
Cơ quan Độc lập

Murakami Haruki
Phạm Vũ Thịnh
dịch
Trên đời này vẫn có
một loại người nội tâm quá chân chất ngay thẳng, mà
chính v́ vậy lại bị buộc phải sống một cuộc đời đầy kỹ xảo
đến mức đáng kinh ngạc. Tuy không nhiều lắm, nhưng thỉnh thoảng ta
vẫn t́nh cờ mà gặp họ. Bác sĩ Tokai là một người như thế.
Những người loại đó,
để có thể sống hài ḥa với thế giới khúc khuỷu cong quẹo xung
quanh, họ bị buộc phải điều chỉnh ít nhiều bản tính có thể nói là
thẳng băng của họ, mặc dù đại loại th́ họ không để ư
là ḿnh đang phải dùng những kỹ xảo phức tạp đến thế nào để sống
hằng ngày. Họ tuyệt đối tin tưởng ngay từ đầu rằng ḿnh là bản thể
hoàn toàn tự nhiên, và ḿnh đang sống hoàn toàn thẳng thắn, không
chút bí mật hay mánh lới ǵ ráo.
Cho đến khi, v́ lư do
nào đấy, được ánh sáng mặt trời đặc biệt chiếu sáng từ đâu đó, họ
đột nhiên bừng tỉnh mà nhận ra được tính nhân-tạo
hoặc phi-tự-nhiên trong sinh hoạt của chính ḿnh;
khiến họ lâm vào t́nh huống vừa bi thảm vừa hài hước. Tuy tất
nhiên cũng vẫn có nhiều người may phước (chỉ có thể nói
như thế chứ không có từ nào khác) cho đến chết vẫn không bao
giờ nh́n thấy ánh sáng mặt trời kiểu đó, hoặc có nh́n thấy cũng
chẳng cảm nhận được ǵ ráo cả.
Xin ghi lại một lượt
những điều tôi biết ban đầu về nhân vật Tokai này. Hầu hết là
những ǵ tôi đă nghe trực tiếp từ miệng anh ấy, tuy một phần cũng
có lẫn vào vài câu chuyện tôi thu thập được từ những người anh ấy
thân thiết, và đáng tin cậy. Và cũng có thêm ít nhiều suy đoán cá
nhân của tôi dựa trên những ǵ đă quan sát được trong ngôn từ và
hành động thường ngày của anh ấy, để tôi cảm nhận rằng “chắc
hẳn là như thế này rồi”. Giống hệt như một loại bột mềm trám
cho đầy khe hở giữa sự thật này và sự thật tiếp nối. Nghĩa là, tôi
muốn nói rằng bức chân dung này chẳng phải là được vẽ nên hoàn
toàn chỉ từ những sự thật thuần túy khách quan mà thôi đâu. V́ vậy,
người viết không thể khuyến khích quư độc giả sử dụng những điều
ghi lại ở đây để làm bằng chứng tŕnh ṭa, hoặc làm tư liệu hỗ trợ
cho giao dịch thương mại ǵ đấy (tôi không làm sao mà biết được
là loại giao dịch thương mại ǵ).
Dù vậy, xin cứ thế mà
lùi lại từ từ (cũng xin thận trọng xác nhận cho trước khi lùi
bước, rằng không có vực thẳm phía sau lưng) để có đủ khoảng
cách thích hợp mà nh́n vào bức chân dung này, th́ quư độc giả chắc
hẳn sẽ nhận thức rằng chuyện thật giả ở mức độ quá tinh tế của các
chi tiết nhỏ nhặt th́ chẳng phải là điều ǵ quan trọng. Để quư vị
thấy được ngay đây, nhân vật Bác sĩ Tokai hiển hiện với cá-tính cụ
thể rơ ràng —ít nhất th́ tôi hy vọng như thế. Nhân vật này th́ kết
cuộc —nói thế nào nhỉ— là một người không có được bao nhiêu
những chỗ trống "khiến người ta phải hiểu lầm".
Tôi không định nói
rằng anh ấy là một người đơn thuần dễ hiểu đâu. Anh ấy, ít nhất
th́ ở một mặt nào đó, vẫn là một nhân vật phức hợp phức tạp, không
dễ nắm bắt. Anh ấy dưới tầng ư thức có ôm ấp ǵ tối ám, hay trên
lưng có gánh nặng tội lỗi nguyên thủy nào, th́ tất nhiên là tôi
không thể nào biết được. Dù vậy, căn cứ vào tính nhất-quán trong
mô thức hành động của anh ấy, tôi nghĩ có thể khẳng định quách đi
rằng việc vẽ nên một bức tranh tổng thể về anh ấy là điều tương
đối dễ dàng. Là một nhà văn chuyên nghiệp, có lẽ nói như thế th́
có phần hơi quá tự phụ, nhưng quả thật lúc bấy giờ tôi đă có ấn
tượng như vậy đấy.
Tokai đă năm mươi hai
tuổi, nhưng chưa bao giờ kết hôn. Thậm chí c̣n chưa có kinh nghiệm
sống chung không giá thú với ai. Anh vẫn cứ sống một ḿnh trong
căn hộ hai pḥng ngủ trên tầng sáu của một chúng-cư thanh lịch ở
Azabu. Có thể nói anh là một người kiên cường theo chủ nghĩa độc
thân. Anh có thể thực hành chu-tất mọi việc nhà từ nấu nướng, giặt
giũ, ủi đồ đến dọn dẹp, và mỗi tháng hai lần lại thuê cả dịch vụ
dọn dẹp nhà cửa chuyên nghiệp nữa. Vốn là người ưa chuộng sự sạch
sẽ, làm việc nhà không phải là chuyện khổ nhọc ǵ đối với anh. Anh
có thể pha chế các loại cocktail-rượu pha ngon theo nhu cầu,
và cũng có thể nấu một loạt các món ăn, từ thịt hầm khoai tây đến
cá vược bọc giấy nhôm nướng (hầu hết các tay đầu bếp loại này
đều như vậy cả, khi mua nguyên liệu th́ không lo buộc chặt ví tiền,
nên các món họ làm, về cơ bản đều ngon lành). Anh ấy hầu như
không hề cảm thấy bất tiện v́ không có phụ nữ trong nhà, hay buồn
chán triền miên v́ ở nhà một ḿnh, hay cô đơn khi ngủ một ḿnh. Ít
nhất là cứ như thế cho đến một thời điểm nào đó.
Nghề của anh là bác sĩ
phẫu thuật thẩm mỹ, điều hành pḥng mạch "Tokai Beauty Clinic" ở
Roppongi, thừa hưởng từ người cha cùng nghề. Tất nhiên là anh có
rất nhiều cơ hội gặp gỡ phụ nữ. Tuy không gọi được là người đẹp
trai, nhưng khuôn mặt tương đối cân chỉnh (bản thân anh chưa
bao giờ nghĩ ḿnh nên đi phẫu thuật thẩm mỹ), pḥng mạch của
anh đang hoạt động rất thuận lợi và thu nhập hàng năm cao. Quá
tŕnh dưỡng dục tốt, phong thái tao nhă, tŕnh độ học thức cao và
đề tài chuyện văn phong phú. Vẫn c̣n mái tóc rậm dày trên đầu (tuy
cũng đă bắt đầu lộ ra chút tóc bạc), và tuy đôi chỗ trên thân
thể đă có thêm thịt mỡ dư thừa, nhưng anh siêng năng đến pḥng tập
thể thao nhiệt thành, nên vẫn cố gắng duy tŕ được vóc dáng thời
c̣n trai trẻ. V́ vậy, mặc dù nhận xét thẳng thắn như thế này có
khi gây ra phản cảm mạnh mẽ từ nhiều người, nhưng phải nói rằng
anh chưa bao giờ thiếu thốn ǵ trong chuyện giao tế với phụ nữ cả.
Không hiểu sao Tokai
ngay từ thời c̣n trẻ vẫn hoàn toàn không muốn kết hôn và lập gia
đ́nh. Anh xác tín một cách kỳ lạ rằng sinh hoạt hôn nhân không
thích hợp với ḿnh. V́ vậy, anh cố gắng tránh né ngay từ đầu những
phụ nữ t́m kiếm mối quan hệ với đàn ông trên cơ sở tiến tới hôn
nhân, cho dù họ có quyến rủ
đến mấy đi nữa. Do đó, bạn gái được anh
lựa chọn thường chỉ giới hạn trong số đàn bà có chồng hoặc phụ nữ
đang có người yêu "chính thức" sẵn rồi. Chỉ cần duy tŕ
vững bền được thiết định như thế th́ hẳn sẽ không thể xảy ra t́nh
huống mà đối tác lại tha thiết muốn kết hôn với Tokai. Nói một
cách dễ hiểu hơn th́ Tokai luôn luôn là “người yêu thứ nh́”
vô tư dễ tính của những phụ nữ ấy, một thứ “bạn trai ngày mưa”
tiện lợi, hay “đối tác ngoại t́nh” sẵn sàng có ngay cho họ.
Và thật t́nh mà nói, chính kiểu quan hệ đó là cách thức mà Tokai
làm được giỏi nhất và thoải mái nhất đối với phụ nữ. Ngoài ra,
những kiểu quan hệ khác, chẳng hạn như quan hệ "partner-bạn đời"
đ̣i hỏi chia sẻ trách nhiệm dưới h́nh thức nào đấy, luôn luôn
khiến Tokai cảm thấy khó ở.
Sự thật rằng những phụ
nữ đó không chỉ được riêng anh ôm ấp, mà c̣n bởi những người đàn
ông khác nữa, không làm anh ấy phải đặc biệt bận tâm. Kết cuộc,
thân thể con người cũng chỉ là nhục thể mà thôi. Tokai nghĩ như
vậy chủ yếu là từ lập trường của một y sĩ, mà cả những phụ nữ kia
đại khái cũng nghĩ như vậy chủ yếu là từ quan điểm của phụ nữ. Chỉ
cần họ chỉ nghĩ đến Tokai mà thôi khi gặp anh, thế là đủ với
Tokai. Ngoài lúc đó ra, họ có nghĩ ǵ làm ǵ th́ hoàn toàn là vấn
đề cá nhân của họ, chẳng phải là điều mà Tokai nên nghĩ tới. Mà
thọc miệng vào đó
th́ lại càng vô-lối nữa.
Đối với Tokai, chia sẻ
bữa ăn với phụ nữ, cùng nghiêng ly rượu vang mà tṛ chuyện vui
thích chính là một thú vui thuần túy rồi. Tính-dục kết cuộc cũng
chỉ là một phần nối dài của thú vui đó, không ǵ hơn "một niềm
vui phụ thêm vào", và bản thân nó không phải là mục tiêu cuối
cùng. Điều Tokai muốn t́m kiếm hơn bất cứ ǵ khác là trước hết,
tiếp xúc thân mật và trí tuệ với những phụ nữ quyến rủ. Sau đó th́
là chuyện sẽ tính sau. Cứ như thế, nhiều người phụ nữ bị Tokai thu
hút tâm t́nh một cách tự nhiên, tận hưởng thời gian ở bên anh
không chút do dự, và kết quả là họ sẵn sàng đón nhận anh. Đây chỉ
là ư kiến cá nhân của tôi, nhưng trên đời vẫn có nhiều phụ nữ
(đặc biệt là những phụ nữ hấp dẫn) đă chán ngấy rồi những
anh chàng quá ham hố chuyện tính dục.
Đôi khi anh nghĩ phải
chi ḿnh nhớ đếm xem đă có quan hệ như vậy với chừng bao nhiêu phụ
nữ rồi trong khoảng 30 năm qua. Nhưng Tokai lại vốn là người không
mấy quan tâm đến số lượng. Tất cả những ǵ anh t́m
kiếm là phẩm chất mà thôi. Lại nữa, anh không câu nệ
ǵ lắm về dung nhan của đối tượng. Chỉ cần không có khuyết điểm ǵ
nghiêm trọng đến mức khơi dậy quan tâm có tính cách chức nghiệp (bác
sĩ phẫu thuật thẩm mỹ) của anh, hay không nhàm chán đến mức
nh́n vào là ngáp dài, thế là đủ cho anh rồi. Dung nhan là thứ gần
như có thể thay đổi thành ra mọi kiểu nếu muốn, và có đủ số tiền
cần thiết (là một chuyên gia, Tokai đă biết rất nhiều trường
hợp cụ thể đáng kinh ngạc trong lĩnh vực này). Thay vào đó,
anh đánh giá cao những phụ nữ nhanh trí, có khiếu hài hước và cảm
nhận trí tuệ ưu tú. Những phụ nữ nghèo kiến thức về các đề tài
chuyện văn, tự ḿnh không có quan điểm riêng, th́ dung nhan càng
xinh đẹp lại càng làm Tokai thất vọng. Không có phẫu thuật nào có
thể cải thiện được kỹ năng trí tuệ. Tokai muốn có đối tác phụ nữ
thông minh nhanh trí, cùng anh vui hưởng cuộc chuyện văn trong bữa
ăn, hoặc vừa cọ xát da thịt với nhau trên giường vừa chuyện tṛ
vui thích. Tokai trân trọng những giờ phút đó như báu vật của đời
ḿnh.
Anh chưa bao giờ gặp
bất kỳ rắc rối nghiêm trọng nào trong quan hệ với phụ nữ. Mâu
thuẫn dằng dai về t́nh cảm không phải là chuyện anh ưa thích. Nếu
v́ lư do nào đó mà một đám mây đen báo điềm gở như thế bắt đầu ló
dạng gần đường chân trời, tức th́ anh rút lui một cách khéo léo
thông minh, tránh gây xáo trộn t́nh h́nh, và trong ṿng khả năng
của anh, chỉ gây tổn thương tối thiểu cho đối tác. Nhanh nhẹn và
tự nhiên, cứ như là một cái bóng ḥa lẩn vào bóng đêm dần phủ
xuống. Là một người độc thân dày dạn kinh nghiệm, anh tinh thông
loại kỹ thuật ấy.
