
So sánh giá điện từ các loại năng lượng

Max Roser
Phạm Vũ Thịnh
dịch
Lời người dịch:
Ngoài lư do là giải pháp có hiệu quả nhất đối phó với
hiểm họa biến đổi khí hậu, ngày nay c̣n có một lư do quan trọng nữa
để ủng hộ Kế hoạch Green New Deal: đó là t́nh h́nh giá cả cho
năng lượng tái tạo đă giảm cực nhanh trong ṿng mười năm qua, và từ
năm 2019 th́ đă trở nên rẻ hơn giá của bất cứ loại năng lượng hóa
thạch nào, hay hạch nhân. Có nghĩa là cả market force - lực thị
trường cũng sẽ thúc đẩy việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo
nữa, chứ không chỉ v́ nhận thức và ư nguyện của dân chúng đ̣i hỏi
phải cấp cứu nhân loại khỏi hiểm họa biến đổi khí hậu.
Dưới đây là phần lược dịch bài báo “Why
did renewables become so cheap so fast?
– Tại sao năng lượng tái tạo sớm trở nên rẻ đến
như vậy? của Max Roger,
December 01, 2020 https://ourworldindata.org/cheap-renewables-growth
dựa trên báo cáo năm 2020 về giá năng lượng, của
Lazard, ngân hàng đầu tư lớn nhất thế giới, có trụ sở ở New
York, Paris, London.
Max Roser
(sinh năm
1983) là một nhà kinh tế, triết học, chuyên chú về những vấn đề lớn
của toàn cầu như t́nh trạng nghèo đói, dịch bệnh, biến đổi khí hậu,
chiến tranh và bất b́nh đẳng. Là Giám đốc sáng lập tổ chức
Our World in Data –
Cơ sở Dữ liệu của Thế
giới Chúng ta
từ năm 2011, và cũng là
chủ nhiệm chương tŕnh Global Development –
Phát triển
Kinh tế Toàn cầu
ở Đại học Oxford,
Anh quốc.
|
|
*
Những điểm chính
Nhiên liệu hóa thạch chiếm ưu thế trong nguồn cung cấp điện toàn
cầu cho đến gần đây, bởi v́ điện từ nhiên liệu hóa thạch đă rẻ hơn
nhiều so với điện từ năng lượng tái tạo. Thế nhưng, đă có thay đổi
lớn trong ṿng mười năm qua: Ở hầu hết các nơi trên thế giới,
từ năm 2019 trở đi th́ điện năng-lượng-tái-tạo từ cơ-sở-mới rẻ
hơn điện nhiên-liệu-hóa-thạch từ cơ-sở-mới.
Động lực cơ bản của sự thay đổi này là các công nghệ năng lượng
tái tạo cứ mỗi lần tăng gấp đôi công suất lắp đặt tích lũy
(cumulative installed capacity), th́ giá điện lại giảm đi một
nửa. Trong khi giá điện từ các nguồn nhiên liệu hóa thạch th́
không thể giảm được theo kiểu đó. V́ thế, có thể kỳ vọng rằng sự
chênh lệch giá cả giữa nhiên liệu hóa thạch đắt tiền và năng lượng
tái tạo rẻ sẽ c̣n lớn hơn nữa trong tương lai.
Đây là một lư do càng ngày càng có nhiều khoản đầu tư lớn vào việc
mở rộng quy mô công nghệ tái tạo hiện nay. Việc tăng công suất lắp
đặt có tác động tích-cực cực kỳ quan trọng là làm giảm giá điện
nhanh chóng và do đó làm cho các nguồn năng lượng tái tạo sớm trở
nên hấp dẫn hơn. Trong những năm tới, hầu hết nhu cầu điện mới sẽ
đến từ các nước có thu nhập thấp và trung b́nh; và từ đây có thể
đảm bảo rằng phần lớn nguồn điện mới sẽ được cung cấp bởi các
nguồn carbon thấp.
Giá năng lượng giảm cũng có nghĩa là thu nhập thực chất của người
dân tăng lên.
Do đó, đầu tư để mở rộng quy mô sản xuất năng lượng với nguồn điện
giá rẻ từ các nguồn tái tạo không chỉ là cơ hội để giảm lượng khí
thải, mà c̣n để đạt được tăng trưởng kinh tế lớn hơn, phổ quát
hơn, và công bằng hơn, là điều đặc biệt quan trọng đối với những
nơi nghèo khó trên thế giới.
