Tuỳ bút Lưu An
 

Vài suy niệm trong cuộc sống

&

Giá trị của tỉnh thức

Vào truyện:

Hắn cũng như bao nhiêu đứa trẻ khác, đã có một gia đình yên ấm, cha của hắn làm thợ xây dựng, mẹ ở nhà lo việc nội trợ. Cha hắn mất trong một tai nạn nghề nghiệp, khi hắn ở tuổi lên 6, mẹ hắn không biết gì ngoài chuyện bếp núc, săn sóc chồng con nên gia đình đã rơi ngay vào sự khốn khổ. Trong hoàn cảnh khó khăn đó, mẹ hắn đã phải xin vào làm phụ hồ cho công ty xây cất, nơi mà cha hắn đã làm việc. Với công việc nặng nhọc phần lớn dành cho đàn ông, mẹ hắn chẳng còn hơi sức, thời gian để chăm sóc hắn. Đó là nguyên nhân chính đã đưa hắn vào con đường hư đốn.

Ở tuổi 15, 16 hắn đã nhập vào những nhóm thanh thiếu niên hư hỏng trong khu vực với đủ dạng tật ách như hút thuốc, bài bạc, ăn cắp vặt … Vừa vào tuổi 18 hắn đã phải đứng trước vành móng ngựa để nhận án tù 2 năm vì tội ăn trộm và cờ bạc. Ra tù chưa xong thời gian quản chế hắn lại trở vào trại giam với bản án 4 năm vì tái phạm tội cũ. Mẹ của hắn chẳng biết làm gì hơn là vẫn cúi mặt vào công việc kiếm tiền để thăm viếng và cấp dưỡng cho thằng con sống trong tù nhiều hơn ở nhà. Khi ở tuổi 25, vừa hãn mạn tù lần thứ 3 được khoảng hơn một năm thì mẹ hắn bị bệnh lao mà mất. Với kinh nhiệm đã học hỏi trong nhà giam từ những tên tội phạm đàn anh, kèm theo tánh liều lĩnh sẵn có đã biến hắn thành một kẻ trộm chuyên nghiệp. Tiền bạc kiếm được cho hắn cuộc sống tàm tạm dư thừa và tham gia vào thú vui đổ bác hàng ngày.

Một hôm hắn trèo vào một căn nhà, ngay phòng đầu tiên hắn đã tìm thấy một cái cặp trong đó có một bịch tiền khá lớn. Quá mừng rỡ hắn nhét nhanh xấp tiền vào túi quần và không quên xoá sạch những dấu vết. Đang định theo đường cũ thoát khỏi căn nhà thì hắn chợt nghe thấy tiếng than van cùng tiếng an ủi, lo lắng của hai người từ căn phòng phía sau. Với tí chút tò mò hắn nhẹ nhàng tiến đến nhìn qua kẽ hở của ván ngăn cách. Một thanh niên, trẻ hơn hắn khoảng 3,4 tuổi đang ân cần đút cơm cho một bà già. Qua lời đối thoại của hai người, cho biết đó là hai mẹ con, bà mẹ bị bệnh khá nặng về thận, hiện đang gặp khó khăn về vấn đề tài chánh để chi trả cho dịch vụ mua và ghép thận cho bà mẹ vào tuần sắp tới. Người con đã mong lấy thận của mình gép cấy cho mẹ nhưng xét nghiệm cho biết thận của anh ta cũng không được tốt lắm, nên chỉ còn cách là tìm người hiến tặng để cứu sống bà mẹ mà thôi.

Thấy mẹ có vẻ mệt, người con để bát cơm xuống chiếc ghế bên cạnh rồi nhẹ nhàng bế mẹ ngồi tựa vào thân của mình, để mẹ nghỉ tí chút rồi người con lại múc cơm cho mẹ:

-Mẹ cố gắng ăn thêm tí chút nữa cho khoẻ, bác sĩ cho biết đã tìm được người hiến tặng thận cho mẹ rồi. Tuần sau con sẽ xin nghỉ làm vài ba ngày để săn sóc cho mẹ, mẹ sẽ khoẻ lại như trước mà.