Anh chia tay với bạn
gái gần như thường xuyên. Các cô độc thân có sẵn người yêu th́ đa
số đến lúc nào đó lại cho anh biết: "Em rất tiếc, nhưng em nghĩ
không c̣n có thể gặp anh được nữa. Em sắp kết hôn rồi." Nhiều
cô trong bọn thường quyết ư lấy chồng khoảng ngay trước tuổi ba
mươi hay ngay trước tuổi bốn mươi. Cứ như là mấy cuốn lịch thường
bán chạy khoảng gần đến cuối năm. Tokai luôn luôn b́nh tĩnh đón
nhận những thông báo như vậy với một nụ cười có độ buồn tiếc vừa
phải. Tiếc quá, nhưng biết làm sao được. Thể chế hôn nhân,
mặc dù hoàn toàn không thích hợp với anh, nhưng vẫn thiêng liêng
theo cách riêng của nó nên không thể không tôn trọng.
Trong trường hợp đó,
anh sẽ mua cho cô ta một món quà cưới xứng đáng và chúc mừng cô
rằng: "Chúc mừng cuộc hôn nhân của em. Cầu mong em hạnh phúc
hơn bất cứ ai khác. Em xứng đáng được như thế v́ em là người phụ
nữ thông minh, duyên dáng và xinh đẹp". Mà đó cũng là cảm giác
chân thành của anh. Những phụ nữ ấy (có lẽ) v́ hảo-ư thuần
túy, đă cho Tokai những khoảnh khắc tuyệt vời vốn là một phần thời
gian quư trọng trong cuộc đời của họ. Chỉ chừng đó thôi cũng đủ để
anh phải cảm tạ từ đáy ḷng rồi. Anh đâu có thể đ̣i hỏi ǵ hơn nữa?
Thế mà, trong số những
phụ nữ đă hân hoan đạt được hôn nhân thiêng liêng như thế, th́ vài
năm sau đó, khoảng một phần ba đă điện thoại đến Tokai. Bằng giọng
vui tươi, họ dụ, "Này anh Tokai, ḿnh đi chơi đâu đó với nhau
một lần nữa được không?" Và thế là dần dần họ nối lại mối quan
hệ vui thú và không mấy thiêng liêng. Quan hệ chỉ chuyển đổi từ
dạng đơn giản hai người cùng độc thân, sang dạng có phần phức tạp
hơn một chút (lại nhờ vậy mà vui thú sâu đậm hơn) giữa một
người đàn ông độc thân và một phụ nữ có chồng. Tuy nhiên, thực tế
những ǵ họ làm th́ hầu như vẫn không khác ǵ trước – chỉ tăng
tính kỹ xảo, khôn khéo hơn một chút mà thôi.
Hai phần ba c̣n lại
trong số phụ nữ đă kết hôn và không gặp anh nữa th́ không c̣n liên
lạc đến anh. Có lẽ họ đă có cuộc sống hôn nhân yên b́nh và thỏa
măn rồi. Có lẽ đă trở thành những người nội trợ xuất sắc, và có
thể đă có vài đứa con. Núm vú xinh xắn mà anh đă từng vuốt ve, bây
giờ có lẽ đang cho em bé bú sữa. Tokai cũng cảm thấy vui thích về
điều đó.
Hầu hết bạn bè của
Tokai đều đă kết hôn rồi. Cũng đă có con nữa. Tokai đă đến thăm
nhà họ vài lần, nhưng chưa lần nào anh cảm thấy ghen tị cả. Trẻ
con lúc c̣n bé th́ dễ thương thật đấy, nhưng khi lên học cấp 2
hoặc cấp 3 th́ hầu như tất cả không trừ đứa nào, đều bắt đầu ghét
và coi thường người lớn, và gây ra những vấn đề khó khăn như để
trả đũa, phá hoại dây thần kinh và hệ tiêu hóa của bố mẹ không
dung tha. Đối lại, có vẻ các bậc cha mẹ th́ luôn luôn chỉ quan tâm
đến việc làm sao cho con ḿnh được vào học ở những trường danh
tiếng, luôn luôn cằn nhằn về điểm số thành tích ở trường, rồi đổ
trách nhiệm cho nhau khiến vợ chồng căi cọ không ngừng. Ở nhà th́
con cái câm lặng trước bố mẹ, chỉ muốn ru rú một ḿnh trong pḥng
mà tṛ chuyện không ngừng nghỉ với bạn bè cùng lớp, hoặc đắm ch́m
trong những tṛ chơi game khiêu dâm kỳ quái. Tokai không
bao giờ có thể làm quen được với ư muốn có những đứa con như vậy.
Tất cả bạn bè của anh đều bảo: “Nói ǵ đi nữa, có con là tốt
lắm đấy,” nhưng những lời quảng cáo chiêu hàng kiểu đó không
thể nào tin được. Bọn họ có lẽ chỉ muốn Tokai cũng bị
tṛng
gánh nặng như họ đang mang đó thôi. Chỉ v́ họ tự tiện mà tâm đắc
rằng mọi người trên thế giới đều có nghĩa vụ phải chịu đựng cùng
một loại bất hạnh như họ.
Bản thân người viết
th́ đă kết hôn khi c̣n trẻ và từ đấy liên tục duy tŕ đời sống hôn
nhân, nhưng lại không có con, v́ vậy mà quan điểm như thế của
Tokai (cho dù có thể nhận thấy là có phần thiên kiến và
cường điệu) ở chừng mực nào đó có thể lư giải được. Tôi thậm
chí nghĩ là có thể đúng như vậy thật. Tất nhiên chẳng phải chỉ có
toàn là những trường hợp bi thảm như thế mà thôi. Trong thế giới
rộng lớn này, cũng có cả những gia đ́nh đẹp đẽ và hạnh phúc, nơi
cha mẹ và con cái duy tŕ được quan hệ tốt đẹp với nhau từ đầu đến
cuối —với xác suất như của loại hat-trick làm bàn ba lần
trong một trận bóng đá. Tuy nhiên, bản thân tôi th́ hoàn toàn
không tự tin là len vào được hàng ngũ hiếm hoi của những bậc cha
mẹ may mắn đó; mà anh Tokai kia th́ tôi nghĩ cũng không làm sao mà
trở thành mẫu cha mẹ như thế được.
Nói tóm gọn lại trong
chỉ một từ mà không sợ gây hiểu lầm th́ Tokai là một người "thân
thiện". Ít nhất th́ cũng là một người trên bề mặt không hề
biểu lộ tính háo thắng ngoan cố, ganh tỵ, mặc cảm tự ti, thiên
kiến, kiêu ngạo, cố chấp về điều ǵ đó, hay nhạy cảm quá mức,
cuồng tín trong quan điểm chính trị, v.v. là những yếu tố dễ làm
mất thăng bằng về tư cách. Mọi người xung quanh yêu thích tính
cách thành thật, dễ tính, lễ phép do giáo dục tốt, và thái độ tích
cực, tươi vui của anh ấy. Và những phẩm chất tốt đẹp như vậy của
Tokai càng được anh đặc biệt hướng tới, tập trung hơn và hiệu quả
hơn về phía phụ nữ, là phần chiếm khoảng một nửa nhân loại. Quan
tâm và chăm sóc ân cần chu đáo cho phụ nữ là một kỹ năng không thể
thiếu đối với một nhà chuyên môn trong nghề của anh rồi, nhưng
trường hợp Tokai th́ dường như không phải là một kỹ năng do tập
luyện v́ nhu cầu đ̣i hỏi, mà là một tư chất bẩm sinh thiên phú.
Giống như một giọng nói ngọt ngào hay những ngón tay thon dài
chẳng hạn. Nhờ thế (và tất nhiên, thêm với tay nghề vững chắc
nữa chứ), pḥng mạch của anh ấy làm ăn phát đạt lắm. Không cần
quảng cáo trên tạp chí hay ǵ khác mà vẫn luôn luôn đầy khách đặt
chỗ trước.
Có lẽ quư độc giả cũng
đă biết, kiểu người "thân thiện" như vậy vẫn thường thiếu chiều
sâu của con người, lắm kẻ tầm thường và nhàm chán. Nhưng đó không
phải là trường hợp của Tokai. Tôi luôn luôn vui thích mỗi cuối
tuần cùng anh ấy ngồi uống bia hàng giờ. Tokai nói chuyện hay, và
hiểu nhiều biết rộng. Khiếu hài hước của anh ấy thẳng thắn và thực
tế, chứ không hàm chứa chút ǵ rắc rối phức tạp. Anh đă kể cho tôi
đủ thứ chuyện hậu trường thú vị về phẫu thuật thẩm mỹ (tất
nhiên là trong chừng mực không vi phạm bí mật nghề nghiệp) và
tiết lộ nhiều thông tin hứng thú về giới phụ nữ. Nhưng những câu
chuyện đó không bao giờ rơi xuống mức dung-tục cả. Anh luôn luôn
nói về phụ nữ với ḷng tôn trọng và cảm t́nh, luôn luôn cẩn thận
giữ kín những thông tin liên quan đến bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
Có lần anh nói với tôi
“Một người đàn ông đàng hoàng th́ không nói nhiều về tiền thuế đă
trả và phụ nữ đă ngủ chung.”
“Lời của ai thế?” tôi
hỏi.
“Tôi tự chế ra đấy,”
Tokai đáp, mặt không đổi sắc. "Tất nhiên, tiền thuế th́ đôi khi
tôi phải nói chuyện với kế toán viên của ḿnh chứ."
Đối với Tokai th́ có
hai hoặc ba "bạn gái" cùng lúc là chuyện b́nh thường.
Người nào trong số đó cũng đang có chồng hay người yêu được giành
ưu tiên trong lịch tŕnh của họ, thế nên thời gian cho Tokai đương
nhiên bị tiết giảm. V́ vậy, việc anh giữ sẵn vài t́nh nhân cùng
lúc tự nhiên là điều tất yếu, mà cũng không có vẻ ǵ đặc biệt là
gian dối cả. Nhưng tất nhiên là anh giữ kín chuyện "có vài t́nh
nhân cùng lúc" ấy với những đối tác phụ nữ. Lập trường cơ bản
của anh là cực lực tránh nói dối, nhưng đồng thời cũng tránh tiết
lộ những thông tin không cần phải đề cập.
Tại pḥng mạch của
Tokai có một nam thư kư xuất sắc đă làm việc cho anh nhiều năm
nay, anh ta điều phối khéo léo lịch tŕnh phức tạp của Tokai cứ
như là một nhân viên kiểm soát lưu-thông hàng-không dày dạn kinh
nghiệm. Từ lúc nào chẳng biết, nhiệm vụ của anh ta vốn là điều
phối lịch tŕnh làm việc của Tokai, dần dần đă có thêm cả phần
lịch tŕnh cá nhân sau giờ làm việc với những người phụ nữ. Anh ta
nắm tất cả các chi tiết về cuộc sống riêng tư đầy màu sắc của
Tokai, nhưng không hở miệng hé ra bất cứ lời nào không cần thiết,
và không tỏ vẻ ngán ngẩm tí nào về t́nh trạng bận rộn đến thế của
Tokai, mà chỉ một mực chu toàn nhiệm vụ của ḿnh một cách chuyên
nghiệp. Anh ta điều chỉnh giao thông thật khéo léo để các cuộc hẹn
với phụ nữ của Tokai không bị trùng lặp. Ngay cả chu kỳ kinh
nguyệt của từng người phụ nữ đang giao thiệp với Tokai —tuy là
chuyện thật khó tin— đại loại cũng được ghi sẵn trong trí anh
ta. Khi Tokai đi du lịch với phụ nữ, anh ta thu xếp vé tàu và cả
đặt pḥng ở khách sạn hay quán trọ. Chắc chắn là nếu không có
người thư kư tài ba đó th́ cuộc sống riêng tư của Tokai đă không
thể được điều hành đến mức tráng-lệ như vậy. Thế nên mỗi khi có cơ
hội th́ Tokai lại gửi quà tặng xứng đáng cho người thư kư đẹp trai
ấy (dĩ nhiên là người đồng tính!) để bày tỏ ḷng biết ơn.
May mắn là quan hệ của
Tokai với các bạn gái chưa bao giờ bị bộc lộ với chồng hay người
yêu của họ để đến nỗi thành vấn đề nghiêm trọng hoặc khiến Tokai
rơi vào t́nh thế khó xử. Anh vốn thận trọng và hằng khuyên bảo đối
tác phụ nữ càng thận trọng càng tốt. Lời khuyên bảo của anh gồm có
ba điểm thiết yếu: Đừng vội vàng mà làm quấy quá; đừng lặp đi lặp
lại cùng một khuôn mẫu; và khi phải nói dối th́ hăy dùng lời nói
dối đơn giản nhất có thể (đại khái cũng giống như dạy loài chim
biển cách bay trên bầu trời đó thôi, nhưng dù sao anh cũng phải
khuyên bảo họ trước cho chắc ăn!).
Nói vậy chứ cũng chẳng
phải là anh hoàn toàn thoát khỏi chuyện rắc rối đâu. Quan hệ kỹ
xảo khéo léo kiểu đó, với thật nhiều phụ nữ trong nhiều năm như
thế, th́ dù ǵ đi nữa, làm sao mà hoàn toàn không gặp rắc rối cho
được. Giỏi leo trèo đến như loài khỉ mà cũng có ngày chụp hụt cành
cây kia mà. Thế nên cũng đă có lúc đối tác phụ nữ bất cẩn sơ hở,
khiến người yêu đa nghi gọi điện thoại đến pḥng mạch của anh, đặt
nghi vấn về cuộc sống riêng tư, và đạo đức của Bác sĩ Tokai (tuy
rồi cũng đă được xử trí êm xuôi bằng lời ứng đối khéo léo của
người thư kư tài năng kia). Hoặc cũng có người phụ nữ có gia
đ́nh đă quá mê đắm trong mối quan hệ với anh đến nỗi không c̣n
tỉnh táo để phán đoán nữa. Mà người chồng t́nh cờ lại là một tuyển
thủ đấu vơ rất nổi tiếng. Nhưng lần đó cũng may mà đă không thành
chuyện lớn. Không đến nỗi khiến Bác sĩ Tokai bị đánh găy xương vai
chẳng hạn.