*
So sánh lợi hại giữa các loại năng lượng
Nguồn cung cấp năng lượng của thế giới ngày nay không an toàn và
không bền vững. Hiện nay nhiên liệu hóa thạch - than, dầu và khí
đốt - chiếm 79% sản lượng năng lượng của thế giới, và như biểu đồ
bên dưới (h́nh 1) cho thấy, chúng có những
tác dụng phụ rất tệ hại. Cột bên trái biểu thị tỉ-lệ người chết,
và cột bên phải so sánh lượng khí thải nhà kính từ các nguồn năng
lượng, cho thấy hai điều rơ rệt: (1) V́ việc đốt nhiên liệu hóa
thạch chiếm 87% lượng khí thải CO2 của thế giới, một thế giới hoạt
động bằng loại nhiên liệu hóa thạch sẽ không bền vững, chúng gây
nguy hiểm cho cuộc sống, và sinh kế của các thế hệ tương lai. (2)
Chính những nguồn năng lượng hóa thạch dẫn đến cái chết của nhiều
người hiện nay: ô nhiễm không khí do đốt nhiên liệu hóa thạch đă
giết chết 3,6 triệu người mỗi năm ở các nước trên thế giới; con số
này cao gấp 6 lần tổng số người chết hàng năm v́ tất cả các vụ
giết người, cộng với số người chết v́ chiến tranh và các vụ tấn
công khủng bố.

H́nh 1. So sánh độ an toàn và sạch giữa các nguồn năng lượng
Điều quan trọng cần ghi nhớ là điện chỉ là một trong các dạng năng
lượng mà nhân loại đang dùng. Do đó, quá tŕnh chuyển đổi sang
năng lượng các-bon thấp là một nhiệm vụ lớn hơn cả quá tŕnh
chuyển đổi sang điện các-bon thấp.
Biểu đồ 1
cho thấy rơ ràng rằng các nguồn năng lượng tái tạo là những thứ an
toàn hơn và sạch hơn so với nhiên liệu hóa thạch.
Vậy th́ tại sao thế giới lại phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch?
Nhiên liệu hóa thạch thống trị nguồn cung cấp năng lượng của thế
giới v́ trước đây chúng rẻ hơn tất cả các nguồn năng lượng khác.
Nếu muốn thế giới được cung cấp năng lượng từ các nguồn thay thế
an toàn hơn và sạch hơn, th́ chúng ta cần phải đảm bảo rằng các
nguồn thay thế đó rẻ hơn nhiên liệu hóa thạch.
Giá điện từ các nguồn lâu đời: nhiên liệu hóa thạch và điện hạch
nhân
Cho đến nay, nguồn cung cấp điện của thế giới chủ yếu là nhiên
liệu hóa thạch. Than là nguồn lớn nhất, cung cấp 37% điện năng;
khí đốt đứng thứ hai và cung cấp 24%. Đốt các nhiên liệu hóa thạch
này để lấy điện và nhiệt là nguồn khí nhà kính lớn nhất, gây ra
30% lượng khí thải toàn cầu.
Biểu đồ dưới đây (h́nh 2) cho thấy giá điện
từ các nguồn năng lượng lâu đời đă thay đổi như thế nào trong mười
năm qua.
Để so sánh một cách nhất quán, giá năng lượng được biểu thị bằng "chi
phí năng lượng được b́nh đẳng hóa" (levelized costs of energy -
LCOE). Có thể hiểu LCOE từ quan điểm của một người đang cân
nhắc việc xây dựng một nhà máy điện. Trong t́nh huống đó, LCOE trả
lời cho câu hỏi này: Giá tối thiểu mà khách hàng cần phải trả
là bao nhiêu, để nhà máy điện sắp xây có thể ḥa vốn trong suốt
thời gian tồn tại?
LCOE bao gồm chi phí xây dựng nhà máy điện cùng với chi phí liên
tục cho nhiên liệu và vận hành nhà máy điện trong suốt thời gian
hoạt động của nó.
Biểu đồ 2
cho thấy trong ṿng mười năm qua, giá điện hạch nhân trở nên đắt
hơn, năng lượng khí đốt bớt đắt hơn, và giá điện than - nguồn điện
lớn nhất thế giới - gần như giữ nguyên.
(Tất cả các mức giá này - năng lượng tái tạo cũng như nhiên liệu
hóa thạch - đều không tính phần trợ cấp từ chính quyền.)

