What Can I Do? Chương 6:
Chiến tranh, quân đội và biến đổi khí hậu:

Tôi có thể làm được ǵ?

Jane Fonda
Phạm Vũ Thịnh dịch

 

Lời người dịch:

Dưới đây là bản dịch Phần cuối Chương 6 của cuốn sách “What Can I Do? My Path from Climate Despair to ActionTôi có thể làm được ǵ? Con đường dẫn tôi từ Tuyệt vọng đến Hành động v́ Biến đổi Khí hậu”, tác giả Jane Fonda đề cập đến những ǵ mỗi công dân có thể làm được ngay: “Vote, Speak, Act”, ứng dụng những nhận thức đă có được từ buổi giảng diễn về “Chiến tranh, quân đội và biến đổi khí hậu” với diễn giả chính là Phyllis Bennis (xin xem bài trước đây).

 

*

Đặt vấn đề về chi tiêu quân sự của Hoa Kỳ là chuyện thậm khó, bởi v́ người ta thường xem đó là chuyện tấn công vào binh sĩ của chúng ta mà cũng là vào chính đất nước của chúng ta. Nhưng không phải vậy! Cách tốt nhất để tôn vinh những người lính của chúng ta và đất nước của chúng ta là tránh xa những cuộc chiến tranh không cần thiết, thay vào đó, dùng một phần số tiền chúng ta chi phí cho quân đội để làm cho đất nước của chúng ta an toàn hơn, kiên cường hơn và thịnh vượng hơn, bao gồm cả việc pḥng chống hiểm họa biến đổi khí hậu.

Bởi v́ quân đội có thể là một vấn đề gây phản ứng sôi bỏng về mặt tinh thần đối với nhiều người, chúng ta phải chuẩn bị tinh thần khi bắt đầu các cuộc thảo luận. Dưới đây là một số điểm cần trao đổi để giúp các bạn vượt qua những phản ứng có thể phải tiếp nhận khi nêu vấn đề tiết giảm chi tiêu quân sự.

1.     Giảm ngân sách quân sự là nguy hiểm; nếu chúng ta không có quân đội mạnh, th́ nước Mỹ sẽ không an toàn?

Như Phyllis Bennis đă giảng giải (xin xem bài trước), Hoa Kỳ “có thể cắt giảm gần 600 tỷ USD từ ngân sách quân sự mà vẫn c̣n lại một ngân sách tương đương với tổng số tiền mà bốn nước Nga, Iran, Saudi Arabia và Triều Tiên chi phí cho quân sự”. Như thế, cắt giảm cỡ hai, ba trăm tỷ USD th́ sẽ làm giảm phần nào sức mạnh quân sự của nước chúng ta, nhưng chắc chắn sẽ không làm cho chúng ta kém an toàn hơn, mà lại cải thiện rất lớn khả năng của chúng ta chống lại cuộc khủng hoảng khí hậu hiện nay.

Lại nữa, quân đội hiện tại không làm giỏi bao nhiêu công việc giữ an toàn cho binh sĩ của ḿnh. Nếu bạn là một quân nhân hoặc cựu chiến binh, th́ chính phủ Hoa Kỳ hiện nay không làm ǵ nhiều để giúp bạn chuyển đổi sang cuộc sống dân sự, hoặc cung cấp lâu dài những chăm sóc bạn cần đến nếu bạn bị chấn thương về thể chất và tâm lư. Đă vậy, các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ thực sự c̣n để lại hàng tấn chất thải độc hại, mà chính phủ Hoa Kỳ không yêu cầu quân đội phải dọn dẹp, nên cứ thế mà đầu độc thường dân vô tội ở nước ngoài và cả quân nhân trong nước nữa. Và như bộ phim tài liệu The Invisible War năm 2012 đă tiết lộ: một phần ba phụ nữ trong quân đội Hoa Kỳ bị tấn công t́nh dục bởi các đồng đội nam của họ. Có thể nói rằng: quân đội Hoa Kỳ, như đang được điều hành hiện nay, khiến cho chúng ta kém an toàn hơn! Sẽ nói thêm về điều đó sau đây.

