-Vứt ngay cho em cái con chó này! Từ đầu, anh đã biết nó là chó cái rồi chớ gì?

-Không. Anh đâu có biết.

Anh chàng lắc đầu lia lịa. “Không biết thật mà!”.

Con Kuu vẫn không hiểu là anh và vợ đang nói về nó, chỉ cúi cái đầu có buộc chiếc vòng cổ màu đỏ xuống một tí, đưa mắt ngơ ngác nhìn ông bà chủ. Cách đó một chút, đứa con trai mới lên mười tuổi đang đứng nghe cuộc cãi vã giữa hai người.

-Này, Minoru. Ba vứt con Kuu đó, con có chịu không?

-Con...

Khuôn mặt đứa con trai lộ vẻ bối rối.

-Ba làm thế nào thì con chịu hở? Nhưng má đã nói không, chắc mình đành phải nghe thôi!

Vợ anh chúa ghét nuôi súc vật trong nhà, dù là chó hay mèo. Bà nói:

-Rốt cuộc, người cho ăn với dọn phân cho nó là em chứ ai! Anh chỉ biết vuốt ve cái đầu hay nựng nịu nó là xong nhiệm vụ.

Đúng như vậy thật. Thế nhưng, mười năm nay, kể từ khi cưới nhau đến giờ, mỗi khi người vợ ném về phía anh một cái nhìn ghét bỏ, Suguro cứ phải xuống nước để được tiếp tục nuôi mấy con chim nhỏ. Anh cũng có lần tha một con mèo về (nhưng con mèo đó, vào dịp dọn nhà, không biết đã sổng đi đâu mất).

Để cho con chó Kuu đang có vấn đề này được làm một thành viên trong gia đình, anh phải thuyết phục vợ. Vả lại, con trai anh cũng vậy, nó giống mẹ, hầu như không ưa gì mấy thứ động vật bé nhỏ. Có lần trong khi tản bộ, chợt thấy ở tiệm bán sữa cạnh nhà, có ba con chó trắng hay vằn vện đang thò đầu ra khỏi một cái hộp, mũi kêu hích hích, thì người đứng sựng lại chỗ đó là anh, chứ cậu con trai thì giả tảng như không biết đến.

-Dễ thương quá!

-Thế hở ông?

Bà vợ ông bán sữa vui ra mặt. “Lứa này sinh được bốn con cơ. Có ông khách năn nỉ xin một con, ổng đem nó đi mất rồi”.

-Tôi cũng thèm một con ghê!

-Nếu vậy, ông cứ mang về cho. Bề gì bọn tôi cũng đang đợi có ai đến rước chúng đi.

-Thôi, đừng mà ba!

Đứa con trai giật giật tay anh, nói tiếp:

-Má giận cho coi. Chó này không phải giống lai căng hay sao, ba!

Thế nhưng, đối với Suguro thì bởi lũ chó con này lai căng như thế nên anh mới thấy dễ thương. Không hiểu vì sao mà cũng là chó thôi, nhưng anh thấy mình không hợp với loại chó thuần chủng vốn láu táu, lanh lợi. Anh chỉ thích loại chó tạp chủng nhút nhát nhưng mát tính, dễ nuôi.

-Chắc mẹ nó trước kia cũng lai hở bà?

-Dạ phải. Con chó mẹ có chút máu của giống Spitz.[1]

-Spitz à, tôi không thích. Phải lai mới được cơ.

Cuối cùng anh đã chọn một con chó trắng từ ba con chó con trong hộp. Nhìn giữa háng chó, anh thấy một vật nhỏng nhỏng nên đồ chừng nó là đực. Tội nghiệp cho con chó con này, mắt bên phải lại bé hơn mắt bên trái và chỉ con mắt bên phải mới có một quầng nâu viền chung quanh, làm anh thấy nó như đeo mắt kính.Trong vòng tay anh, con chó con mặc tình ngủ một cách thoải mái.

-Con không biết đâu đó nhen!

Đứa con trai nói thế trong một tiếng thở dài.”Má mắng cho ba coi!”.

Đúng như dự tưởng, đêm hôm ấy, vợ anh bắt đầu nổi cơn thịnh nộ. Như mọi lần, trước cảnh đó, anh chỉ biết im thin thít. Giải pháp ấy thần diệu thật, vì anh chỉ cần làm bộ lắng nghe, đợi khi đối phương mệt mỏi vì phải nói liên tục.

