THỜI THANH XUÂN CỦA KAWABATA

TUỔI THƠ VÀ TÌNH ĐẦU QUA NHỮNG THIÊN TỰ TRUYỆN

  Nguyên tác: Kawabata Kaori

Dịch: Nguyễn Nam Trân

Kawabata Yasunari lên 2 thì mất bố, lên 3 thì mất mẹ, sau đó, 7 tuổi mất bà nội, 10 tuổi mất chị và 15 tuổi mất ông nội. Ông một thân một mình sống dưới vòm trời này. Con người đó được sanh ra lúc cái thai mới bảy tháng. Bà mẹ đã không bị sẩy mà sinh ông ra an toàn, có lẽ vì ông may mắn được người cha là bác sĩ có phòng mạch.

Tuy cứu được con trai nhưng cha ông, một con người có văn hóa, giỏi thơ chữ Hán, thích hội họa kiểu văn nhân, lại qua đời sớm. Ông nội của ông là một người rành y học Đông Phương, dịch lý và tướng số. Có thể nói nếu Yasunari có tư chất văn chương, có lẽ là vì trong máu đã có yếu tố di truyền đến từ hai đời cha và ông nội.Chính Yasunari trong tác phẩm Matsuge no me (Ánh mắt lúc lâm chung) đã trình bày như sau: “Nhà tôi nếp xưa đời đời dòng dõi nghệ thuật, tôi có thành nhà văn cũng không có gì đáng làm lạ. Tuy nhiên, phần vì máu huyết các nhà gốc gác xưa (cựu gia) thường di truyền thể chất bệnh nhược nên tôi giống như một ngọn đuốc sắp tàn. Cuối cùng nó đã bùng lên một chút để sinh ra một nhà văn nhưng dòng máu ấy đã mất hết khí lực và đưa đến những tấn bi kịch”.  

Đau yếu kể từ khi học tiểu học, lại gặp cảnh người thân mất sớm nên Yasunari cứ vắng mặt ở nhà trường. Từ trước đến sau, thành tích của ông đều khá, nhất là môn tác văn, vẫn được đánh giá là thuộc loại học sinh ưu tú. Năm Meiji 45 -Taishô nguyên niên (1912), sau khi xong năm thứ 6 trường tiểu học (Jinjô), ông đỗ đầu vào Trung học Ibaraki của phủ Ôsaka. Đường từ nhà đến trường mất một lý (ri) rưỡi, ông phải lội bộ đi học nhưng cũng nhờ đó mà cải thiện thể chất yếu đuối bẩm sinh. Mặt khác cũng là nhờ học phong của nhà trường vốn chú trọng vào thể thao và rèn luyện thể lực.  

Năm Taishô thứ 3 (1914), ông nội qua đời, Yasunari trở thành cô nhi và phải về sống bên ngoại (gia đình Kuroda), đến tháng giêng năm sau (Taishô 4 tức 1915) thì vào nội trú của trung học và ở trong ký túc xá cho đến khi tốt nghiệp. Ông không rành bao nhiêu về đời sống gia đình ruột thịt và cũng không biết mặt cha mẹ nên đã phải bắt đầu làm một cuộc hành trình dài đi tìm những cái gì có thể cứu ông khỏi cái mặc cảm của đứa trẻ mồ côi. 

Theo Hasegawa Izumi, nhà nghiên cứu hàng đầu về Kawabata, thì có 4 cơ may đã giúp chàng tuổi trẻ Yasunari thoát ra cảnh ngộ đó: 

1-     Trải nghiệm về tình bạn (đồng tính) với Kiyono (tên giả) cậu học sinh lớp dưới cùng sống chung phòng ở ký túc xá trường trung học Ibaraki.

2-     Tình bằng hữu của các đàn anh và bè bạn trang lứa cùng chí hướng văn chương thời ông theo học trường Ichi-Kô (Dự bị ĐH Tôkyô).

3-     Trải nghiệm yêu đương (khác phái) thời mới lớn.

4-     Tình người và phong cảnh đất Izu. 

