Tuỳ bút Lưu An
Tạm biệt và ḥ hẹn trong t́nh yêu
Vừa đọc xong bài “Những sân ga trong t́nh ca Nhật bản “ của anh Thụ Ân trong báo Tết ERCT năm Kỷ hợi 2019, nghe những bản nhạc đính kèm trong bài viết cùng với những câu hát rất lăng mạn được tác giả dịch ra tiếng Việt, mang cho tôi cảm giác thích thú, kéo tôi đến với những kỷ niệm đă qua trong 6 năm học hành và kiếm sống tại Nhật bản. Sáu năm không quá dài nhưng cũng chẳng phải là ngắn trong cuộc sống độc thân, tuổi thanh niên của một con người.
Rồi cũng với cảm xúc đó, tôi lại d́m ḿnh vào khoảng mốc thời gian xa hơn nữa trong quá khứ với trên 10 năm trời trong tuổi thanh niên của tôi khi sống tại VN. Ngày đó tôi c̣n là đứa học sinh của vài năm cuối ban trung học, dù chưa thực thụ là một thanh niên khôn lớn, nhưng bàn chân tôi đă chạm bước vào thành cửa của mơ mộng trong yêu đương. Nhưng khi bước vào đại học, cuộc sống t́nh cảm h́nh như thực sự đă sang trang, mang âm sắc phóng túng, mơ mộng của lối sống sinh viên với những cuộc t́nh nho nhỏ. Không dừng lại đó, thời gian vẫn lặng lẽ trôi qua, hoàn tất việc học rồi đi làm, cuộc đời rộng mở hơn trong giao tiếp đă cho tôi biết tính suy giữa thực tế và mơ mộng, giữ lư trí và cảm tính trong t́nh yêu. Rồi cũng như phần lớn thanh niên khác trong thời chiến chinh, tôi cũng phải miễn cưỡng ” xếp bút nghiên theo việc binh đao “. Với khoảng một năm trời dù chưa thực sự dấn thân vào bom đạn nhưng cũng cảm nhận được phần nào cái mong manh đượm mầu bi đát từ những cuộc t́nh của bạn bè trong quân ngũ. Rồi may mắn được trở về với kiếp dân sự trong vai người công chức, ánh mắt nh́n đời càng lúc càng chín chắn hơn. Những vướng víu t́nh cảm nếu có cũng không làm cho ḿnh phiền muộn mà phải buông xuôi, mà người ta gọi là “thất t́nh”. Đôi khi c̣n mỉm cười ( dù có chút u buồn !) nghĩ nó như một cơn gió lạnh thoáng qua ,cho ḿnh cái cảm giác run nhè nhẹ rồi đi vào quên lăng. Chính v́ vậy lúc rời xa đất nước tôi vẫn trong tư thế của một kẻ độc thân.
Hôm nay, trong không gian vắng lặng của mùa đông, thả hồn theo những bản nhạc xưa cũ, âm thanh một thời đă từng ru ḿnh trong mơ mộng. Bên ngoài khung cửa sổ tuyết lất phất rơi làm cho tôi muốn t́m đến cái khoái cảm viết lách, dùng văn chương, chữ nghĩa dẫn dắt kư ức ḿnh t́m về những kỷ niệm của đời ḿnh. Nhưng trong mớ ḅng bong, hổ lốn của kư ức, tôi tự hỏi viết ǵ đây cho ḷng ḿnh có được cái khoái cảm tột cùng trong văn chương? Sau một lúc suy nghĩ, cuối cùng tôi đă t́m được một chủ đề, viết về vài cái khác biệt của những diễn tiến trong t́nh yêu ở Nhật bản và Việt nam.
Dĩ nhiên, khi bước vào chủ đề này, tôi biết rằng, đó chỉ là cái nh́n hay cảm xúc rất chủ quan của ḿnh, có khi c̣n bị méo mó hay sai lầm v́ những kinh nhiệm non nớt không đủ mức từng trải để có một nhận định chính xác trong t́nh yêu. Biết như vậy, nhưng tôi vẫn tự nói với ḿnh là hăy cố gắng xử dụng văn chương g̣ nắn ngôn từ để làm cho chủ đề có những âm thanh của lăng mạn, của ướt át… Đem đến cho người đọc những cảm xúc thích thú, thả hồn lâng lâng trong văn chương cũng là một khoái cảm cho chính ḿnh th́ dù có sai lệch, chủ quan cũng chẳng c̣n quan trọng nữa.