Thế rồi sau đó:

-Em thấy anh không? Anh có xoa mạc chược hay đánh gôn như bọn kia đâu nào. Rượu hầu như không biết uống, trai gái cũng không. Cái gọi là thú vui thì hoàn toàn không có (Nói tới đây, anh bèn cắt ngang, cúi mặt xuống ra chiều ủ dột)...........trừ một thứ là nuôi chim con với con chó nhỏ này. Thế mà cũng không được à? 

Suguro biết vợ mình không phải là hạng người đàn bà ác độc gì cho cam nên đến đây, anh bèn ngừng lại và nuốt sự bực tức. Thế rồi, tuy không bằng lòng mấy nhưng người vợ đã chấp nhận nuôi con chó nhỏ ấy với điều kiện là chính anh phải chăm sóc nó.

Hồi cùng lứa tuổi với đứa con trai bây giờ, anh sống ở thành phố Đại Liên. Trong nhà có một con chó tạp chủng lông nâu. Ban đầu, nó được đặt với một cái tên người, nhưng vì là một con chó ăn khỏe cho nên mọi người bèn gọi nó là Kuu (Ăn).

Tinh nó rất ngoan và trong gia đình, nó đặc biệt thích bám Suguro hơn ai hết. Vào tháng năm, mùa mà đường phố Đại Liên nở đầy hoa keo (acacia)[2], khi Suguro đeo nhếch nhác chiếc cặp Landocel[3] trên lưng và đang đi tới trường, con chó Kuu này lúc nào cũng chạy theo sau. Giữa đường, khi anh định đuổi về, nó chỉ dừng lại một chút và quẫy nhẹ cái đuôi cho anh thấy rồi lại lon ton bước tiếp đằng sau. Khi nào anh có lớp, nó bèn ra ngoài sân vận động nằm ngủ ở một góc và đợi cho đến khi anh từ trong lớp đi ra.

Anh thường đắc chí đi khoe với chúng bạn và người chung quanh:

-Con chó này có pha cả máu Mãn châu đó nghe! Nhìn mà xem! Lưỡi nó đâu có đỏ. Thấy màu lưỡi hơi xanh chưa? Chó Mãn châu con nào cũng vậy.

Tan trường ra, lúc nào anh cũng dắt con chó Kuu về nhà. Anh lặng lẽ đặt cái cặp đeo vai Landocel xuống chỗ cửa ra vào và lẻn ra ngoài bằng cách nào cho mẹ không bắt gặp. Ở công viên phía Tây (Tây Công Uyển) thường có đám cu-li tập họp nhau dưới hàng cây bạch dương (poplar) ăn cơm trưa nhưng nơi đó lại có một dòng suối có thể bắt được cá medaka[4] Trong khi anh đang chơi thì bên dưới bóng cây, Kuu đặt cái mặt của nó lên hai chân đằng trước và nhìn dõi theo anh như một bà mẹ trông chừng con.

Do đó mà anh cũng đặt tên cho con chó vừa mới xin về là Kuu như nó. Tuy mặt và màu lông khác hẳn con chó Kuu ngày xưa nhưng cả hai đều giống như đúc ở cái tính háu ăn. Chúng ăn nhiều đến độ bụng phình ra một cách khác thường.

Buổi sáng vừa mở mắt ra là Suguro đã nhìn về phía cửa nhà bếp.Trong cái hộp gỗ đặt trên tấm thảm tơi tả như xơ mướp, Kuu ta đang cố gắng vẫy đuôi lia lịa, nghếch một chân lên và nằm lăn qua lăn lại như cho biết đã sẵn sàng để được chủ gãi ngứa. Khi anh gãi lên cái bụng vốn có những núm vú nhỏ như mấy mụn nhọt thì chân cẳng nó lại động đậy như vừa bị điện giật

-Thấy không? Con chó này chỉ thích mỗi mình anh.

Anh tự mãn như thế nhưng bà vợ lại thốt ra một câu như khích bác:

-Con chó này thì đối với ai mà nó chẳng vậy!