Chúng ta hãy thử khai triển về 4 yếu tố nói trên: 

Tháng 4 năm Taishô thứ 5 (1916) khi Kawabata là học sinh năm thứ 5 trung học (theo học chế thời đó, NNT), ông trở thành học sinh trách nhiệm phòng (thất trưởng) trong ký túc xá. Cùng phòng với ông có một cậu học sinh năm thứ 2 tên là Kiyono (tên thật: Ogasawara Yoshito). Cậu bé này và Yasunari đã gắn kết một tình yêu đồng tính. Con người khổ muộn vì căn tính mồ côi như Yasunari đã tìm thấy một tình yêu thuần khiết trẻ thơ từ cậu thiếu niên Kiyono này. 

Từ năm Taishô 5 (1916) bước qua Taishô 6 (1617), lòng của chàng thanh niên đang luyện thi Ichi-Kô đã rung động vì loạt bài nhan đề “Ichi-Kô Romance” (Tình tự trường Đệ Nhất Cao Đẳng) đăng nhiều kỳ trên Tạp chí Chuugaku Sekai (Trung Học Thế Giới). Tác giả của nó là một sinh viên đã đỗ vào đó 2 năm trước, (sau này là nhà văn) Osaragi Jirô (1897-1973). Yasunari cũng cảm kích trước loạt bài này với lòng tự tin của một người từng là thủ khoa kỳ thi vào trung học. Thế nhưng mối quan tâm đến văn chương của ông càng sâu xa bao nhiêu thì đầu óc càng khó tập trung vào việc học hành nên thành tích sút kém hẳn. Mặc cho thầy hiệu trưởng khuyến cáo là học hành như thế khó lòng vào được Ichi-Kô, sau khi vừa tốt nghiệp xong, Yasunari đã nhờ người bà con ở Asakusa cho mình lên Tôkyô trọ học để luyện thi. Tháng 7 năm đó, ông dự kỳ thi tuyển kéo dài 4 ngày chủ yếu các môn Anh-Số-Quốc-Hán (tức Anh văn, Toán, Quốc văn và Hán văn). Đến tháng 8 thì có kết quả và Yasunari đã đổ được vào khoa Văn. Ông bắt đầu sống ở Cư xá trường Ichi-Kô nhưng sau một hai năm đầu vẫn không cảm thấy thoải mái. Từ khi làm chuyến lữ hành xuống miền Izu, cách suy nghĩ của ông mới có phần thay đổi. Về sau, ông có viết “Nếu tôi có trưởng thành về mặt con người thì phần lớn cũng là nhờ vào những năm tháng sống nội trú ở Ichi-Kô. Tôi nghĩ ít có nơi nào có thể là một nơi tập luyện (đạo trường = dôjô) để tu dưỡng con người bằng chỗ đó”.   

Việc thi đỗ vào trường Ichi-Kô đã mở ra con đường tiểu thuyết gia. Sự hổ trợ của các bạn cùng lớp giúp cho Yasunari tìm thấy mối tình đầu, hai bên đã tiến tới hôn ước. Thế nhưng bỗng chốc cuộc tình ấy đi đến chỗ tan vỡ. Bi kịch nếu có là vì tình yêu – như một liều thuốc để chữa lành mặc cảm của đứa trẻ mồ côi – đã có một tác dụng phụ kịch độc. Nó làm cho Yasunari mang lấy tâm sự đau thương trong một thời gian dài. 

Bán đảo Izu có thể coi như là quê hương thứ hai của Yasunari. Lần đầu tiên Kawabata Yasunari đặt chân đến Izu là một năm sau khi ông vào học ở Ichi-Kô tức năm Taishô thứ 7 (1918). Ông đã gặp được một nàng con gái hát rong (tabi no odoriko) xinh đẹp và được đi theo đoàn nghệ sĩ rày đây mai đó xuống tận Shimoda. Từ ấy và mãi đến 10 năm sau, năm nào ông cũng xuống suối nước nóng Yugashima (sân khấu chính của Izu no odoriko)[1]. Trong một năm thì phân nửa thời gian ông đã lưu trú lại đây. Đối với ông, cái hấp dẫn của Izu là những con suối nước nóng (onsen). Trong thâm tâm, ông những mong: “Tôi muốn cả đời mình cứ đi hết từ suối nước nóng này qua suối nước nóng khác. Nếu sống được kiểu đó thì cái thân thể ốm yếu của tôi sẽ được trường thọ cũng không chừng”. 