Với bất cứ ai khi chấp nhận vào cái rắc rối ( hay đa mê ) của yêu đương th́ ít nhiều đều phải bước vào những diễn tiến của t́nh yêu. Nó có thể là những lần giận hờn hay hoài nhớ về một đưa đẩy nào đó mà hai người quen nhau. Nó cũng có thể là những cảnh chia ly, tạm biệt với nỗi buồn nhớ thương để cho ánh mắt ngơ ngác dơi theo người yêu khi chuyến xe chuyển bánh. Rồi những lần ḥ hẹn mà thời gian đợi chờ h́nh như được kéo dài lê thê mà tự hỏi, người đến hay không đến?. Và dĩ nhiên cũng có những nỗi buồn ướt mi v́ tương lai của t́nh yêu không trôi chảy do những khó khăn, ngăn cách của hoàn cảnh, của giai cấp gia đ́nh ..v..v.. Đó là những dạng thức diễn tiến của t́nh yêu, cuộc t́nh nào càng dài lâu càng có nhiều buồn vui và thách đố, nó có thể là những dẫy dài của hoan ca nhưng cũng chẳng có nghĩa là không phải là những buồn đau, tuyệt vọng.
Trong khuôn khổ bài viết này, tôi cố gắng nhắm vào 2 diễn tiến mà cá nhân tôi thích thú nhất, đă ấn sâu vào kư ức tôi rất nhiều đó là hiện tượng tạm biệt và ḥ hẹn trong t́nh yêu. Cũng trong chủ đề đó tôi sẽ nêu ra, dưới cái nh́n và cảm xúc rất chủ quan của tôi tại Việt nam và Nhật bản, nơi mà tôi đă sống trọn tuổi thanh niên. Cái tuổi mà bất cứ ai dù là trai hay gái đều có những ước mơ t́m thấy một người t́nh đúng nghĩa, hoà hợp với mong đợi của ḿnh để làm kẻ đồng hành cho suốt cuộc đời ḿnh.
Tạm biệt trong t́nh yêu.
Một quốc gia mà phương tiện di chuyển chiếm phần lớn là xe điện như Nhật bản th́ những cảnh trai gái yêu nhau tạm biệt, chia tay tại cầu tàu nơi xe điện khởi hành hay sân ga, nơi những chuyến xe điện đổ khách đến rồi lại chở khách ra đi, là h́nh ảnh xảy ra quá thông thường. Ở bất cứ thời gian nào, từ sáng tinh mơ đến đêm khuya heo hắt, chỉ cần chú ư một tí, người ta sẽ nh́n thấy những cảnh chia tay của những cặp trai gái yêu nhau. Họ có thể tiễn nhau về nhà sau một cuộc ḥ hẹn, vui chơi vừa chấm dứt. Họ cũng có thể chia tay để rồi xa nhau một thời gian ngắn ngủi với một vài tuần lễ hay dài lâu hơn kéo dài cả tháng, cả năm v́ công việc hay v́ một lư do nào đó.
H́nh ảnh một cô gái nắm chặt tay người con trai lần cuối trước khi buông ra cho người yêu bước lên con tàu đang chuẩn bị lăn bánh. Với khuôn mặt buồn rời rợi, có chút ngẩn ngơ nh́n theo từng bước chân của người yêu khi bước lên toa tàu cho đến khi thấy anh ta đă yên vị chỗ ngồi. Đứng bên ngoài, với vẻ buồn bă cô gái đưa bàn tay vẫy nhẹ, chạy chậm chậm theo con tàu đang từ từ lăn bánh như muốn thu ngắn lại khoảng không gian càng lúc càng với người yêu của ḿnh. Có lẽ vào một ngày mùa đông lạnh giá, tuyết đang rơi ở bất cứ nhà ga nào của Nhật, cảnh biệt ly như vậy cũng có đủ tố chất lăng mạn và đẹp đẽ đầy chất thơ như Cung Trầm Tưởng đă mô tả trong một lần đưa tiễn người yêu tại sân ga Lyon ở Paris:
……………
Tuyết rơi mỏng manh buồn
Ga Lyon đèn vàng
Cầm tay em muốn khóc
Nói chi cũng muộn màng
…………..
Buồn bă nhưng đẹp đẽ lắm thay, khi tuyết vẫn rơi, phủ trắng con tàu, kẻ tiễn đưa tự hỏi người ra đi có lạnh không để cuối cùng anh ta buồn và quay ra đổ lỗi cho mùa đông Paris:
…………….
Lên xe tiễn em đi
Chưa bao giờ buồn thế
Trời mùa đông Paris
Suốt đời làm chia ly.
………….
Nói như thế, không có nghĩa là tại Nhật không có những cuộc chia tay đẹp đẽ nặng t́nh, lăng mạn ở một không gian khác ngoài sân ga tàu điện. Tại phi trường, bến xe bus hay cả bến tàu thủy nối liền giữ các hải đảo với nhau…Người ta vẫn nh́n thấy những cuộc chia tay của những cặp yêu nhau, người con gái vẫn đờ đẫn ánh mắt nh́n theo người yêu và đưa bàn tay vẫy.
……………………..
Tôi đă từng chờ những chuyến xe
Đă từng đưa đón kẻ đi về
Chân bước hững hờ theo bóng lẻ
Một ḿnh làm cả cuộc chia ly
…………..
Những chiếc khăn mầu thổn thức bay
Những bàn tay vẫy những bàn tay
Những đôi mắt ướt nh́n đôi mắt
Buồn ở đâu hơn ở chốn này.