Mà thật thế, ngẫm ra thì đối với anh bán hàng đi lấy mối hay ông phát thư, Kuu lúc nào cũng làm dáng, kiểu như bò đến bên cạnh, ve vẩy cái đuôi và ngẩng mặt lên nhìn. Chó tạp chủng khác với loại chó thuần chủng vốn có bộ lông mượt mà. Nếu không làm bộ làm điệu như vậy thì chúng sẽ không được cho ăn. Ai cũng biết là điều đó đã nằm từ trong bản năng của chúng. Lúc chiến tranh mới kết thúc chưa được bao lâu, có một con chó đi lạc vào nhà người đàn anh của Suguro. Thế nhưng, chỉ có các ngày thứ hai, thứ tư và thứ sáu trong tuần là nó đến gác cửa cho ngôi nhà của người đàn anh ấy, còn những ngày như thứ ba, năm, bảy, hình như nó lại đi ăn chực ở một gia đình khác. Người đàn anh của Suguro đã bảo anh rằng, vì lúc đó mới bước vào giai đoạn hậu chiến, hãy còn khan hiếm thực phẩm, nên có thể là bọn chó tạp chủng đã tìm cách vận dụng trí não để làm sao thích ứng được với thời cuộc.    

-Chuyện kỳ khôi như vậy mà cũng xảy ra được à?

-Tôi không biết thực hư thế nào nhưng tôi nghĩ bọn chó tạp chủng chúng nó  đáng thương như thế đấy.

Dù con trai anh đã tập cho con chó biết khi nào cho ăn mới được phép ăn (o-azuke) và cách ngồi phải như thế nào, nhưng nó vẫn không nhớ nỗi.Như muốn xin lỗi là mình không tài nào nhớ được lời cậu chủ dạy, nó làm mặt e sợ.

-Con chó này! Sao mày ngu thế!

Rồi làm như đã chán với con chó, thằng bé nhà anh không thèm ngó tới nó nửa. Khi cậu ta vừa ở trường về hay đang ăn dậm trong vườn, Kuu ta thường ve vẩy đuôi và tiến tới gần.

-Oh no! Oh no! (Không! Không mà!)

Rồi Minoru đuổi con vật đi chỗ khác.

-Tại sao con lại ghét nó?

-Tại nó bẩn, chớ gì nữa. Hơn nữa, đầu óc lại ngu đần. Nếu nó được như con chó Lassie nổi tiếng kia thì không nói làm gì!

-Nếu con chăm dạy nó thì chó nào rồi cũng lanh lợi hết thôi mà!

-Không được. Gốc gác của nó là thứ chó lai giống tạp nhạp rồi.Nó đã thiếu thông minh từ lúc mới đẻ.

Suguro chưng hửng.Tuy anh muốn mắng con nhưng lại bối rối, vì không biết phải mắng cách nào nên đã không thốt nên lời.           

*** 

Anh vừa nhìn cảnh đứa con trai chửi bới con cho nhỏ vừa suy nghĩ: “Hồi ba má chia tay, mình cũng đang ở lứa tuổi của thằng bé này đây!”.

Kể từ mùa đông năm đó, cuộc sống của cha mẹ của Suguro đã lộ ra nhiều rạn nứt. Đã có nhiều bữa ăn tối không có bóng bố anh. Dù có đôi khi cả ba người cùng ngồi quanh mâm đi nữa, bố mẹ anh lúc nào cũng lẩn tránh cặp mắt của nhau, miệng thì nhai nhưng thái độ của họ vẫn lạnh nhạt. Mẹ Suguro cố tình chỉ nói những câu dịu dàng cho mỗi anh nghe. Suguro thì vừa ăn cơm vừa dò xét gương mặt của cha mẹ, vừa tự hỏi cái gì đã làm cho hai ông bà phải tranh chấp kịch liệt đến mức này. Khi cơm nước xong, ánh đèn trong phòng khách vẫn tiếp tục sáng rất lâu. Bây giờ nghĩ lại, anh chắc lúc đó cha mẹ mình đang bàn bạc về chuyện ly hôn. Phải nói là tiếng quát tháo giận dữ của cha và tiếng khóc thút thít của mẹ đã vọng tới bên tai, làm cho lòng anh cay đắng xót xa và để khỏi phải nghe những âm thanh đó, anh đã dùng ngón ta nút chặt lỗ tai.