Trong những lời bình luận của chương mở đầu cho luận đề “Mối tình đầu của Kawabata”, nhà nghiên cứu Hasegawa Izumi đã cho biết từ chuyến đi Izu trở về, Kawabata giống như người được thay da đổi thịt. Ông bắt đầu nới rộng phạm vi giao du. Tuy nhiên trong đám bạn bè lúc đó, chỉ có 3 người từng sống với ông trong ký túc xá (Ishihama Kinsaku, Suzuki Ganjirô, Miake Eimu) là những bạn văn đã họp với ông thành một bộ tứ. Chỗ mà những người bạn thân thiết này hội họp là các phòng trà gọi là Cafe, lúc đó rất thịnh hành. Trong đó có Cafe Printemps, quán Cafe ở Nhật đầu tiên mô phỏng theo kiểu mẫu Paris. Nó đã xuất hiện vào khoảng năm Meiji 44 (1911) trên đường phố Ginza, có mục đích làm nơi gặp gỡ và trao đổi của các nhà nghệ thuật, văn sĩ vv...nhưng cũng đón tiếp các chàng sinh viên cao đẳng và đại học như khách quen. Nhóm 4 người của Kawabata hay gặp gỡ đều đặn Satô Haruo, Tanizaki Jun.ichirô và họa sĩ Tôgô Seiji ở một quán khác tên là Cafe Elan trong khu Hongô. Chính trong quán Cafe này, chàng sinh viên 20 tuổi Kawabata đã gặp cô hầu bàn tên Itô Hatsuyo lúc đó mới 13. Tên cô là Hatsuyo nhưng vì xuất thân vùng Đông Bắc (Tôhoku) nên nhiều người còn đọc là Hachiyo. Nếu muốn rút ngắn thì có thể gọi cô là Chiyo hay Chii-chan cũng được.

Bán đảo Izu, cánh cửa đi vào văn chương Kawabata  

Có thể nói là ngay từ ngày còn nhỏ, Hatsuyo đã nếm hết đủ thứ khổ đau. Năm lên 9 mẹ mất, cô phải đến sống với dì nhưng bà dì không chăm lo nổi nên phải đi giữ em cho người ta. Đi đến trường tiểu học mà trên vai lại cõng theo đứa trẻ, tuy được tiếng khen là đảm đang nhưng việc học hành của cô không thể nào thông suốt. Sau khi thay đổi chỗ ở nhiều lần, Hatsuyo mới được Yamada Masu, bà quản lý (Madame) của Cafe Elan đem về làm việc. Ở đây, cô được đối xử đàng hoàng như con nuôi. Tuy được nuôi dưỡng trong một hoàn cảnh gọi là xa hoa và hào nhoáng như vậy nhưng Hatsuyo lúc nào cũng mang một tâm sự cô đơn và một nỗi buồn khó nén. Chính người thiếu nữ u buồn đó đã chiếm được trái tim của Kawabata. Tình cảm của ông đối với nàng mỗi ngày một tăng khi ông biết nàng có một nỗi đau khổ chẳng khác gì mình.   