“Chỉ là nhờ may mắn
đấy chứ ǵ?,” tôi nói.
"Có thể lắm," Tokai
cười nói, "Có lẽ tôi đă gặp may. Nhưng không phải chỉ là gặp may
mà thôi đâu. Tôi không phải là người thông minh ǵ lắm, nhưng khi
gặp chuyện như thế th́ lại nhanh nhạy một cách đáng
ngạc nhiên đấy."
"Nhanh nhạy à?," tôi
nói.
“Nói thế nào nhỉ, khi
lâm vào cảnh sắp gặp nguy hiểm, th́ đột nhiên trí tuệ phát động…”
Tokai ngập ngừng. Có vẻ như bằng chứng cụ thể không hiện đến ngay
lập tức trong trí. Hoặc có thể đó là điều anh do dự không muốn nói
ra.
Tôi nói, "Về sự nhanh
nhạy, th́ có một cảnh trong cuốn phim cũ của François Truffaut,
trong đó người phụ nữ nói với người đàn ông, 'Trên đời này vẫn
có loại người lịch sự và loại người nhanh nhạy. Tất nhiên, cả hai
tính cách
ấy đều là phẩm
chất tốt. Nhưng trong nhiều trường hợp, nhanh nhạy vẫn hơn lịch sự'
Anh đă xem cuốn phim đó chưa?”
“Tôi nghĩ là chưa,”
Tokai đáp.
“Bà ta giải thích bằng
một ví dụ cụ thể. Ví dụ một người đàn ông mở cửa ra đúng vào lúc
một phụ nữ đang thay quần áo trong pḥng, không mảnh vải che thân.
Nếu là người lịch sự hẳn sẽ nói 'Xin lỗi bà' và đóng ngay cửa lại.
C̣n người nhanh nhạy th́ nói 'Xin lỗi ông' rồi đóng ngay cửa lại."
"Hay thật!" Tokai nói
với vẻ ngưỡng mộ. "Một định nghĩa rất là thú vị. Tôi hiểu rơ ư
muốn nói là ǵ. Bản thân tôi cũng đă từng lâm vào t́nh huống tương
tự như thế vài lần rồi."
"Thế mỗi lần, anh đă
có thể sử dụng sự nhanh nhạy của ḿnh mà vượt thoát được chứ?"
Tokai nhăn mặt tỏ vẻ
khó nghĩ. "Tôi ít muốn khoe khoang về ḿnh. Dù sao th́ có lẽ về cơ
bản tôi cũng đă gặp nhiều may mắn. Kết cuộc th́ tôi chỉ là một
người lịch sự gặp được nhiều may mắn thôi. Có lẽ nghĩ như
vậy th́ yên ổn hơn."
Thế nào đi nữa, cuộc
đời may mắn như thế của Tokai đă kéo dài khoảng ba mươi năm. Đă
được một thời gian dài. Rồi một ngày nọ, anh bất ngờ rơi vào lưới
t́nh sâu đậm. Cứ như là con cáo khôn ngoan vô t́nh rơi xuống hố
thẳm.
Anh đă rơi vào lưới
t́nh của một phụ nữ kém anh 16 tuổi và đă kết hôn. Người chồng hơn
cô 2 tuổi, làm việc cho một công ty Tin học nước ngoài, và cô có
một con gái năm tuổi. Cô và Tokai đă là bạn t́nh một năm rưỡi nay.
"Anh Tanimura có bao
giờ quyết tâm mà cố gắng đừng yêu thương người nào đó quá nhiều
chưa?" Tokai đă hỏi tôi như thế. Tôi nhớ đâu khoảng đầu mùa hè,
hơn một năm sau khi quen Tokai.
Tôi trả lời là không
có kinh nghiệm nào như vậy cả.
"Tôi cũng đă chẳng có
kinh nghiệm đó. Nhưng bây giờ th́ có đấy," Tokai nói.
"Anh đang cố gắng để
đừng yêu thương người nào đó quá nhiều à?"
"Đúng thế. Đang cố
gắng như thế ngay dạo này đây."
"V́ lư do ǵ kia?"
"Lư do th́ rất đơn
giản. Yêu thương quá sẽ khiến ḿnh thiết tha đến mức đau khổ không
làm sao chịu nổi. Trái tim không kham nổi gánh nặng đến thế, v́
vậy tôi đang cố gắng đừng yêu thương cô ấy quá nhiều nếu có thể."
Anh ấy nói như thế một
cách nghiêm nghị, không có chút dấu hiệu ǵ của lối hài hước
thường ngày.
"Cụ thể th́ anh đang
cố gắng như thế nào?" Tôi hỏi. "Nghĩa là, làm sao để đừng yêu
thương quá nhiều?"
"Tôi làm đủ thứ, thí
nghiệm đủ mọi cách. Cơ bản vẫn là cực lực nghĩ đến những điều tiêu
cực. Những khuyết điểm, hoặc những ǵ không tốt lắm của cô ấy mà
tôi nghĩ ra được th́ ghi vào một bản liệt kê. Và tôi lặp đi lặp
lại thật nhiều lần như thể niệm kinh trong đầu, tự nhủ rằng đừng
có yêu thương thứ đàn bà như thế này nhiều quá mức cần thiết."
"Thế mọi chuyện suôn
sẻ chứ?"
“Không, mọi chuyện
chẳng suôn sẻ ǵ được,” Tokai lắc đầu nói. "Một lư do là v́ tôi
không thể nghĩ ra được bao nhiêu điều tiêu cực về cô ấy cả. Vả lại
ngay cả phần tiêu cực ấy lại thực ra là những điều khiến ḷng tôi
say đắm. Một lư do khác là tôi thậm chí không c̣n có thể phân biệt
được đến đâu là quá mức cần thiết đối với ḷng ḿnh, hay đến đâu
là c̣n cần thiết. Tôi không thể nh́n rơ ra đường ranh giới ấy. Lần
đầu tiên trong đời, tôi cảm thấy hoang mang, bơ vơ đến như vậy."
Tôi hỏi có phải anh đă
từng giao tế với rất nhiều phụ nữ mà tâm t́nh chưa bao giờ bị xáo
trộn sâu sắc đến như vậy chăng.
"Đây là lần đầu tiên,"
Bác sĩ Tokai đáp đơn giản. Rồi anh lôi ra những kỷ niệm cũ từ sâu
thẳm trong ḷng ra mà nói. "Thật ra th́ thời trung học cấp ba,
cũng đă có cảm giác gần như vậy tuy chỉ trong một thời gian ngắn.
Khi nghĩ đến ai đó, ngực ḿnh đau nhói lên đến mức không c̣n có
thể suy nghĩ được hầu như bất cứ điều ǵ khác... Nhưng lần đó chỉ
là t́nh yêu đơn phương không đi đến đâu cả. C̣n bây giờ th́ hoàn
toàn khác. Tôi giờ đă đường hoàng là một người trưởng thành, và
thực sự đang có quan hệ thể xác với cô ấy. Vậy mà tôi lại đâm ra
bấn loạn đến như thế này. Càng nghĩ đến cô ấy càng cảm thấy dần
dần các cơ quan bên trong thân thể ḿnh như cũng phát cuồng lên,
chủ yếu là hệ tiêu hóa và hệ hô hấp của ḿnh."
Tokai im lặng một lúc
như để kiểm nhận t́nh trạng hệ tiêu hóa và hệ hô hấp trong người
anh.
Tôi nói: “Nghe anh nói
th́ có vẻ như anh đang cố gắng để không quá yêu thương cô ấy,
nhưng đồng thời lại vẫn một ḷng mong muốn không để mất cô ấy.”
"Vâng, đúng như vậy.
Tất nhiên là tự mâu thuẫn đấy. Hay tự phân-liệt. Muốn có cả hai
mặt đối nghịch cùng một lúc. Nên dù có cố gắng bao nhiêu đi nữa
cũng chẳng làm sao mà thành công được. Thế nhưng tôi không thể làm
sao hơn. Thế nào đi nữa th́ tôi cũng không thể để mất cô ấy được.
Bởi như thế th́ ngay cả bản thân ḿnh cũng đánh mất đi đâu rồi."
"Nhưng cô ấy đă kết
hôn và có một đứa con rồi mà."
"Đúng thế."
"Thế, cô ấy nghĩ sao
về quan hệ với anh Tokai?"
Tokai hơi nghiêng đầu,
lựa lời mà nói. "Tôi chỉ có thể suy đoán xem cô ấy nghĩ sao về
quan hệ của chúng tôi, mà càng suy đoán lại càng khiến tâm trí tôi
rối bời thêm. Thế nhưng cô ấy đă nói rơ là không có ư định ly hôn
với người chồng hiện tại. V́ có con nữa nên cô càng không muốn gia
đ́nh đổ vỡ."
"Nhưng cô ấy vẫn tiếp
tục quan hệ với anh…"
"Hiện giờ th́ chúng
tôi t́m mọi cơ hội để gặp nhau. Nhưng chẳng biết về sau sẽ ra sao.
Có thể đến lúc nào đấy cô ấy sợ chồng phát hiện ra quan hệ với tôi
mà không c̣n gặp tôi nữa. Hoặc có thể người chồng thực sự phát
hiện ra quan hệ này nên chúng tôi quả thật không thể gặp nhau được.
Mà cũng có thể đơn giản là v́ chính cô ấy chán ngấy quan hệ với
tôi. Ngày mai sẽ xảy ra chuyện ǵ, tôi hoàn toàn không biết được."
"Và đó là điều khiến
anh Tokai sợ hăi hơn bất cứ điều ǵ khác?"
"Vâng, khi suy nghĩ
ṿng vo về những khả-năng-tính như thế, tôi không c̣n có thể nghĩ
đến bất cứ điều ǵ khác. Đến thức ăn cũng không nuốt trôi qua cổ
họng được."
Tôi và Bác sĩ Tokai
quen nhau tại một pḥng tập thể thao gần nhà. Anh ấy lúc nào cũng
đến vào các buổi sáng cuối tuần, ôm cây vợt squash
trong tay và dần dần quen chơi vài ván với tôi. Anh cư xử lễ độ,
có thể lực tốt và chỉ quan tâm vừa phải về thắng bại trong cuộc
chơi, nên trở thành đối thủ hoàn hảo để cùng tôi vui thú thể thao.
Tôi lớn tuổi hơn anh một chút, nhưng chúng tôi trạc tuổi nhau (cùng
một thế hệ cách đây một thời gian đáng kể) và tŕnh độ gần
bằng nhau về squash. Hai chúng tôi đuổi theo quả
bóng đến ướt đẫm mồ hôi, rồi đến quán bia gần đó cùng nhau uống
bia hơi. Giống như bao người được giáo dưỡng tốt, có học thức
chuyên môn cao và từ khi sinh ra chưa bao giờ gặp khó khăn về tài
chính, Bác sĩ Tokai về cơ bản chỉ nghĩ đến bản thân ḿnh. Dù vậy,
như tôi đă thuật trước đây, anh ấy là một người bạn hợp ư để
chuyện tṛ vui vẻ và hứng thú.
Khi biết tôi là nhà
văn, Tokai dần dần chia sẻ những tâm sự cá nhân chứ không chỉ
chuyện thiên hạ nữa. Có lẽ anh nghĩ rằng các nhà văn cũng giống
như các chuyên gia trị liệu tâm lư hay những nhà tôn giáo, có
quyền (hoặc nghĩa vụ) chính đáng để nghe những lời thổ lộ
hay thú tội của người ta. Không chỉ riêng với anh ấy, tôi cũng đă
từng có trải nghiệm tương tự với nhiều người khác trước đây. Thật
t́nh, tôi vốn không phải là người không thích nghe chuyện của
người khác, mà đặc biệt tâm sự của bác sĩ Tokai th́ càng hứng thú
lắng tai nghe. Về cơ bản, anh ấy thành thực và thẳng thắn, có thể
nhận thức về bản thân khá công bằng. Và không ngại ngần ǵ lắm
chuyện phơi bày điểm yếu của ḿnh trước người khác. Đó là một tư
chất mà nhiều người trên đời này không có được.
Tokai nói. "Tôi đă
từng nhiều lần hẹn ḥ với những phụ nữ c̣n xinh đẹp hơn cô ấy, có
thân h́nh c̣n khiêu gợi hơn, có tŕnh độ thẩm mỹ c̣n cao hơn cô,
hay c̣n thông minh hơn cô ấy nữa. Thế nhưng so sánh như thế th́
chẳng có nghĩa lư ǵ cả. Bởi cô ấy là người rất đặc biệt đối với
tôi. Có thể nói cô ấy là người đặc biệt nhất, như một tổng thể.
Tất cả các phẩm chất của cô ấy liên kết chặt chẽ với nhau hướng về
một trung tâm. Không thể lấy ra từng phần một mà đo lường hay phân
tích xem kém ai hơn ai được. Và trung tâm đó chính là thứ thu hút
tôi mănh liệt. Giống như thỏi nam châm cực mạnh ấy. Điều đó vượt
lên khỏi lư lẽ rồi."
Chúng tôi cùng nghiêng
ly lớn "Black and Tan" nhắm với khoai tây chiên và dưa chua.
Tokai nói: “Có một bài
ca rằng, 'Kín đáo gặp gỡ nhau rồi phải chia tay, mới biết ḷng
ḿnh trước kia đâu đă thiết tha đến thế này', đấy nhỉ."
