|
Câu Chuyện
Thầy Lang: Thi Ca Nhạc với Sức Khỏe Bác sĩ Nguyễn Ư-Đức & Bác sĩ
Hồ Ngọc Minh
Nếu nói rằng ngôn ngữ đă tách rời
loài người ra khỏi những động
vật khác th́ âm nhạc chính là cái nôi của
ngôn ngữ và măi măi là một thứ ngôn
ngữ chung của mọi chủng tộc, mọi
nền văn hóa.
Thiên tài âm nhạc Beethoven có viết: “Âm
nhạc phải làm trái tim người nam sôi
sục và khóe mắt người nữ đẫm
lệ”.
Heinrich Heine-Poet lại nói “Âm nhạc là một cái
ǵ khác lạ mà hầu như tôi muốn nói nó là
một phép thần diệu. V́ nó đứng
nửa đường giữa tư tưởng
và hiện tượng, tinh thần và vật
chất, một thứ trung gian mơ hồ
thế đó mà không là thế đó giữa các
sự vật mà âm nhạc ḥa giải.”
Theo Plato:“Âm nhạc là một tṛ chơi thực
tế. Nhạc ghép linh hồn cho vũ trụ;
lắp cánh cho tâm trí; đưa sáng tạo cho trí
tưởng tượng; mang lại sự hấp
dẫn, hài ḷng cho buồn chán, sự vui vẻ và
sống động cho mọi sinh vật.”
Ngày nay, âm nhạc đă được dùng trong
y học như một phương thức trị
liệu phụ thêm với dược phẩm,
giải phẫu, y khoa phục hồi...
Vài hàng lịch sử
Như đă nêu ở trên, kể từ khi loài người
biết phát âm, những nốt nhạc đầu
tiên đă được h́nh thành trước
khi những từ ngữ có ư nghĩa được
quy định để có thể truyền đạt
tư tưởng đến đồng loại.
Và thực tế là tất cả những ngôn
ngữ hiện nay đều mang tính chất âm
nhạc, cụ thể nhất là tiếng Việt
của chúng ta.
Tác động của âm nhạc có thể
chỉ đơn thuần từ nhu cầu cần
biểu lộ t́nh cảm, vui buồn của
một cá nhân và nếu “đúng tần
số” có thể làm cho những người
chung quanh rung động theo những tư duy
trầm mặc của người khởi xướng
ra những thanh âm trầm bổng ấy. Đi xa
hơn, những thanh âm có thể làm kích động
người nghe từ tư duy cho đến hành
động, từ những tế bào nhỏ li ti
cho đến những cơ phận trong cơ
thể
Từ ngày xửa ngày xưa, sức mạnh lành
bệnh của nhạc đă đươc dân chúng
biết tới. Họ dùng lời ca và nhạc
cụ như trống, lúc lắc để hỗ
trợ cho tác dụng của thuốc cỏ cây
thiên nhiên. Họ nhẩy múa, hát ca để nâng
đỡ tinh thần người bệnh cũng
như chính bản thân họ Những âm điệu
nhịp nhàng như thấm vào tiềm thức. Phương
thức này vẫn c̣n tồn tại ở
nhiều bộ lạc trên thế giới.
Cựu Ước có ghi là David chơi đàn lyre
để giảm bệnh trầm buồn của
King Saul.
Thời Cổ Hy Lạp, Apollo vừa là thiên
thần âm nhạc và nhà y học. Với Hy
Lạp và Ai Cập xưa, âm nhạc là một
khoa học rất thiêng liêng và có sức mạnh
thấm nhuần vào các góc cạnh rất thâm sâu
của tâm hồn. Khoảng thế kỷ thứ
15, dân Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ đă
mời các nhạc sĩ tới giúp vui cho
những người mắc bệnh tâm thần
Vào triều đại nữ hoàng Anh Elizabeth I, y sĩ
Thomas Campion dùng lời ca để chữa trị
trầm cảm và vài bệnh tâm thần. đầu
thế kỷ trước, bác sĩ John Kellog, Hoa
Kỳ, dùng âm nhạc như một phương
thức trị bệnh tại viện điều
trị sanatorium của ông ở Michigan. Năm 1914,
bác sĩ Evan O’Neil Kane đă thấy rằng
nhạc làm bệnh nhân đang được
giải phẫu ít lưu tâm tới cơn đau
và cảm thấy b́nh thản hơn.