Thế nhưng đã có một sự cố xảy ra. Madame của quán Cafe phải lòng một sinh viên ưu tú ngành Luật của trường Đại học Đế Quốc (Đông Kinh). Khi anh này tốt nghiệp và được bổ đi làm ở Ngân Hàng Đài Loan vào tháng 7 năm Taishô thứ 9 (1920) thì bà đóng cửa quán để sang bên Đài Loan với anh ta. Hatsuyo được Madame gửi cho một người chị của bà. Người chị ấy là vợ một nhà sư (thế tục) trụ trì ở chùa Saihôji (Tây Phương Tự) ở Kanô (thuộc tỉnh Gifu). Hatsuyo trở trở thành cư dân Gifu. Người đoán biết sớm tin này là Miake Eimu (bạn của Kawabata). Vì cũng xuất thân từ một ngôi chùa vùng Shimane nên Miake đã có thể tiếp cận trụ trì chùa Tây Phương mà không bị ngờ vực là có ẩn ý. Do đó, tháng 9 năm Taishô thứ 10 (1921), Yasunari và Hatsuyo đã có cơ hội tái ngộ. Vào những ngày đầu tháng 11, Miake và Kawabata đã xuống Gifu nhiều lần và lập được hôn ước giữa Yasunari và Hatsuyo. Chẳng bao lâu sau, nhóm bạn 4 người của Yasunari đã lên Iwate (vùng Đông Bắc) để chào thăm người cha của Hatsuyo, và được ông chấp thuận gả con gái. 

Mặt khác, trong thế giới văn chương thì có một sự kiện quan trọng xảy ra. Năm Taishô thứ 9 1920, nhóm sinh viên tốt nghiệp Ichi-Kô (Dự Bị Đại Học) và đỗ vào khoa Văn Đại học Tôkyo đã theo đúng truyền thống mà kế thừa việc đảm đương Tạp chí Shinshichô (Tân Tư Trào). Sinh viên Kawabata đã đến thảo luận với Kikuchi Kan và Kikuchi Kan cũng vui vẻ nhận lời để nhóm Kawabata phụ trách việc phát hành tạp chí Shinshichô (lúc đó là đợt tái bản lần thứ 6). Tác phẩm Shôkonsai no ikkei (Một cảnh lễ chiêu hồn) của Kawabata đã được đăng trong số 2 của tạp chí vốn là một tạp chí do các nhà văn đồng chí hướng chủ trương. Nó đã được sự đánh giá với hảo ý của các nhà văn từ Kikuchi Kan đến Kume Masao. “Một cảnh lễ chiêu hồn” đã trở thành tác phẩm ra mắt làng văn của Kawabata.  

Đến mùa thu năm Taishô thứ 10 (1921), Kawabata và vị hôn thê định tổ chức đám cưới. Kawabata đã chuẩn bị nhà mới và cuộc sống mới. Trước tiên, Kawabata đột ngột đến thăm Kikuchi Kan, xin Kikuchi giới thiệu công việc làm thêm như phiên dịch để kiếm sống “vì nhà có thêm người”. Kikuchi Kan vui vẻ ủng hộ ông và còn nói: “Năm nay, tôi có dự định ra nước ngoài khoảng một năm, tôi sẽ cho bạn mượn cái nhà này và trả trước giúp bạn một năm tiền trọ. Ngoài ra tôi sẽ biếu bạn mỗi tháng 50 Yen để sinh hoạt. Còn như việc giới thiệu các tạp chí để in tiểu thuyết của bạn thì tôi sẽ dặn dò Akutagawa để anh ấy lo cho” (có chép trong “Hồi ký đời văn” (Bungakuteki jijoden) của Kawabata). 

Tưởng là mọi chuyện thuận buồm xuôi gió thì đùng một cái, Kawabata nhận được từ Hatsuyo một bức thư đòi hủy bỏ hôn ước (đề ngày 7 tháng 11 và sẽ thấy trong tác phẩm Chuyện bất ngờ (Hijô)). Sau bức thư tuyệt tình đó, tuy ông và nàng còn có dịp gặp nhau nhưng trước sau, Hatsuyo vẫn giữ nguyên thái độ cứng rắn. Như thế, mối tình đầu của Kawabata Yasunari đã hoàn toàn tan vỡ.     