Mùa đông ở Đại Liên cứ đến bốn giờ chiều, trời đã tối. Cho dù thấy những làn khói đầy bồ hóng đen từ cái lò sưởi kiểu Nga (Pechika)[5] bắt đầu bò trên mặt tuyết đóng băng và mọi nhà đều đã lên đèn, lúc bấy giờ Suguro một là ở lại trường, hai là dù đã ra khỏi trường vẫn đi lang thang ngoài đường chứ chưa chịu về nhà. Anh không muốn về nhà nếu chỉ để chứng kiến mẹ mình ngồi im lặng như một pho tượng đá màu xám trong căn phòng tối hù, đang thừ người ra như nghĩ ngợi điều gì. Những lúc đó, sau lưng anh, lúc nào cũng có bóng con Kuu bận bịu chúi mũi thật sâu vào trong lớp tuyết rồi bới banh nó ra, nếu không thì cũng để lại vết nước tiểu vàng khè và cứ thế mà theo chân anh đến bất cứ chỗ nào. Chỉ đến khi Suguro dừng bước, nó mới lúc lắc cái đầu và đưa cặp mắt buồn bã chăm chú nhìn anh.

-Này bạn Yokomizo, đi chơi không nào?

-Không được! Sắp tới giờ cơm tối rồi.

Một buổi chiều đông như thế này, bạn bè anh cũng chẳng có ma nào chịu ra ngoài, Suguro bắt buộc tiếp tục bước loanh quanh một mình như vậy.

-Chán quá ta!

Lúc không thể nào làm gì khác hơn là đi về nhà, Suguro không khỏi cất tiếng thở dài. Khi anh đổi hướng đi, con Kuu cũng xoay một vòng đuổi theo anh và nhẫn nại bám lấy bước chủ. Nó lại đào bới đám tuyết nó vừa sục mũi xuống làm thành một cái lỗ rồi tất tả chạy theo anh.Về đến nhà là Suguro lại phải bắt đầu đón nhận những bữa cơm đầy cay đắng với tiếng khóc thút thít của mẹ mình.

Đôi khi Suguro lại nghĩ: “Con chó này không gặp phải những cảnh ngộ như mình nên nó mới bình thản như thế!” và “Không biết giống chó có bao giờ nhận thức được rằng người ta đang cư xử tốt với nó hay không nhỉ?”

Khi anh thấy con trai mình xua đuổi con chó một cách tàn nhẫn, anh mới nghĩ là mình sống với vợ cho đến hôm nay mà không đặt vấn đề chia tay là một điều tốt. Dĩ nhiên, đàn ông như anh làm gì chẳng có vài ba điều bất mãn về vợ mình. Thế nhưng sở dĩ anh chưa có một lần nào nghĩ đến việc chia tay người vợ là vì một lý do chính: anh không muốn cho đứa con trai phải nếm cái nỗi cô độc mà mình đã trải nghiệm suốt thời thơ ấu. Mỗi ngày anh đã chứng kiến cảnh cha mẹ thù hận và làm tổn thương nhau trong khi anh thì không có một người nào tâm sự để trút cho vơi những niềm đắng cay. Mẹ kể xấu cho anh về bố, còn bố đôi khi như sực nhớ ra mới nói với anh bằng một giọng êm ái.Thế nhưng việc được bố cử xử dịu dàng lại là một điều làm cho Suguro vô cùng khổ tâm. Bởi vì lúc ấy, anh có cảm tưởng mình đang phản bội mẹ. Do đó, anh chỉ biết gửi gắm tâm sự của mình cho con chó. Chỉ có mỗi con chó tạp chủng đen đủi mới là người bạn đồng hành của Suguro suốt thời thơ ấu, hiểu rõ nỗi cô đơn của anh. Do đó mà mỗi lần cậu chủ nhỏ dừng chân lại trên mặt tuyết buổi chiều, con chó đã ngúc ngắc cái đầu rồi đăm đăm nhìn anh với cặp mắt buồn bã.

-Con chó này làm em mắc cỡ quá!

-Tại sao?

-Hôm nay, em ra tiệm bán thịt, con Kuu nó cũng lững thững đi theo. Thế rồi có một bà nội trợ nào đó dắt theo một con chó giống Đan Mạch (Great Dane)[6]     thì phải, dáng dấp đường đường, cũng đến nơi. Khi anh hàng thịt ném cho miếng xương, con chó kia chẳng thèm quay lại nhìn. Thế mà con Kuu này mừng hết cỡ, bay tới vồ lấy. Nó làm như thể ở nhà mình, không ai cho nó ăn vậy đó! Khiến cho anh hàng thịt mỉa mai rằng nó đúng là giống chó tạp chủng nên có khác.

