|
Bái Biệt Vơ Sư Chưởng Môn Lê Sáng Bác sĩ Nguyễn Ư-Đức Ngày 27 tháng 9 vừa qua, tổ quốc Việt Nam đă mất đi một người con văn vơ song toàn. Môn sinh Vovinam Việt vơ đạo sẽ muôn đời vắng bóng một người thầy, một đàn anh gương mẫu đáng kính trọng, đáng noi gương. Thưa quư vị, đó là Vơ sư Chưởng môn Vovinam Việt Vơ Đạo Lê Sáng. Ông thanh thản không một chút ngậm ngùi ra đi ở tuổi 91.
Vơ sư Lê Sáng chào đời tại Hà Nội, trong một căn nhà nhỏ bên bờ Hồ Trúc Bạch vào mùa Thu năm 1920. Lớn lên ông theo học tại các trường công lập quanh vùng. Tới năm 19 tuổi, đang khỏe mạnh th́ ông bị bạo bệnh mà khi hồi phục th́ đi lại khó khăn. Thân mẫu khuyên ông nên t́m thầy học vơ để rèn luyện tâm thân. Cơ may đưa ông tới với Vơ sư Nguyễn Lộc, người đang phát triển một môn phái vơ thuật riêng kết tinh từ các môn vơ, vật Việt Nam mang nhiều nét dân tộc lấy tên là Vơ Việt Nam, với tôn chỉ “ Học vơ không phải để ỷ sức đánh người – mà học vơ Việt Nam cốt là để giữ ḿnh, giữ làng và giữ nước.” Sau một thời gian tập luyện, học viên Lê Sáng đă lấy lại được sức khỏe, đi đứng b́nh thường đồng thời căn bản vơ thuật cũng khá tiến bộ. Đó cũng là nhờ ông có cấu trúc cơ thể cao lớn, có sức mạnh dồi dào. Ông được vơ sư Nguyễn Lộc yêu cầu hợp tác để phát triển môn phái mà sau này đổi danh xưng là VOVINAM Việt Vơ Đạo. Các lớp huấn luyện vơ được mở rộng tại Hà Nội cũng như các vùng phụ cận.
Vơ sư chưởng môn Lê Sáng và cố Vơ sư sáng tổ Nguyễn Lộc Với biến cố phân chia lănh thổ vào năm1954, ông theo vơ sư Nguyễn Lộc và các môn sinh vào miền Nam và tiếp tục sát cánh với vơ sư Nguyễn Lộc để phát triển Vovinam ở mảnh đất VN Cộng ḥa tự do dân chủ yêu quư. Vovinam đă được truyền dạy rộng răi, từ cơ sở giáo dục tới cơ quan hành chánh, quân đội. Năm 1960, vơ sư Nguyễn Lộc đau bệnh từ trần. Trước đó, vơ sư sáng tổ đă trao quyền Chưởng môn cho vơ sư Lê Sáng. Suốt nửa thế kỷ lănh đạo môn phái Vovinam, vơ sư chưởng môn Lê Sáng đă là ngọn đuốc soi đường cho từng bước đi của các môn sinh. Ông tiếp tục công tŕnh của sáng tổ Nguyễn Lộc để lại và phát triển môn phái mạnh mẽ.
Có mấy điểm mà chúng tôi ghi nhớ măi về Vơ sư Chưởng môn Lê Sáng. -Ông là một nhà vơ có căn bản thể chất vững chắc lồng trong một tinh thần hài ḥa, cới mở nhưng quyết đoán, cương nhu phối hợp. Sức khỏe sung túc, dọng nói sang sảng, ư tưởng không thừa không thiếu, luôn luôn nở nụ cười trên một gương mặt phúc hậu với cḥm râu độc đáo, ông dễ lôi cuốn sự cảm mến của nhiều người. -Có tinh thần trách nhiệm, đặc biệt là với môn phái Vovinam. Trong cuộc đời của ông, ông luôn luôn tâm niệm con người cũng như các vơ sinh phải “Sống cho ḿnh, giúp cho người khác sống và sống cho mọi người”. -Không quản ngại khó khăn để phát triển môn phái như thời kỳ đầu ở miền Bắc Việt Nam, nhất là từ sau biến cố 1975. Cũng như nhiều công dân Việt Nam Cộng Ḥa khác, ông cũng bị đi tù đầy gọi là cải tạo nhiều năm tại nơi đèo heo, nguy hiểm cả chục năm. Ra khỏi tù, ông có nhiều cơ hội để sinh sống tại nước ngoài, tự do đầy đủ hơn, nhưng ông đă chọn ở lại để lèo lái con thuyền Vovinam. Tại các quốc gia độc tài toàn trị, chính quyền bao giờ cũng chủ trương tập trung mọi sinh hoạt của người dân trong ṿng kiểm soát của họ. Sự liên tục hiện diện của vơ sư chưởng môn tại quê hương đă một phần nào là trở ngại cho manh tâm này của chính quyền. Trong khi đó th́ vơ sư luôn luôn theo dơi khích lệ các môn sinh tại hải ngoại. Ngày nay, Vovinam đă hiện diện tại khắp nơi với Liên đoàn Vovinam Thế giới. với sự tham gia của Vovinam tại các cuộc biều diễn có tính cách quốc tế. -Độc thân sống rất b́nh dị và cởi mở cho nên ông dễ dàng có nhiều thân hữu.