Ư niệm về âm nhạc như phương
thức trị liệu hiện đại bắt
nguồn từ thế chiến I và II, khi các
nhạc sĩ được mời tới
giải khuây cho thương binh điều
trị tại các bệnh viện. Sau đó
nhạc trị liệu trở nên phổ thông hơn
như là một thành phần của sự điều
trị các bệnh tâm thần và thể chất.
Bên Mỹ, khóa huấn luyện chuyên viên trị
liệu bằng âm nhạc được mở
tại đai học Michigan năm 1944 rồi sau
đó tại đại học Kansas, Texas, vào năm
1946. National Association of Music Therapy thành lập năm
1950 với trên 5000 hội viên. Ngày nay đă có
tới gần 70 chương tŕnh huấn
luyện Chuyên Viên Nhạc Trị Liệu Music
Therapist tại các trường đại học
bên Mỹ. Các chuyên viên này có thể làm việc
tại nhà thương, viện dưỡng lăo,
trung tâm phục hồi, bệnh viện tâm
thần, trường học, nhà người già
hoặc hành nghề tư.
Bác sĩ Raymond Bahr, Giám đốc Coronary Care
tại bệnh viện St Agnes Baltimore, Maryland phát
biểu:“ Không c̣n nghi ngờ nào về sự
hữu hiệu của nhạc trị liệu
với sự chăm sóc bệnh nhân trong t́nh
trạng trầm trọng. Tác động thư giăn,
giảm căng thẳng của âm nhạc
khiến bệnh nhân khỏe lại mau hơn
bằng cách giúp họ vui vẻ chấp nhận
hoàn cảnh của ḿnh và sẵn sàng nhận
sự điều trị”
Âm nhạc tác dụng lên cơ thể bằng cách
nào.
Theo nhiều nghiên cứu, ít nhất có hai cách
để lời ca điệu nhạc đi vào ḷng
người nghe:
a-Tác dụng lôi cuốn, ḥa hợp, đi vào
tiềm thức con người. Khi ta bước vào
một căn pḥng có âm nhạc, th́ bao nhiêu ưu
tư trong đầu chợt như dừng
lại và cơ thể như ḥa với điệu
nhạc, toàn thân như đu đưa, nhún
nhẩy theo nhịp đàn, miệng âm ư theo
lời hát .
b-Làm lạc hướng khiến ta không để
ư tới hoàn cảnh hoặc cảm xúc đau
đớn, không vui, không muốn.
Giáo sư âm nhạc Arthur Harvey, đại Học
Hawaii, cho hay năo bộ có bốn cách để
tiếp nhận và đáp ứng với nhạc
điệu.
a-Năo bộ trái tiếp nhận, phân tích, thưởng
thức nhạc điệu;
b-Năo bộ phải đáp ứng với nhạc
điệu bằng các xúc cảm khác nhau;
c-Cơ thể đáp ứng âm nhạc bằng
sự thay đổi các chức năng sinh
học như nhịp tim, hơi thở, huyết
áp, sức căng bắp thịt, cảm giác
đau, sản xuất kích thích tố;
d-Trong đáp ứng xuyên thân transpersonal, âm
nhạc được dùng để thiền suy,
thư giăn, phản hồi sinh học biofeedback,
học hỏi.
Vài nghiên cứu mới đây c̣n t́m ra sự liên
hệ giữa tần số vài điệu
nhạc với sinh hoạt điện năng
của tế bào năo. Nếu dùng một tần
số nhạc nào đó, ta có thể tăng
khả năng học hỏi, thư giăn cơ
thể, giúp ngủ ngon giấc. Do đó, theo
nhiều nhạc sĩ, để hưởng ích
lợi của nhạc điệu không những
chỉ nghe mà c̣n để toàn thân rung động
theo điệu nhạc.
Fabien Maman, soạn nhạc gia kiêm sinh học người
Pháp đă quan sát ảnh hưởng của âm
thanh trên tế bào ung thư. Dưới tác
dụng của các âm điệu khác nhau từ
nhạc khí hoặc lời ca, tế bào dường
như không chịu đựng được
sự dao động vibration và vỡ tung, nhất
là với tiếng hát cao vút Thái Thanh.