……………. Nguyễn Bính (?)
Với khoảng 6 năm sống, học và làm việc tại Nhật tôi đă bao lần ngẩn ngơ cảm động khi chứng kiến những cuộc chia tay của bạn bè, của người quen biết… trong buồn bă, tràn đầy nước mắt khi họ xa nhau. Nhưng đôi lần cũng làm tôi im lặng suy tư khi t́m thấy trong vẻ buồn đau đó vẫn có những âm thanh rất lăng mạn trong t́nh yêu ngọt ngào của họ.
Với chủ đề tiễn đưa trong t́nh yêu này, tôi muốn viết về một cuộc chia tay của một người bạn Việt nam với một cô bạn gái Nhật. Theo tôi đây là một mối t́nh đẹp, tràn đầy mơ mộng. Viết ra như để ghi dấu một kỷ niệm của tôi tại Nhật bản và cũng để xác định một cái nh́n đẹp của tôi về người phụ nữ Nhật ( chủ quan chăng ?) . Với tôi người con gái Nhật rất lăng mạn nhưng cũng rất thực tế, họ sẵn sàng thổ lộ t́nh yêu của ḿnh với người họ yêu không một chút ngại ngần. Họ không v́ bất cứ lư do ǵ, ngay cả ḷng tự ái cũng được gạt sang một bên khi họ muốn tỏ bầy t́nh yêu với người họ yêu. Với họ vấn đề chính là cuộc t́nh của họ không bị dang dở lúc chia tay.
Tôi có một anh bạn, chúng tôi quen nhau hoàn toàn t́nh cờ, ngồi gần nhau trong cùng chuyến máy bay Air Vietnam từ Sàigon sang Nhật bản vào đầu năm 1974. Tôi và anh ta cũng là công chức c̣n độc thân của chính phủ Nam Việt nam sang Nhật tu nghiệp nhưng khác cơ quan. Tôi đi theo chương tŕnh tu nghiệp dài hạn nhiều năm c̣n anh ta theo chương tŕnh ngắn hạn, chỉ kéo dài trong một năm. Đến Nhật không bao lâu anh bạn của tôi quen và yêu thương một cô gái Nhật, có ư định sau khi hoàn tất chương tŕnh tu nghiệp, anh và cô bạn gái sẽ kết hôn rồi cùng về Việt Nam sinh sống. Nhưng thay đổi năm 1975, mọi sự đă không như tính toán. Dù đă xong chương tŕnh tu nghiệp nhưng việc trở về nước làm việc đă không c̣n như dự tính nữa. Ở lại Nhật th́ gặp những khó khăn về ngôn ngữ cũng như t́nh trạng giấy tờ cư trú nên anh ta đă quyết định rời xa Nhật để t́m một quốc gia khác định cư, hy vọng thuận lợi hơn cho tương lai. Dĩ nhiên anh ta cũng biết, rời bỏ Nhật đến một nơi khác cũng có những thách đố, khó khăn nhất là thời gian khởi đầu, là điều làm cho anh ta suy nghĩ. Anh ta đă nói rất rơ với cô bạn Nhật về chuyến ra đi mà tương lai hoàn toàn mù mờ, không chắc chắn và có ư định chấm dứt cuộc t́nh yêu của hai người để không tạo ra những khó khăn cho tương lai của cô bạn.
Cô bạn gái đă không một tí lưỡng lự cho anh ta biết rằng, cô ta sẵn sàng theo anh ta đến bất cứ nơi nào, chấp nhận tất cả những khó khăn, khổ cực để được gần anh ta. Với cô ta có anh và được đồng hành với anh ta trong cuộc sống là tất cả niềm hạnh phúc mà cô ta chờ đợi . Cô bạn gái cũng chấn an anh, nếu v́ một lư do nào đó không thuận tiện, bất cứ lúc nào anh trở lại Nhật, cô ta cũng sẽ chờ đợi và cùng với anh tạo dựng sự an định b́nh thường như tất cả người Nhật khác.
Nhưng cuối cùng anh bạn của tôi đă quyết định rời bỏ Nhật và ra đi một ḿnh dù biết rằng cô bạn gái mong muốn được theo anh ta. Cảm động với t́nh yêu của cô bạn gái, anh nói với cô ta là sẽ cố gắng t́m được sự yên định của cuộc sống để có đủ điều kiện sẽ kéo cô ta theo nếu lúc đó cô ta c̣n yêu và bằng ḷng theo anh ta. Anh bạn cũng không quên nhắc cô bạn gái, không nên chờ đợi anh quá mức để rồi lỡ làng cuộc đời. Hăy nh́n vào thực tế để hiểu rơ rằng với hoàn cảnh không gia đ́nh, không thân nhân như anh muốn tạo dựng một cuộc sống an định tại một nơi xa lạ không phải dễ dàng.