Chúng tôi có may mắn gặp ông trước năm 54, khi cùng theo học lớp bổ túc Pháp văn của Giáo Sư Đào văn Tập. Nhỏ tuổi hơn ông tới hơn một giáp, tôi ṭ ṃ hỏi ông đang làm ǵ, ông cười trả lời “Xỉa răng cọp”. Ngây ngô chẳng biết ǵ, tôi ngỡ là ông làm ở sở thú. Ông cười x̣a giải thích, là thất nghiệp, vào sở thú xỉa răng cho cọp. Thực ra khi đó ông đang bận rộn cùng vơ sư Nguyễn Lộc mở mang Vovinam ở Hà nội. Vào Nam, chúng tôi ở cùng đường, đấu phố cuối phố, qua lại với nhau. Trong thời gian 4 năm với chức vụ dân cử tại Hội Đồng Đô Thành Sài G̣n- Chợ Lớn, tôi được ông xếp vào danh sách cố vấn đoàn, để tiếp tay liên lạc với chính quyền khi cần. Những năm gần đây, mỗi khi về Việt Nam, chúng tôi vẫn ghé thăm vơ sư chưởng môn tại trụ sở đường Sư Vạn Hạnh, Sài g̣n. Vơ sư vẫn sống thanh đạm trên căn pḥng nhỏ ở lầu ba trụ sở, phía ngoài là bàn thờ Tổ quốc, linh vị h́nh ảnh sáng tổ Nguyễn Lộc. Vẫn với chiếc giường đơn, quần áo giản dị, đôi dép kéo lê và tinh thần quả cảm tự tin, vơ sư chưởng môn vui vẻ với đời sống, với trách nhiệm của ḿnh. Một điều khác cũng cần ghi nhớ thêm là ngoài vơ thuật cao cường, chưởng môn Lê Sáng c̣n là một nhà lư luận, nhà văn nhà thơ với bút hiệu Quang Vũ hoặc Huy Vũ. Thơ của ông rất sảng khoái, nhiều t́nh cảm và một số đă được phổ nhạc. Xin đan cử một bài rất sảng khoái: “ Thiên nhiên không hề
nói Đặc biệt là những suy tư về cuộc đời về nếp sống mà ông đă nêu ra. Trong một tâm thư hồi tháng 5 năm nay gửi môn sinh Vovinam ở nước ngoài vơ sư Lê Sáng có nhắc nhở anh em như sau: “SỰ LIÊN KẾT hoạt động của các môn đồ sẽ tạo nên sức mạnh cho môn phái, một tổ chức có sức mạnh không thể có nhiều lănh đạo, mà chính là v́ mỗi thành viên thực hiện tốt nhất vai tṛ của ḿnh, đóng góp tích cực nhất ở góc độ của bản thân cho sự nghiệp chung. THÀNH TÍCH của cá nhân là nhỏ, mà THÀNH CÔNG của tổ chức mới thật sự là vinh dự. Cho nên tập thể các vơ sư - huấn luyện viên Vovinam chúng ta nên phải xả kỷ và cảm thông với người khác, chúng ta cùng kề vai sát cánh trong mái nhà chung Việt Vơ Đạo trong tinh thần DUNG NHÂN và HOÀ ÁI”. Với cuộc sống, ông quan niệm có hai cách sống: Sống yêu cuộc sống và Sống bám viú lấy cuộc sống. “Sống yêu cuộc sống là sống với tất cả ḷng nhiệt thành, hăng say, ưa hoạt động của con người muốn sống cho ra sống, muốn hưởng được hương vị và ư nghĩa của cuộc sống, tức những con người muốn sống thỏa hiệp với mọi người, cùng với mọi người làm việc, đấu tranh và xây dựng, luôn luôn hướng về đích sống cao đẹp: phục vụ con người. Sống bám víu lấy cuộc sống là sống với tâm trạng của kẻ "Sinh bất phùng thời". Bất măn với cuộc sống mà không cách nào vượt thoát ra ngoài cuộc sống được. Do đó, họ tự tạo ra những nhu cầu giả tạo, rồi tự dối ḿnh, chạy theo ảo ảnh, làm nô lệ cho ḷng tham dục của họ. Họ lạc lơng, bơ vơ trong cuộc sống. Họ chán sống mà cũng không dám chết. Họ ngụp lội trong lầy lụa, trong khổ đau mà vẫn bám lấy cuộc sống.
Vậy muốn sống yêu cuộc sống, trước hết chúng ta phải tu tâm, rèn thể, phải làm cho ḿnh trở nên con người hữu dụng, phải luôn quan tâm hành vi, tư tưởng hằng ngày của ḿnh, phải t́m hiểu và suy nghĩ về ư nghĩa cuộc sống và cái giá trị đích thực của con người trong cuộc sống”. Đây là những bài học mà cá nhân chúng tôi cần phải noi theo. Xin cảm ơn những bài học quư giá của Vơ sư Chưởng môn Lê Sáng. Xin tạm biệt người anh cả và kính chúc hương hồn anh tiêu diêu miền vĩnh hằng. Chúng em sẽ luôn luôn ghi nhớ h́nh ảnh quắc thước, kiên cường với nụ cười nhân hậu dễ thu phục ḷng người và hàm râu cước bạc rất đặc biệt, đôi mắt tinh sáng của anh. Bác sĩ Nguyễn Ư Đức (Nhân dịp môn sinh Vovinam Dallas Fort Worth bái biệt Vơ sư Chưởng môn ngày 9 tháng 10 2010)
|