Phúc lợi của nhạc trị liệu với
con người
Những nghiên cứu xưa nay đều cho
thấy là âm nhạc trước hết làm cho
con người được phát triển toàn
diện ngay từ trong bụng me. Các thai nhi
được cho “nghe nhạc” thuờng
khoẻ khơn các thai nhi khác và khi sanh ra đời
ít bệnh hoạn hơn. Các bác sĩ hiện nay
vẫn khuyên các bà mẹ đang mang thai nên nghe
nhạc êm dịu và cho thai nhi cùng nghe. Em bé
được mẹ hát và ru cho nghe từ
thuở c̣n thơ thường thường thông
minh và sau này ít bị những bệnh về tâm
trí. Dân tộc ta là một dân tộc thông minh,
cần cù hiếu học phải chăng là
nhờ vào những "tiếng mẹ ru từ lúc
nằm nôi"? Những lời ca dao thắm
thiết mà các bà mẹ Việt Nam ta ru con từ
thế hệ này qua thế hệ khác.
Kinh nghiệm cũng như quan sát, nghiên cứu
cho thấy âm nhạc có nhiều phúc lợi cho
con người. Nhạc giúp giải quyết
một số vấn đề như thương
tiếc khi mất người thân yêu; tăng
tự tin bằng cách giúp ta tự diễn tả,
lựa chọn và sáng tạo; diễn tả xúc
động hoặc bằng lời nói hoặc
cử chỉ; thư giăn, giảm thiểu lo âu,
giảm đau đớn; giảm cô lập
với xă hội; tăng sự chú ư, tập
trung; kích thích cảm xúc và nhận thức; nh́n
vào sự thực. Nhạc cũng làm cơ
thể nhiều sinh lực; kích động năo
bộ; làm thức tỉnh các cảm xúc; tháo
gỡ các xúc động; phục hồi tâm
hồn; làm hứng khởi hành động; giúp
ngủ ngon; giúp lư luận tốt cũng như giúp
tránh lao tâm suy nghĩ.
Lănh hội ảnh hưởng tốt
Dùng đúng cách, âm nhạc có thể giúp ta
khỏe mạnh. Khỏe mạnh không phải
chỉ là không có bệnh tật mà c̣n bao gồm
một tâm hồn thanh thảnh, một hài ḥa gia
đ́nh, xă hội. Nhạc nào cũng cũng có
ảnh hưởng nhất là khi ta dùng nhiều
loại khác nhau. điều cần là dùng một
cách khôn ngoan.
Nhạc trị liệu không chỉ là nghe nhạc
mà c̣n viết nhạc, thảo luận về âm
điệu, biểu diễn hoặc tham dự các
sinh hoạt liên quan tới âm nhạc. Nhiều người
cho là muốn hưởng phúc lợi của
nhạc th́ phải có hiểu biết về
nhạc. Nhưng thực ra không phải vậy, ai
cũng có thể tận hưởng các lợi
điểm của nhạc miễn là để toàn
thân rung động, ḥa nhịp theo lời ca
tiếng hát..
Tâm lư chung cho là nhạc cổ điển rất
khó thưởng thức nhưng lại là thứ
nhạc giúp con người thư giăn, tập
trung và trị bệnh hay hơn cả. Người
ta đă dùng nhạc của Mozart để giúp
bệnh nhân có triệu chứng lo âu cũng như
giúp trẻ em bị chứng kém tập trung ADHD.
Cũng nên nhớ rằng toàn bộ cơ thể
ta được coi như là tập hợp
một hệ thống có nhịp điệu
với nhau. Trong khi nghe nhạc trị bệnh, ta
phải hết sức cảm nhận và để
ư coi xem vùng nào của cơ thể đáp
ứng với điệu nhạc. V́ mỗi âm
điệu có một tác dụng riêng vào từng
thớ thịt hoặc bộ phân cơ thể.
Một điệu nhạc làm nhẩy múa cơ
thịt ở người đẹp có bụng
thon nhỏ belly-dancer sẽ không gây ra rung động
nào ở bạn ta mập ph́ bụng mỡ la de.