“Gon-Chunagon Atsutada
* đấy chứ ǵ!” tôi nói. Làm sao mà ḿnh nhớ được như thế, tôi thực
sự không hiểu.
"Tôi đă học trong một
bài giảng ở trường đại học rằng 'Kín đáo gặp gỡ' ấy
ám chỉ cuộc hẹn ḥ có quan hệ thể xác giữa hai người hằng tơ tưởng
đến nhau đấy. Thời đó th́ tôi chỉ nghĩ 'à, hóa ra là thế',
mà thôi. Đến tuổi này rồi mới thực sự cảm nhận được tâm t́nh mà
tác giả bài ca đó ôm ấp. Gặp được người phụ nữ ḿnh thương tưởng,
giao t́nh ân ái rồi phải nói lời chia tay; ngay sau đó cảm thấy
mất mát sâu đậm đến thê thiết mà thương tưởng c̣n thiết tha hơn
trước nhiều. Đến khó thở kia đấy. Ngẫm lại th́ tâm t́nh như thế từ
ngàn năm về trước cho đến nay vẫn không thay đổi chút nào cả. Và
thấy chính ḿnh đă chưa bao giờ cảm nhận được tâm t́nh đó, th́ tôi
ngán ngẩm đến đau ḷng v́ nhận thức rằng bản thân ḿnh hóa ra đă
chưa trưởng thành như một con người. Có vẻ ḿnh đă nhận ra điều đó
có phần quá muộn rồi."
“Tôi nghĩ như thế th́
chẳng quá muộn mà cũng chẳng quá sớm,” tôi nói. Mà cho dù có muộn
đôi chút đi nữa, cũng vẫn tốt hơn nhiều so với chuyện đến cuối
cùng vẫn không nhận ra được.
“Dù vậy, tâm t́nh này
th́ có lẽ tôi nên trải qua khi ḿnh c̣n trẻ kia,” Tokai nói. “Được
thế th́ chắc chắn là đă có được thứ ǵ như là kháng thể miễn
dịch được tạo ra trong thân ḿnh rồi.”
Tôi th́ nghĩ rằng có
lẽ không thể phán định quả quyết một cách đơn giản như thế được.
Tôi biết một số người đă mang mầm bệnh tiềm ẩn tai ác trong cơ thể
mà vẫn không hề có kháng thể miễn dịch ǵ được tạo ra cả. Nhưng
tôi không nói ra, ngại rằng câu chuyện sẽ trở nên dài ḍng quá.
“Tôi hẹn ḥ với cô ấy
được một năm rưỡi nay. Chồng cô v́ nhu cầu nghề nghiệp hay ra nước
ngoài làm việc, nên những lần ấy, chúng tôi gặp nhau, ăn uống rồi
về pḥng tôi mà chung giường. Sở dĩ cô ấy bắt đầu mối quan hệ này
với tôi là v́ phát hiện ra chồng cô ngoại t́nh. Anh ta xin lỗi cô,
cắt đứt với người phụ nữ kia, và đă hứa sẽ không bao giờ làm điều
này nữa. Thế nhưng tâm t́nh cô ấy không v́ thế mà lắng xuống được,
và cô bắt đầu quan hệ thể xác với tôi, có thể nói là để khôi phục
lại thăng bằng về tinh thần đấy. Bảo là trả đũa th́ có vẻ
gay gắt quá, nhưng thao tác điều chỉnh tâm hồn như thế vẫn cần
thiết cho phụ nữ. Cũng là chuyện thông thường đó thôi."
Tôi không hiểu chuyện
đó có thông thường thật không, nhưng chỉ im lặng lắng nghe anh ấy
nói.
"Chúng tôi đă có rất
nhiều giờ phút vui vẻ, hạnh phúc bên nhau. Những cuộc tṛ chuyện
hào hứng, những bí mật riêng tư của chỉ hai chúng tôi, những lần
giao t́nh lâu dài và nhạy cảm. Chúng tôi nghĩ đă chia sẻ được với
nhau những khoảnh khắc đẹp đẽ. Cô ấy đă cười rất nhiều và rất vui
thích. Thế nhưng tiếp tục mối quan hệ đó, tôi dần dần yêu thương
cô ấy sâu đậm, đến mức không c̣n đường quay lại được nữa, là điều
dạo gần đây đă khiến tôi phải suy nghĩ rất nhiều.
Rằng than
ôi, tôi là thứ người ǵ đây?"
Tôi cảm thấy như ḿnh
đă bỏ lỡ không nghe được (hoặc nghe nhầm) câu cuối cùng ấy,
v́ vậy đă yêu cầu Tokai lặp lại câu đó một lần nữa.
“Dạo gần đây tôi suy
nghĩ rất nhiều, về việc ḿnh là thứ người ǵ,” anh nhắc lại.
"Câu hỏi khó khăn quá,"
tôi nói.
"Đúng vậy. Câu hỏi vô
cùng khó," Tokai nói. Anh gật đầu vài lần như để xác nhận là khó
khăn vô cùng. Chút mỉa mai nhẹ nhàng trong lời nói của tôi
có vẻ đă không được anh lưu ư.
"Tôi là thứ người
ǵ đây?" anh tiếp tục. "Là một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, từ
trước đến nay tôi đă làm việc chăm chỉ không có chút hoài nghi ǵ.
Được đào tạo về phẫu thuật thẩm mỹ tại một đại học y khoa, và ban
đầu tôi giúp làm trợ lư cho cha tôi, rồi cha tôi về hưu v́ mắt kém,
trao lại việc kinh doanh pḥng mạch cho tôi. Tự ḿnh nói ra th́ có
vẻ kỳ cục, nhưng tôi nghĩ ḿnh là một bác sĩ ngoại khoa tay nghề
giỏi. Thế giới phẫu thuật thẩm mỹ thực sự là một hỗn hợp thượng
vàng hạ cám, không thiếu những chỗ chỉ hào nhoáng trên quảng cáo
mà thôi, c̣n nội dung việc làm th́ thật là thô sơ. Chứ chúng tôi
th́ từ đầu đến cuối luôn tận tâm, và chưa bao giờ gặp rắc rối ǵ
lớn với khách hàng cả. Điểm đó khiến tôi tự hào về tính chuyên
nghiệp của ḿnh. Mà cuộc sống cá nhân th́ cũng không có ǵ phải
phàn nàn. Bạn bè cũng nhiều mà thân thể đến nay vẫn mạnh khỏe. Tôi
vui hưởng cuộc sống theo cách riêng của ḿnh. Thế nhưng tôi là
thứ người ǵ nhỉ? Dạo gần đây tôi hay suy nghĩ rất nhiều về
điều đó. Và suy nghĩ rất nghiêm túc. Lấy mất đi khả năng và sự
nghiệp của tôi với tư cách là một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, đánh
mất đi môi trường sống thoải mái mà tôi có hiện nay, rồi không một
lời giải thích mà ném tôi vào thế giới như một con người trần trụi,
th́ lúc đó tôi trở thành thứ người
ǵ nào?”
Tokai nh́n thẳng vào
mắt tôi. Như thể t́m xem phản ứng như thế nào.
“V́ sao mà đột nhiên
lại suy nghĩ về điều đó thế?” Tôi hỏi.
“Tôi bắt đầu nghĩ như
vậy có lẽ một phần cũng v́ mới đây đă đọc một cuốn sách về các
trại cưỡng chế tập trung của Đức Quốc xă. Trong đó có câu chuyện
về một bác sĩ nội khoa bị tống đến Auschwitz trong Thế chiến. Một
thị dân gốc Do Thái mở pḥng mạch ở Berlin một ngày nọ đă bị bắt
cùng cả gia đ́nh và bị đưa đến trại tập trung. Cho đến ngay trước
đó, th́ ông ấy đă được gia đ́nh yêu thương, được mọi người kính
trọng, và bệnh nhân nương tựa, với cuộc sống sung túc trong một
biệt thự sang trọng. Ông đă nuôi vài con chó, cuối tuần th́ cùng
bạn bè chơi nhạc thính pḥng của Schubert và Mendelssohn với tư
cách là một nghệ sĩ cello nghiệp dư. Nghĩa là đă vui
hưởng một cuộc sống ổn định và phong phú đấy. Thế mà th́nh ĺnh
ông bị vất vào một chỗ như địa ngục trên trái đất. Ở đó, ông không
c̣n là một thị dân Berlin giàu có, một bác sĩ đáng kính nữa, thậm
chí đến như không c̣n là con người nữa. Ông bị tách rời khỏi gia
đ́nh, bị đối xử giống như một con chó hoang, thậm chí không được
cung cấp đủ thức ăn cho nữa. Trưởng trại tập trung biết ông là y
sĩ nổi tiếng, và từ lư do là có thể dùng được phần nào lúc nào đấy,
nên tạm thời ông thoát được cảnh bị giết bằng hơi độc, nhưng không
biết điều ǵ sẽ xảy ra ngày mai. Tùy theo cảm giác của người cai
ngục mà có khi c̣n bị đánh chết bằng dùi cui nữa kia. Những người
khác trong gia đ́nh ông th́ có lẽ đă bị giết rồi”.
Anh tạm dừng một chút
rồi nói tiếp. "Bất giác tôi bị choáng ngợp bởi ư nghĩ rằng số phận
khủng khiếp của bác sĩ này có thể cũng y chang số phận của chính
tôi, chỉ cần thay đổi địa điểm và thời đại mà thôi. Nếu v́ lư do
ǵ đó —dù không biết là lư do ǵ— mà đến một ngày tôi đột
nhiên bị lôi tuột ra khỏi cuộc sống hiện tại, bị tước bỏ mọi đặc
quyền, chỉ c̣n là một con số không hơn không kém, th́ tôi sẽ là
thứ ǵ đây? Tôi gập cuốn sách lại mà đăm đắm trong suy nghĩ. Ngoài
kỹ năng và uy tín của một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, tôi chẳng c̣n
có tư chất ǵ khác cả, chẳng có kỹ năng đặc biệt ǵ, chỉ là một
người đàn ông năm mươi hai tuổi. Tuy khỏe mạnh đấy, nhưng thể lực
đă sút giảm nhiều, không c̣n được như hồi c̣n trẻ nữa. Không c̣n
chịu đựng lao động chân tay nặng nhọc lâu được. Cố t́m cho ra chút
ǵ gọi là sở trường th́ có chăng là biết chọn loại rượu vang Pinot
Noir ngon, biết chỗ một số tiệm ăn, nhà hàng sushi
hay quán bar quen mặt, biết chọn phụ kiện trang phục
làm quà tặng cho phụ nữ, biết chơi piano đôi chút (nếu là bản
nhạc đơn giản th́ có thể nh́n nhạc phổ lần đầu cũng đàn ngay được),
chỉ có thế thôi."
Tôi đồng ư với anh.
Kiến thức về Pinot Noir, chơi piano nghiệp dư và tài nói chuyện
hào hoa đều chẳng có ích ǵ ở những chỗ như trại tập trung.
"Xin thứ lỗi, nhưng
anh Tanimura có bao giờ suy nghĩ như vậy chưa? Nếu khả năng viết
lách của anh bị tước mất đi, anh sẽ trở thành thứ người ǵ, chẳng
hạn?"
Tôi giải thích với anh
ấy rằng điểm xuất phát của tôi đă chỉ đơn thuần là "một con
người không hơn không kém" bắt đầu cuộc đời bằng tấm thân trần
của ḿnh mà thôi. Thật t́nh cờ mà tôi bắt đầu viết, và thật may
mắn là tôi dần dần đă kiếm sống được bằng nghề này. V́ vậy, không
cần phải đưa ra giả định ǵ hoành tráng như trại cưỡng chế tập
trung Auschwitz mới kiểm nhận ra được rằng tôi chỉ là một người
tầm thường không có phẩm chất hay tài năng đặc biệt nào cả.
Nghe thế, Tokai suy
nghĩ lung lắm một lúc. Có vẻ như lần đầu tiên tai anh nghe rằng
cũng có lối suy nghĩ như thế nữa.
"Tôi hiểu. Có thể như
thế th́ có khi cuộc sống lại dễ dàng hơn chăng."
Tôi ngần ngại mà chỉ
ra rằng có lẽ cũng không thể bảo là dễ dàng ǵ được, chuyện một
người không có ǵ đặc biệt bắt đầu cuộc sống chỉ với tấm thân trần
của ḿnh.
"Tất nhiên," Tokai nói.
"Tất nhiên là đúng như anh nói. Bắt đầu cuộc đời từ chỗ không có
ǵ sốt cả hẳn là khó khăn lắm. Tôi nghĩ là ḿnh đă may mắn hơn
người về mặt đó. Tuy nhiên, đến một mức tuổi nào đó, thân ḿnh đă
quen thuộc với một lối sống ǵ đó, đă đạt được một địa vị xă hội
nào đó, và rồi bắt đầu ôm mối nghi-niệm sâu sắc về giá trị của con
người là ḿnh, th́ trong một ư nghĩa khác, cũng là khổ sở lắm đấy.
Dần dần thấy như khoảng đời ḿnh đă sống từ trước đến nay hoàn
toàn chẳng có ư nghĩa ǵ, hoàn toàn vô ích. Giá như c̣n trẻ th́
vẫn c̣n có thể thay đổi, c̣n có thể hy vọng. Thế nhưng ở mức tuổi
này rồi th́ quá khứ đè nặng lên ḿnh, không c̣n có thể dễ dàng bắt
đầu lại được nữa."
“Chính việc đọc sách
về các trại tập trung của Đức Quốc xă đă khiến anh bắt đầu suy
nghĩ nghiêm túc về điều đó đấy nhỉ?” tôi nói.
"Vâng, những ǵ viết
ra trong sách đă khiến cá nhân tôi bị sốc nặng nề đến mức kỳ dị.