Nghe người con nói xong, bà mẹ đẩy nhẹ muỗn cơm của người con, đưa mắt nhìn thẳng vào mặt con trai với lời lẽ cứng mạnh:

-Mẹ không tin có người hoàn toàn không quen biết mà tốt đến mức dám tặng mẹ trái thận của họ. Hoạ chăng con đã bỏ tiền ra mua từ họ, nhưng tiền ở đâu mà con có để trả cho họ ?! Đại à, mẹ biết con yêu thương mẹ, muốn mẹ được sống để chúng ta gần nhau. Nhưng mẹ sẽ không bao giờ chịu chữa trị nếu con không nói sự thật cho mẹ biết, mẹ thà chết chứ không muốn sống trong mù mờ.

Hình như sự cương quyết của bà mẹ đã làm cho người con sợ hãi, lưỡng lự tí chút rồi người con cho mẹ biết, anh ta đã liên lạc được với một người khoẻ mạnh để mua một trái thận cho mẹ, dĩ nhiên với một món tiền rất lớn. Anh ta là thư ký kiêm thủ quĩ của một công ty may mặc nhỏ với khoảng gần 30 nhân viên, chuyên may gia công cho xuất cảng. Người chủ công ty lo lắng vào cuối năm nếu buôn bán không thuận lợi, công ty không có tiền để thưởng cho nhân viên, ông ta đã nghĩ ra một giải pháp là hàng tháng, mỗi nhân viên để dành ra 500 ngàn đồng, chủ nhân cho thêm vào 500 ngàn, như vậy mỗi tháng mỗi nhân viên có được 1 triệu, cuối năm được 12 triệu đồng để tiêu tết. Làm như vậy cũng tiện cho chủ hãng vì không phải bỏ ra một lúc món tiền quá lớn, nhất là vào cuối năm hãng cần tiền để sản xuất. Món tiền tích luỹ của nhân viên được tách biệt rõ ràng với hãng, một người do nhân viên của hãng bầu ra quản giữ, người đó chính là anh ta ( người con ). Hiện nay đã gần cuối năm cho nên món tiền thu nhận đã khoảng hơn 300 triệu đồng, đúng với món tiền cần thiết cho việc mua và giải phẫu thận cho mẹ vào tuần tới. Người con cho biết ngày hôm qua anh ta đã liều lĩnh rút tất cả món tiền tích luỹ của gần 30 người nhân viên của hãng với ý định chiều ngày mai sẽ mang di lo việc chữa bệnh cho mẹ.

Bà mẹ thẩn thờ nghe người con kể lể, đưa tay run run kéo đầu con trai vào sát ngực mình, nước mắt của bà dàn dụa trên khuôn mặt tái xám vì bệnh tật, bà nói như khóc vào tai con trai:

-Con ơi, mẹ quá cảm động vì lòng thương của con dành cho mẹ, nhưng con có bao giờ tưởng tượng ra cảnh mẹ làm sao mà khoẻ mạnh được khi mẹ phải nhìn thấy cảnh con ra toà, tù tội vì hành động vô nhân của một kẻ ăn cắp ? Rồi làm sao mẹ cam tâm, an nhàn được khi biết vì mẹ mà tương lai cuộc đời của con được ghi dấu là một tên tội phạm trong xã hội ?

Ngừng lại tí chút như để đè nén cảm xúc, bà mẹ nhìn thẳng vào mắt con trai , nói tiếp:

-Con có hình dung ra cảnh khốn cùng, bất hạnh của gần 30 gia đình đã bị con lừa đảo không ? Biết đâu trong đó cũng có những người giống như mẹ, cần món tiền dè sẻn đó để chữa bệnh cho cha mẹ, vợ chồng hay cho con cái của họ, hay món tiền đó, có người dự tính sửa lại căn nhà mục nát để thoát cảnh mưa soi, nắng chiếu mà gia đình họ đã phải chịu đựng nhiều năm qua ..v..v.. Con trai, thằng con hiếu đễ, yêu thương của mẹ ơi, con hãy suy nghĩ kỹ và tự hỏi, mẹ có phải là kẻ vô lương tâm, khốn nạn mà chấp nhận hành động dại khờ vô lý của con không ?

