Câu Chuyện Thầy Lang
Cà phê
Bác sĩ Nguyễn
Ư Đức
Cà phê đă được ca tụng là tốt cho cơ thể. Thực vậy,
cà phê được nhập cảng vào Âu châu từ Arabia vào năm 1600 như một
loại dược phẩm chứ không phải để giải khát.
Vào thế kỷ thứ bẩy, cà phê ở Pháp được các bác sĩ
kiểm soát; hạt cà phê được bán như một dược phẩm chứ không như một
loại nước uống và những người bán ca tụng là một loại thuốc trị hàng
trăm thứ bệnh.
Tính cách kích thích tinh thần của cà phê đă được
ca tụng. Các thi sĩ người Pháp, trong đó có văn hào Voltaire, đă ca
ngợi cà phê là “ một chất rượu hết sức có ích cho năo bộ”. Cà phê đă
được coi như một loại thuốc chữa bệnh hô hấp rất tốt. Chẳng hạn: bác
sĩ Hyde Salter đă viết trên Edinburgh Medical Journal năm 1859 rằng
“cà phê là một trong những thứ thuốc để trị suyễn”. Trong nhiều năm,
cà phê đen mocha được coi như thuốc được lựa chọn để chữa bệnh suyễn
v́ dị ứng.
Những sự kiện cần biết.
Cà phê là một trong những loại dược phẩm được ưa
thích nhất trên thế giới cho năo bộ và bắp thịt v́ có một lượng
caffeine rất cao và là chất kích thích có ở trong lá chè và hột cà
phê. Cà phê cũng làm thư dăn các thớ thịt của cuống phổi, tăng cường
sự vận động cơ thể nhưng cũng có một số rủi ro tuy nhiên không phải
là tất cả những điều mà người ta gán cho nó.
*1-Tăng cường tinh thần.-
“Caffeine là chất làm cho tinh thần cảm thấy phấn khởi hơn. Đây
không phải là quảng cáo của kỹ nghệ cà phê mà là điều mà khoa học đă
cung cấp", đó là lời tuyên bố của ông Judith Wurman, một khoa học
gia về thực phẩm cho trí óc tại Massachusetts Institute of
Technologie. C̣n số lượng th́ caffeine tăng cường tinh thần làm việc
đă được tiến sĩ tâm lư Harris Lieberman ở viện MIT cung cấp.
Thay v́ vẫn uống một ly cà phê vào mỗi buổi sáng,
ông ta mời một nhóm t́nh nguyện uống viên caffeine với liều lượng là
32,64,128 và 256 mg. Vào mỗi buổi sáng lúc 8 giờ , sau khi không ăn
uống ǵ trong 12 giờ, các t́nh nguyện viên chiêu những viên
caffeine. Một lúc sau họ làm một thử nghiệm về tỉnh táo để đo xem
phản ứng với thời gian, sự chú ư, tập trung, tính sắc bén và chính
xác với các con số . Vào ngày khác họ nhận được những viên giả dược
không chứa caffeine.
Một sự ngạc nhiên xẩy ra: Chất caffeine tăng cường
hành động của họ trong các thử nghiệm tâm thần. Dù chỉ dùng một
lượng nhỏ - 32 mg- cũng đủ để óc nâng cao khả năng tâm thần, phản
ứng, tập trung và sự chính xác. Tiến sĩ Wurtman giải thích như sau:
“Chất caffeine đă kích thích lên năo bộ và hệ thần kinh khiến ta
nghĩ và phản ứng mau hơn, nhiều tỉnh táo và chính xác, kéo dài sự
chú ư hơn là những người t́nh nguyện sau khi họ đă dùng một lượng
hóa chất tương tự vào buổi sáng.
Hơn nữa, chất caffeine cũng hoạt động như vậy để
tăng cường năo bộ của những người t́nh nguyện thường thường uống một
chút cà phê, rất nhiều cà phê hoặc không uống cà phê. Đó là do chất
caffeine nguyên chất đă tăng cường chức năng của óc.