Thêm vào đó là chuyện quan hệ với cô ấy rồi sẽ ra sao cũng không
rơ ràng, khiến tôi trong một thời gian đă rơi vào trạng thái gần
như là khủng hoảng tuổi trung niên. Tôi tự hỏi ḿnh là
cái thứ quái ǵ vậy, cứ đăm đắm suy nghĩ quẩn quanh như thế
măi. Nhưng dù có suy nghĩ bao nhiêu chăng nữa, vẫn không thể t́m
ra thứ ǵ như là một lối thoát. Chỉ quẩn quanh ṿng ṿng trong
cùng một chỗ mà thôi. Tất cả những điều tôi từng thích làm th́ bây
giờ chẳng c̣n thấy thú vị ǵ nữa. Tôi không c̣n muốn vận động thân
thể nữa, không muốn mua sắm quần áo, ngay cả không màng mở nắp đàn
piano. Thậm chí không cảm thấy muốn ăn nữa. Ngồi yên th́ trong trí
chỉ có cô ấy thôi. Ngay cả khi đang giao dịch với khách hàng tại
nơi làm việc, tôi cũng nghĩ sang cô ấy mất. Nhiều khi suưt vô ư mà
buột miệng ra tên cô ấy nữa."
"Anh gặp cô ấy thường
xuyên đến mức nào?"
"Mức độ th́ tùy theo
lịch tŕnh của chồng cô thôi. Và đó là một trong những điều làm
tôi khổ năo. Khi chồng cô ra nước ngoài làm việc dài ngày, th́ tôi
liên tục gặp cô ấy. Những lúc như thế, cô ấy gửi con ở nhà bố mẹ
cô, hoặc thuê người trông trẻ. Tuy nhiên, nếu chồng cô ở Nhật, th́
tôi không được gặp cô ấy trong nhiều tuần liên tiếp. Thời kỳ như
thế th́ khổ nhọc lắm. Đâm ra suy nghĩ rằng nếu cứ kéo dài thế này
rồi sẽ không c̣n gặp cô ấy nữa th́, xin lỗi phải dùng lối biểu
hiện cũ rích, tôi cảm thấy cơ thể như bị xé rách ra làm hai
mảnh."
Tôi im lặng lắng nghe.
Những lời anh lựa chọn th́ b́nh thường thôi, nhưng đâu có vẻ ǵ là
cũ rích. Trái lại, c̣n nghe thật sống động nữa.
Anh hít một hơi chậm
răi rồi thở ra. "Đại loại th́ tôi vẫn thường có nhiều bạn gái cùng
lúc. Có lẽ anh nghe mà ngán ngẩm, nhưng tôi khi nhiều th́ có cùng
lúc bốn hoặc năm người bạn gái. Không gặp được người này th́ tôi
gặp người khác. Cứ thế mà vui thú dễ dàng thôi. Thế nhưng từ khi
bị cô ấy thu hút mănh liệt, kỳ lạ thay, tôi thấy ḿnh không c̣n bị
hấp dẫn bởi người phụ nữ nào khác nữa. Dù tôi đang gặp mặt người
phụ nữ nào khác đi nữa, h́nh ảnh của cô ấy vẫn luôn luôn hiển hiện
trong trí tôi. Không làm sao mà gạt bỏ đi được. Quả là bệnh nặng
quá rồi."
Tôi cũng nghĩ thế th́
bệnh nặng quá. Mắt tôi như thấy cảnh Tokai đang gọi xe cấp cứu. "A-lô,
xin vui ḷng gọi xe cứu thương ngay lập tức. Thực sự bệnh nghiêm
trọng lắm. Hít thở rất khó khăn, và tôi cảm thấy ngực ḿnh như sắp
bung vỡ làm hai mảnh..."
Tokai nói tiếp. "Một
vấn đề lớn là: càng biết nhiều hơn về cô ấy, tôi lại càng thương
yêu thêm. Quan hệ với nhau được một năm rưỡi nay, giờ đây cô ấy
lại c̣n thu hút tôi sâu đậm hơn ngày trước nhiều nữa. Bây giờ tôi
cảm thấy như trái tim của cô ấy và của tôi được kết nối cực kỳ
chặt chẽ với nhau rồi. Khi trái tim cô rung động th́ trái tim
tôi cũng bị lôi kéo mà rung động theo. Giống như hai chiếc thuyền
buộc vào nhau bằng một sợi dây cáp. Dù có muốn cắt dây cũng chẳng
có dao nào đủ lớn đủ sắc để cắt cho đứt được. Tâm t́nh như thế
th́ từ xưa đến nay tôi chưa bao giờ có. Điều đó khiến tôi trăn trở
bất an. Tâm t́nh này cứ thế mà càng ngày càng lún sâu thêm nữa,
th́ không biết ḿnh sẽ ra sao."
“Hóa ra là như thế,”
tôi nói. Nhưng Tokai h́nh như muốn có một câu trả lời thiết thực
hơn.
"Anh Tanimura, tôi nên
làm thế nào bây giờ?"
Tôi đáp: "Anh nên làm
ǵ, nên có biện pháp cụ thể như thế nào th́ tôi khó mà hiểu ra
được, nhưng cứ theo lời anh cho biết, th́ những ǵ anh hiện giờ
đang cảm thấy trong ḷng, đối với tôi, có vẻ nghiêm túc và hợp lư.
T́nh yêu thương vốn là như thế thật. Tự ḿnh không thể nào kiềm
chế được trái tim ḿnh, và ḿnh cảm thấy như đang bị một thứ lực
vô h́nh vô lối nào đó lôi kéo xoay ṿng. Nghĩa là, anh chẳng phải
là đang trải nghiệm thứ ǵ dị thường vượt ra khỏi thường thức của
người đời. Mà chỉ là yêu thương một người phụ nữ thật sự nghiêm
túc và đắm đuối đó thôi. Cảm thấy không muốn mất đi người ḿnh yêu.
Một ḷng muốn gặp người yêu măi măi. Nếu không c̣n có thể gặp nhau
nữa th́ cứ thế mà cả thế giới của ḿnh có thể sẽ chấm dứt mất. Đó
là tâm t́nh tự nhiên thường thấy trên đời. Không bí ẩn hay đặc
biệt ǵ lắm, mà chỉ là một quăng đời của con người rất đỗi b́nh
thường đó thôi."
Bác sĩ Tokai khoanh
tay suy nghĩ lung lắm một lúc về những ǵ tôi vừa nói. Anh đă lại
nghe thêm một câu chuyện tưởng chừng khó nuốt trôi. Không chừng
anh thấy khó lư giải được "một quăng đời của con người rất đỗi
b́nh thường" ấy như một khái niệm. Hoặc là trải nghiệm thực tế
của anh có thể đă vượt ra khỏi phạm vi của "t́nh yêu"
chút nào đấy rồi.
Uống bia xong, lúc sắp
sửa ra về, anh đă thầm tâm sự. "Anh Tanimura này, điều tôi sợ nhất
và khiến tôi bấn loạn nhất lúc này chính là thứ ǵ như sự tức
giận trong ḷng tôi."
“Tức giận à?” Tôi hỏi,
hơi giật ḿnh. Bởi tôi vẫn nghĩ đấy là loại t́nh cảm không phù hợp
với nhân vật Tokai. "Anh tức giận đối với điều ǵ kia?"
Tokai lắc đầu. "Tôi
chẳng hiểu. Tuy chắc chắn không phải là tức giận ǵ cô ấy đâu.
Nhưng có những lúc không gặp cô ấy, hay không thể gặp được cô ấy,
tôi cảm thấy nỗi tức giận dâng lên cuồn cuộn trong ḷng. Tức giận
về cái ǵ? th́ chính ḿnh cũng không sao nắm bắt được. Thế nhưng
đó là cơn thịnh nộ mănh liệt tôi chưa từng cảm thấy trước đây.
Khiến tôi muốn chộp lấy mọi thứ trong tầm tay mà ném ra ngoài cửa
sổ. Những ghế, TV, sách, chén đĩa, khung tranh,... mọi thứ, bất kể
là thứ ǵ. Và tôi bất cần chuyện liệu có khi rơi trúng đầu ai đó
đang bước đi dưới kia mà giết chết người ta. Điên khùng thật đấy,
nhưng quả là lúc đó tôi thật t́nh mà nghĩ như thế. Hiện giờ th́
tất nhiên là tôi vẫn c̣n có thể chế
ngự được cơn
tức giận đó. Thật sự th́ vẫn không làm ǵ đến nỗi như thế. Nhưng
có thể đến lúc nào đấy, có thể tôi không c̣n kiềm chế được nữa. Và
v́ vậy mà có thể thực sự làm tổn thương người nào đó không chừng.
Tôi sợ điều đó sẽ xảy đến. Nếu thế th́, chẳng thà tôi tự làm tổn
thương ḿnh c̣n hơn."
Tôi không nhớ rơ ḿnh
đă nói ǵ với anh ấy về điều đó. Tôi nghĩ có lẽ ḿnh đă thốt ra
vài lời vô hại ǵ đấy để vỗ về anh. Bởi ngay lúc đó th́ tôi hoàn
toàn không lư giải được "sự tức giận" anh ấy đang nói đến
có ư nghĩa là cái quái ǵ, hoặc ám chỉ điều ǵ. Phải chi lúc đó mà
tôi nói lên được lời ǵ đấy đúng đắn hơn th́ tốt biết mấy. Thế
nhưng, có lẽ cho dù ngay lúc đó tôi đă có thể nói ra được lời ǵ
đúng đắn đi nữa, có lẽ cũng không thể nào thay đổi được số phận
của anh ấy sau này. Quả thật tôi có cảm nghĩ như thế.
Chúng tôi thanh toán
hóa đơn, rời khỏi quán mà ai về nhà nấy. Tokai ôm chiếc bao đựng
vợt chui vào xe taxi và vẫy tay từ biệt tôi từ trong xe. Đó là lần
cuối cùng tôi nh́n thấy h́nh dáng Bác sĩ Tokai. Lúc đó đă gần cuối
tháng 9, khi cái nóng mùa hè vẫn c̣n kéo dài.
Sau ngày đó, Tokai
không c̣n xuất hiện ở pḥng tập thể thao nữa. Tôi ghé vào đấy mỗi
cuối tuần mong gặp anh ấy, nhưng không thấy. Mọi người xung quanh
cũng không ai biết tin tức ǵ về anh. Nhưng điều đó th́ cũng
thường xảy ra tại pḥng tập thể thao. Một người đă thường xuyên ló
mặt, một ngày nào đó lại không thấy đến nữa. Pḥng tập thể thao
th́ không phải là một nơi làm việc. Đến hay không là quyền tự do
của mỗi người. V́ vậy, tôi đă không quan tâm ǵ lắm. Cứ thế mà hai
tháng trôi qua.
Chiều thứ sáu cuối
tháng 11, thư kư của Tokai gọi điện thoại đến tôi. Xưng tên là
Goto. Giọng trầm, mượt mà, làm nhớ đến âm nhạc của Barry White
thường được phát trên các chương tŕnh FM vào lúc nửa đêm.
“Tôi rất khổ tâm phải
báo tin này đến ông đột ngột qua điện thoại, nhưng Bác sĩ Tokai đă
qua đời vào thứ Năm tuần trước, và lễ chôn cất dành riêng cho
người trong gia đ́nh mà thôi đă được tổ chức vào thứ Hai tuần này.”
“Anh ấy mất rồi sao?”
Tôi sửng sốt hỏi. "Mới hai tháng trước đây gặp nhau lần cuối th́
trông anh ấy vẫn khỏe mạnh mà, chuyện ǵ đă xảy ra thế?"
Ở đầu dây bên kia,
Goto im ĺm một lúc rồi đáp. "Xin thưa thật với ông, khi ông Tokai
c̣n sống đă dặn tôi đưa một món đồ cho ông Tanimura. Xin mạo muội
mong ông cho phép tôi được gặp trong một thời gian ngắn ở đâu đó
được không? Được thế th́ tôi có thể thưa chuyện với ông rơ ràng
hơn. Lúc nào và ở đâu cũng xin đến."
Tôi hỏi anh ta hôm nay
ngay bây giờ có được không. Goto đáp là cũng được. Tôi chỉ định
một quán ăn tự phục vụ ở một con hẻm phía sau Phố Aoyama. Hẹn lúc
sáu giờ chiều. Ở đấy có thể thong thả lắng dịu nói chuyện mà không
bị quấy rầy. Goto chưa biết chỗ ấy nhưng bảo rằng địa điểm cũng dễ
t́m ra.
Khi tôi đến quán ấy
năm phút trước 6 giờ, Goto đă ngồi chờ sẵn ở đấy, liền nhanh chóng
đứng lên đón. Nghe giọng nói trầm qua điện thoại, tôi đă tưởng
tượng anh ta là một người cốt cách cường tráng, nhưng thực tế th́
là một người đàn ông cao và gầy. Như Tokai đă nói với tôi, khuôn
mặt anh ta rất đẹp trai. Anh ta mặc một bộ đồ len màu nâu, áo sơ
mi trắng tinh cài khuy và cà vạt màu sẫm. Một bộ trang phục không
chút sơ hở. Mái tóc dài cũng được chải gọn gàng, phía trước buông
rũ tự nhiên trên trán. Anh ta ở khoảng giữa độ tuổi ba mươi, và
nếu Tokai đă không bảo tôi trước rằng anh ta là người đồng tính,
th́ tôi trông anh ta chẳng khác ǵ một thanh niên rất đỗi b́nh
thường, ăn mặc chỉnh tề (vẫn c̣n giữ được dáng vẻ một chàng
trai trẻ). Có vẻ khá rậm râu. Anh ta đă uống một tách cà-phê
espresso đôi.
Sau khi chào hỏi ngắn
gọn với nhau, tôi cũng gọi một ly cà phê espresso đôi.
"Anh ấy mất đi đột
ngột quá nhỉ?" tôi hỏi.
Người thanh niên nheo
mắt lại như thể bị một luồng sáng mạnh chiếu vào. "Vâng, đúng như
thế. Cái chết đột ngột quá. Thật đáng sửng sốt. Nhưng đồng thời
cũng lại là một cách chết kéo dài và đau đớn nữa."