Trong bức thư đề ngày 7 tháng 11 để tuyên bố một chiều cuộc hủy bỏ hôn ước, Hatsuyo khi đưa ra một câu nói bỏ lửng như mật hiệu: “Suốt một đời em sẽ không quên xxx với anh”, đã viết tiếp: “có một chuyện bất ngờ mà em không thể nào trình bày”. Chuyện bất ngờ (hijô) ấy đã khiến cho cô phải hủy bỏ hôn ước nhưng nó là gì thì hoàn toàn không được xác minh. Trong những lá thư sau, để bác bỏ những lời cáo buộc của Kawabata như “lung lạc con người bằng sức mạnh đồng tiền”, cô đã đưa ra những lý lẽ mà Kawabata sẽ triển khai trong tác phẩm Bộ quần áo khi nàng lên khung (Kanojo no seisô) như sau: 

“Người con gái 16 tuổi lên thủ đô ấy có chấp nhận viễn tượng mình sẽ gửi thân nơi hắn hay vẫn còn cảm thấy sợ hãi khi đứng trước viễn tượng ấy nhỉ? (lược một đoạn) Để cho nàng khỏi phải gắn liền nỗi sợ hãi ấy với việc kết hôn, cho đến nay hắn đã phải để ý từng ly từng tí trong lời nói hay trong những trang thư. Bao lần hắn đã nhắc nhở: “Cứ lên Tôkyô đi. Em không phải làm gì cả. Cứ vui chơi hồn nhiên như một đứa trẻ là đủ. Em đã sống cơ cực nhiều rồi, bây giờ hãy trở về với cuộc đời trẻ thơ của mình đi. (lược) Hắn đã nghĩ rằng nàng phải trở về với cuộc sống trẻ con một lần nữa mới được. Lý do là hắn nghĩ nếu có được nàng thì nhờ đó, hắn cũng sẽ muốn mình trở thành một đứa trẻ con (lược). Phải trở lại làm một đứa trẻ con hay đúng hơn là được sinh ra lần nữa để thành một đứa trẻ con và được thanh khiết như nó.” 

Vào thời điểm đó, lập luận như thế không biết có được Hatsuyo và những người chung quanh chấp nhận hay không? Trong Chuyện bất ngờ (Hijô), ta thấy việc kết hợp những hành vi cụ thể và hình ảnh ông muốn cô trở thành là điều khó khăn. Trong thâm tâm, có lẽ Hatsuyo thích tiếp tục sống với nghề hầu bàn (đúng hơn là chiêu đãi viên, NNT) quán Cafe, việc làm thích hợp với mình. Tuy vậy, có một điều phải nói rõ ở đây là vào thời buổi ấy, nghề hầu bàn quán nước là một nghề đã được xã hội chấp nhận. Hatsuyo cũng giống như Uno Chiyo (1897-1996, nhà văn nữ), Hayashi Fumiko (1903-1951, nhà văn nữ),Sata Ineko (1904-1998, nhà văn nữ) là những phụ nữ kiệt xuất cùng thời đại với mình, là một người có đủ tự tin để sống cuộc đời mình chọn.. 

Hatsuyo đã trở thành hầu bàn ở Cafe America và sau đó kết hôn với Nakabayashi Chuuzô, người quản lý quán này, và có một đứa con với ông ấy. Sau trận động đất lớn năm 1923 ở vùng Kantô (Tôkyô và phụ cận), quán của họ đổ sập, cả nhà dọn lên Sendai (miền Đông Bắc) rồi Nakabayashi mắc bệnh phổi. Họ lâm vào cảnh khốn cùng. Năm Taishô thứ 15 (1926), gia đình trở về thủ đô, Hatsuyo lại đi loanh quanh khắp nơi, làm hầu bàn các quán Cafe để sinh sống. Trong khoảng thời gian từ cuối năm Taishô 15 (1926) cho đến tháng 7 năm Shôwa thứ 2 (1927), Hatsuyo đã làm việc cùng một quán với nhà văn nữ Sata Ineko ở vùng Asakusa. Trong tiểu thuyết của Sata Ineko, bà có nhắc đến tên Restaurant Rayô (Quán ăn Lạc Dương) và nhân vật Natsue xuất hiện trong đó chính là hình ảnh của người bạn đồng nghiệp Hatsuyo. Qua lời kể của nhà văn nữ thì “người bạn đó phải làm lụng để nuôi một ông chồng phải nằm liệt giường và đứa con nhỏ”. Cô ta lại được một người được đồn đại là cháu nội của Tokugawa Yoshinobu (vị Shôgun cuối cùng) “bảo trợ”. “Có lần thấy đứa trẻ con bộ dạng rất dễ thương đến quán đón mẹ vì bà muốn giải sầu nên đã uống quá nhiều rượu”. Những dòng chữ đó đã miêu tả hình ảnh của Hatsuyo một cách linh hoạt. Cuốn tiểu thuyết Restaurant Rakuyô đã được Kawabata khen tặng không tiếc lời nhưng có lẽ văn hào không ngờ rằng mô hình nhân vật Natsue trong đó chính là Hatsuyo, mối tình đầu của ông.   