Chẳng có một quy luật nào về thưởng
thức nhạc, v́ nhạc vốn bay bổng
tự do mà người nghe th́ cũng không kém
phần phóng khống. Cho nên nghe khi hứng, khi
muốn, nghe sao cũng được, chẳng ai
áp đặt được ai. Nhưng theo
nhiều người sành điệu, để
tận hưởng tác dụng thư giăn hoặc
nâng cao tinh thần của nhạc th́ cũng có vài
điều lưu ư:
· Chẳng nên mở nhạc quá to và cũng không
nên nghe quá lâu;
· để hữu hiệu hơn, nên tập trung
nghe với ống nghe chụp tai headphone;
· Nghe khi có một ḿnh th́ dễ relax hơn;
· để ư coi xem ảnh hưởng của
nhạc trên cơ thể như thế nào;
nếu điệu nào không thích hợp th́ thay
bằng điệu khác;
· Cũng nên tập viết nhạc bằng cách hát
theo hoặc tập một nhạc khí;
Áp dụng thực tế
Ngày nay, nhạc trị liệu là lănh vực trong
đó âm nhạc được xử dụng như
một phương thức phục hồi, duy tŕ
và hoàn thiện đời sống của người
bệnh về thể chất, tinh thần cũng
như cảm xúc. Nhạc được coi như
một nghệ thuật sáng tạo trị
liệu tương tự như vũ trị
liệu, trị liệu khéo tay art therapy, và cũng
có thể phối hợp với nhiều phương
thức trị liệu như thiền, xoa bóp, thôi
miên.
Với người khỏe mạnh, âm nhạc
được dùng như một phương
thức thư giăn, giảm căng thẳng ở
pḥng cấp cứu, pḥng sanh, pḥng trẻ sơ
sanh v́ tác dụng êm dịu của nó, hoặc
trong khi tập luyện cơ thể. Với
một số bệnh đặc biệt là ở
trẻ em và người lớn có rối loạn
về cảm xúc, hành vi, ít khả năng học
hỏi, suy giảm các cử động, âm
nhạc trị liệu thường được
dùng đồng thời với các phương
thức trị liệu căn bản để làm
bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn.
a-Trong giải phẫu âm nhạc giúp giảm
thiểu cảm giác đau đớn, giúp bớt
lo âu sợ hăi trước và sau giải phẫu,
giúp hồi phục lại sức lực và
khả năng diễn đạt tư tưởng.
Nhiều phụ nữ đă thư giăn nghe
nhạc mà nhẹ nhàng sanh con không cần đến
thuốc tê. Nhiều nghiên cứu cho hay sự kích
thích của nhạc điệu đôi khi lấn
át được các kích thích tạo ra cảm giác
đau, nhờ đó bệnh nhân tập trung vào
điệu nhạc và trấn áp được cơn
đau Mới ngày 27 tháng 6, 2005 vừa qua, bác sĩ
Suleyman Ganidagly, đại học Y Khoa Harran bên
Thổ Nhĩ Kỳ, công bố một kết
quả nghiên cứu tương tự: Trước
khi giải phẫu mà bệnh nhân được
nghe nhạc th́ tác dụng giảm đau, thư
giăn của thuốc an thần tăng lên.
Các nhà nghiên cứu tại đại học
điều Dưỡng Atlantic, Florida cho hay nghe
nhạc 20 phút có thể giảm đau nhức
trong viêm xương khớp. Họ đă thử
nghiệm với 68 bệnh nhân cao tuổi: một
nửa nghe 20 phút nhạc mỗi ngày, nhóm kia
ngồi lặng thinh tĩnh tại. đo cường
độ đau cho thấy nhóm nghe nhạc ít
nhức nhối khớp hơn nhóm kia tới 50%.
Nhóm này cho biết họ cảm thấy được
khích lệ với điệu nhạc và đứng
lên nhún nhẩy đi qua đi lại. Ta biết
rằng sự cử động rất cần
để ngừa viêm xương khớp. Giáo sư
Ruth McCaffrey, người đứng đầu
cuộc nghiên cứu cho hay âm nhạc dường
như kích thích cơ thể tiết ra nhiều
endorphins là chất làm giảm cảm giác đau,
giảm huyết áp, nhịp tim và nhịp thở
cũng như giảm tiêu thụ oxy.