Tôi im lặng chờ giải
thích thêm. Nhưng anh ta, có lẽ c̣n chờ cho thức uống được mang
đến cho tôi, có vẻ ngần ngừ chưa muốn nói chi tiết về cái chết của
bác sĩ Tokai.
Anh nói như đổi đề tài,
“Tôi thực ḷng kính trọng Tokai tiên sinh. Ông đă là một người
tuyệt vời, cả với tư cách là một bác sĩ và là một con người. Ông
đă tử tế dạy tôi rất nhiều điều. Đă cho tôi việc làm trong pḥng
mạch suốt gần mười năm. Tôi nghĩ là nếu không may mắn gặp được ông
th́ đă không thể có tôi như ngày nay. Ông đă là một người thẳng
thắn không có mặt trái mặt phải. Luôn luôn tươi cười, không bao
giờ ra oai làm phách, luôn luôn quan tâm đến mọi người xung quanh
không phân biệt ai, nên được tất cả mọi người yêu mến. Tôi chưa
từng nghe Tokai tiên sinh nói xấu về ai bao giờ."
Nghĩ lại th́, tôi cũng
chưa bao giờ nghe anh ấy nói xấu người nào cả.
“Anh Tokai thường nhắc
đến anh,” tôi nói. "Bảo là nếu không có anh, th́ không thể điều
hành pḥng mạch suôn sẻ được, mà cả cuộc sống cá nhân cũng trở
thành hỗn độn mất đấy."
Nghe tôi nói vậy, Goto
nhếch một nụ cười nhẹ buồn bă trên môi. "Không đâu, tôi chẳng phải
là người to tát đến như vậy. Tôi chỉ muốn là một người đứng sau
lưng giúp ích được cho Tokai tiên sinh càng nhiều càng tốt đó thôi.
V́ mục đích đó, tôi đă cố gắng làm việc hết sức theo cách riêng
của ḿnh. Mà đó cũng là một niềm vui cho ḿnh."
Sau khi ly cà phê
espresso được mang đến và người phục vụ đă đi khỏi, cuối cùng anh
ta mới bắt đầu nói về cái chết của bác sĩ Tokai.
"Thay đổi đầu tiên tôi
nhận thấy là Tokai tiên sinh đă ngừng không ăn bữa trưa nữa. Chứ
cho đến lúc đó, th́ ông luôn luôn ăn chút ǵ đó, dù chỉ là thức
đơn giản thôi, trong giờ nghỉ trưa hàng ngày. Công việc có bận rộn
đến mấy đi nữa, chuyện ăn uống th́ ông nghiêm túc lắm. Thế mà từ
lúc nào đấy, dần dần bữa trưa th́ ông không c̣n ăn chút ǵ nữa cả.
Có nhắc ông nên ăn chút ǵ th́ ông bảo: 'đừng lo, chỉ là v́
không muốn ăn đó thôi.' Đó là vào đầu tháng mười đấy. Thay đổi
như thế khiến tôi lo lắng. Bởi tiên sinh là người vốn không thích
thay đổi chút ǵ trong thói quen đều đặn hằng ngày. Ông coi trọng
tính quy tắc trong sinh hoạt hằng ngày hơn bất cứ ǵ khác. Mà
không chỉ bỏ ăn trưa mà thôi đâu, từ lúc nào đấy ông c̣n ngừng đến
pḥng tập thể thao nữa. Chứ trước đó th́ vẫn đến pḥng tập thể
thao ba ngày mỗi tuần, nhiệt thành bơi lội, chơi squash hoặc rèn
luyện cơ bắp. Thế mà dường như đă hoàn toàn không c̣n quan tâm ǵ
đến tất cả những thứ này nữa. Thế rồi đă dần dần cũng không c̣n
ngó ngàng ǵ đến cả h́nh dáng của ḿnh. Ông vốn là người thích
sạch sẽ và có phong cách thanh lịch, thế mà, tôi không biết phải
nói sao cho phải, h́nh dáng của ông dần dần đă trở nên luộm thuộm
bê bối. Có khi đă mặc cùng một bộ quần áo trong nhiều ngày liên
tiếp. Và lúc nào cũng như đang đắm ch́m vào suy tư, dần dần trở
nên trầm mặc, cuối cùng hầu như không mở miệng nói ra lời ǵ nữa.
Ông thường xuyên rơi vào trạng thái tâm trí lạc lơng đâu mất. Tôi
có gợi chuyện ǵ, ông cũng hầu như chẳng nghe được. Và cả chuyện
giao tế với phụ nữ cũng ngừng hẳn."
“Bởi v́ anh quản lư
lịch tŕnh nên đă thấy rơ được những thay đổi như thế đấy nhỉ?”
"Vâng, đúng thế. Đặc
biệt là giao tế với phụ nữ đă là sự kiện quan trọng hàng ngày đối
với tiên sinh. Đáng gọi là nguồn sức sống của ông kia đấy. Vậy mà
đột nhiên đă hoàn toàn không có nữa, th́ suy nghĩ cách nào cũng
không thể cho là chuyện b́nh thường được. Năm mươi hai tuổi có
phải là tuổi bắt đầu già đâu. Ông Tanimura hẳn cũng biết rằng
Tokai tiên sinh hằng có cuộc sống rất năng động đối với phụ nữ đấy.”
"Bởi v́ anh ấy đă
không đặc biệt muốn che giấu ǵ điều đó. Nghĩa là, anh ấy không
khoe khoang mà thật sự rất thẳng thắn đó thôi."
Goto gật đầu. "Vâng,
về khía cạnh đó th́ tiên sinh rất là thẳng thắn. Tôi cũng đă
thường được nghe ông kể nhiều câu chuyện loại đó. Chính v́ vậy mà
tôi lại càng bị sốc nặng trước sự thay đổi đột ngột như vậy của
tiên sinh. Ông không c̣n tâm sự với tôi bất cứ điều ǵ nữa. Dù có
chuyện ǵ xảy ra, ông chỉ ôm giữ bí mật sâu kín trong ḷng cho
riêng ḿnh. Tất nhiên là tôi đă thử hỏi ông. Đă có chuyện ǵ không
tốt xảy ra hay sao? Có điều ǵ phải lo lắng không?... Nhưng tiên
sinh chỉ cứ lắc đầu mà không tiết lộ những ǵ trong ḷng ông. Hầu
như hoàn toàn không mở miệng nói ǵ cả. Ngay trước mắt tôi, ông
càng ngày càng gầy ốm và suy yếu đi. Rơ ràng là ông ăn uống không
đầy đủ. Thế nhưng, tôi không dám dẫm chân vào cuộc sống riêng tư
của tiên sinh. Mặc dù ông vốn tính rất thân thiện, nhưng vẫn là
người không dễ ǵ mà mời ai bước vào phạm vi riêng tư của ḿnh.
Ngay cả tôi là thư kư riêng mà trước nay chỉ có đến nhà ông được
một lần thôi đấy. Mà cũng chỉ là đến lấy hộ ông một thứ đồ quan
trọng mà ông đă quên không mang theo. Nhà riêng của ông th́ có lẽ
duy nhất chỉ có những phụ nữ giao thiệp thân mật với ông được tự
do ra vào thôi. Chứ tôi th́ đă chỉ có thể đứng từ xa mà bồn chồn
suy đoán mà thôi."
Nói xong, Goto khẽ thở
dài. Như bày tỏ thái độ cam chịu đối với những người phụ nữ đă có
quan hệ mật thiết với Tokai.
“Càng ngày anh ấy càng
gầy yếu đi trông thấy à?” Tôi hỏi.
"Thưa đúng như vậy.
Mắt ông trũng sâu xuống và mặt mất sắc trông như tờ giấy. Chân
bước lạng quạng không đi đứng đàng hoàng được. Thậm chí tay ông
dần dần cũng không c̣n có thể cầm vững dao mổ nữa. Tất nhiên, đă
lâm vào t́nh trạng không thể làm phẫu thuật ǵ được. May mắn là có
một người trợ thủ giỏi tay nghề tạm thời đảm nhận các ca phẫu
thuật thế cho ông, nhưng t́nh trạng như thế không thể kéo dài măi
được. Tôi đă phải gọi điện thoại đến các nơi mà hủy bỏ tất cả các
cuộc hẹn đă đặt trước, và thực chất là pḥng mạch gần như sắp phải
đóng cửa. Thế rồi cũng đến lúc tiên sinh ngừng xuất hiện. Lúc đó
là khoảng cuối tháng 10. Tôi đă gọi điện thoại đến nhà riêng của
ông nhưng không ai nhấc máy. Suốt hai ngày liền tôi không làm sao
liên lạc được. Tôi có được giao giữ một ch́a khóa căn hộ của tiên
sinh nên đến sáng ngày thứ ba, tôi đă phải sử dụng để mở cửa vào
pḥng của ông. Thực ra th́ không nên làm như vậy, nhưng dù ǵ đi
nữa tôi cũng đă lo lắng đến không thể chịu đựng nổi nữa."
Anh ta nói tiếp, "Khi
tôi mở cửa th́ có một mùi kinh khủng trong pḥng. Sàn nhà vương
văi đủ thứ khắp nơi. Quần áo cởi ra vất đấy. Từ đồ bộ đến cà vạt
đến cả đồ lót nữa. Trông có vẻ như nhà đă không được dọn dẹp trong
nhiều tháng rồi. Các cửa sổ đóng kín khiến không khí tù đọng. Và
tiên sinh nằm trên giường im ĺm không động đậy."
Người thanh niên như
gắng nhớ lại khung cảnh đó một hồi. Anh nhắm mắt lại rồi khẽ lắc
đầu.
"Nhác trông th́ thấy
như tiên sinh đă không c̣n sống nữa. Tim tôi chừng như ngừng đập
trong giây lát. Nhưng không phải vậy. Ông quay khuôn mặt gầy đét
xanh xao về phía tôi và mở mắt nh́n. Ông nh́n tôi, thỉnh thoảng
lại chớp mắt. Tuy rất yếu ớt nhưng ông cũng đang hít thở khó nhọc.
Nhưng chỉ nằm im ĺm đắp chăn lên cổ chẳng cử động chút nào. Tôi
lên tiếng gọi nhưng ông không tỏ phản ứng ǵ. Đôi môi khô khốc mím
chặt, như thể đă bị khâu lại với nhau. Râu ông đă mọc dài ra. Tôi
đành đi mở cửa sổ cho thoáng khí trong pḥng. Có vẻ như không có
hành động ǵ phải làm khẩn cấp, mà thấy ông dường như cũng không
có vẻ đau đớn ǵ, nên tôi quyết định dọn dẹp căn pḥng trước đă.
Bởi trông bề bộn bê bối quá mà.
"Tôi thu nhặt quần áo
vương văi lên, thứ ǵ bỏ giặt được th́ cho vào máy giặt, những thứ
cần giặt khô th́ cho vào túi để mang ra tiệm giặt. Giật nắp cho
thoát nước tù đọng lại rồi cọ rửa bồn tắm. Chất bẩn trong nước
vạch thành vết thẳng trên thành bồn, chứng tỏ nước tắm đă tù đọng
lại rất lâu rồi. Là điều không thể có đối với tiên sinh vốn là
người ưa sạch sẽ. Hóa ra là ông đă từ chối cả việc người ta tới
dọn dẹp nhà cửa định kỳ. Tất cả đồ đạc đều phủ đầy bụi trắng.
Nhưng đáng ngạc nhiên là hầu như không có bụi bẩn trong bồn rửa
chén bát, trông t́nh trạng rất sạch sẽ. Có nghĩa là nhà bếp đă
không được sử dụng bao nhiêu trong một thời gian dài. Chỉ có một
đống chai nước khoáng nằm lăn lóc, ngoài ra không có dấu hiệu của
bất cứ thức ăn ǵ đă được dùng ở đó cả. Mở tủ lạnh ra xem th́ có
mùi kinh khủng khó tả nổi.
"Thức ăn để trong tủ
lạnh đă hư thối cả rồi. Đậu phụ, rau, trái cây, sữa, bánh ḿ,
giăm-bông, tất cả các thứ. Tôi dồn trọn chúng vào một túi rác nhựa
lớn, mang xuống chỗ để rác dưới tầng hầm của ṭa chúng-cư."
Người thanh niên cầm
tách cà phê espresso đă cạn lên tay, vừa xoay ṿng vừa nh́n
đăm đăm vào đấy. Sau đó, anh ta nh́n lên và nói,
"Tôi nghĩ là đă phải
mất hơn ba tiếng đồng hồ mới dọn cho căn pḥng trở lại được như
trước. Trong thời gian đó, các cửa sổ được mở toang, nên mùi hôi
cũng bay mất gần hết. Thế nhưng tiên sinh th́ vẫn không mở miệng.
Ông chỉ đưa mắt nh́n dơi theo tôi đang di chuyển quanh pḥng. Đôi
mắt ông trông to và sáng hơn b́nh thường nhiều, như bù vào phần
gầy ốm của thân người. Nhưng hoàn toàn không thấy có cảm xúc ǵ
trong đôi mắt đó cả. Đôi mắt đó đang nh́n tôi, nhưng thực sự chẳng
nh́n ǵ ráo. Nói thế nào nhỉ, giống như ống kính của máy ảnh tự
động được lắp đặt để chiếu chuẩn vào một thứ ǵ đó đang chuyển
động, sao cho chỉ chú mục theo dơi một vật thể nào đó mà thôi. Mà
vật thể đó có là tôi, hay tôi đang làm ǵ ở đấy th́ sao cũng được,
chẳng quan trọng ǵ đối với tiên sinh cả. Ánh mắt đó quá đỗi buồn
bă. Cả đời này, tôi sẽ không bao giờ quên được ánh mắt ấy.