-Chuyện chỉ có bấy nhiêu! Nếu mình biết huấn luyện nó thì sẽ giải quyết được thôi mà!

-Em dạy nó chỉ ăn khi nào cho phép (oazuke) mà không bao giờ nó nhớ! Loại chó như vậy, hỏi anh xem em còn biết huấn luyện cách nào? Này, thôi anh đem trả nó lại cho tiệm bán sữa giùm đi! Nếu anh còn muốn nuôi chó thì phải đi xin con nào cho ra hồn.

-Phải rồi, ba ơi! Mình phải kiếm con chó nào thông minh như chó Lassie trong phim mới được.

Đến thằng con mình mà cũng nói như thế để về hùa với mẹ nó. Suguro bèn bực mình, mở tờ báo ra và cúi nhìn. Lý do anh tức giận không phải là con chó mà thôi. Anh ghét cả lối suy nghĩ của hai mẹ con.

Năm ngoái, lúc trong nhà bàn xem có bán hay không bán chiếc xe hơi của gia đình, anh đã từng trải qua hoàn cảnh giống như hôm nay. Đó là lúc vợ anh khuyên nên đem chiếc Austin tàn tạ đã dùng từ ba năm nay bán đi để tậu một chiếc xe mới.

-Mình mà lo được tiền cọc rồi thì sau đó, mỗi tháng chỉ cần chuẩn bị tiền trả góp. Cách đó tiện lợi lắm.

Thế nhưng không hiểu sao anh lại gắn bó một cách kỳ quặc với chiếc xe đã tã như thế.

Hình thù chiếc xe không thể nói là đẹp mà nước sơn cũng đã bị tróc. Mỗi lần xe lên dốc là cái máy của chiếc Austin này kêu lên như người đang lên cơn suyễn. Thế mà khi nghe tiếng kêu đó, Suguro lại nghĩ sao mà cái xe này nó giống mình đến thế. Vì đôi khi Suguro cảm thấy mình đang phải gánh trên vai bà vợ và đứa con trai nặng ký như thế này, vừa thở khò khè vừa leo lên con dốc của cuộc đời. Sau lần phẫu thuật, phổi anh chỉ còn một lá. Chỉ cần leo dốc một đỗi là đã hết hơi nên mình có khác gì chiếc xe rệu rã kia đâu!

-Không là không. Tôi quyết không bán nó!

-Chớ anh không thấy nó sắp hết xài được rồi sao?

-Hể cứ thấy đồ hết xài được là bà phải ...đem đi bán à ?

Vợ anh trả lời “Đúng rồi chớ gì nữa!” Thằng con trai cũng bảo là nó ghét thứ xe nào hình thù xấu xí. Lúc đó, Suguro đã cảm thấy khó chịu nhưng rồi anh cũng nín thinh như bây giờ.

-Em nói thật mà! Có gì anh lại không bằng lòng?

-Nếu mắc cỡ vì bị người ta cho là cho tạp chủng, cớ sao em không bảo với họ nó là giống Persia (Ba Tư) đi!

Vợ anh phá lên cười. Hình như nhờ không khí ấy mà lúc đó câu chuyện đem vứt con Kuu mới được bà ấy bỏ qua cho.

Thế nhưng những sự cố như lần ở cửa hàng thịt lại xảy ra nhiều lần tiếp theo.

Chẳng hạn, hôm vợ chồng anh đang cùng con trai tản bộ, chợt có một bà nội trợ dắt con chó Spitz chính gốc từ đằng kia đi tới. Con Spitz giả hiệu là Kuu nhà ta lại vẫy đuôi và xun xoe tiến lại gần con Spitz thứ thiệt ấy, nhưng quả thật, giữa hai con, có chỗ giống nhưng cũng có chỗ khác nhau. Con Spitz kia đã đưa mắt nhìn Kuu với vẻ ngạc nhiên còn nữ chủ nhân của nó thì trên mặt chỉ nở một nụ cười nhạt ra dáng khinh bỉ và đi lướt qua.

-Trời ơi, mắc cỡ ghê!

Đứa con thốt lên như muốn để anh nghe. 