Cuối cùng bà mẹ đã khuyên nhủ và bắt người con hứa với bà là ngay sáng ngày mai phải đem món tiền gian trá đó trả lại vào tài khoản của ngân hàng như bình thường.

Đứng bên ngoài hắn ( tên trộm ) nhìn rất rõ diễn biến của câu truyện, hắn cảm động đến nỗi đờ đẫn với những lời chỉ dậy chân tình, đạo đức của bà mẹ. Hắn ngoái nhìn lại cuộc đời của chính hắn, bao nhiêu năm nhục nhã trong tù tội, những vụ lừa đảo, trèo tường khoét vách và cả những ngày thâu đêm suốt sáng bên chiếu bạc… Tất cả là những đồng tiền bất nhân, tàn bạo mà hắn đã chiếm hữu của người khác nó hiển hiện ra trong trí nhớ của hắn. Nhưng hôm nay, chứng kiến sự đạo hạnh của đứa con, nghe tận tai lời chỉ dậy trong sáng, đạo đức của bà mẹ đã thực sự kéo con người hắn vào một góc nhỏ đẹp đẽ của nhân phẩm một con người còn sót lại trong cái tổng thể to lớn xấu xa của con người hắn. Hắn đưa mắt thêm một lần nữa nhìn rất kỹ vào cảnh đứa con trai xấp xỉ tuổi hắn đang ngả đầu vào lòng ngực, vòng tay của bà mẹ bệnh hoạn. Cả hai mẹ con họ đều khóc, những giọt nước mắt của đạo đức, tình người nhầy nhụa trên mặt họ… đã làm cho hắn, một tên tội phạm trở về với lương tri.

Hắn im lặng trở lại căn phòng đầu tiên, móc trong túi áo ra xấp tiền mà chỉ vài ba phút trước hắn đã vui mừng thủ đắc vì nghĩ rằng mình đã may mắn có được món tiền quá to. Không một tí lưỡng lự, hắn bỏ xấp tiền trở lại vào trong cái cặp và không quên ghi nhớ tên bà mẹ trong tờ giấy của bệnh viện cũng có trong chiếc cặp rồi rất nhẹ nhàng theo đường cũ ra khỏi căn nhà.

Sáng hôm sau, không khó khăn gì để tên trộm tìm được vị bác sĩ trách nhiệm về vụ thay thận cho bà lão. Hắn nói dối với vị bác sĩ, hắn là cháu họ xa của bà lão, người đã nuôi dậy hắn lúc tuổi ấu thơ, khi biết bà bị bệnh, cần thay thận nên muốn tặng cho bà trái thận của mình để trả ơn. Hắn cũng không quên yêu cầu bác sĩ giữ thật kín, chỉ nói với bà ta là có người bị tai nạn giao thông, trước khi chết muốn hiến xác, và bà đã may mắn đúng lúc để nhận món quà đó mà thôi. Vị bác sĩ ban đầu có chút ngạc nhiên nhưng thấy hắn nói cũng có lý và cũng nghĩ chẳng có ai không quen biết mà làm cái chuyện kỳ lạ như vậy. Rồi sau vài ba tiếng đồng hồ kiểm soát sức khoẻ của hắn, bác sĩ cho biết hắn đủ điều kiện để cho thận.

Thế là sau khoảng 10 ngày, cuộc giải phẩu cho và thay thận đã được hoàn tất trôi chảy, hắn ở lại trong bệnh viện khoảng 5, 6 ngày cho lành vết thương rồi cám ơn vị bác sĩ và lẳng lặng rời xa. Trở về căn nhà ọp ẹp trong xóm lao động, hắn rời xa tất cả nhóm bạn bè cờ bạc, cũng tự hứa không bao giờ trở lại với nghề ăn trộm nữa.