Bệnh hoạn có thể khiến ta mệt
mỏi, ră rượi, không muốn sinh hoạt,
cử động. Nhưng khi nghe những điệu
nhạc có âm điệu khích lệ, thúc dục,
ta thấy muốn lắc lư cử động
theo điệu nhạc, quên cả đau đớn,
tê cứng
b-Nhạc điệu cung cấp phương
tiện để hiệp thông với xă hội.
.Bệnh nhân ở trong bệnh viện hoặc các
vị cao niên sống trong nhà người già thường
cảm thấy cô đơn, trầm buồn.
Nếu có một nhóm người tới tŕnh
diễn âm nhạc rồi bệnh nhân cùng ca hát,
sẽ làm họ vui vẻ, ḥa nhập với người
khác. Thân nhân cũng có thể thâu băng
nhạc riêng mà bệnh nhân thích để họ
nghe.
Bên quận Cam, Ca đoàn Thiện Nguyện
với nhạc sĩ kỹ sư Trần Thái Nguyên,
Diamond Bích Ngọc, Thanh Hằng; Houston với
Trần Huy Khang, Vũ Văn Quư...và nhiều nhóm
khác khắp nơi đă làm công việc này
với kết quả rất đáng khuyến khích.
Họ đă mang tiếng hát “T́nh Người”
để tạo niềm vui cho các bậc cao niên
ở “Tuổi xế chiều đ́u hiu bạc
bẽo”, lẻ loi trên đường về “cơi
thật xa” tại các nhà người già.
c-Sau cơn tai biến năo, nhiều bệnh nhân rơi
vào t́nh trạng mất khả năng vận
động, cần tập luyện để
phục hồi chức năng. Âm nhạc có vai tṛ
quan trọng giúp bệnh nhân phấn khởi,
lần lần mấp máy cử động theo
điệu nhạc cũng như giảm thiểu
cảm giác buồn chán, ngồi không chẳng làm
ǵ được. Kinh nghiệm cho hay nhiều người
mất tiếng nói lấy lại được
phát âm sau khi ầm ừ hát theo.
c-Âm nhạc trị liệu được dùng
trong các trường hợp như: trẻ em
tật nguyền giúp khôi phục sự phối
hợp các hoạt động thể chất cũng
như sự khéo léo của các bắp thịt chân
tay; người bị bệnh sa sút trí tuệ người
có rối loạn hành vi lấy lại sự b́nh
thường hành động.
Bác sĩ Pascal Belin và cộng sự viên tại
bệnh viện Frederic Joliot ở Orsay, Pháp đă
dùng loại nhạc điệu đặc
biệt Melodic Intonation Therapy để giúp phục
hồi khả năng nói ở người bị
tai biến năo, không nói được. Theo các tác
giả này th́ nhạc MIT đă kích thích phần
năo Broca tại bán cầu năo trái là nơi điều
khiển ngôn ngữ.
d-Âm nhạc giúp thư giăn tâm hồn và các cơ
thịt ở người đang có căng
thẳng với stress, với lo âu. Âm nhạc làm
giảm stress bằng nhiều cách. Nhạc giúp tâm
hồn ta cởi mở và giải thốt
những cảm xúc khiến ta cảm thấy
stress. Khi ngả bệnh, bệnh nhân thường
rơi vào t́nh trạng lo âu, sợ hăi, cảm
thấy đau đớn, buồn rầu, đôi
khi kém tự tin. Âm nhạc có thể giúp họ
khuây khỏa, giảm thiểu các cảm xúc tiêu
cực, khiến họ vui hơn, tự tin hơn,
có nhiều phấn khởi trong đời
sống.
e-Không ngủ được: xin hăy nghe những
điệu nhạc chậm dăi, êm dịu. Âm
nhạc tác dụng như một chất an
thần giúp ngủ mà không cần thuốc,
nhất là với người cao niên, đă
uống nhiều thuốc cho các bệnh khác nhau.
Nhớ là nhạc êm dịu chứ không phải
rock, rap ồn ào kích động thần kinh.
f-Khi đi bộ mà nghe âm nhạc th́ thật là
tuyệt vời:ta sẽ đi lâu hơn và hăng
hái hơn v́ âm nhạc giúp ta quên với sự
cố gắng cất bước và làm cuộc
đi bộ trở nên hào hứng.
g-Vài loại nhạc giúp hạ huyết áp,
nhịp tim, điều ḥa hơi thở .Vận
động làm tăng máu lưu thông trên năo, có
ích cho năo nếu lại nghe nhạc trong khi
vận động làm các chức năng của
khối óc ta mạnh hơn . Nghiên cứu tại
đại học Ohio cho hay bệnh nhân tim
phục hồi mau hơn nếu khi đi treadmill mà
lại nghe nhạc, so với người không nghe
nhạc.