Chúng ta cần chú ý đến một việc là mãi về sau, cách suy nghĩ và hành động của Yasunari đều chạy lòng vòng chung quanh Hatsuyo (qua việc dùng những tên mượn như Chiyo hay Michiko) để làm nên một dòng văn gọi là Chiyo-mono (Những bài viết liên quan tới Chiyo), chứng tỏ ông đã làm hết sức mình, cố gắng đi vào bên trong tâm lý của người phụ nữ khó hiểu ấy. Cuối cùng, cuộc tìm kiếm ấy đã đưa đến sự ra đời của tác phẩm “Viết về người con gái tuổi Bính Ngọ” (Hinoe-uma musume san). Ông đã đặt câu hỏi vì lý do nào mà những người con gái sinh năm Bính Ngọ phần đông lại xinh đẹp, hiếu thắng, cương ngạnh, háo chiến, lanh lợi, dễ thay đổi, lang chạ, nhạy cảm, sắc bén, linh hoạt, tự do, tươi mát như vậy. Tuổi Bính Ngọ cũng có liên quan đến những chủ đề lần lượt được triển khai bằng nhiều hình thức trong Nampô no hi (Lửa phương Nam). Tuy nhiều như thế nhưng độc giả không cảm thấy nhàm chán. Yasunari đã mô phỏng Dostoievsky để dàn trải lòng mình ra mà ca tụng một thứ nữ tính kiên cường. Tình cờ chăng, Hatsuyo cũng là người đàn bà tuổi Bính Ngọ! 

Nỗ lực đi sâu vào nội tâm của đối tượng phụ nữ đã bắt đầu với tác phẩm Trời mới tạnh (Shinsei). Sau đó mới đến Lửa phương Nam (Nampô no hi, tháng 7 / 1923), Lửa tuần đêm (Kagaribi, tháng 3 / 1924), Chuyện bất ngờ (Hijô, tháng 12 / 1924), Mưa pha tuyết (Arare, tháng 5 / 1927). Bắt đầu với Trời mới tạnh, một tác phẩm đơn sơ nhưng đã được tô thêm màu sắc với 4 tác phẩm tiếp nối. Vai trò của nó trong trường hợp này cũng giống như vai trò của Kỷ niệm về Yugashima (Yugashima no omoide) đối với Cô đào miền Izu (Izu no odoriko). Sau khi thất tình và đau khổ, Yasunari đã làm một cuộc hành trình xuống vùng suối nước nóng Yunoshima để tìm sự nghỉ ngơi cho thể xác và tinh thần đã quá mệt mỏi của mình. Tuy ông định bắt đầu việc đó với chủ đề Chiyo nhưng đã cầm bút lên để viết một lèo 700 trang giấy về cô đào hát miền Izu và kỷ niệm với cậu Kiyono (thiếu niên lớp dưới, đã sống cùng phòng với ông trong ký túc xá trung học, NNT). 

