Giờ đây đã mệt mỏi, tôi để thân mình nằm dài trên lớp sỏi khô đã được màu xanh phủ lên và nhìn dòng nước sông Rhône trôi giữa thành phố Lyon.

Ngày nào tôi cũng chẳng làm gì cả nhưng lại cảm thấy người mình như đánh mất sức sống, tâm hồn và thân thể có cái gì khiến cho bứt rứt. Tôi đã đến Pháp được khoảng hai tuần rồi nên không thể nói đó là sự mệt nhọc do chuyến lữ hành.

Nhắm đôi mắt lại, tôi chỉ nghe có tiếng nước chảy xiết làm lay động những hòn sỏi ở đằng xa phía dưới chân mình. Tiếng nước réo nhắc tôi nhớ lại nhiều chuyện lắm và gợi cho tôi cảnh vật bên nước Mỹ nơi tôi vừa từ giã cũng như hình ảnh người đàn bà đã yêu tôi[8]. Ôi! Giấc mơ quá khứ, kỷ niệm đau thương. Một nỗi buồn dịu dàng và đẹp đẽ làm sao!

Nhất là nỗi buồn này, những hình ảnh mộng mơ này đang an ủi tôi. Nó còn lôi cuốn tôi mạnh hơn cả người bạn gái ngày xưa. Mỗi buổi chiều, tôi ra nằm trên bãi cỏ trên bờ sông cạn khô này để nhớ về một quá khứ không bao giờ trở lại và để lòng mình ngất ngây với một giấc mơ thật buồn.

Chung quanh tôi tất cả đều yên lặng. Nơi đây là một đầu mút của thành phố Lyon. Trên đầu tôi có một bức tường bằng đá hai tầng dựng đứng, nó cao và chắc chắn như một bức tường thành vốn dùng để chắn cho con đường được viền bằng những cành lá đang chìa ra để khỏi bị dòng nước xiết với lưu lượng bất thường nầy làm ngập lụt. Phía bên kia dòng nước xoáy, từ Croix Rousse cho đến Saint Claire, những tòa nhà màu xám như đang cố leo lên, càng lúc càng đông đúc trên một cao điểm, sau đó là đến một ngọn đồi màu xanh lục - có lẽ là vườn rau hay đồng cỏ - rồi kéo dài ra mãi xa và đi lên cao nữa, chỉ đụng phải giới hạn là bầu trời xanh. Phía hạ lưu, hai bên bờ sông, người ta trồng cây dọc theo những con đường. Nơi đó có những ngôi nhà cùng một độ cao, với tường trắng và mái xám, mọc bên nhau và nối dài đến ngút mắt. Trong khu vực cư trú đó, đôi khi ta có thể thấy vài cái tháp hình vòm của giáo đường.Trên những chiếc cầu bắc qua sông Rhône, nhiều khách bộ hành và xe cộ đang qua lại..

Tất cả khung cảnh mà tôi đang nhìn đều tắm trong màu đỏ của một mặt trời chiều giống như hòn than, tuy đẹp không sao tả nổi nhưng lại lặng lẽ và buồn tẻ như đến từ một giấc mơ. Không có lấy một luồng gió nhẹ thế mà không khí lại mát mẻ và trong vắt, có thể nhìn được rõ rệt. Những ngôi nhà, bụi cây, dù gần hay xa, mới đầu cứ ngỡ là bao bọc bởi một lớp sương mờ, không thể nào phân biệt nhưng kỳ thực chúng lại rất rõ ràng và sinh động. Có thể nhìn thấy cả con đường nhỏ đang dẫn lên ngọn đồi của bờ đối diện và như có thể đếm được cả số đá cuội đang nằm dưới bờ đê. Thế nhưng cái rõ rệt ấy không có vẻ gì là hiện thực và tôi có cảm tưởng là mình đang nhìn hình ảnh phản chiếu trên một tấm gương, không thể đưa tay ra chạm được.

Tôi chưa từng thấy ánh sáng hoàng hôn đẹp đẽ như thế này ở Mỹ vì xứ ấy nằm trên một vĩ tuyến thấp hơn đây. Ngay giữa mùa hè, khoảng cách giữa ban ngày và ban đêm ở Mỹ rất ngắn. Nhưng trên đất Pháp, nơi tôi đang có mặt, thì ngay giữa tháng tám có thể xem như đã cuối hè rồi. Khoảng bảy giờ chiều thì ngày đã tắt, đến gần chín giờ, cả bầu trời và mặt đất đã trở thành một thế giới mơ hồ như thấy trong giấc mộng.