Ngày anh bạn tôi khăn gói ra phi trường rời xa Nhật, trong cái không gian vắng lặng, đượm buồn tôi cùng với cô bạn gái của anh đưa tiễn. Một cuộc rời xa hoàn toàn buồn bă và vắng vẻ, người ra đi th́ tương lai mù mịt, tôi, kẻ ở lại cũng chẳng biết cuộc đời ḿnh sẽ ra sao nên cũng chỉ biết nắm tay nói vài lời chúc may mắn. Cô bạn gái với đôi mắt buồn, luôn luôn đi sát bên anh thỉnh thoảng nắm nhẹ bàn tay của anh như muốn truyền cho anh sự an ủi và gửi gấm ḷng tin cuối cùng của cô ta trong t́nh yêu trước khi xa cách.
Tôi c̣n nhớ lúc tiễn anh tới quầy kiểm soát, ngăn cách kẻ đi và người tiễn, cô gái nước mắt dàn dụa, ôm nhẹ vai anh bạn, không một chút ngại ngần cô ta nói với anh ta :
-Anh đi mạnh khoẻ, may mắn. Em sẽ chờ đợi anh, dù 2 năm, 5 năm, 10 năm hay cả đời em, bất cứ khi nào anh trở lại Nhật hay muốn em ra đi theo anh bất cứ nơi nào, tất cả đều là ước muốn mà em đợi chờ. Em đă nói với anh rồi, em yêu anh, nơi nào có anh th́ nơi đó em có niềm vui và hạnh phúc.
Nh́n cảnh cô gái với ánh mắt buồn thẫn thờ, chần chừ như không muốn buông ṿng tay ra cho người yêu ra đi, tôi cũng im lặng, ái ngại v́ cuộc chia tay của họ buồn quá. Nhưng rồi mọi chuyện cũng trở lại b́nh thường với những âm thanh có tí chút ồn ào của phi trường.
Khoảng hơn một tuần lễ sau đó, người bạn của tôi nhận được là thư đầu tiên của cô bạn gái, trong đó có một đoạn :
…………. Em đă không trả lại căn pḥng trọ của anh như anh đă dặn, em muốn giữ nó lại vài ba tháng v́ em không muốn mất đi tất cả những kỷ niệm của chúng ḿnh trong căn pḥng bé nhỏ nhưng ấm cúng đó. Dù chỉ là những mảnh giấy vụn, vài ba băng casette hư hỏng mà anh đă vứt bỏ trong thùng rác lúc thu dọn để ra đi … em đă thu nhặt bỏ vào một cái hộp bởi v́ nó là những vật kỷ niệm của chúng ḿnh lúc bên nhau, nó mang h́nh bóng của anh, người mà em măi măi yêu thương, nhung nhớ ………………
Rồi cứ vậy, gần như tuần lễ nào anh bạn của tôi đều nhận được một hay hai lá thư của cô bạn gái gửi sang, toàn là những lá thư tràn đầy nỗi nhớ thương và kỷ niệm. Một đoạn trong lá thư khác như sau :
…………. Hôm qua khi tan sở về, em lại đến căn pḥng của anh, ngồi vào chiếc bàn kotatsu nhớ đến anh, nhưng chỉ được một lúc, cảm thấy đói bụng, em đă đến quán ăn của chị Ryoko Nishimoto ở góc đường. Nơi mà anh và em đă quá quen thuộc với những bữa cơm tối tại đó . Em c̣n nhớ có lần anh đă nói với em, Ryoko có khuôn măt rất đẹp, dáng điệu quư phái nhất là nụ cười hiền thục của bà ta đă bao lần làm anh ngẩn ngơ ngắm nh́n!… Vừa trông thấy em mở chiếc cửa, Ryoko đă vồn vă kéo ghế cho em ngồi và hỏi em liên tục về đủ mọi chuyện về chúng ḿnh. Lúc này em mới thực sự nh́n ngắm kỹ chị ấy, đúng như anh nhận xét Ryoko là một phụ nữ đẹp và rất có duyên dù đă khá trọng tuổi. Sau một lúc nói chuyện, h́nh như nh́n thấy ánh mắt buồn và những câu trả lời lí nhí, không rơ ràng của em mỗi khi chị ấy hỏi về anh. Ryoko đă có chút nghi ngờ, với tí ngần ngại chị ấy hỏi tại sao mấy hôm nay không có anh đến ăn cơm và hôm nay em chỉ đến một ḿnh? Thấy em ngập ngừng, Ryoko vỗ nhẹ vào vai em như an ủi và cho biết nếu giữa em và anh có những phiền toái, chị ấy sẵn sàng giúp đỡ để cho em và anh vui trở lại.