*** 

Một hôm, bà chị của cha anh - cũng sống ở Đại Liên – đã đến nhà chơi. Từ trước đến nay, chưa bao giờ Suguro thấy mình có cảm tình cho lắm với bà bác này, người mà ngón tay thì đeo nhẫn vàng, hay ngồi chống khuỷu tay và phì phèo điếu thuốc lá vấn. Bà ta đã ngủ lại nhà Suguro độ ba bốn hôm, hễ nhác thấy mẹ anh không có đó là liền hạ giọng, thậm thọt cái gì đó với bố anh.

Có buổi tối, bà đã đi vào cái phòng con nít dành cho Suguro. Anh đang ngồi làm các mô hình phỏng theo phụ lục của các tờ tạp chí thiếu niên. Khi quay lại, anh thấy bà ta với điếu thuốc lá cài trên môi, vừa thu dọn lại mớ dao kéo, cồn và giấy mà anh để bừa bãi trên mặt chiếu rồi nói với anh:

-Mừng tuổi con lúc này còn hơi sớm nhưng cứ để bác đưa cho con một phong bao tiêu vặt nhé!

Anh nhìn chăm chú vào mặt bà bác với cặp mắt dè chừng. Dù hãy còn là một đứa bé con nhưng lòng anh đã cảm thấy nghi ngại là bà sắp sửa nói cho anh nghe một điều gì hết sức quan trọng.

-Này nhé....như thế này, con ạ! Chắc là con hãy còn chưa biết nhưng mẹ con sẽ về nước (naichi = nội địa[7]) một khoảng thời gian đấy.

-Tại sao?

-Vì mẹ con có một số việc phải giải quyết. Coi nào, độ khoảng hai ba tháng, mẹ sẽ quay lại đây ngay. Trong thời gian đó, con có chịu đến ở đằng bác không?

Suguro im lặng, tuy không trả lời nhưng ít nhất anh cũng hiểu rằng bà bác ấy đang nói dối mình. Trong lồng ngực anh đang dậy lên một nỗi lo âu: nếu như mẹ anh về “nội địa”, có khi bà sẽ không trở lại đây nữa.

-Sao, có qua nhà bác không? Tới ở với bác, nghe con!

Biết là bà chỉ làm ra vẻ dịu ngọt nhưng bên trong câu nói ấy vẫn chứa một sức ép khiến cho Suguro không thể nào từ chối.

Không chỉ mỗi bà bác. Sau đó, mẹ anh cũng xác nhận với anh chuyện bà sẽ về “nội địa” khoảng hai ba tháng. Điều đó giúp anh cảm thấy bớt đi nỗi lo âu và trở nên bình tĩnh hơn.

Một buổi sáng, khi vừa mở mắt, anh không còn thấy mẹ đâu nữa. Bố anh lẫn bà bác đều không có đó. Cô giúp việc người Mãn châu cho hay là cả nhà đang ra bến tàu để tiễn mẹ anh. Đến lúc đó, Suguro mới thấy rõ ràng là mọi người đã đánh lừa mình.

Thế rồi anh đã được giao cho bà bác trông coi. Khi chiếc xe ngựa đến chở anh đi cùng với cái cặp Randocel dùng khi đi học và chiếc va-li, con chó Kuu đã chạy theo anh đến ngoài cổng.

-Thế còn Kuu thì sao?

Bà bác liếc nhìn bố anh một cái thật nhanh rồi nói:

-Kuu nó sẽ ngoan ngoãn trông chừng nhà cho đến ngày mẹ con về... Chỉ cần đôi khi con đến thăm nó là được. Ở nhà bác thì bác trai mầy lại không thích chó nên mình không thể dắt nó theo. 

Kuro, Shiro và Kuu...đều là những người bạn đồng hành,

Anh đánh xe người Mãn châu cứ kỳ kèo về giá cả đã làm cho bố anh nổi nóng, còn đang hậm hực nói này nói kia.Trong lúc đó, Kuu đứng đằng xa và nhìn về phía Suguro. Anh gọi tên, nó chỉ vẫy mỗi cái đuôi nhưng một cách yếu ớt và không tiến lại gần. Chắc tại nó sợ con ngựa. Thế nhưng, khi xe lăn bánh, nó lại chạy theo sau. Thế rồi đến lúc biết mình không thể nào đuổi kịp, Kuu bèn đứng lại một chỗ nhưng mắt vẫn dõi nhìn về hướng xe đi.