"Sau đó, tôi đă dùng
một chiếc dao cạo điện để cạo râu cho tiên sinh. Lau mặt ông bằng
khăn ướt nữa. Ông chẳng kháng cự chút nào. Cứ để mặc cho tôi làm
ǵ th́ làm. Sau đó tôi gọi cho bác sĩ chuyên trị cho ông. Nghe tôi
giải thích t́nh h́nh xong, bác sĩ ấy đă đến ngay lập tức. Rồi khám
bệnh và làm một xét nghiệm đơn giản. Trong thời gian đó, Tokai
tiên sinh vẫn hoàn toàn không nói ǵ cả. Ông chỉ nh́n đăm đăm vào
chúng tôi với đôi mắt trống rỗng vô cảm.
"Tôi không biết phải
nói như thế nào, có lẽ biểu hiện thế này không thích hợp, nhưng
lúc đó tiên sinh trông không c̣n giống người sống nữa. Mà như là
một người đă bị chôn sống dưới đất, không được ăn uống ǵ cả đến
nỗi đáng lẽ phải trở thành xác ướp, thế nhưng vẫn không rũ bỏ được
nợ trần, không thể trở thành xác ướp hoàn toàn được, nên đă ḅ lên
mặt đất trở lại. Tôi đă có cảm giác như thế. Tôi hiểu đó là một
biểu hiện ghê gớm, nhưng quả thật lúc đó tôi đă cảm thấy đúng như
thế đấy. Linh hồn th́ đă mất tiêu rồi. Không có hy vọng quay trở
lại nữa. Thế mà chỉ có các cơ quan trong thân thể là không thể từ
bỏ được mà cứ tiếp tục vận động một cách độc lập. Cảm giác của tôi
là như thế."
Người thanh niên lắc
đầu vài lần rồi nói. "Xin ông tha lỗi. Có vẻ tôi đă làm mất quá
nhiều thời gian rồi. Xin sẽ nói ngắn gọn. Nói đơn giản th́ Bác sĩ
Tokai có lẽ đă mắc chứng chán ăn sao đó. Ông hầu như không ăn ǵ,
mà chỉ uống nước cầm hơi mà thôi. Mà không, chính xác th́ không
hẳn là chứng chán ăn. Như ông Tanimura biết đấy, bị chứng chán ăn
th́ hầu hết là phụ nữ trẻ. Mục đích là gầy bớt để đẹp lên nên bớt
ăn dần đi, thế rồi việc giảm cân nghiễm nhiên lại hóa thành mục
đích chính, khiến họ dần dần hầu như không ăn ǵ cả. Nói một cách
cực đoan th́ hoàn toàn không trọng lượng lại là lư tưởng
của những phụ nữ ấy. V́ vậy, chuyện một người đàn ông trung niên
phát chứng chán ăn ấy th́ rất khó xảy ra. Thế mà trong trường hợp
của Bác sĩ Tokai th́ đó lại chính xác là hiện tượng hiếm có ấy đă
xảy ra. Tất nhiên, chẳng phải tiên sinh đă làm thế v́ mục đích làm
đẹp như những phụ nữ kia. Thiển nghĩ lư do tại sao ông ngừng ăn là
v́, đúng theo nghĩa đen, thức ăn đă không thể nuốt trôi qua cổ
họng được nữa."
“V́ t́nh yêu à?” tôi
nói.
“Có lẽ là gần như thế
đấy,” Goto nói. "Hoặc cũng có thể do mong muốn đưa bản thân đến
gần t́nh trạng không trọng lượng. Có thể tiên sinh đă muốn
chính ḿnh thành hư-vô quách đi. Chứ nếu không thế th́, cơn đau
đớn v́ đói th́ làm thế nào mà người b́nh thường có thể chịu đựng
cho nổi. Có thể niềm vui sướng khi nhục thể tiến gần đến hư-vô đă
thắng được cơn đau đớn v́ đói. Cũng giống như phụ nữ trẻ bị ám ảnh
bởi chứng chán ăn đang giảm cân dần dần có lẽ cảm thấy được như
thế."
Tôi thử tưởng tượng
cảnh Tokai nằm trên giường, gầy c̣m hốc hác như một xác ướp, mà ôm
ấp một mối yêu thương tràn ngập trong ḷng. Thế nhưng tất cả những
ǵ tôi có thể nghĩ ra được chỉ là h́nh ảnh anh ấy vui tươi, khỏe
mạnh, sành ăn và trang phục thanh lịch mà thôi.
“Bác sĩ tiêm chất dinh
dưỡng cho tiên sinh, gọi y tá chuẩn bị ống truyền nhỏ giọt IV cho
ông. Thế nhưng tôi nghĩ tiêm chất dinh dưỡng th́ liều lượng chẳng
bao nhiêu, hay truyền nhỏ giọt th́ tiên sinh cũng có thể gỡ ra dễ
dàng nếu muốn. Mà tôi cũng không thể trông chừng bên giường bệnh
suốt ngày đêm được. Cho dù tôi có ép ông ăn ǵ đó, ông cũng sẽ nôn
ra ngay. Có ép ông nhập viện mà ông không muốn th́ tôi làm sao mà
lôi ông đi được. Vào thời điểm đó, Tokai tiên sinh đă từ bỏ ư chí
tiếp tục sống mà quyết tâm đưa ḿnh tiếp-cận hư-vô rồi. Người xung
quanh có tiêm chất dinh dưỡng vào bao nhiêu đi nữa, cũng chẳng làm
sao mà chận đứng luồng lũ ấy được. Mọi người chỉ c̣n có thể bó tay
ngồi nh́n cơn đói ăn ṃn dần cơ thể tiên sinh mà thôi. Những ngày
đau ḷng ấy cứ thế mà tiếp tục. Biết là phải làm ǵ đấy, nhưng
thực tế th́ tôi chẳng làm ǵ được cả. Điều cứu rỗi duy nhất, nếu
có thể gọi như vậy, chỉ là có vẻ tiên sinh hầu như không đau đớn
ǵ mấy. Ít nhất th́ những ngày đó mắt tôi đă không hề thấy ông tỏ
vẻ đau đớn ǵ cả. Mỗi ngày, tôi đến nhà ông, kiểm thư từ, quét dọn,
và ngồi cạnh giường ông nằm mà nói chuyện này nọ với ông. Báo cáo
công việc, chuyện thời sự, vân vân. Nhưng hẳn là tiên sinh không
nghe được lời nào. Mà cũng chẳng tỏ lộ chút phản ứng ǵ. Ngay cả
có ư thức hay không cũng không biết. Ông chỉ nằm im ĺm, nh́n đăm
đăm vào mặt tôi với đôi mắt mở to nhưng vô cảm. Đôi mắt trong suốt
đến kỳ dị. Đến như tôi có thể nh́n xuyên thấu qua phía bên kia.”
“Có chuyện ǵ xảy ra
giữa anh ấy và người phụ nữ kia sao chứ?” tôi hỏi. "Tôi nghe chính
anh ấy nói rằng anh có mối quan hệ rất sâu đậm với một phụ nữ đă
có chồng có con."
"Đúng thế. Tiên sinh
đă lâm vào quan hệ sâu đậm với người phụ nữ ấy từ lâu rồi. Và
không c̣n chỉ là chuyện giao du vui đùa dễ dăi thường có trước đây
nữa. Có vẻ như đă có chuyện ǵ đấy nghiêm trọng xảy ra với người
phụ nữ ấy rồi. Và v́ thế mà tiên sinh dường như đă mất đi ư chí để
sống. Tôi đă cố gắng gọi điện thoại đến nhà của người phụ nữ ấy.
Nhưng chỉ được người chồng bắt máy. Tôi nói, 'Xin được nói
chuyện với bà nhà về cuộc hẹn khám bệnh.' Ông ta bảo rằng bà
ấy đă không c̣n ở đấy nữa. Tôi ướm hỏi xem gọi đến đâu th́ có thể
nói chuyện được với bà, nhưng người chồng chỉ lạnh lùng nói là
không biết, và dập tắt máy ngay."
Anh ta lại im lặng một
lúc rồi nói,
"Nói ngắn gọn th́ sau
đó tôi đă t́m ra được chỗ cô ấy. Cô ấy đă bỏ chồng bỏ con và bỏ
nhà đi sống với một người đàn ông khác rồi."
Tôi bỗng không nói nên
lời nào được trong giây lát. Lúc đầu, tôi choáng váng không sao
nắm bắt được mạch lạc của câu chuyện. Một hồi sau mới nói, "Thế
nghĩa là, cả chồng cô ta lẫn anh Tokai đều bị cô ta bỏ cả à?"
“Nói đơn giản là như
thế đấy,” người thanh niên miễn cưỡng nói. Rồi hơi nhíu mày mà
tiếp, "Cô ấy đă có thêm người đàn ông thứ ba. Chi tiết tỉ mỉ th́
tôi không biết, nhưng có vẻ là một chàng trai trẻ tuổi hơn
cô ấy. Chỉ là ư kiến cá nhân thôi nhưng tôi ngờ rằng chàng kia có
lẽ chẳng phải là loại đàn ông đáng được khen ngợi ǵ. Cô ấy đă bỏ
nhà trốn đi cùng chàng ta. Có vẻ như ông Tokai chẳng qua chỉ là
một phiến đá thuận tiện để cô ấy dẫm lên mà bước tới đó thôi. Và
có vẻ đă lợi dụng được rất hiệu quả! Có bằng chứng cho thấy tiên
sinh đă đổ rất nhiều tiền của vào người phụ nữ ấy. Khi kiểm tra
các khoản tiền gửi ngân hàng và các khoản thanh toán bằng thẻ tín
dụng của ông, tôi đă thấy có những luân chuyển bất thường với số
tiền lớn. Có lẽ đă được chi cho những món quà đắt tiền ǵ đấy.
Hoặc cũng có thể đă là những khoản tiền cho mượn. Không c̣n chứng
cớ ǵ rơ ràng về việc tiền ấy đă được sử dụng như thế nào, và các
chi tiết khác cũng không rơ, nhưng dù sao, tổng số tiền đă rút ra
trong khoảng thời gian ngắn đó vẫn là một số tiền rất lớn.”
Tôi thở dài năo nề. "Thế
th́ anh ấy hẳn đă khốn khổ lắm nhỉ."
Người thanh niên gật
đầu. "Tôi nghĩ ví dụ, nếu người phụ nữ kia nói: 'Rốt cuộc, tôi
không thể bỏ chồng con được. V́ thế tôi muốn dứt tuyệt mối quan hệ
với anh ở đây' mà chia tay với tiên sinh th́ ông c̣n có thể
chịu đựng nổi. Bởi thấy như ông đă thực ḷng yêu thương cô ấy hơn
bao giờ hết, nên tất nhiên nghe thế th́ hẳn là thất vọng sâu đậm,
nhưng chắc là đâu đến nỗi phải tự dồn ḿnh vào chỗ chết! Giá mà
chuyện tiến hành có lư lẽ như thế, th́ cho dù có rơi xuống hố thất
vọng sâu đến đâu đi nữa, hẳn tiên sinh cũng có thể đứng lên lại
được, một thời gian sau. Thế nhưng sự xuất hiện của người đàn ông
thứ ba, và sự thực là ông đă bị lợi dụng quá tồi tệ, có lẽ đă là
một đ̣n quá nặng đánh vào tâm khảm của tiên sinh."
Tôi im lặng lắng nghe.
"Khi chết, tiên sinh
chỉ c̣n cân nặng chừng 35 kư", người thanh niên nói. "Chứ b́nh
thường th́ đă nặng hơn 70 kư, tức là trọng lượng đă giảm mất đi
quá một nửa rồi. Xương sườn đă nhô ra như những dải đá trên băi
biển khi thủy triều rút đi. Đến nỗi ai cũng phải ngoảnh mặt đi
không dám nh́n. Khiến tôi nhớ lại h́nh dáng gầy đét suy nhược cực
độ của những tù nhân người Do Thái vừa được giải cứu khỏi trại tập
trung của Đức Quốc xă trong một bộ phim tài liệu đă xem ngày xưa.”
Trại tập trung! Vâng,
trong một ư nghĩa nào đó, Tokai đă có dự tưởng rất đúng. Bởi anh
ấy đă thổ lộ: dạo gần đây tôi đă suy nghĩ rất nhiều về ḿnh
chính xác là cái thứ ǵ?
Người thanh niên nói
tiếp, "Về mặt y học, nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cái chết là do
suy tim đấy. Tim đă mất khả năng bơm máu. Thế nhưng theo tôi th́
chính ḷng yêu thương đă đưa ông đến cái chết. Đúng nghĩa đen của
'căn bệnh ái t́nh' đấy. Tôi đă gọi đến cô ấy rất nhiều lần,
giải thích t́nh h́nh và năn nỉ cô ấy. Quả thật là đă quỳ gối cúi
đầu mà van xin cô ấy. Dù chỉ một lần thôi cũng được, xin cô đến
gặp ông Tokai giúp cho. Cứ thế này th́ tiên sinh chắc chắn không
c̣n sống được bao lâu nữa. Thế nhưng cô ấy đă không đến. Tất nhiên,
tôi không kỳ vọng đến mức tiên sinh nh́n thấy cô ấy trước mắt th́
sống lại được từ mấp mé cơi chết. Tiên sinh đă quyết tâm sẽ chết
rồi mà. Tuy nhiên, biết đâu điều ǵ đó kỳ diệu như phép lạ lại xảy
ra. Hoặc tiên sinh có thể được chết đi với một tâm t́nh thanh thản
hơn. Mà ngược lại, cũng có thể sự xuất hiện của cô ấy lại chỉ làm
tiên sinh bấn loạn mà thôi. Có thể lại càng khiến trái tim ông đau
khổ thêm nữa. Tôi không biết thế nào là đúng. Thành thật mà nói
th́ toàn là những điều tôi không hiểu được về sự kiện này. Nhưng
có một điều duy nhất tôi hiểu ra. Đó là: Yêu thương thái quá
đến nỗi thức ăn không trôi xuống khỏi cổ họng được, v́ vậy mà thực
tế bỏ cả mạng sống của ḿnh, th́ trên thế giới này chưa hề có
người nào cả. Ông Tanimura có nghĩ như thế không?”