Chuyên viên nhạc trị liệu Barry Bernstein đă
thực hiện cuộc cuộc nghiên cứu
ảnh hưởng của nhạc với bệnh
nhân Alzheimer tại Bệnh viện Cựu
Chiến Binh Topeka, Kansas. Ông ta dùng trống .
Với hai lần mỗi tuần nghe nhạc trong
10 tháng, bệnh nhân có thể tăng khả năng
tập trung và phối hợp các cử động,
ít nhất trong khi nghe.
h-Năm 1996, British Medical Journal có đăng
kết quả nghiên cứu của bác sĩ Lars
Olov Bygren, đại học Umea Thụy điển,
về ảnh hưởng sinh hoạt văn hóa
với sống lâu. Ông ta theo dơi 12,675 người
tuổi từ 16- 74 trong mười năm và
thấy rằng âm nhạc dường như có
ảnh hưởng tốt trên tuổi thọ. Và
đề nghị nên có nhiều nghiên cứu hơn
về tác dụng này.
i-Âm nhạc cũng được dùng với
bệnh nhân ở giai đoạn cuối cuộc
đời tại các cơ sở Chăm Sóc
Cận Tử Hospice để tạo ra khung
cảnh thương yêu, thanh thản của người
sẽ ra đi cũng như của thân nhân. Trong
hoàn cảnh này, đôi khi giữa người
bệnh và gia đ́nh có một cái ǵ ngập
ngừng, dè dặt, không nói cùng nhau được.
Nhưng theo Hans Christian Anderson “ When words fail, music
speaks”, âm nhạc có thể thay lời nói.
Tàn mạn về nhạc th́ tưởng cũng nên
dành đôi lời cho người chị em song
sinh Thơ Phú. Và về thi ca với sức
khỏe th́ quư thân hữu là những nhà thơ
đă nhiều chục năm “ru với gió, mơ
theo trăng và vơ vẩn cùng mây” chắc
chắn là am hiểu rơ ràng những ảnh hưởng
của thơ với con người, lúc khỏe cũng
như trái gió trở giời. Lang chúng tôi không dám
múa d́u qua mắt thợ mà hy vọng được
học hỏi từ đàm Giang, Trúc Lang, Trần
Mộng Tú . .. về tác dụng tốt lành
của những vần thơ. Mà chỉ xin lư
thuyết vài điều.
Theo John Fock, tác giả sách Poetic Medicine- The Healing
Art of Poem-Making th́ “Thi ca là một dược
phẩm thiên nhiên. Nó giúp ta cảm nhận
thấy sự sống thay v́ cảm giác tê
dại.”
Huyền thoại Hy Lạp có ghi đối
thoại của Oceanus với Promethus “Ngôn ngữ
là thầy thuốc của tâm bệnh”. Và vào
thế kỷ thứ I , lang y La Mă Sauranus đă dùng
thi ca và kịch để chữa cho bệnh nhân
của ông ta.
Freud có nói “Chính thi ca mới khám phá ra tiềm
thức chứ không phải là tôi” và “Tâm trí
là bộ phận sản xuất ra thi ca”.
Bên Mỹ, bệnh viện Tâm Thần đầu
tiên được thành lập ở Philadelphia vào
năm 1751 và đă dùng vài thứ trị liệu
phụ như đọc sách, viết văn và in
ấn các bài viết của bệnh nhân vào
bản tin.
Năm 1950, dược sĩ kiêm thi sĩ Eli Greifer
bắt đầu dùng Thi Ca Trị Liệu tại
bệnh viện Creedmora ở Nữu Ước.
Năm 1969, bác sĩ Thần Kinh Tâm Trí Jack J Leedy
phát hành cuốn sách đầu tiên về Thi Ca
Trị Liệu.
đến năm 1970 Tiến sĩ Arthur Lerner, Los
Angeles, thành lập Viện Thi Ca Trị Liệu và
năm 1976 xuất bản tác phẩm Thi Ca trong Kinh
Nghiệm Trị Liệu.