Một nghiên cứu khác của tiến sĩ Lieberman thấy
rằng 200 mg caffeine tăng cường đáng kể việc lái xe.
*2-Yêu đời hơn.
Chất caffeine cũng tăng cường đáng kể trạng thái
tinh thần của một số người. Và loài người cũng dùng nước có caffeine
như một loại giải khát trong hàng trăm thế kỷ để loại bỏ không những
sự buồn mà c̣n những cơn trầm cảm trung b́nh kinh niên.
Chất caffeine có tác dụng rất mau. Nó được hấp thụ
nhanh và thấy ở tế bào khoảng năm phút sau khi dùng. Nó vào năo rất
nhanh, dễ dàng và đạt mức độ cao nhất khoảng hai mươi tới ba mươi
phút. Sau khi lên đến tột độ, caffeine trong máu giảm đi độ một nửa
trong ṿng ba tới sáu giờ và một phần tư trong từ ba đến sáu giờ.
Hầu như tất cả caffeine được cơ thể dùng và chỉ có một phần trăm
được loại ra ngoài mà không bị chuyển hóa.
*3-Tăng sức mạnh của cơ thể.
Caffeine được giới thể thao ưa chuộng như để làm
tăng tài nghệ biểu diễn mà một số các nhà chỉ trích coi như là lạm
dụng chẳng khác như dùng chất ma túy. Như vậy th́ caffeine làm cho
con người cố gắng biểu diễn tới khi mệt. Một tay đua xe đạp khi dùng
300 mg caffeine có thể đạp bẩy lần khó khăn hơn mà không cảm thấy
phải tăng sự cố gắng và sẽ chịu đựng được khoảng hai mươi lần lâu
hơn.
Cà phê đă lấy caffeine ra thường thường làm giảm
tài nghệ diễn xuất của các lực sỹ vào những cuộc tranh đua ngắn hạn.
Có thể là chất caffeine ngăn ngừa bắp thịt bớt mệt mỏi và tăng cường
khả năng của cơ thể để đốt chất béo thành năng lượng thay v́ đường
được dự trữ trong các mô bào.
Ngoài ra, caffeine có thể gây ra tổn hại cho các
hành động cần sự phối hợp của ngón tay như là luồn kim chỉ, đánh một
mục tiêu nhỏ hoặc lao một ngọn mác.
*4-Tăng khả năng thở.
Huyền thoại cho rằng các thí nghiệm bên Gia Nă Đại
cho hay cà phê thật đặc có thể chữa được bệnh suyễn.Chất caffeine
trong cà phê làm dăn các ống phổi khiến cho hô hấp dễ hơn. Mặc dù
vào năm 1800 caffeine là một loại dược phẩm rất tốt cho bệnh suyễn
nhưng từ năm 1921 nó không được dùng cho bệnh này v́ đă có dược phẩm
theophylline.
Theo bác sĩ Philip Shapiro, caffeine có thể rất
tốt cho nạn nhân bị nghẹt mũi. Để điều trị các bệnh nhân bị bệnh
viêm đường mũi, ông ta cho bệnh nhân dùng caffeine hoặc giả dược
trong ṿng mười sáu ngày.Các viên thuốc đều được mă hóa và bệnh nhân
không biết là chất ǵ.Trong những ngày mà họ uống caffeine-tương
đương với hai ly cà phê –ông ta thấy chỉ có vài nhảy mũi và một chút
khó chịu so sánh với hai mươi bảy lần sỗ mũi khi họ uống giả dược.
*5. Một điểm lợi cho người cao
tuổi.