Sau một lúc suy nghĩ, em đă buồn rầu kể cho Ryoko nghe tất cả chuyện của chúng ḿnh. Em cũng chẳng ngại ngần cho chị ấy biết, việc anh ra đi và không biết có c̣n trở lại hay kéo em đi, tất cả cũng chỉ là những điều mà em chỉ biết ước mong và chờ đợi. Nghe em kẻ lể, Ryoko im lặng suy nghĩ một lúc rồi vỗ nhẹ lên vai em mấy cái, với vẻ tin tưởng, chậm răi Ryoko nói với em:
-Chị tin là anh ấy sẽ trở lại Nhật để kéo em đi khi đă an định được cuộc sống, bởi v́ qua cái nh́n và kinh nhiệm của chị, anh ấy là người tốt, có thuỷ chung và nhất là anh ấy yêu em thật sự. ( lại vỗ vai em với nụ cười rất dễ mến Ryoko nói tiếp ) Chị tin tưởng là thế, em hăy vui để chờ đợi hạnh phúc, chắc sẽ đến với em. Chị không nh́n lầm đâu.
Anh yêu, có thật như Ryoko nói không anh ? Nếu đúng như vậy th́ chẳng có ǵ hạnh phúc hơn cho em được nữa . Em sẽ an ḷng chờ đợi cho đến ngày hạnh phúc đó ……………
Rồi thời gian vẫn chậm răi trôi, cuộc sống của tôi tại Nhật cũng không dễ dàng, tôi cũng phải lo t́m một chốn để ra đi. Trong hoàn cảnh lo lắng đó, tôi không c̣n tâm trí liên hệ nhiều với bạn bè, quen biết như trước nữa. Tôi cũng không nhớ rơ là trong hoàn cảnh nào và thời gian nào tôi và anh bạn đă không thư từ với nhau nữa. Nhưng tôi c̣n nhớ vào khoảng đầu năm 1979, qua một lá thư anh ta cho tôi biết anh ta và cô bạn gái Nhật vẫn c̣n liên hệ với nhau. Hàng tuần anh vẫn nhận được những lá thư đầy mật ngọt kể lể về những kỷ niệm và dấu tích của những tháng năm họ bên nhau tại Nhật, dĩ nhiên cả những tính toán cho tương lai của hai người. Cũng từ lá thư đó, tôi được biết cô bạn gái đă giữ lại căn pḥng thuê của anh ta 3 tháng sau khi họ chia tay. Cô vẫn đến đó như là một nơi chốn để được sống và t́m lại với những kỷ niệm của một thời yêu đương đẹp nhất trong đời cô ta.
Dù không c̣n liên hệ với anh bạn, nhưng tôi tin chắc là cuộc t́nh yêu của họ được diễn tiến có hậu. Anh bạn của tôi sẽ trở lại Nhật không phải v́ thất bại, mà trở lại để làm thủ tục kéo cô bạn gái của anh ra đi đến một nơi nào đó. Nơi mà anh ta đă sắp xếp hoàn hảo cho một mái ấm gia đ́nh, đúng với những ǵ mà người vợ tương lai của anh từng ước mơ: “Nơi nào có anh là em có tất cả “ !
Cảnh chia tay trong t́nh yêu tại VN có nhiều điểm khác biệt với Nhật bản. Sự khác biệt này có lẽ do cá tính của 2 dân tộc khác nhau trong vấn đề biểu lộ t́nh cảm lúc chia tay. Với người Nhật, nhất là với phụ nữ, họ biểu lộ t́nh cảm buồn bă, níu kéo rất rơ ràng khi từ giă người yêu. Nh́n một cô gái Nhật giă từ người yêu tại nhà ga, bến cảng, phi trường hay bất cứ nơi đâu … với dáng vẻ ngẩn ngơ, ánh mắt buồn bă dơi theo bước chân người ra đi cùng với bàn tay vẫy nhẹ… H́nh ảnh đó phô diễn một cách rất chân t́nh và đầy ắp lăng mạn.
C̣n người Việt nam dù trai hay gái lúc từ giă, chia tay nhau thái độ thiếu hẳn vẻ mặn nồng, níu kéo, nhiều khi họ c̣n cười vui hay nói những câu đùa giỡn lúc chia tay. T́nh cảm không sâu nặng rất ít tố chất của lăng mạn, nhất là trong các cuộc giă từ đơn sơ, b́nh thường, chẳng hạn hẹn nhau vui chơi rồi chia tay để về nhà….
Hiện tượng nhạt nhẽo đó cũng có thể người Việt nam chúng ta quá thực tế mà không t́m hay không cảm được những cái đẹp, cái đa mê, tiếc rẻ khi phải xa nhau như người Nhật. Nhưng cũng có thể người Việt nam chúng ta đă sinh ra và lớn lên không qua một môi trường giáo dục kỹ lưỡng, tế nhị như ở học đường cũng như trong gia đ́nh của người Nhật. Nếu ai sống, làm việc, nhất là liên hệ thân thiết với gia đ́nh Nhật bản sẽ nh́n thấy người mẹ cũng như thầy cô giáo luôn luôn chỉ dậy đứa bé ngay từ khi chúng 3, 4 tuổi lúc c̣n ở nhà hay từ khi vào mẫu giáo. Đứa bé phải biết vẫy tay, ra tận cửa tiễn bạn bè, cúi đầu chào, nói những câu từ giă biểu lộ sự níu kéo, tiếc rẻ khi người quen hay bạn của ḿnh phải rời xa
Nói như thế, không có nghĩa là sự giă biệt của Việt Nam chúng ta quá hời hợt, không có chiều sâu t́nh cảm trong những cuộc chia tay trong t́nh yêu trai gái. Theo nhận xét của tôi th́ vẫn có những trường hợp ngoại lệ, khác biệt theo từng cá nhân để có những hành động diễn tả sự giă từ trong t́nh yêu rất lăng mạn, rất xúc tích t́nh cảm, nhưng phải công nhận đó là những trường hợp khá tách biệt, mang tính riêng biệt cho từng cá nhân tuỳ theo cảm ứng về lăng mạn của họ chứ không phát sinh do nền giáo dục mang lại như Nhật bản.