Rõ ràng là tác phẩm Cô đào miền Izu đã in dấu hình ảnh của Kỷ niệm về Yugashima một cách hết sức tự nhiên và nó có thể được xem như thành tựu văn học lớn nhất của Kawabata. Mặt khác, trong hệ thống của Trời mới tạnh (Shinsei), chùm truyện đầy cay đắng tiếp theo mà ông đã trút hết tâm hồn để viết ra thì không có truyện nào được nhìn nhận là thành công, và trong một thời gian dài, tác giả cũng không tìm cách đưa mình vào trong những cuốn truyện nữa. Trước đây, nhà phê bình Kawashima Itaru có nhận định là trong khi Một cảnh lễ chiêu hồn (Shôkonsai no ikkei) - tác phẩm ngẫu hứng[2] - được khen thưởng thì Dầu (Abura) – xuất phát từ trải nghiệm cá nhân của nhà văn – lại không được hoan nghênh cho lắm. Có thể nói điều này cũng đã xảy đến cho các tác phẩm trong chùm truyện Cô đào miền Izu và chùm truyện Trời mới tạnh vốn nằm trong một hoàn cảnh tương tự. Tóm lại thì vào thời đại ấy, người ta không tin vào những tình cảm thực sự (thực cảm) hay những lời tự bạch (confessions) vốn tỏ ra quá ngây thơ (naive). Đó là giai đoạn mà quan điểm văn học về tiểu thuyết tự bạch (watakushi-shôsetsu) kiểu truyền thống đang bị băng hoại. Một nhà văn mới đến với văn đàn như Kawabata vẫn còn phải mò mẫm về cách viết cho nên sự phân liệt và tương khắc giữa hai hệ thống (tượng trưng bằng hai dòng truyện nói trên) là việc thường xảy ra. 

Như nhà phê bình Nakamura Mitsuo (1911-88) đã dẫn ra, khi viết tiểu thuyết tự bạch (watakushi shôsetsu, confessions) nếu tác giả biết dùng một thủ pháp khác “trừu tượng hóa” được cái tôi (watakushi) trong vai người kể chuyện (katarite) như trường hợp Cô đào miền Izu thì sẽ đưa tới thành công. Thế nhưng cái khó của việc này là làm sao “tác phẩm hóa” được những tư liệu đã bắt rễ trong cuộc sống thực tế và từ những trải nghiệm thiết thực của mình. Các tác phẩm được thu thập trong “Tuyển tập Truyện Tình Đầu”(Hatsukoi Shôsetsu-shuu) này đều có những yếu tố gắn bó với hiện thực và gần gũi tác giả. Thế nhưng tác giả đã không viết loại này nhiều cũng như ít khi công bố chúng. Phần lớn đã được giữ lại ở trạng thái bản thảo để ông có thể tiếp tục xem đi xem lại. Nếu trong cuộc sống, con người phải luôn tôn trọng sự thực và tư liệu thì ngược lại, trong tác phẩm, mới nhìn qua, chúng ta đã thấy nó đòi hỏi một thế giới có sự hư cấu hay tưởng tượng. Dù vậy, không vì thế mà tác giả coi thường việc tôn trọng sự thực bởi vì giống như hai mặt âm dương, chúng đều phải có để hổ trợ cho sự cấu tạo của tác phẩm. 

Tháng 2 / 2016

Kawabata Kaori 
 

Phụ lục: Loạt tác phẩm với chủ đề Chiyo (Chiyomono) 

Tên tác phẩm in đậm là tác phẩm (gồm cả Truyện ngắn trong lòng bàn tay) đã được Nguyễn Nam Trân dịch sang Việt ngữ. 

 Theo Ban biên tập nhà xuất bản Shinchô (2016)

* Nguyễn Nam Trân :

Một trong những bút hiệu của anh Đào Hữu Dũng, sinh năm 1945 gần Đà Lạt. Nguyên quán Hương Sơn, Hà Tĩnh. Theo học Chu Văn An (1960~1963) và Đại Học Sư Phạm Sài Gòn trước khi đến Nhật năm 1965. Tốt nghiệp Đại Học Đông Kinh (University of Tokyo) và Đại Học Paris (Pantheon-Sorbonne). Tiến sĩ khoa học truyền thông. Giáo sư đại học. Hiện sống ở Tokyo và Paris. E-mail: dhdungjp@yahoo.com

.........................

® "Khi phát hành lại bài viết của trang này cần phải có sự đồng ý của tác giả (dhdungjp@yahoo.com)
và ghi rõ nguồn lấy từ www.erct.com