Dựa vào sự khéo tay sẵn có trong nghề chế tác những sản phẩm mỹ nghệ được cắt từ những miếng gổ nhỏ dùng cho những tấm bảng hay tranh treo tường mà hắn đã học được trong thời gian bị tù tội. Những sản phẩm làm ra được hắn bỏ mối cho những tiệm bán đồ lưu niệm cho du khách trên trung tâm thành phố và vài tỉnh lân cận. Công việc ban đầu cũng có chút khó khăn vì chưa quen biết, nhưng dần dần khá hơn nhờ biết thị hiếu của khách và tay nghề càng lúc càng điêu luyện hơn.

Thấm thoát hắn đã bước vào nghề kiếm sống lương thiện được khoảng 6 tháng. Một hôm hắn chợt nhớ đến mẹ con người đàn bà mà hắn đã tặng trái thận của hắn và cũng là người đã kéo hắn khỏi bùn nhơ. Hắn muốn biết cuộc sống và sức khỏe của bà ta ra sao. Để tránh gặp mặt người con trai, hắn tìm đến căn nhà vào khoảng giữ chiều trong vai người bán quà lưu niệm. Ngay khi vừa gõ cửa, bà già từ trong nhà bước ra mở cửa cho hắn, bà ta hơi chau mày nhìn hắn rồi vui vẻ khi nghe hắn cho biết muốn giới thiệu với bà vài món hàng mỹ thuật của hắn. Hình như giữa bà và hắn có cái gì đó thân thiện khó giải thích, bà vồn vã mời hắn vào nhà, kéo chiếc ghế cho hắn ngồi rồi cũng chẳng hỏi gì về hắn bà ân cần rót ly nước đưa tận tay hắn. Hắn cũng vậy, im lặng nhìn bà với ánh mắt thiện cảm, ngồi xuống chiếc ghế, đưa tay đỡ lấy ly nước từ tay bà đem lên miệng uống rất tự nhiên. Một ý nghĩ tự nhiên hiện ra trong đầu hắn, có phải trong thân thể bà đã có phần máu thịt của hắn nên giữa bà và hắn có cái gì đó vô hình nối kéo thân thiết giữ bà ta và hắn thì phải?

Với vẻ ân cần bà ta hỏi về cuộc sống và làm việc của hắn. Hắn cũng chẳng có gì để giấu giếm, hắn cho bà biết bố mẹ không còn nữa, không ai kìm chế nên theo bạn xấu để rồi nhiều lần vướng vào lao lý, cuối cùng nhờ một may mắn hắn đã nhìn ra lỗi lầm để trở lại đường ngay lẽ phải. Hiện nay hắn đã thực sự rời xa mọi tật ách và lấy việc chế tác quà lưu niệm để sinh nhai. Nghe hắn tâm sự, thỉnh thoảng bà nhìn hắn với ánh mắt ái ngại, buông tiếng thở dài kèm theo vài lời an ủi, mong hắn gặp may trong cuộc sống. Ra vẻ vô tình, hắn hỏi bà về cuộc sống và sức khoẻ. Bà cho hắn biết, có một đứa con trai đang đi làm, còn sức khoẻ thì trước đây cũng có vấn đề nhưng vì may mắn có người thương hại mà giúp đỡ nên hiện nay cũng tạm gọi là yên ổn nhưng vẫn phải uống thuốc hàng ngày. Hắn đoán là bà không muốn nói ra quá nhiều về mình với người chưa quen biết nên hắn cũng không tò mò hỏi thêm. Cuộc gặp mặt ngắn ngủi nhưng vẫn cho hắn một niềm vui vì hắn thấy sự giúp đỡ của mình thực sự có ý nghĩa và càng ý nghĩa hơn là chính nhờ món quà mà hắn bỏ ra cho sự sống của bà. Nhưng cũng chính nhờ bà mà hắn đã tìm được con đường trong sáng, yên lành hiện tại cho cuộc đời hắn.