Cá nhân tôi quen biết một cặp t́nh nhân, người con trai phải đi làm xa, chỉ vào dịp lễ nghỉ hay cuối năm anh ta mới có dịp trở lại sống và gặp được người yêu. Mỗi lần tiễn đưa anh ta tại phi trường, cô gái đều mang cho người con trai những ngạc nhiên rất cảm động. Có khi cô ta nhét vào túi áo anh ta một lá thư và nói nhỏ bên tai anh ta :
-Khi lên máy bay, anh hăy đọc nó nhe !
Đúng như lời dặn, người con trai sau khi ngồi yên định trên máy bay mới lấy lá thư của người yêu ra đọc. Một lá thư kể lể những thiếu sót, những lỗi lầm và cả tiếc rẻ của cô gái đă làm cho anh ta buồn, không vui trong lần gặp vừa qua và dĩ nhiên cũng kể lể với anh ta nhưng ngọt bùi khó quên của những ngày bên nhau. Một lần khác, không phải là một lá thư mà là một cái CD nho nhỏ bằng nửa bàn tay, một bản nhạc “Tiễn đưa “ và một mảnh giấy nhỏ với vài câu hát:
Chiều nay mấy giờ người ra phi cảng ? Mấy giờ người khuất trong ngàn cây ? Đời buồn tênh sao không đi bằng xe ngựa ?
Chiều nay mấy giờ người đi vào chân mây? Tôi đứng nơi này sao cho người ngó thấy ! T́nh c̣n đọng trong một bàn tay vẫy, tội t́nh ǵ ta không vẫy tay chào !
Tôi là núi sao người đành bỏ núi, tôi là thuyền sao người không sang sông ? Tôi là nhịp cầu sao người không bước tới ?
Nhạc khúc t́nh yêu rung suốt cả đời tôi, người đi rồi tôi một ḿnh ngồi lại ! Một ḿnh tôi trong gác vắng mênh mông, xin hăy tắt giùm tôi ánh điện ! Tiễn đưa một lần, buồn ơi đến bao giờ ? ..............
http://keeng.vn/audio/tien-dua-quang-dung/7C00EDA7.html
Hẹn ḥ trong t́nh yêu
Có lẽ với người phụ nữ Nhật bản, một trong những điều hạnh phúc và tự hào nhất trong đời của họ đó là có một gia đ́nh hạnh phúc, một người chồng qua một mối t́nh đem lại (rei-ai ), không phải qua dạng giới thiệu (mi-ai ) . Trong thời gian yêu nhau đó những cuộc hẹn ḥ (de-to) là một trong những thể cách mà người phụ nữ Nhật sung sướng và tự hào nhất.
Với bất cứ ai sống ở Nhật đều không lạ lùng khi nh́n thấy những cô gái Nhật trong những chiếc jupe thời trang và di nhiên cặp má, đôi môi cũng phải phớt tí mầu hồng ...có thể cô ta đứng trước sân ga, một giao điểm trong đại sảnh của nhà ga hay một góc nào đó gần một cửa hàng danh tiếng... dĩ nhiên cũng có thể là một bến xe bus hay trong một quán cà phê..v..v..Thỉnh thoảng cô gái dướn người lên đưa mắt nh́n xa xa về một góc đường đông người đang bận rộn di chuyển về hướng cô ta, mong nh́n thấy người ḿnh hẹn ḥ, ngóng đợi. Nếu ngẫu nhiên mà có một người bạn gái nào đó nh́n thấy cô ta, hai người chào nhau và chỉ nói vài ba lời rồi từ giă. Nếu chú ư người ta sẽ thấy, trên khuôn mặt của cô ta kín đáo hiện ra một niềm vui, sự tự hào v́ ḿnh đang chờ đợi hẹn ḥ (de-to) một người yêu.