Trong số những kỷ niệm ấu thời của mình, chỉ có những chuyện thuộc về giai đoạn này là không bao giờ Suguro đem kể cho con trai anh nghe. Thế nhưng mỗi khi nhìn con ném banh ngoài vườn hay nằm lăn trên chiếu xem manga, Suguro thấy nó chẳng khác gì mình khi xưa từ vóc dáng đến khuôn mặt, như thể anh đã đem hình ảnh tuổi thơ của mình đặt trùng lên hình ảnh hiện tại của nó. Không, đúng ra là anh chỉ nhìn nó để hồi tưởng lại vóc dáng ngày xưa của mình. Đến một ngày nào đó, chắc con trai anh cũng sẽ nếm được mùi vị của bất hạnh và biệt ly thôi, nhưng anh mong rằng mình sẽ cố làm cho giây phút ấy đến chậm chừng nào hay chừng ấy. Phải chăng đó là nhiệm vụ của người làm cha mẹ? “Hồi bố mười tuổi giống như mày bây giờ, bố đã ...thế này thế nọ”. Tuy những lúc cầm chén rượu đưa lên môi, anh đã dợm nói những lời như vậy với con nhưng rồi lại ngậm miệng. Do đó, anh không thể nào giải thích cho nó hay những điều chẳng hạn như vì sao anh lại thích những con chó tạp chủng?

-Nguy quá, ba ơi!

Một hôm con trai của ảnh đi đâu trở về đã mở cửa phòng chạy vào, làm tấm cửa kính rung lên thành tiếng.

-Chó cái, ba ơi!

-Bình tĩnh lại đi con!

Vợ anh sợ hãi ra mặt: “Mầy không thấy kính sắp vỡ tới nơi hay sao?”

-Con Kuu nhà mình nó là chó cái đấy!

-Chuyện gì kỳ cục vậy! Ai nói?

-Thì cái anh sinh viên ở đằng nhà ông Sada đó, chớ ai! Con cãi nó là chó đực thì ảnh cười ồ và bảo không phải, nó là chó cái. Anh ấy nói nếu muốn chứng cớ anh ấy cũng sẽ cho biết. Bởi vì con Kuu nhà mình nó không có hòn dái (tinh hoàn, kintama).

-Sao lại mầy dùng từ ngữ như thế? Không được nghe, con!

-Chớ con phải gọi nó là gì bây giờ?

Sau khi to tiếng mắng đứa con, vợ anh bèn khoanh tay lại như đàn ông và hỏi chồng:

-Anh thấy chưa! Anh tính làm gì nó bây giờ?

-Chuyện trái khoáy! Rõ ràng nó là chó đực mà. Không phải em cũng từng  nghĩ giống anh sao?

-Khám nó đi vậy!

Anh bèn ra ngoài vườn gọi con chó Kuu. Nhất định là anh đã không hề nói dối với vợ con. Đến nay, suốt ba tháng trời, Suguro vẫn tin chắc Kuu là một con chó đực. Thế nhưng, để xem cái đã! Hình như khi tiểu tiện nó lại ngồi bệt xuống đất ấy nhỉ? Hồi đó, anh chỉ nghĩ đó là động tác của một con chó hãy còn non nớt mà thôi.

-Sao? Kết quả thế nào?

Từ bên trong cánh cửa kính, vợ anh cất tiếng hỏi trong khi Suguro đang khom mình nhìn vào khoảng giữa háng của con chó. Anh không nói năng gì. Cái vật lộ ra đó không phải là bộ phận tượng trưng cho giới tính của một con chó đực.Vả lại, giống như lời cậu sinh viên đại học kia đã nói, không thấy nó có cái bọc tròn đựng tinh hoàn.

-Anh! Anh đã hứa đấy nhé! Trả nó cho bà hàng sữa hộ em đi.

-Nhưng mà ba tháng nay, nó đã thân thuộc như người nhà của chúng mình rồi mà!

-Em van anh! Hơn nữa, từ rày về sau, nếu để nó đẻ hết đứa này đến đưa khác là em không chịu gánh đâu.

Hồi nãy tuy có to tiếng mắng con nhưng chính bà cũng đã đóng cánh cửa kính mạnh y chang làm nó kêu một cái rầm.

-Papa ơi! Con thấy mình nên đem trả lại cho họ đi ba.