H́nh 2. Biến đổi giá điện từ các loại năng lượng trong mười năm
qua
Sự sụt giảm giá điện từ các nguồn năng lượng tái tạo
Hăy nh́n xem trong biểu đồ 2, sự thay đổi của năng lượng mặt trời
và năng lượng gió trong những năm gần đây. Chỉ 10 năm trước đó
thôi, xây dựng một nhà-máy-điện-mới đốt nhiên liệu hóa thạch rẻ
hơn nhiều so với xây dựng một nhà máy quang điện mặt trời
(solar photovoltaic) hoặc một nhà máy điện gió mới. Năng lượng
gió đắt hơn 22%, và năng lượng mặt trời đắt hơn 223% so với than.
Thế mà chỉ trong vài năm gần đây, t́nh h́nh đă hoàn toàn thay đổi.
Điện từ năng lượng mặt trời quy mô nhỏ tiện dụng đă là 359 USD cho
mỗi MWh vào năm 2009. Vậy mà chỉ trong ṿng một thập kỷ, giá đó đă
giảm 89%, chỉ c̣n là 40 USD. Khiến giá cả đảo ngược: giá điện tối
thiểu để ḥa vốn cho nhà máy than mới hiện nay cao hơn rất nhiều
so với nhà máy năng lượng gió hoặc năng lượng mặt trời.
Giá-cả-tương-đối chính là yếu tố quyết định loại nhà máy điện nào
được xây dựng. Năng lượng gió và năng lượng mặt trời đă được thu
dụng rộng răi nhanh chóng trong những năm gần đây; vào năm 2019,
năng lượng tái tạo đă chiếm 72% tổng công suất mới được xây dựng
trên toàn thế giới.
Chi phí cho nhiên liệu hóa thạch và năng lượng hạch nhân phụ thuộc
chủ yếu vào hai yếu tố: giá nhiên liệu, và chi phí vận hành của
nhà máy điện. Các nhà máy năng lượng tái tạo th́ khác: chi phí vận
hành tương đối thấp, và không phải chi trả cho bất kỳ nhiên liệu
nào; nhiên liệu - gió và ánh sáng mặt trời - không cần phải đào
lên khỏi mặt đất hay vận chuyển vào nhà máy, mà vẫn có sẵn
ngay tại chỗ và miễn phí! Chi phí của năng lượng tái tạo
chỉ c̣n là chi phí của chính công nghệ kỹ thuật mà thôi.
Hăy quay ngược thời gian để hiểu tại sao công nghệ kỹ thuật năng
lượng mặt trời lại trở nên rẻ đến như vậy. Năm 1956, chi phí cho
chỉ một watt công suất quang điện mặt trời là 1,865 USD (đă điều
chỉnh theo lạm phát và theo giá năm 2019). Ngày nay, một tấm pin
năng lượng mặt trời đặt trên mái nhà tạo ra khoảng 320 watt điện.
Điều này có nghĩa là tính theo giá năm 1956, tấm pin năng lượng
mặt trời này có giá là 596.800 USD. Ở mức giá này - hơn nửa triệu
đô la cho một tấm pin - năng lượng mặt trời rơ ràng là không thể
cạnh tranh được với nhiên liệu hóa thạch. Thế nhưng, có hai lư do
tại sao năng lượng mặt trời lại đă có thể phát triển để trở thành
nguồn điện rẻ nhất thế giới hiện nay.
Lư do thứ nhất là ngay cả ở mức giá rất cao đó, công nghệ năng
lượng mặt trời vẫn đă t́m thấy được một công dụng: trong chương
tŕnh không gian. Sử dụng thực tế đầu tiên của năng lượng mặt trời
là để cung cấp điện cho vệ tinh Vanguard I vào năm 1958.
Lư do quan trọng thứ hai là giá của các tấm pin năng lượng mặt
trời giảm mạnh khi có thật nhiều tấm pin được sản xuất hàng loạt.
Sản xuất nhiều đă cho cơ hội học tập cải thiện quy tŕnh sản
xuất (learning-by-doing). Nhu cầu ban đầu trong lĩnh vực
công nghệ cao trong không gian này đă bắt đầu một ṿng tṛn
tăng trưởng tuần hoàn (virtuous cycle): nhu cầu
tăng, giá thành giảm, nhu cầu tăng,... Để đáp ứng nhu cầu ngày
càng tăng, càng nhiều tấm pin năng lượng mặt trời được khai phát
chế tạo, dẫn đến giá giảm; rồi với mức giá thấp hơn, công nghệ trở
nên hiệu quả hơn về mặt kinh phí trong các ứng dụng mới nữa, do đó
nhu cầu tăng lên, và cứ thế mà lặp lại.