Rồi khi người con trai đến, cô gái không dấu giếm vui mừng với nụ cười trọn vẹn, bước vội đến trước mặt anh ta cúi ḿnh chào rất lễ độ. Dù cô ta có đến nơi hẹn trước 15, 20 hay hơn 30 phút , nhưng khi người con trai ( rất chính xác hay hơi muộn tí chút so với giờ hẹn )nói câu xin lỗi v́ đến trễ hay làm cho cô ta phải đợi chờ ... nhưng cô gái vẫn vui vẻ và nói một câu :
-Em cũng vừa mới đến một vài phút mà thôi ( lời nói dối lịch sự và rất dễ thương của người phụ nữ Nhật! )
Hẹn ḥ ở nơi đâu cũng vậy, gần như bao giờ người phụ nữ Nhật cũng đến trước và đợi chờ ( không phải BỊ mà là họ MUỐN như vậy!) . Ngay như nơi hẹn ḥ trong quán nước, tiệm ăn cũng vậy người phụ nữ gần như luôn luôn đến trước và chuyện “giúp đỡ “người con trai rót rượu, quấy đường hay lau đôi đũa h́nh như vẫn là việc mà người phụ nữ Nhật rất thích làm cho người yêu của họ th́ phải ?!
Đó là người phụ nữ Nhật, c̣n người con trai Nhật th́ khác hoàn toàn. Tánh thụ động, im lặng ( đôi khi chờ đợi ) người phụ nữ cung phụng cho ḿnh đă là thói quen và gần như là chuyện phải có ( nhất là trong thời gian yêu nhau ). C̣n ḥ hẹn th́ chuyện đến cho hẹn trước và chờ đợi coi như là chuyện của các cô gái “ thích và tự hào v́ “de-to“! Trong trường hợp người con trai đến trước, cuộc ḥ hẹn lại có một dạng thức mới. Người con trai không đứng chỗ hẹn mà lang thang ở nơi nào đó chờ đúng giờ hẹn mới đến, nhưng anh ta không đứng đợi nếu người con gái chưa đến! Cũng có thể anh ta sẽ vào môt tiệm bán sách báo, đồ tặng ... giả vờ coi hàng nhưng thỉnh thoảng nh́n đến chỗ hẹn thấy người bạn gái đă đến rồi anh ta mới thủng thẳng đi đến chỗ hẹn....
Đại khái là thế, xă hội Nhật có lẽ khác, rất khác so với Tây phương nhất là với các cô gái VN! Đúng như vậy ở VN hẹn ḥ với người con trai là một cái khoái cảm trong đau thương ( mà chúng tôi thường nói với nhau là “cái thú đau thương “!). H́nh như người phụ nữ VN trong hẹn ḥ lúc c̣n là bạn t́nh yêu thường giữ khoảng cách với người con trai quá đáng (?). Cũng có thể họ kín đáo ( nếu không muốn nói là che dấu ) t́nh cảm vui mừng, thích thú của ḿnh khi gặp được người yêu. Đă thế rất nhiều người c̣n coi việc sai hẹn, không đến hay chậm trễ đến chỗ hẹn như là một cách thức làm tăng giá trị của ḿnh với người yêu. Với hoàn cảnh và cá tinh của người phụ nữ VN như vậy, người con trai dĩ nhiên là chẳng ai vui ḷng nhưng trong trạng huống gần như quá b́nh thường như vậy, họ cũng đành coi đó là một thử thách, một thái độ chiều chuộng người ḿnh yêu ( không chiều th́ làm sao đây !? đúng là cái thú đau thương! ) Ngay như trong văn chương, cái cảnh thất hẹn của phụ nữ VN xảy ra quá nhiều :
.........................
Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé
Để ḷng buồn, tôi dạo khắp trong sân
Ngó trên tay, điều thuốc cháy lui dần...
Tôi nói khẽ gướm sao mà nhớ thế !
…………….. (Hồ Dzếnh)
Cũng vậy, Nguyên Sa cũng phải dài cổ ra chờ đợi nhưng vẫn chưa chắc người ḿnh yêu, hẹn ḥ sẽ đến :
…………………
Tôi đợi em từ 8 giờ, bây giờ đă 9, có lẽ đă 9 giờ năm phút.
Tôi không đếm thời gian bằng đôi mắt say mê của một kẻ biển lận đếm bạc vàng rồi cất vào tủ sắt. Nhưng chắc em biết rằng thời gian đợi chờ - đợi chờ một người yêu, bao gờ cũng trôi qua rất chậm.
Tôi đứng hỏi thầm, em đến hay không đến ?
Tôi mong rằng em sẽ đến, nhưng cũng chắc là không !
………………
Rồi trong lúc đợi chờ, ngóng trông đó, kẻ t́nh si có quá đủ thời gian để vẽ ra một viễn tượng đẹp đẽ nếu người yêu đến chốn hẹn ḥ :
………………….
Tôi sẽ đưa em đi vào những con đường xa thẳm.
Tôi sẽ đưa em đi trên những bờ sông, không có thuyền, không có xe, chỉ có những ngón tay yêu đương lồng vào nhau t́m phương hướng.
Em có thể đến đây với đôi giầy cao gót để tôi tưởng ḿnh em vóc hạc. Nhưng nếu em vội vă th́ cứ đi chân không. Tôi sẽ không quên bọc mười đầu ngón chân em bằng tất cả tâm hồn say đắm yêu em.