Và vào năm 1980 các nhà Chuyên Môn Thi Ca Trị
Liệu ngồi với nhau để hoạch
định chương tŕnh huấn luyện,
cấp phát chứng chỉ Chuyên Viên Thi Ca Trị
Liệu và lập ra Hội Quốc Gia Thi Ca
Trị Liệu Hoa Kỳ.
Ngày nay thi ca đă được dùng ở
nhiều bệnh viện như một phương
thức trị liệu hỗ trợ cho trị
liệu chính thống. Trị liệu này có
thể là Sáng tác, Diễn tả, Thưởng
thức với các thi điệu khác nhau: hùng tráng,
thúc dục; êm dịu; sầu buồn.
V́ có người đă nói “Thi ca là sự đáp
ứng cho cái bản chất thầm kín nhất
của con người với sự sung sướng
cùng cực, sự đau đớn tột độ
của tinh thần”.
Riêng với các lang y th́ thi nhạc cũng có
nhiều ảnh hưởng trong khi làm công tác
được người đời gán cho là
“cứu nhân độ thế” đối
với thân chủ.
Khi phải đương đầu với
những căng thẳng hằng ngày trong việc
trị liệu, kẻ sống người
chết, bệnh nan y khó chữa v.v..., chính người
thầy thuốc đôi khi cũng rất dễ rơi
vào t́nh trạng căng thẳng tâm thân rồi
trầm cảm, tuyệt vọng. Người
thầy thuốc có ḷng thường dễ
"mang bệnh của người vào ḿnh",
"mang bệnh ở pḥng mạch về nhà".
Nhưng " Đừng tuyệt vọng, tôi
ơi đừng tuyệt vọng!". V́ thi
nhạc cũng đóng một vai tṛ rất quan
trọng làm lắng dịu tinh thần của người
làm công tác chăm lo sức khoẻ. "Physicians
heal yourselves!" Người thầy thuốc có
khỏe th́ mới chữa cho người bệnh
được khoẻ!
Trong pḥng cấp cứu, phẫu thuật gia và người
cộng tác vẫn thường nghe nhạc cùng
với bệnh nhân, vậy mà tâm trí không
những không xao lăng, lại c̣n có thể chú tâm
nhiều hơn đến những vấn đề
cần giải quyết cấp thời trên bàn
mổ. Những ca “cắt xén” như thế thường
kết thúc êm đẹp và ít gặp khó khăn
hơn. Và hầu hết bệnh nhân cũng mau
hồi phục.
Ngoài ra khi được tận mắt chiêm ngưỡng
sự huyền diệu về cấu tạo và
chức năng của cơ thể con người,
thầy thuốc cũng chợt nhận ra sự
nhỏ bé của chính bản thân ḿnh. "The
physicians treat you but only God can heal you!" Thi ca
nhạc trở thành một phương tiện
để người điều trị giải
bày những bức xúc, những cảm t́nh
chợt đến, chợt đi như vậy.
Lang y với tinh thần nghệ sĩ sẽ nh́n
bệnh nhân qua lăng kính của một sự tôn
trọng và nâng niu như là một tác phẩm
nghệ thuật vĩ đại được
tạo hố nắn nót thành h́nh và ḿnh chỉ là
người tu bổ, ǵn giữ.
Kết luận
Thi-Ca-Nhạc có sẵn khắp nơi như không
khí ta thở cho nên mọi người chúng ta cũng
nên lợi dụng sức mạnh của nó. Chúng
ta không cần phải là một nhạc sĩ,
một thi sĩ, một chuyên viên thi- ca-nhạc
trị liệu để thấy được
giá trị này. Chỉ cần thoải mái hát lên
những lời nhạc, ngâm đọc những
vần thơ ...là đă thấy người nghe
cũng như người diễn tả sảng
khối vui đời rồi...V́ hát hay không
bằng hay hát.
Vậy th́ xin cùng nhau:
“ Nào anh em ta cùng nhau vang ca....”
“Cờ bay, cờ bay trên thành phố thân yêu...”
Bác sĩ Nguyễn Ư-đức
Texas-USA
Bác sĩ Hồ Ngọc Minh
San Diego-USA.
|
|