Trong những năm 1960, ứng dụng chính của năng lượng mặt trời vẫn
c̣n là trong các vệ tinh. Đồng thời ṿng tṛn tăng trưởng
tuần hoàn dần được thiết lập, và giá của pin năng lượng
mặt trời giảm dần đều đặn. Với việc giá cả giảm xuống, công nghệ
năng lượng mặt trời đă từ không gian đáp xuống hành tinh của chúng
ta. Các ứng dụng trên mặt đất đầu tiên vào những năm 1970 là ở
những địa điểm xa xôi nơi mà việc kết nối với lưới điện rộng lớn
hơn đă rất là tốn kém, chẳng hạn như các ngọn hải đăng, các giao
điểm đường xe đường sắt ở vùng hẻo lánh, hoặc việc giữ lạnh
vắc-xin,...

H́nh 3. Giá điện từ năng lượng mặt trời đă giảm 99.6% so với năm
1976
Biểu đồ (h́nh 3) ở góc trên cùng bên trái, cho thấy
năm 1976, giá của một đơn-thể (module) năng
lượng mặt trời, được điều chỉnh theo lạm phát (và giá năm 2019),
đă là 106 USD cho mỗi watt. Và ở trục hoành, công suất điện mặt
trời được lắp đặt trên toàn cầu thời đó chỉ là 0,3 megawatt. So
với năm 1956 th́ mức giá này đă giảm 94% rồi, nhưng trong toàn bộ
nhu cầu năng lượng của thế giới th́ năng lượng mặt trời vẫn c̣n
rất đắt, do đó năm 1976 chỉ có công suất 0,3 megawatt, đủ để cung
cấp điện cho khoảng 20 người mỗi năm.
Chuỗi thời gian (1976 đến 2019) trong biểu đồ 3 cho thấy
giá của các đơn-thể năng lượng mặt trời đă thay đổi như thế nào từ
đó đến nay. Khi công suất lắp đặt tăng theo cấp số nhân, giá của
các đơn-thể năng lượng mặt trời đă giảm cũng theo cấp số nhân.
Thực tế cả hai chỉ số đều thay đổi theo cấp số nhân, có thể được
thấy rơ ràng trong biểu đồ này v́ cả hai trục đều là logarit. Trên
trục logarit, số đo giảm theo cấp số nhân được biểu thị thành
đường thẳng.
Đây là một ṿng tṛn tăng trưởng tuần hoàn trong
thực tế. Phát triển nhiều thêm đưa đến giá giảm, rồi giá giảm đưa
đến phát triển nhiều thêm. Với công nghệ năng lượng mặt trời,
trong một thời gian dài, việc tăng trưởng đó được thực hiện nhờ
vào trợ cấp và kế hoạch của chính phủ; tác động tích cực nhất của
các chính sách này là đă giúp năng lượng tái tạo được sử dụng khai
phát ở mức giá cao từ sớm, để sau này mọi người được trả giá ít
hơn.
Những tiến bộ giúp giảm giá này có thể kéo dài trong toàn bộ quá
tŕnh sản xuất đơn-thể năng lượng mặt trời: các nhà máy sản
xuất có quy mô lớn hơn và hiệu suất cao hơn; nỗ lực R&D tăng lên;
tiến bộ công nghệ làm tăng hiệu năng của các tấm pin; tiến bộ kỹ
thuật cải tiến quy tŕnh sản xuất các thỏi và bảng silicon; việc
khai thác và chế biến nguyên liệu thô tăng quy mô và trở nên rẻ
hơn; kinh nghiệm hoạt động tích lũy; các đơn-thể bền hơn và dùng
được lâu hơn; cạnh tranh thị trường và chi phí vốn giảm đảm bảo
giá thành thấp hơn. Vô số những cải tiến nhỏ trong một quy tŕnh
tập thể lớn đă thúc tiến nhanh chóng sự sụt giảm giá liên tục này.
Giá của các đơn-thể năng lượng mặt trời giảm từ $ 106 năm 1976
xuống c̣n có $ 0,38 năm 2019 cho mỗi watt. Mức giảm đến 99,6%.
