một số những hộp sữa bột bị nhiễm melamine được bán tại Hương Cảng do công ty Nestle của Thụy Sĩ liên doanh với công ty Tam Lộc với tên là Nestle Dairy Pure Milk. Tuy công ty Nestle cố gắng giải thích là số lượng melamine rất thấp và không có ảnh hưởng lên sức khỏe trẻ em nhưng các chuyên viên Y tế Hương Cảng thì nói rằng dù melamine thấp đến đâu cũng không thể chấp nhận được và cấm loại sữa NESLAC Gold được bày bán tại thị trường.

Một phần trong những sản phẩm của Sanlu

Dư luận quẩn chúng hết sức phẫn nộ vì việc làm cẩu thả này, nhất là tại Trung Quốc có chính sách một gia đình chỉ có một đứa con nên khi cha mẹ thấy đứa con duy nhất trong gia đình mà dư luận gọi là “ những hoàng tử và công chúa “, bị đau ốm thì họ đã lên tiếng đòi chính phủ phải có biện pháp trừng phạt. Theo luật của Trung Quốc thì tội trạng này có thể dẫn đến án tử hình như trong vụ trước đây có một Giám đốc FDA của Trung Quốc bị đem ra xử tử về tội ăn hối lộ của các công ty dược phẩm làm ăn gian dối.

Melamine là gì ?

Hóa chất này được phát minh vào năm 1830 bởi khoa học gia Đức Justus von Liebig và có tên khoa học là cyanuramide. Melamine được dùng trong công nghiệp làm nhựa dẻo, sơn dầu, tráng nhựa cho các đồ gia dụng, chén bát, vải vóc và dùng để chế tạo hóa chất chống lửa , phân bón hóa học, phẩm nhuộm.. nói chung là hết sức thông dụng trong công nghiệp hóa chất.

Vào đầu năm 2007, các thanh tra thực phẩm gia súc tại Bắc Mỹ phát hiện trong một số bao thực phẩm chó mèo có chất melamine sau khi họ nhận được nhiều lời than phiền của các chủ nhận cho biết là chó mèo tự nhiên bị suy thận rồi chết sau khi ăn phải những loại thực phẩm nhập cảng từ Trung Quốc. Nội vụ sau đó được giàn xếp, một số người phạm pháp bị trừng phạt nhưng về sau lại phát hiện thêm một số hải sản, thuỷ sản tôm cá nhập khẩu, kem đánh răng.. từ Trung Quốc cũng bị nhiễm melamine khiến làm cho dư luận thế giới quan tâm nhiều hơn trong việc kiểm soát hàng hóa thực phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc, hiện nay được coi là trung tâm sản xuất hàng tiêu dùng và thực phẩm cho khắp thế giới..

Trong một cuộc nghiên cứu về ảnh hưởng của melamine lên sức khỏe thì BS Perry Martos đã chứng minh là chất melamine tác động lên chất cyanurid acid trong cơ thể rồi tạo nên những hòn sạn ( crystals ) ở trong thận khiến làm cho một số người và vật bị hư thận rồi chết.

Chính phủ Gia Nã Đại đã ra lệnh kiểm tra một số thực phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc và khám phá lá tình trạng này hết sức phổ biến như bánh kẹo Nissin Cha Dessert mix, Instant Coffee Blue Mountain va sau cùng loại kẹo White Rabbitt và một số bánh Kaiser chocolate và pretzels..

Từ Cộng Sản sang Tư Bản..

Các chuyên viên kinh tế cho rằng tình trạng kể trên đã sảy ra là vì chế độ kinh tế của Trung Quốc đã chuyển hướng từ Cộng Sản sang Tư bản quá mau khiến làm cho mọi người đua nhau tự do kinh doanh làm giàu càng mau, càng mạnh bằng mọi giá như lời khuyên của Đặng tiểu Bình khi đi thăm khu chế xuất Thẩm Quyên ( Shenzhen ) là “ vinh quang chi phú “ ( giàu sang là vinh quang ) thay thế khẩu hiệu của Mao trạch Đông là “ phục vục tốt nhân dân lao động “ và làm giàu là phi nghĩa của Mác ( property is stealing ).