2.     Cắt giảm ngân sách quân sự sẽ cắt giảm việc làm trong quân đội?

Cứ mỗi một việc làm quân sự bị phế bỏ, chính phủ liên bang có thể thay thế bằng những việc làm tốt hơn trong ngành giáo dục, cơ sở hạ tầng công cộng, dịch vụ y tế, và nhiều ngành khác nữa. Đấy là những công việc mà chúng ta rất cần tuyển người làm, với những người lao động thực hiện các dịch vụ mà cư dân của chúng ta cần đến. Bên cạnh đó, có sự cách biệt cực kỳ bất công giữa mức lương của các CEO trong các tập đoàn kinh doanh quân sự (trung b́nh mỗi CEO thu nhập 20 triệu USD mỗi năm!) và của hai mươi ba ngh́n binh sĩ tại ngũ ở các cấp bậc thấp, là những người kiếm được ít tiền đến mức họ và gia đ́nh của họ có đủ điều kiện để nhận tem phiếu thực phẩm cho người nghèo.

3.     Thế c̣n an ninh của quốc gia th́ sao?

Số tiền được chi ra để cải thiện điều kiện sống của dân chúng ở ngay trong nước Mỹ chính là chi tiêu cho an ninh quốc gia. Chính chi tiêu đó, chứ không phải chi tiêu vào chiến tranh, là thứ giúp người dân chúng ta an toàn. Hoa Kỳ có mười một hàng không mẫu hạm. Hầu như không có quốc gia nào khác có nhiều hơn một chiếc. Mười hàng không mẫu hạm nhiều hơn bất cứ nước nào khác đấy, trị giá mỗi chiếc lên tới 13 tỷ USD, có thực sự giữ an toàn cho chúng ta không? Chẳng phải chúng ta thà lấy năm mươi bốn xu cho mỗi một USD tiền thuế đang phải chi tiêu cho quân đội và chủ nghĩa quân phiệt ấy, mà dùng vào việc làm sạch không khí, đất đai và nước dùng đang bị ô nhiễm ngay trong nước, c̣n có ích hơn? Hay để cải thiện các trường học của chúng ta và tăng khả năng tiếp cận sử dụng các phương tiện chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất của dân chúng? Hay để chi cho các chương tŕnh đào tạo tay nghề và giới thiệu việc làm cho người lao động của chúng ta, đặc biệt là những người sẽ phải di dời do việc chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch? Các dịch vụ xă hội, giáo dục, môi trường bền vững, đấy mới chính là những thứ giúp chúng ta an toàn, chứ không phải hàng không mẫu hạm.

4.     Cũng được, thế nhưng chủ nghĩa quân phiệt th́ liên quan ǵ đến khí hậu?

Khủng hoảng khí hậu liên quan đến quân đội về mọi mặt. Mỗi một cuộc chiến tranh trong tám mươi năm qua, nếu không muốn nói là lâu hơn nữa kia, đều là về dầu mỏ. Trong tương lai, các cuộc xung đột vơ lực toàn cầu sẽ không chỉ là về dầu mỏ v́ lợi nhuận, mà c̣n v́ tranh giành các nguồn tài nguyên ngày càng khan hiếm như nước và lương thực. C̣n tồi tệ hơn nữa, chiến tranh và các vụ khủng hoảng khí hậu do chiến tranh gây ra sẽ làm nảy sinh lớp "dân tị nạn khí hậu" là những người dân thường mà phải lâm vào cảnh không c̣n có lựa chọn nào khác ngoài việc chạy trốn khỏi quê hương không thể sống được nữa của họ, nhưng vẫn không thể t́m thấy nơi nào dung nhận họ.

Chỉ riêng Lầu Năm Góc Hoa Kỳ là tổ chức sử dụng nhiên liệu hóa thạch lớn nhất trên toàn thế giới, điều này có nghĩa là Hoa Kỳ chịu trách nhiệm về việc thải khí nhà kính lớn nhất thế giới. Phong trào khí hậu và phong trào ḥa b́nh chỉ là một.