Đứa con trai anh nói như để an ủi người cha. “Con sẽ đi cùng với ba mà!”.

Không biết phải làm sao, Suguro đành dắt con Kuu ra khỏi nhà. Trong màn sương chiều, Kuu đi hết cột giây thép này này đến cột giây thép nọ, khụt khịt đánh hơi, dí mũi vào trong mấy lùm cây bụi cỏ và lẽo đẽo sau anh. Khi Suguro gọi Kuu ơi, con chó tạp chủng đã ngóc đầu lên và vẫy đuôi yếu đuối. Anh ngỡ như thể một con chó khác tên Kuu ở Đại Liên cũng đang chăm chú nhìn anh một cách buồn bã, rồi vẫy đuôi và bước theo anh.

 

Dịch ngày 3/3/2023 

 

Bên lề tác phẩm: 

Chó là một con vật quen thuộc trong tác phẩm của Endo Shusaku (Kuro, Shiro, Kuu...), nhất là những con chó lai giống (đúng ra là lộn giống) với cái nhìn buồn bã giống như đôi mắt của chúa Ki-Tô trước giờ bị hành hình. Ví von đôi mắt của con chó với đôi mắt của Chúa, Shusaku không bao giờ có ý phạm thượng. Người khác chỉ kính sợ Chúa, sợ bị Chúa phạt hay muốn cầu cạnh ngài để đánh đổi lấy một ân huệ. Shusaku không kính sợ theo kiểu đó hay dù kính sợ, ông còn gửi thêm vào đó một lòng tin yêu. Ông không những thấy Chúa trên bàn tế lễ hay trong giáo đường mà thấy Chúa ở khắp chốn, ngay nơi một con vật xấu xí, tội nghiệp, bị người ta khinh miệt, xô đuổi và hành hạ. Chúa (thường tự ví với một sinh vật nhỏ nhắn và hiền lành là Chiên Con) cũng từng bị dân tộc Ngài rẻ rúng như thế. Qua đó, ta còn thấy ảnh hưởng của Thần đạo trong niềm tin Ki-Tô hữu của Shusaku. Bởi vì trong Thần đạo, Kami (Thần) không có hình dáng, có mặt ở tất cả mọi nơi và trong mọi vật.

Không biết súc vật nuôi trong nhà đã làm gì để chúng ta phải mắng nhiếc: “Đồ chó đẻ!”, “Ngu như bò!”, Đồ mèo mả gà đồng!”... Không phải những con chó, con mèo đã là bạn đồng hành trong cuộc đời cô độc của chúng ta, những con bò, con trâu đã cày bừa nuôi ta hay cho ta ăn thịt đó sao? Sao chúng ta vô ơn đến vậy!

Ai cũng biết nhân vật Suguro (như Chiba, Nose vv...) là một “Shusaku mang mặt nạ” và vợ con Suguro đã mang phần nào hình ảnh của vợ con ông. Trong truyện này, ông có “nói xấu” hai người đó nhưng chắc chỉ thậm xưng, nhằm tạo ra những nhân vật phản diện khi muốn diễn tả nỗi cô độc của ông mà dường như chỉ có mỗi con chó tạp chủng kia là hiểu được..

Phu nhân Junko (1927-2021), thua Shusaku bốn tuổi, là đàn em của ông ở khoa Văn chương Pháp Đại học Keiô. Họ kết hôn năm 1955, lúc ông đoạt giải Akutagawa. Con trai độc nhất của họ là cậu Ryuunosuke (nhân vật Minoru trong truyện này), sinh năm 1956 và cũng là đàn sau của cha mẹ mình trên ghế trường ĐH Keiô. Ông là một nhà báo và doanh nhân thành đạt, sau đã trở thành người lãnh đạo Tập đoàn truyền thông Fuji Television. Bà Junko suốt đời tận tụy vì người chồng tài ba, nhân hậu nhưng lại kém sức khỏe và đã tiếp tục gìn giữ và phát triển di sản văn học của chồng nhiều thập niên sau khi ông mất và tôi không nghĩ là bà ghét chó. 

Thư mục tham khảo: 

Endo Shusaku, Zasshu no Inu (Con chó tạp chủng), trích Endo Shusaku Zenshuu (Toàn tập 15 quyển về Endo Shusaku) do Nxb Shinchô ấn hành năm 1999. Nguyên tác Nhật ngữ.