Một số người cao tuổi thường hay bị chóng mặt hoặc
bị ngất xỉu sau khi ăn nhất là điểm tâm v́ hệ thống thần kinh chưa
hoạt động để điều hành huyết áp như những ngày c̣n trẻ. Để điều
chỉnh t́nh trạng đó, một bác sĩ ở Vanderbilt University School of
Medicine cho bệnh nhân dùng hai ly cà phê có 250 mg caffeine vào bữa
điểm tâm.Với các bệnh nhân cao tuổi hay bị những trường hợp này,
chất caffeine giữ huyết áp đủ cao để điều ḥa lượng máu lưu thông,
ngăn chặn được chóng mặt và giữ được trạng thái b́nh thường. Tuy
nhiên, các vị đó cho hay, nếu ta uống cà phê để chữa bệnh này th́
nên uống cà phê trước khi ăn th́ hơn.
*6-Chống lại sâu răng.
Tại trung tâm nổi tiếng Forsyth Dental Research
Center, bác sĩ Shelgy Kashket và các đồng nghiệp thấy rằng trong cà
phê có chất tannins có thể đưa tới sâu răng. Uống cà phê, ngay cả cà
phê đă lấy caffeine đi, chất tannins ngăn các mảng bựa đóng lại và
ăn ṃn răng. Như vậy th́ cà phê giống như nước trà và cocoa là những
nước xúc miệng chống lại sự sâu răng.
*7-Cà phê và bệnh ung thư
Sợ rằng uống cà phê có thể gây ra ung thư nhất là
ung thư bọng đái, và tụy tạng nhưng những nghiên cứu mới đây cho hay
các hóa chất trong cà phê có thể ngăn chặn ung thư.Nhiều nghiên cứu
ở Nhật, Na Uy và Hoa kỳ đều phủ nhận việc này nhất là ung thư tụy
tạng. Trong khi đó, các nghiên cứu tại Na Uy lại gợi ư rằng uống cà
phê có thể ngăn được ung thư ruột già, đặc biệt là những người ăn
chế độ nhiều chất béo. Bác sĩ Lee Wattenberg và các đồng nghiệp tại
University of Michigan thấy rằng cà phê xanh lại chặn ung thư cho
xúc vật ở trong pḥng thí nghiệm. Bác sĩ người Gia Nă Đại Hans Stich
cũng coi cà phê trong đó có chất polyphenol là một loại chống ung
thư rất mạnh.
*8-Uống cà phê với sữa.
Trong y học, sự trái ngược nhau về ích lợi của cà
phê cũng không mới lạ. Vào những năm 1600, các tiệm cà phê bên Pháp
là một đề tài cho mọi người thảo luận. Thoạt tiên th́ các bác sĩ đều
hỗ trợ nó rồi sau đó lại tẩy chay. Khi mà cà phê được uống tại nhà
vào những năm 1670 các trường đại học y khoa phản ứng lại; một số
bác sĩ phản đối tác dụng kích thích của cà phê và cấm bệnh nhân uống.
Về sau, họ lại viết làm sao cà phê được dùng để “tránh và chữa bệnh”.
Nhưng đến năm 1688, một nhân vật trong hoàng tộc lại viết “cà phê đă
bị hoàn toàn bỏ rơi”. Dân chúng trong thành phố Paris, nhất là hoàng
tộc,không biết ǵ về việc này.
*9-Cà phê chữa chệch múi giờ.
Một nhà sinh lư học ở Argonne National Laboratory
gần Chicago, ông Charles F. Ehret, tin tưởng rằng chệch múi giờ có
thể giảm nhờ một lượng rất nhỏ caffeine. Theo Ehret, một nhà chuyên
môn về nhịp giờ trong ngày, caffeine hoạt động như những cái đồng hồ
của cơ thể. Sau đây là lời khuyên của ông ta: Vào ngày khởi hành,
nếu bạn đi về hướng Tây, hăy uống ba ly cà phê đen vào buổi sáng.
Nếu bạn đi về hướng Đông , hăy nhịn uống cà phê cho tới buổi chiều.
Nếu bạn ngưng uống cà phê trong ba ngày trước khi bay, th́ ích lợi
c̣n tăng lên rất nhiều, ông ta nói.
Bác sĩ Nguyễn Ư-Đức
Texas-Hoa Kỳ
www.bsnguyenyduc.com
http://www.youtube.com/user/Drnguyenyduc/videos
|