Sau lần gặp mặt thoáng qua đó đã làm cho hắn vui vẻ vì biết chắc chắn người mà mình giúp đỡ đã có cuộc sống tạm an vui, hắn lại trở về với công việc thủ công cho cuộc sống. Thời gian qua mau, gần 5 năm, cuộc sống của hắn càng lúc càng an định hơn. Hắn đang tính toán tìm một chỗ khác rộng rãi hơn, thu nhận một vài người làm phụ vì khách du lịch càng lúc càng nhiều, không những cung cấp cho thành phố mà còn phải gửi đi khắp tỉnh thành trong khắp nước. Rồi một hôm rảnh rỗi hắn chợt nhớ đến người đàn bà mà hắn đã giúp đỡ, hắn lại tìm đến để xem bà ta và gia đình ra sao. Căn nhà ọp ẹp ngày trước, không còn nữa, thay vào đó là một căn nhà khang trang 2 lầu, một trệt đã làm hắn ngạc nhiên, nghĩ rằng người mà mình muốn gặp đã không còn ở đây nữa. Để chắc chắn, hắn gõ vài tiếng vào cánh cửa, người đàn bà ngày trước, một tay dẫn một đứa bé trai khoảng 3 tuổi ra mở cửa cho hắn. Dù đã khá già so với 5 năm về trước nhưng bà ta vẫn nhận ra hắn, vẫn dáng điệu vồn vã, ánh mắt ngơ ngẩn vì ngạc nhiên, bà lão cầm lấy tay hắn vui mừng nói lớn:

-Trời ơi, cậu Hải, tôi và thằng Đại cứ nhắc đến cậu mãi, nhưng không biết tìm cậu nơi đâu! Cậu cũng vô tình thật lúc từ giã tôi mà không cho biết địa chỉ, đã thế suốt 5 năm qua cũng biệt tăm không đến thăm tôi lần nào cả !

Rồi cứ thế bà lão kể lể sự nhớ thương lạ kỳ của bà với hắn dù chỉ một lần quen biết sơ sài. Bà cũng cho biết là con trai của bà đã lập gia đình khoảng 4 năm về trước với một cô nhân viên cùng làm trong hãng may mặc. Hiện nay bà ở nhà trông nom nhà và thằng cháu nội. Cũng như lần gặp mặt đầu tiên, tự nhiên hắn có cảm giác rất gần gũi mến thương bà lão, hắn tự nghĩ, không lẽ sự suy đoán của hắn do sự dính kết máu thịt đã tạo ra sự thân thiết đó thật sao? Trong lúc hắn và bà già đang thân thiết nói chuyện, thì Đại con trai bà lão chở vợ trên chiếc xe gắn máy xà vào hiên căn nhà, bà lão vui mừng reo lên:

-À vợ chồng thằng Đại cũng về rồi, may mắn quá chúng nó cũng rất muốn gặp để biết mặt và làm quen với cậu.

Thế là cuộc hội ngộ, quen biết thân tình được xẩy ra. Mấy lần hắn tỏ vẻ ra về nhưng bà lão mà vợ chồng Đại cứ níu kéo mãi. Không thể chối từ được, hắn phải ở lại ăn bữa cơm tối với họ. Trong lúc ăn cơm bà già lại hỏi rất nhiều về cuộc sống của hắn, hắn cũng chẳng ngại ngần cho bà và vợ chồng Đại biết tất cả, không một tí giấu giếm. Ngay cả việc hắn đang có dự tính tìm nơi khác rộng lớn hơn và kiếm thêm người để mở rộng sản xuất. Trong không khí thân tình đó, với vẻ ngần ngại bà lão đưa mắt nhìn hắn và vợ chồng Đại, với tí rụt rè bà nói:

-Cậu Hải à, tôi nói điều này nếu không vừa ý , xin cậu bỏ qua, coi như tôi không nói nhe. Chẳng hiểu sao ngay từ lần đầu gặp mặt cậu 4, 5 năm về trước, tôi có cảm giác như rất thân thiết với cậu. Lần này tôi cũng có cảm giác như vậy, tôi có ý muốn nhận cậu làm con nuôi, làm vai anh của thắng Đại, cậu nghĩ sao ?