TS Yanzhong Huang của Đại Học Seton Hall nói “ khó khăn của Trung Quốc là các thương gia đã không có tinh thần đạo đức nghề nghiệp của các chế độ tư bản ( lack of business ethics ). Rất khó kiểm soát các khâu chế biến thực phẩm ở Trung Quốc ví dụ như các trại nuôi bò có thể làm ăn đứng đắn nhưng lớp trung gian đã pha trộn melamine khi thu mua sữa từ các nông trại rồi đem dùng để chế tạo bánh kẹo hoặc sữa bột hòng cho có đủ nồng độ protein như khách hàng yêu cầu. Công ty Tam Lộc bị ảnh hưởng nặng hơn cả vì là công ty lớn nhất và trước đây được chính phủ cấp giấy khen là đạt tiêu chuẩn của AQSIQ ( Administration Quality Supervision Inspection Quarantine ) nhưng hiện nay Tam Lộc bị điều tra vệ vụ melamine và có ý che dấu nội vụ. Tam Lộc chỉ thu hồi hàng hóa sau khi được báo động bởi công ty sữa Fonterra của Tân Tây Lan liên doanh với Tam Lộc.

Đề cố gắng lấy lại uy tín cho hàng hóa Trung Quốc thì Quốc Hội đã ra lệnh kiểm tra kỹ hơn công nghiệp chế biến thực phẩm và dược phẩm và tập trung quyền hạn cho Bộ Y tế. Nhưng với hơn 50000 công ty chế biến thực phẩm thì theo lời TS Suttmeier thuộc Đại Học Oregon chuyên nghiên cứu về công nghiệp thực phẩm Trung Quốc thì chính phủ rất khó kiểm tra lối làm ăn cẩu thả của những thành phần gian dối chưa quen với chế độ quality control của các nước tư bản. Cần phải có những quy luật bảo vệ người tiêu dùng như ở Mỹ có những tổ chức như Consumers Union và tờ báo Consumer Reports luôn luôn kiểm tra khách quan hàng tiêu dùng một cách chính xác và vô tư.

Ngoài ra cũng cần có một chế độ giúp người tiêu dùng có thể kiện tụng dễ dàng các công ty chế tạo hàng hóa và thực phẩm, dược phẩm gây nguy hại tới tính mạng người mua ( product liability ).

TS Ren Fazheng tại Đại Học Nông Nghiệp Bắc Kinh nói “ hiện nay người dân quan tâm nhiều hơn tới vấn đề an toàn thực phẩm và chính phủ sẽ phải quan tâm nhiều hơn nữa..” Nhưng theo kinh nghiệm của vụ động đất tại Tứ Xuyên thì sau khi phát giác được trường hợp của một số trường học, cao ốc được xây cất cẩu thả làm cho nhiều học sinh bị chết oan thì mặc dù dư luận có ta thán nhưng rồi nội vị cũng bị ếm nhẹm làm cho chìm xuồng.

TS Yang nhận định rằng trong vụ Tam Lộc thì hiện nay đã có hai người bị truy tố và rất có thể bị án tử hình nhưng rồi cũng lại đâu vào đấy vì tình trạng tham nhũng tại một quốc gia đang từ chế độ Cộng Sản sang tư bản nhưng chưa có những đạo luật bảo vệ người tiêu dùng.

Nhưng theo lời TS Yang thì nếu chính phủ không giải quyết tận gốc vấn đề thì sẽ làm cho nền kinh tế Trung Quốc bị thiệt hại về lâu dài vì sẽ không còn ai muốn mua hàng nữa.. Nhất ngôn bất tín thì vạn sự bất tin !

Trường Xuân,MD.

© "Khi phát hành lại bài này cần phải có sự đồng ý của BS Vũ An Dzi (regulus1940@gmail.com)
và ghi rõ nguồn lấy từ www.erct.com"