Năng lượng gió - được hiển thị bằng màu xanh lam trong biểu đồ
3 – cũng giảm giá nhanh chóng tương tự. Mỗi lần công suất
lắp đặt tăng gấp đôi đều kéo theo giá giảm gần một phần tư.
Có hai lư do cho phép các chuyên gia kỳ vọng năng lượng từ gió
ngoài khơi sẽ trở nên rất rẻ trong những năm tới: kích thước
tuabin gió lớn hơn, và thực tế là gió ổn định trên biển cho phép
hệ-số-tải cao hơn.
Sản xuất điện từ năng lượng tái tạo càng ngày càng rẻ hơn.
Tại sao điện từ than đá không rẻ hơn được đến thế?
Than, nguồn điện lớn nhất thế giới, th́ trong biểu đồ 3
này, giá toàn cầu của điện từ than mới (LCOE) chỉ giảm từ $ 111
năm 1976 xuống c̣n $ 109 năm 2019. Trong khi năng lượng mặt trời
rẻ hơn 89% và gió 70%, giá điện từ than chỉ giảm 2% mà thôi.
Giá điện từ than tŕ trệ trong thập kỷ qua không phải là điều bất
thường. Sự phát triển lịch sử của giá điện than không giống với
những ǵ chúng ta đă thấy đối với năng lượng tái tạo. Trong thời
gian dài, điện từ than trước đây đă rẻ nhưng ngày nay vẫn vậy,
không thể rẻ hơn được. Có hai lư do khiến không thể mong đợi điều
này sẽ thay đổi nhiều trong tương lai:
Thứ nhất, rất khó nâng cao hiệu suất của các nhà máy điện than đến
như mức tăng của năng lượng tái tạo. Các nhà máy điện than điển
h́nh có hiệu suất khoảng 33%, trong khi các nhà máy hiệu quả nhất
hiện nay đạt 47%. Thậm chí, một sự cải tiến mạnh mẽ chưa từng có
từ hiệu suất một phần ba đến hai phần ba, sẽ chỉ tương ứng với
tiến độ mà các đơn-thể điện mặt trời thực hiện được mỗi 7,5 năm mà
thôi.
Thứ hai, giá điện từ tất cả nhiên liệu hóa thạch không chỉ được
xác định bởi công nghệ kỹ thuật, mà phần lớn bởi chi phí của chính
nhiên liệu. Chi phí than mà nhà máy điện đốt, chiếm khoảng 40%
tổng chi phí. Có nghĩa là tất cả các nhà máy điện dùng năng lượng
không tái tạo phải chi phí nhiều cho nhiên liệu như vậy, th́ không
thể tiết giảm chi phí xuống quá một mức nhất định. Ngay cả khi giá
xây dựng nhà máy điện giảm đi nữa, giá nhiên liệu vẫn có một mức
thấp nhất không thể vượt quá.
Điện từ khí đốt: Có nên kỳ vọng giá tiếp tục giảm?
Điện từ khí đốt, nguồn nhiên liệu hóa thạch lớn thứ hai, đă trở
nên rẻ hơn trong thập kỷ qua. Biểu đồ 3 cho thấy điện từ
các nhà máy khí đốt tính chung đă giảm 32% xuống mức chi phí trung
b́nh toàn cầu là 56 USD cho mỗi MWh.
Chi phí xây dựng một nhà máy khí đốt đă giảm qua một số giai đoạn
trong 70 năm qua. Nhưng lư do chính khiến giá điện khí đốt giảm
trong thập kỷ qua là do giá khí đốt đă giảm đi trong giai đoạn
này. Sau khi đạt đỉnh vào năm 2008, giá khí đốt đă giảm mạnh; một
lư do chính là v́ nguồn cung cấp đă tăng nhiều từ quá tŕnh
Fracking - Thủy lực cắt phá (*). Tuy nhiên, sự sụt giảm
giá khí đốt này không phải là một phát triển lâu dài. Giá khí đốt
ngày nay cao hơn so với hai, ba thập kỷ trước.
V́ những lư do tương tự như trường hợp than đá đă nói ở phần trên,
chúng ta không thể kỳ vọng giá điện từ khí đốt sẽ giảm đáng kể
trong những thập kỷ tới, và chắc chắn là không thể mong đợi một
mức độ giảm giá như của năng lượng tái tạo.