Đưa mắt ngạc nhiên trong ngỡ ngàng, chưa kịp trả lời thì Đại đã tiếp lời mẹ :

-Đúng đó anh Hải à, từ ngày gặp anh, mẹ em cứ nhắc đến anh mãi, bắt em nhiều lần đi tìm kiếm anh, nhưng chưa bao giờ biết mặt anh và mẹ em cũng chẳng biết rõ ràng chỗ ở của anh nên em cũng thua không tìm ra được. Hôm nay gặp lại anh, mẹ em đối với anh thế nào thì anh đã biết rồi, còn vợ chồng em thì ủng hộ hết mình, xin anh đừng từ chối nhe.

Rồi những lời đun vào rất chân thành của bà mẹ và vợ chồng Đại, hắn đã thành người thân trong gia đình. Bà mẹ rất vui mừng:

-Vậy là từ nay mẹ gọi thằng Hải là thằng Hai, còn vợ chồng thằng Đại là thằng Ba, con Ba nhe!

Rồi cũng trong bữa cơm đầu tiên gắn bó đó bà mẹ và cả vợ chồng đứa em nuôi đã đề nghị với hắn trả lại căn gác thuê nhỏ bé để chuyển cơ sở làm ăn đến căn nhà 3 tầng này. Hắn toàn quyền xử dụng tầng trệt để làm mặt bằng cho sản xuất cũng như mướn thêm người để mở rộng sản xuất ..v..v.. còn tầng 2 và 3 dành cho gia đình Đại và bà mẹ sinh sống.

Công việc làm ăn của hắn càng phát triển hơn khi dọn đến cơ sở mới. Khách đặt hàng nhiều hơn, hắn đã phải gọi thêm một người phụ hắn trong khâu sản xuất, một người chuyên lo giao hàng và mua sắm vật liệu . Rồi lại một kỳ tích khác lại đến, vợ chồng Đại tìm cách nối kết hắn với người chị gái chưa chồng của vợ Đại và một đám cưới nhanh chóng xẩy ra. Cuộc đời của hắn đã biến đổi ngỡ ngàng, từ một tên ăn trộm vào tù ra khám chỉ biết kiếm tiền cung phụng cho cờ bạc đỏ đen đã trở thành một ông chủ của một cơ sở nho nhỏ với mái gia đình yên ấm, hạnh phúc trong tình thương yêu của bà mẹ nuôi và vợ chồng đứa em nuôi cột chèo. Tất cả với hắn là một giấc mơ, đôi khi hắn muốn nói sự thật câu truyện cho bà mẹ và em nuôi của hắn hiểu, nhưng rồi hắn lại im lặng bỏ qua. Hắn tự nói, hạnh phúc của mình đang có đã là một niềm vui quá to lớn, một hạnh phúc vĩ đại trong ước mơ …Thế là quá đủ, quá tốt hãy để cho nó như vậy. Hơn nữa bản chất của câu truyện là một diễn tiến của đạo đức thể hiện trong sự hối cải, tạo ra vẻ đẹp thì cũng chằng cần làm cho nó xáo động. Hãy để vẻ đẹp đó đẹp mãi mãi ./.

Hết

Lưu An Vũ Ngọc Ruẩn

( Switzerland, Zuerich Jan, 2021 )

Vài hàng về tác giả :

Lưu An là bút hiệu của anh Vũ Ngọc Ruẩn. Anh Ruẩn  sinh năm 1946 tại Xuân Trường, Nam Ðịnh, Việt Nam. Bút hiệu Lưu An & Thượng Xuyên Lộ, cựu học sinh Chu Văn An 59-66, tốt nghiệp Master về Food Sciences đại học Kagoshima, Japan 1977. Anh Ruẫn hiện đang sinh sống tại Thụy Sĩ. Cảm tưởng về thơ văn của Lưu An xin gởi về  kamikawajiluan@yahoo.com

........

® "Khi phát hành lại thông tin từ trang này cần phải có sự đồng ý của tác giả 
và ghi rõ nguồn lấy từ http://www.erct.com/"