Tôi đồng ư. Đúng là
chuyện đó th́ tôi chưa bao giờ nghe nói. Theo nghĩa đó th́ Bác sĩ
Tokai hẳn đă là một người đặc biệt rồi. Nghe tôi nói như thế,
người thanh niên Goto đưa hai bàn tay ôm mặt khóc lặng lẽ một lúc.
Có lẽ anh ta thực sự hết ḷng thương kính Bác sĩ Tokai. Tôi muốn
an ủi anh ta, nhưng thực tế đă không thể làm ǵ được. Một lát sau,
anh ngừng khóc, rút trong túi quần ra một khăn tay trắng sạch mà
lau nước mắt.
"Xin ông tha lỗi đă
phô ra cử chỉ đáng chán ngấy."
Tôi nói rằng khóc v́
người nào đó th́ không đáng chán ngấy đâu. Nhất là khóc cho một
người quan trọng đối với ḿnh, đă mất đi. Goto cảm ơn tôi. "Xin
cảm ơn ông. Ông nói cho những lời ấy giúp tôi được cứu rỗi đôi
phần."
Anh ta lấy từ dưới gầm
bàn ra một bao đựng vợt squash trao cho tôi. Bên trong bao
là một cây vợt, sản phẩm mới của Black Knight, là một loại hàng
cao cấp.
"Tôi nhận giữ cho ông
Tokai đấy. Đặt mua qua thư đặt hàng trước rồi, nhưng khi hàng đến
nơi th́ tiên sinh đă không c̣n khí lực để chơi squash nữa.
Tiên sinh đă dặn tôi tặng cho ông Tanimura đấy. Gần cuối đời, có
lúc như thể ông đột nhiên tỉnh lại, mà dặn ḍ tôi một số điều cần
phải làm. Cây vợt này là một trong số đó. Xin ông dùng cho."
Tôi cảm ơn anh ta và
cầm lấy cây vợt. Rồi hỏi xem pḥng mạch th́ ra sao.
“Thưa ông, đang đóng
cửa tạm thời, nhưng tôi nghĩ sớm muộn ǵ cũng sẽ dẹp bỏ, hoặc bán
đi như một căn nhà trống không,” anh ta nói. "Đương nhiên là c̣n
có công tác bàn giao cho người kế tục, nên tôi c̣n có thể giúp
việc trong một thời gian, nhưng sau đó ra sao th́ chưa quyết định.
Mà tôi cũng cần chỉnh đốn lại tâm trí một chút. Hiện tại th́ tôi
vẫn c̣n trong trạng thái không thể suy nghĩ tỉnh táo được."
Tôi mong rằng người
thanh niên ấy sẽ hồi phục sau cú sốc nặng nề ấy và sau này có được
một cuộc sống thành công. Lúc chia tay, anh ta nói:
"Thưa ông Tanimura, có
vẻ thế này th́ mặt dày mày dạng quá, nhưng xin nhờ ông một
điều. Thế nào cũng xin ông nhớ đến Tokai tiên sinh măi măi giùm
cho. Tiên sinh đă là người có trái tim thuần khiết vô hạn. Mà tôi
nghĩ điều duy nhất chúng ta có thể làm được cho người đă khuất,
th́ chỉ c̣n là tưởng nhớ người ấy càng lâu dài càng tốt. Thế nhưng
điều đó nói th́ dễ hơn làm nhiều. Điều tôi mong ước như thế chẳng
phải là đối với người nào cũng được cả."
“Đúng vậy,” tôi nói.
Tưởng nhớ dài lâu về người đă khuất chẳng dễ như người ta vẫn
tưởng. Hăy cố gắng tưởng nhớ đến anh ấy nhiều nhất có thể. Tôi đă
hứa với Goto như thế. Trái tim của Bác sĩ Tokai có thực sự thuần
khiết vô hạn hay không th́ tôi khó mà phán định được, nhưng chắc
chắn rằng anh ấy, ở một khía cạnh nào đó, đă là một nhân vật khác
với người thường, và tưởng nhớ đến anh ấy hẳn là một điều có ư
nghĩa.
Sau đó chúng tôi bắt
tay nhau và chia tay.
Cũng v́ lư do đó mà
tôi viết ra những ḍng này đây để đừng quên Bác sĩ Tokai. Đối với
tôi, để lại bằng văn chương là phương cách hiệu quả nhất để khỏi
quên điều ǵ đó. Họ tên và địa điểm đă được thay đổi đôi chút để
không gây phiền nhiễu cho những người liên hệ, nhưng bản thân các
sự kiện th́ gần chính xác như thực tế đă xảy ra. Tôi cầu mong
người bạn trẻ Goto sẽ đọc được những ḍng này ở đâu đó.
C̣n một điều nữa mà
tôi nhớ rất rơ về Bác sĩ Tokai. Bây giờ th́ tôi không thể nhớ lại
được rằng điều này đă xảy ra như thế là từ ḍng chuyện văn nào,
nhưng có lần, anh ấy đă nói với tôi một quan điểm về phụ nữ nói
chung.
Ư kiến cá nhân của
Tokai là tất cả phụ nữ từ khi sinh ra đă có sẵn một cơ quan
độc lập đặc biệt, để nói dối. Nói dối ở đâu và như thế nào
th́ khác biệt đôi chút theo từng người. Nhưng tất cả phụ nữ đều
chắc chắn có nói dối vào lúc nào đó ở đâu đó, và nói dối về những
điều quan trọng. Tất nhiên cũng có nói dối về những điều không
quan trọng, nhưng đáng nói hơn là, họ không ngần ngại nói dối vào
những điểm quan trọng nhất. Mà trong lúc đó, hầu hết phụ nữ không
thay đổi một chút nét mặt hay giọng nói nào. Bởi v́ chẳng phải là
người phụ nữ ấy, mà chính là cơ quan độc lập trong người ấy tự
tiện thi hành việc nói dối. Chính v́ thế mà việc nói dối chắc chắn
không làm tổn thương lương tâm cao đẹp của họ, hoặc làm phiền giấc
ngủ yên b́nh của họ — ngoại trừ những trường hợp ngoại lệ đặc biệt
—.
Giọng điệu của anh lúc
ấy quả quyết mạnh mẽ đặc biệt so với lệ thường, v́ thế mà tôi nhớ
rất rơ lần đó. Về cơ bản th́ tôi cũng phải đồng ư với anh Tokai,
tuy có lẽ vẫn có những hàm ư cụ thể chứa đựng trong đó có thể khác
đi đôi phần. Nghĩa là anh ấy và tôi đă đi theo những lộ tŕnh leo
núi riêng lẻ khác nhau, tuy trong ḷng chẳng vui thích ǵ, mà lên
đến cùng một đỉnh núi.
Khi đối mặt với cái
chết của ḿnh, chắc hẳn anh ấy đă xác nhận, tuy chẳng vui mừng ǵ,
rằng quan điểm đó của ḿnh là đúng. Không cần phải nói, tôi cảm
thấy vô cùng thương tiếc Bác sĩ Tokai. Tận đáy ḷng, tôi thương
xót cái chết của anh ấy. Chắc chắn việc anh bỏ ăn đến chết đói, đă
là một quyết tâm cực kỳ khó khăn. Nỗi đau khổ cả về thể xác lẫn
tinh thần của anh ấy đều vượt quá mức tưởng tượng. Nhưng đồng thời,
theo một nghĩa nào đó, tôi cũng không khỏi ghen tị với việc anh ấy
có thể yêu thương một người phụ nữ —bất kể người ấy là loại phụ
nữ nào— sâu đậm đến mức v́ tuyệt vọng mà muốn vất bỏ ngay cả
sinh mệnh của ḿnh. Trong khi, nếu anh ấy muốn, th́ vẫn có thể
tiếp tục cuộc sống kỹ xảo của ḿnh như từ trước đến nay, mà
vượt qua khỏi t́nh cảnh đó. Anh ấy vẫn có thể tiếp tục giao du
thoải mái với nhiều phụ nữ cùng lúc, nhâm nhi ly rượu vang Pinot
Noir ngon ngọt, chơi bản "My Way" trên chiếc đại dương cầm trong
pḥng khách, và vui hưởng cuộc t́nh sướng thỏa ở một góc khuất
trong thành phố. Thế mà anh ấy lại rơi vào t́nh yêu thống thiết
đến nỗi thức ăn c̣n không sao nuốt qua khỏi cổ họng được, mắt phải
nh́n thấy quang cảnh chưa từng thấy bao giờ, v́ thế mà ra nông nỗi
bị dồn vào cái chết của chính ḿnh. Mượn lời người thanh niên Goto
th́, anh đă tự đưa ḿnh dần đến hư vô. Cho anh Tokai, cuộc
đời như thế nào mới là hạnh phúc, là đích thực, th́ tôi không thể
phán đoán được. Đoạn đường định mệnh của Bác sĩ Tokai từ tháng 9
đến tháng 11 năm ấy chứa đựng đầy những điều không thể hiểu, đối
với tôi, cũng như đối với người thanh niên Goto kia.
Tôi vẫn tiếp tục chơi
squash, nhưng đă đổi sang pḥng tập khác sau khi Tokai qua đời,
một phần cũng v́ tôi đă chuyển nhà. Tại pḥng tập thể thao mới,
tôi thường chơi squash với một đối thủ là nhân viên chuyên nghiệp.
Tốn tiền đấy, nhưng có thoải mái hơn thật. Tôi hầu như không sử
dụng cây vợt mà Bác sĩ Tokai đă để lại cho tôi. Cũng v́ hơi quá
nhẹ đối với tôi. Mà khi nắm cây vợt ấy trong tay, cảm giác quá nhẹ
ấy khiến tôi không khỏi nghĩ đến thân xác suy yếu tiều tụy của anh.
"Khi trái tim cô
rung động th́ trái tim tôi cũng bị lôi kéo mà rung động theo.
Giống như hai chiếc thuyền buộc vào nhau bằng một sợi dây cáp. Dù
có muốn cắt dây cũng chẳng có dao nào đủ lớn đủ sắc để cắt cho đứt
được."
Về sau, chúng tôi nghĩ
rằng anh ấy đă buộc nhầm thuyền rồi. Thế nhưng, có thể nói quả
quyết dễ dàng như vậy được không nào? Tôi nghĩ rằng, giống như
người phụ nữ ấy (có lẽ) đă sử dụng cơ quan độc lập
của ḿnh để nói dối, chính Bác sĩ Tokai, tuy tất nhiên ư
nghĩa có đôi phần khác biệt đi nữa, cũng đă sử dụng cơ quan độc
lập của ḿnh để yêu thương. Đó là một hiệu ứng ngoài quy luật
mà bản thân anh ấy không thể cưỡng lại được. Sau khi chuyện đă
xong xuôi rồi, người nào khác nghĩ về việc họ đă làm th́ có thể dễ
dàng mà nhăn mặt chỉ trích hay lắc đầu ngao ngán. Thế nhưng cuộc
đời của chúng ta, nếu không có những cơ quan độc lập như thế can
thiệp vào mà nâng lên đỉnh cao, hay đẩy xuống vực sâu, làm cho
trái tim mê muội, làm cho mắt thấy huyễn mộng đẹp đẽ, có khi đưa
cả đến chỗ chết nữa, th́ đời người chắc chắn trở thành ảm đạm nhạt
nhẽo quá đỗi. Hoặc đời người có lẽ chung cuộc chỉ đơn thuần là một
chuỗi la liệt toàn những kỹ xảo.
Tất nhiên, không có
cách nào để biết Tokai đă nghĩ ǵ hay đă nhập tâm điều ǵ bên bờ
vực cơi chết mà chính anh đă chọn. Tuy nhiên, ngay cả khi đang đau
đớn khổ năo tột cùng như thế, anh ấy dường như đă có lại đầy đủ ư
thức, cho dù chỉ trong phút chốc đi nữa, để trăn trối rằng anh
muốn để lại cây vợt squash chưa hề sử dụng ấy cho tôi. Hoặc cũng
có thể anh ấy đă gửi gắm vào đấy một lời nhắn nhủ nào đó. Có khi
đến gần cuối cuộc đời, anh đă thấy ra thứ ǵ đó gần như là giải
đáp cho vấn nạn: ḿnh là cái thứ người ǵ? Và Bác sĩ
Tokai có thể đă muốn truyền đạt đến tôi điều đó. Tôi cảm nghĩ như
thế.
Phạm Vũ Thịnh
dịch
Sydney 02/01/2023
Chú thích:
*Gon-Chūnagon
Atsutada : là Fujiwara no Atsutada (藤原敦忠,
906 –943), làm chức Chūnagon cận thần của Thiên hoàng Nhật Bản
thời Heian, nổi tiếng về thơ ca "waka" và giao du lăng mạn. Bài ca
được nhắc đến trong truyện cũng là một trong Hyakunin Isshu – 100
bài waka cổ điển hay nhất, được truyền tụng măi cho đến nay:
逢ひ見ての後の心にくらぶれば
昔は物を思はざりけり
aimite no nochi no kokoro ni
kurabureba
mukashi wa mono o
omowazarikeri
(Shūi Wakashū 12:710)
·
Nguyên tác
của truyện dịch này là truyện thứ 3 trong tuyển tập "Onna no inai
Otokotachi" (Đàn ông không có Đàn bà) của Murakami Haruki, xuất
bản ở Nhật năm 2014.
®
"Khi phát hành lại thông tin
từ trang này cần phải có sự đồng
ư của tác giả
và ghi rơ nguồn lấy từ www.erct.com"
Cảm tưởng, ư kiến xin gởi về
t4phamvu@hotmail.com
|