Đúng là một cảnh thiên đàng cho những ai không còn thích thú với chuyện yêu đương hay hoan lạc vì đã nếm cái hiện thực tàn nhẫn mà chúng đem lại! Ngay ngày hôm sau khi đặt chân đến Lyon, tôi đã tìm đến chỗ này để mỗi ngày mình có thể lơ đãng, đầu óc chìm vào trong những suy nghĩ vẩn vơ.

Vì cớ gì mà tôi đã hăng hái sang đến nước Pháp.? Tôi sẽ ở lại đây được bao lâu? Cuối cùng, tôi có phải về lại Nhật, dù chỉ một lần, hay không? Tôi còn có dịp thăm viếng nước Mỹ nữa chăng? Tại sao nàng lại yêu tôi? Nàng có mãi mãi chờ đợi ngày tôi trở lại hay hoàn toàn không? Ô! Dĩ nhiên là tôi rất yêu nàng! Tôi có phải lấy quyết định trở lại Mỹ không đây?

“Không! Không!”. Tôi nhủ lòng mình. Nàng cũng là một con người như tôi thôi. Khi chúng ta già đi, tình yêu có thể không còn nữa và giấc mơ sẽ biến mất đi vĩnh viễn. Tuy nhiên hôm nay, rốt cuộc tôi thấy đã giữ được mãi hình ảnh trẻ trung và xinh đẹp của nàng trong con tim đau khổ của tôi khi một mình một thân, mệt mỏi, gầy gò, hốc hác, dưới bầu trời tha hương và cách xa nàng như thế. Tôi nhớ nàng, tôi nhớ lắm và thèm được nhìn nàng một lần, để chạm vào người, để hôn nàng và ôm lấy trong vòng tay. Thế nhưng tình yêu trong trắng và vĩnh cửu của tôi đã hiện ra để nói lên rằng, dù có phải đau khổ và tội nghiệp đến mấy, tôi chỉ có thể thực hiện ước vọng đó bằng cách để nàng lại bên kia biển cả sau những lớp mây trời.[9]

Tại sao kết thúc dứt khoát và sự giải quyết êm đẹp kia lại không cho phép tôi tìm thấy được một giấc mơ sống thực? Tôi thèm được chết sau khi đã đem hết sức dâng hiến cho một tình yêu trọn vẹn. Có lẽ chết đẹp đẽ mà hạnh phúc như thế, không còn luyến tiếc gì với hiện thực chung cuộc, còn tốt hơn sống trong tuyệt vọng. Nhất định là tôi phải chết trong lúc vẫn còn yêu người đàn bà ấy, người tôi nhung nhớ khôn nguôi dù chẳng còn hy vọng gặp lại nàng bao giờ nữa.

Sau khi đã nhắm mắt một đỗi, tôi lại nhìn chung quanh mình. Hoàng hôn đã mất đi phần nào cái ánh sáng màu đỏ của nó và đang hiện ra cùng với một luồng ánh sáng xanh lơ không biết từ đâu đến. Đường viền chung quanh hòn núi và những mái nhà dân ở bờ đối diện nhờ nhận được ánh sáng của mặt trời chiều dọi từ sau lưng, đang hiện ra rất rõ nét. Đồng thời, trên mặt nước của dòng sông đang chảy xiết, màu của luồng nước xoáy như phản chiếu và ánh lên làm tôi lóa mắt. Chung quanh đó hãy còn có bóng dáng vài ông câu, bất động như những pho tượng. Trong mấy hàng cây trồng trên con đê, những ngọn đèn khi đốt đã được thắp lên. Chúng rắc rải rác đó đây những chùm ánh sáng yếu ớt, vàng vọt so với ánh sáng của bầu trời cũng như trên mặt nước. Bầu không khí đã yên tĩnh hơn so với lúc nãy, tiếng nước chảy chỉ còn nghe róc rách như thể cái tiếng nhỏ bé ấy đã có tự muôn đời và tôi có cảm tưởng rằng trong cái âm thanh buồn và sâu lắng đó, có cả tiếng hát, tiếng người nói và cả tiếng thì thào. Tôi không nghe nó bằng tai. Chẳng qua vì con tim sống động của tôi đã phân biệt được ngay cả cái “vô thanh” đến từ đất trời lúc mà vạn vật đang lợi dụng bóng đêm để bước vào một giấc ngủ sâu. Tôi nhìn về một góc trời xa và giương đôi tai nghe ngóng bởi vì tôi nghĩ rằng, vào một lúc như thế này, mình cũng có thể nghe được những tiếng thì thào của bạn tình xưa.