Tại sao điện hạch nhân trở nên đắt hơn?
Biểu đồ 3
cho thấy điện từ năng lượng hạch nhân đă tăng giá dần từ năm 2009.
Sự gia tăng này là một phần của xu hướng dài hạn. Ở nhiều nơi,
việc xây dựng một nhà máy điện hạch nhân đă trở nên đắt đỏ hơn.
Một lư do khiến giá điện hạch nhân tăng là do quy chế về điện
hạch nhân gắt gao hơn, nhắm tăng-cường độ-an-toàn. Lư do thứ
hai là thế giới đă không c̣n xây dựng nhiều nhà máy điện hạch nhân
trong những năm gần đây, do đó các chuỗi cung ứng nhỏ lẻ không có
tính cạnh tranh, và không có được hiệu suất từ quy mô lớn.
Cả hai lư do này giải thích tại sao giá LCOE trung b́nh toàn cầu
lại tăng trong trường hợp điện hạch nhân, thêm vào đó, lại có sự
khác biệt lớn về xu hướng giá cả khác nhau giữa các quốc gia: Giá
cả và thời gian xây dựng nhà máy điện hạch nhân đă tăng đáng kể ở
Mỹ và Anh, trong khi Pháp và Hàn Quốc th́ ít nhất đă có thể giữ
giá và thời gian xây dựng không thay đổi bao nhiêu, phần lớn là do
họ tiêu-chuẩn-hóa việc xây dựng các ḷ phản ứng.
Điều này hoàn toàn trái ngược với trường hợp đặc biệt của năng
lượng tái tạo. Trong khi công nghệ hạch nhân không được
tiêu-chuẩn-hóa bao nhiêu và rất hiếm khi được xây dựng, th́ hoàn
toàn ngược lại, các đơn-thể (module) điện mặt trời và nhà
máy điện gió được tiêu-chuẩn-hóa cao độ và được xây dựng thường
xuyên hơn nhiều.
Pin và lưu trữ điện
Một trong những nhược điểm của các nguồn nhiên liệu tái tạo là chu
kỳ cung cấp không liên tục. Không phải lúc nào mặt trời cũng tỏa
sáng, và không phải lúc nào cũng có gió thổi. Các công nghệ như
pin lưu trữ năng lượng điện là ch́a khóa để làm thăng bằng nguồn
cung cấp kém an định của các năng lượng tái tạo, với nhu cầu không
linh động uyển chuyển được về điện lực. May mắn là các công nghệ
lưu trữ điện cũng nằm trong số ít công nghệ cho phép học tập
cải thiện quy tŕnh sản xuất để có thể tăng trưởng theo
cấp số nhân.
Cơ hội của chúng ta ngày nay
Nếu quả thật nghiêm túc về việc chuyển đổi sang hệ thống năng
lượng toàn cầu carbon thấp, th́ chúng ta có một cơ hội tuyệt vời
ngay phía trước. Việc mở rộng quy mô các hệ thống năng lượng tái
tạo không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp từ việc cung cấp nhiều
năng lượng carbon thấp (để tránh hiểm họa biến đổi khí hậu),
mà c̣n có tác dụng phụ gián tiếp c̣n quan trọng hơn nữa: đó là
năng lượng rẻ hơn.
Năng lượng mặt trời và gió c̣n có một lợi thế lớn nữa: Mặc dù
thường thường người ta rất ít khi thỏa thuận với nhau về cách thức
làm sao để giảm thải khí nhà kính, thế nhưng việc khuếch trương
năng lượng mặt trời và năng lượng gió là hai lựa chọn cực kỳ phổ
biến và nhiệt thành trong dân chúng. Ngay cả ở Hoa Kỳ là nơi
thường phân cực kịch liệt, năng lượng tái tạo cũng đă nhận được sự
ủng hộ của đa số cử tri cả Dân chủ lẫn Cộng ḥa. Có đến 85% người
Mỹ ủng hộ việc mở rộng năng lượng gió, và 92% ủng hộ việc mở rộng
điện mặt trời. Ở các nước khác, sự ủng hộ thường thậm chí c̣n cao
hơn thế nữa.