Tôi mời em đi ngay, không cần lấy vé,
Không phải đợi chờ v́ điều kiện du hành là những ngón tay lồng vào nhau và tâm hồn đừng đơn chiếc. C̣n nếu cần th́ tôi sẽ làm người bán vé, nhưng tôi sẽ không quên làm người đồng hành duy nhất để đưa em đi. Và tôi cũng làm người lái tàu để không ai được dự phần vào câu chuyện của đôi ta.
Vé tàu có thể là những lá thư xanh, tàu là gian nhà rất nhỏ, nhưng mỗi ga tàu chắc chắn là những chiếc hôn nồng cháy cuộc đời.
……………….
Nhưng đó cũng chỉ là chữ nếu, chữ nếu khi cô gái, người yêu của thi sĩ đến nơi hẹn ḥ ( dù đến muộn ), c̣n không th́ nhà thơ cũng vẫn chẳng có lư do ǵ để buồn phiền mà c̣n lo lắng cho người yêu với những trận mưa hiu hắt :
………………….
C̣n nếu như em không đến, em không đến tôi cũng chả dám giận hờn em.
Em hăy ở lại nhà, đóng chặt cửa sổ kẻo mưa hiu hắt, kéo chăn trùm kín cổ, kẻo gió lùa về làm lạnh những giấc mơ êm.
Em đến hay không đến?
Tôi sẽ đợi chờ trong mưa mà không dám giận hờn trách móc em đâu.
Em không đến th́ tôi lại ra đi. Tôi sẽ cười vang và nghe núi vọng tiếng cười vang.
Phải, em không đến th́ tôi lại ra đi. Nhưng dù chỉ c̣n một phút giây chờ đợi trong mưa, tôi vẫn hỏi thầm âu yếm : “ Em có đến không ? Em có đến với cuộc đời ?”
……………..
Rồi trong một trang báo nào đó, tôi cũng gặp một anh chàng PDT, cũng là một kẻ điên mê v́ ḥ hẹn, anh chàng đă đạt đến một “cường độ mới “ trong ḥ hẹn, là yêu cầu cô gái cứ hẹn giả vờ cho anh chàng ta ngóng đợi, anh ta không giận dỗi dù phải đợi chờ cho đến lúc bạc đầu :
………………..
Đường t́nh yêu với muôn ngàn xa cách
Chẳng dễ ǵ ta đến được với nhau
Hẹn vờ thôi như xưa ấy lần đầu
Anh vẫn đợi mà không hề giận dỗi
Măi chờ em dẫu cho có bạc đầu .
……………
Viết đến đây, tôi tự hỏi ḿnh đă quá khắt khe với người phụ nữ VN chăng?. Thực tế trong kho văn chương chữ nghĩa của VN có biết bao nhiêu mối t́nh rất son sắt dù chứa đầy nước mắt đau buồn mà người phụ nữ VN đă diễn tả ḷng chung thuỷ đợi chờ, hứa hẹn trong t́nh yêu của họ đến mức tuyệt vời, như trong các tác phẩm: Thiếu phụ Nam Sương, Ḥn Vọng Phu, Chinh phụ Ngâm..v..v.. Đó không phải là những bóng dáng tuyệt vời, đáng tôn vinh người Phụ Nữ VN sao? Trong văn thơ mới cũng có thiếu ǵ đâu những cảnh hẹn ḥ mà người phụ nữ hiện ra như một kẻ đa t́nh, đầy chất lăng mạn, thi ca :
…………….
Chỉ tại anh, nên hôm nay dậy muộn
Sáng thứ hai bỏ mất một giờ đầu
Bốn “công si “, cô giáo già ác gớm
C̣n bắt em chép phạt mấy trăm câu
Ngày thứ tám em vào ngồi chép phạt
Mấy trăm câu mà viết măi chẳng xong
Bà giám thị cầm giấy lên chỉ thấy
Chúa nhật này trẫm có nhớ ái khanh không ?
………………
Nhất Tuấn
Công-si : Môt lối phạt tại các trường công lập, học tṛ bị phạt đến trường ngày chúa nhật để làm việc ǵ đó ( chép phạt, làm bài tập… ) mà nôm na gọi là “Đi học chúa nhật “ do một vị giám thị trong coi thường vào buổi sáng.
HẾT
Lưu an, Vũ Ngọc Ruẩn
( Thuỵ sĩ, mùa Đông 2019 )
Vài hàng về tác giả :
Lưu An là bút hiệu của anh Vũ Ngọc Ruẩn. Anh Ruẩn sinh năm 1946 tại Xuân Trường, Nam Định, Việt Nam. Bút hiệu Lưu An & Thượng Xuyên Lộ, cựu học sinh Chu Văn An 59-66, tốt nghiệp Master về Food Sciences đại học Kagoshima, Japan 1977. Anh Ruẫn hiện đang sinh sống tại Thụy Sĩ. Cảm tưởng về thơ văn của Lưu An xin gởi về kamikawajiluan@yahoo.com
........
® "Khi phát hành lại thông
tin từ trang này cần phải có sự đồng ư của tác giả
và ghi rơ
nguồn lấy từ http://www.erct.com/"