Một giọng đàn ông trả lời nhưng xem ra anh ta đang cố gắng giữ bình tĩnh. Lúc đó, giọng người đàn bà hơi run rẩy:

-Một hay hai năm đâu phải ngắn! Chả lẽ mình sắp sửa phải chia tay nhau cho đến cuối đời?

Người đàn bà thút thít khóc. Tiếng người đàn ông bắt đầu phấn khích:

-Không thể như thế được! Cho dù phải xa nhau hai mươi năm, tình yêu vẫn còn đấy nếu lòng người không đổi thay.

Nghe thế, đột nhiên tôi lặng người như có một lưỡi kiếm lạnh như băng hay một cây kim nhọn đâm nhói vào tim.

Tôi nhìn lên phía cao và thấy có hai người trẻ tuổi, trên dưới hai mươi, đang đứng đó. Họ tựa người vào thành lan can của con đê xây bằng đá và không biết rằng ở dưới này, tôi đang nghe.

Tôi đưa tay lên sờ lấy ngực mình như muốn che lấy chỗ như vừa bị một lưỡi kiếm đâm trúng. Tôi lập đi lập lại mỗi câu: “Ôi, thay lòng đổi dạ ư?”. Tôi xin thề với lòng mình là sẽ luôn luôn nghĩ về người con gái mà tôi đã chia tay cho đến giây phút cuối của cuộc đời. Nếu như tình cảm của tôi không thay đổi thì hình bóng của nàng mãi mãi in sâu trong lòng tôi.Thế nhưng tôi đã dựa vào cái gì để chủ trương rằng trái tim người, trái tim của tôi, sẽ không hề thay đổi cơ chứ? Nhỡ khi, con tim của tôi thay đổi cũng như đám mây trời, nhưng dòng nước trôi, làm sao tôi có thể giữ lại trong đáy lòng tôi, một hình bóng đã đến ngụ ở đó một lần. Một ngày nào, hình bóng ấy có biến đi mất hay không, dù chỉ một lần? Tôi lại đặt bàn tay mình lên trái tim, làm như có một kẻ trộm nào đó đang đứng chực đâu đây.

-Anh Pierre thì đã lên Paris, bỏ lại đằng sau người vợ anh ấy rất yêu thương. Còn anh Jacques đã nhập ngũ, sang Phi Châu rồi yêu một người đàn bà Ả Rập bên đó. Còn Charles tuy yêu Louisa nhưng lại qua Ý du học và không trở về nữa...

Ôi! Phần tôi, tôi sẽ nhìn thấy nước Ý. Tôi cũng sẽ có cơ hội thăm Tây Ban Nha. Khi tưởng tượng đến cái tương lại không dò được trước, tôi thấy mình thiếu tự tin để có thể giữ một tình yêu bền vững với ai. Tôi bèn gục đầu lên một hòn đá lạnh của bức tường và khóc rấm rứt. Lúc đó, chung quanh vùng, trời đã đến nửa đêm.

[8] Có thể là nàng Edith Girard, một kỹ nữ mà Kafuu đã gặp ở Washington vài năm về trước.

[9] Theo dịch giả Yamamoto Takeo thì đoạn độc thoại của Kafuu ở đây có hơi hướng thơ Lamartine trong bài”Le premier regret” (Hối tiếc đầu tiên) và đưa ra giả thuyết là nhà văn đã dùng chất liệu từ đó để sáng tác.

Một trong những bút hiệu của anh Đào Hữu Dũng, sinh năm 1945 gần Đà Lạt. Nguyên quán Hương Sơn, Hà Tĩnh. Theo học Chu Văn An (1960~1963) và Đại Học Sư Phạm Sài Gòn trước khi đến Nhật năm 1965. Tốt nghiệp Đại Học Đông Kinh (University of Tokyo) và Đại Học Paris (Pantheon-Sorbonne). Tiến sĩ khoa học truyền thông. Giáo sư đại học. Hiện sống ở Tokyo và Paris. E-mail: dhdungjp@yahoo.com

® "Khi phát hành lại bài viết của trang này cần phải có sự đồng ý của tác giả (dhdungjp@yahoo.com)
và ghi rõ nguồn lấy từ www.erct.com