Ngày nay, vào thời điểm nền kinh tế toàn cầu - và người lao động
trên toàn thế giới – đang phải chịu nhiều ảnh hưởng tai hại từ
cuộc suy thoái v́ COVID-19, và trong khi lăi suất thấp (hoặc thậm
chí âm nữa), việc mở rộng các hệ thống năng lượng tái tạo mang lại
cho chúng ta một cơ hội lớn để tiến triễn. Hiếm khi có được một
lựa chọn về chính sách lại đồng thời dẫn đến nhiều việc làm hơn,
giá rẻ hơn cho người tiêu dùng, và trái đất xanh hơn, an toàn hơn.
Càng triển khai nhiều công nghệ năng lượng tái tạo th́ càng giảm
được chi phí cho năng lượng. Tăng trưởng nhiều hơn sẽ có nghĩa là
tăng trưởng nhiều hơn nữa.
Tiến bộ công nghệ ở một nơi biến thành tiến bộ ở mọi nơi
Lập luận cuối cùng về lư do tại sao giá thấp hơn do thay đổi công
nghệ là rất quan trọng để thực hiện quá tŕnh chuyển đổi sang thế
giới hậu carbon, là: Nếu các nước giàu đầu tư vào công nghệ tái
tạo để giảm giá nhanh chóng, th́ họ không chỉ thực hiện được việc
chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo cho
riêng ḿnh, mà c̣n cho toàn thế giới nữa.
Giá-tương-đối của nhiên liệu hóa thạch so với năng lượng tái tạo
là ch́a khóa cho quyết định xây dựng nhà máy điện của bất kỳ ai.
Làm cho công nghệ carbon thấp trở nên rẻ, là một mục tiêu chính
sách không chỉ giảm lượng khí thải ở quốc gia của ḿnh mà c̣n cho
toàn thế giới, và có ảnh hưởng lâu dài măi măi.
Giảm giá năng lượng các-bon thấp cần được coi là một trong những
mục tiêu (và thành tựu) quan trọng nhất của chính sách năng lượng
sạch, v́ tầm quan trọng vượt ra ngoài biên giới của quốc gia đang
áp dụng chính sách đó nữa. Đây là điều tuyệt vời của công nghệ kỹ
thuật: một khi được phát minh ở đâu đó, th́ có thể ứng dụng giúp
ích cho tất cả mọi nơi.
Tăng trưởng lớn nhất về nhu cầu điện năng trong những năm tới sẽ
không đến từ các nước giàu. mà là từ rất nhiều các nước nghèo hơn,
đang phát triển nhanh chóng ở Châu Phi và Châu Á. Sự suy giảm mạnh
của điện mặt trời là một phát triển đặc biệt may mắn cho những
vùng khí hậu nhiều nắng.
Các hệ thống năng lượng có tầm ảnh hưởng vô cùng rộng lớn, bởi xây
dựng một nhà máy điện hoặc quyết định đóng cửa một nhà máy điện
đều rất tốn kém. Do đó, các khoản đầu tư vào công nghệ tái tạo
hiện nay sẽ mang lại lợi ích rất lâu dài. Mỗi trường hợp khi một
quốc gia hoặc một công ty điện lực quyết định xây dựng một nhà máy
điện carbon thấp, thay v́ một nhà máy điện năng lượng hóa thạch,
đều là một thắng lợi cho dân chúng toàn cầu trong nhiều thập kỷ.
Giá thấp là lư lẽ chính để thuyết phục thế giới - đặc biệt là
những nơi có ít tiền nhất - xây dựng các hệ thống điện carbon thấp
cho một tương lai bền vững.
Phạm Vũ Thịnh
dịch
03 Mar 2021
(*) Chú thích theo Wikipedia:
Fracking:
Thủy lực cắt phá (tiếng Anh: hydraulic fracturing, thường
rút ngắn thành fracking) là kỹ thuật khai thác mỏ bằng cách dùng
áp suất chất lỏng để làm nứt các tầng đá trong ḷng đất. Đường nứt
sẽ chạy theo mạch đất thiên nhiên, khai mở những khoáng chất vốn
bị nén chặt trong ḷng đất. Bằng cách bơm chất lỏng trộn với một
số hóa chất và cát dưới áp suất cao vào giếng mỏ làm nứt vỡ
tầng đá, một số địa chất như khí đốt và dầu mỏ có thể bơm lên
được.
®
"Khi phát hành lại thông tin
từ trang này cần phải có sự đồng
ư của tác giả
và ghi rơ nguồn lấy từ www.erct.com"
Cảm tưởng, ư kiến xin gởi về
t4phamvu@hotmail.com
|