Hăy t́m hiểu thêm về cách các thành phố, quận hạt hoặc tiểu bang của chúng ta hỗ trợ quân đội. Hăy xem trang mạng The National Priorities Project - Dự án Ưu tiên Toàn quốc (www.nationalpriorities.org). Bạn thể thấy số tiền bạn hàng xóm của bạn phải trả hàng năm cho các cuộc chiến tranh ở Iraq Afghanistan, chẳng hạn. Ngoài ra c̣n một công cụ trên trang mạng www.nationalpriorities.org/interactive-data/trade-offs/ cho biết với cùng số tiền đó, nước ta thể giáo dục được bao nhiêu trẻ em bằng chương tŕnh Head Start, hoặc chăm sóc sức khỏe được cho bao nhiêu người lớn, hoặc trang bị thêm được bao nhiêu ngôi nhà để tiết kiệm năng lượng.

Khi nào sẵn sàng, hăy nói chuyện với các đại diện mà bạn đă bầu lên, về việc giảm bớt ngân sách quân sự để chuyển số tiền đó cho nhu cầu xă hội và an toàn thực sự của chúng ta, kể cả việc chi trả cho các giải pháp khí hậu! Như Ben Cohen đă nói, “Nếu chỉ một người làm điều đó, th́ không có tác dụng ǵ bao nhiêu. Nhưng nếu có năm người làm điều đó, th́ họ bắt đầu nói, ‘Hừm, sắp có chuyện rồi đây.’ Và nếu mười, hai mươi hoặc năm mươi người cùng làm, cùng gửi thư đến các nhà báo nữa, th́ họ sẽ phải nói, ‘Ôi trời, chuyện ǵ đang xảy ra ở đây vậy? Tốt hơn hết là tôi nên chú ư.’ Bạn cũng có thể kêu gọi các đại biểu, nghị sĩ Quốc hội của ḿnh ngừng việc cắt giảm lớn đối với ngân sách Bộ Ngoại giao, để chúng ta có thể ứng phó với các cuộc xung đột trên thế giới bằng ngoại giao chứ không phải bằng bạo lực.

Hăy t́m hiểu xem bạn hoặc bất kỳ tổ chức nào mà bạn là thành viên, có đang đầu tư vào khu vực liên hợp công nghiệp và quân sự hay không. Kiểm điểm như thế cả trong danh mục đầu tư của bạn, cũng như của thành phố ḿnh, trường đại học ḿnh, tổ chức tôn giáo của ḿnh, ngân hàng của ḿnh xem sao. Các nhà thầu cung cấp lớn nhất cho quân đội là Lockheed Martin, Boeing, Northrop Grumman và General Dynamics. Kiểm điểm cho chắc rằng bạn không liên quan ǵ đến việc đầu tư vào các công ty đó cả.

Điểm mấu chốt căn bản là chỉ có chúng ta với tư cách là cử tri và người hữu quyền, mới có thể buộc các quan chức chúng ta bầu lên phải thay đổi thực tế bất công và không thể tiếp tục măi được này. Với thực hành, bạn sẽ trở nên hiệu quả hơn trong việc làm cho mọi người lắng nghe, và rồi sẽ đến lúc bạn nhận thấy càng ngày càng nhiều cá nhân và tổ chức sẽ ḥa đồng với tiếng nói của bạn. Và những lợi ích mà hành động chung này mang lại sẽ rất lớn, bao gồm hiệu quả là sẽ ít chiến tranh hơn và mở khóa được ngân quỹ thực tế không giới hạn hoàn toàn chi trả được cho các chương tŕnh mà chúng ta đang cần gấp để chuyển đổi sang một nền kinh tế sạch, an toàn và thịnh vượng cho tất cả mọi người.

Phạm Vũ Thịnh dịch
20 Feb 2021


® "Khi phát hành lại thông tin từ trang này cần phải có sự đồng ư của tác giả 
và ghi rơ nguồn lấy từ www.erct.com"

Cảm tưởng, ư kiến xin gởi về  t4phamvu@hotmail.com