Sáng kiến ​​Green New Deal
đề nghị cho nước Mỹ

Jeremy Rifkin
Phạm Vũ Thịnh dịch

Một sự đồng thuận rộng rãi đã xuất hiện xung quanh hai mươi ba chủ đề và sáng kiến ​​chính cần được liên kết thực hiện đồng thời để bắt đầu quy trình Green New Deal (cho nước Mỹ), như sau đây:

(01) Chính quyền liên bang nên ban hành ngay lập tức một thuế carbon tăng nhanh dần, trên toàn diện; phần lớn doanh thu từ thuế đó sẽ được hoàn lại cho công dân Hoa Kỳ, thông qua khoản khấu trừ một lần (lump-sum rebate), để các gia đình, đặc biệt là những người bị thiệt thòi nhất, sẽ nhận được nhiều từ cổ-tức carbon hơn là chi phí phụ trội họ phải trả do giá năng lượng cao hơn; phần còn lại của doanh thu sẽ được sử dụng bởi chính quyền liên bang và các tiểu bang để giúp tài trợ cho cơ sở hạ tầng Green New Deal.

(02) Chính quyền liên bang nên thực thi việc giảm dần rồi chấm dứt nhanh chóng trợ cấp cho nhiên liệu hóa thạch, hiện nay là 15 tỷ đô la hàng năm.

(03) Chính quyền liên bang, liên huề với năm mươi tiểu bang, nên chuẩn bị và triển khai một lưới điện thông minh quốc gia liền lạc (seamless) trên khắp nước Mỹ cung cấp đủ công suất điện xanh để cung ứng năng lượng cho cơ sở hạ tầng Cách mạng Công nghiệp lần thứ ba phân tản và thông minh trên toàn quốc. Chính quyền liên bang nên tài trợ một phần lớn cho việc xây dựng lưới điện thông minh quốc gia, trong khi các tiểu bang đảm nhận phần tài chính còn lại. Cơ sở hạ tầng cho lưới điện thông minh quốc gia trẻ trung này sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2030, rồi lưới điện vận hành hoàn chỉnh sẽ được kết nối trực tuyến trước năm 2040.

(04) Chính quyền liên bang, tiểu bang, thành phố và quận hạt (gọi chung là “các cấp chính quyền”) nên cung ứng các khoản tín dụng thuế và các biện pháp nâng đỡ khác để khuyến khích tăng tốc việc lắp đặt các công nghệ năng lượng mặt trời và năng lượng gió, trên mọi môi trường và cảnh quan nào có thể xây dựng được, để chuyển toàn quốc sang các năng lượng xanh không thải khí nhà kính, được tạo ra với chi phí cận biên gần bằng không. Sự kết hợp việc lắp đặt năng lượng mặt trời và năng lượng gió nên ưu tiên cho các lưới điện vi mô (microgrid) của các khu vực lân cận và các cộng đồng dân cư, để xây dựng tính linh hoạt và khả năng phục hồi cho cơ sở hạ tầng. Các hợp tác xã quản trị các lưới điện vi mô này cần có khả năng tách rời dễ dàng khỏi lưới điện chính, ngay trong hoặc sau một tai nạn khí hậu, hoặc một cuộc tấn công khủng bố mạng; cùng với khả năng chia sẻ năng lượng mặt trời và gió tại địa phương với các khu vực lân cận. Chính quyền liên bang cũng nên tái định vị việc sử dụng các khu đất công, và ngay lập tức bắt đầu loại bỏ dần tất cả các ưu đãi cho nhiên liệu hóa thạch, đồng thời dần dần tăng cường các cơ sở năng lượng mặt trời và gió.

(05) Các cấp chính quyền nên cung ứng các khoản tín dụng thuế và các ưu đãi khác cho việc lắp đặt công nghệ lưu trữ năng lượng trong các nhà ở, các tòa nhà thương mại, các cơ sở công nghiệp và các thiết chế công quyền, để cung cấp nguồn điện dự phòng, nhằm quản lý năng lượng không đều trên lưới điện và cung cấp nguồn điện khẩn cấp tại chỗ, một khi lưới điện bị xâm phạm tổn hại vì thảm họa khí hậu hoặc vì tấn công khủng bố mạng.

(06) Các cấp chính quyền nên thiết lập và cung cấp băng thông rộng và mạng-lưới-của-mọi-thứ (Internet of Things), chọn lựa giữa kết nối không dây và kết nối bằng cáp, dựa trên cân nhắc về các tác động tiềm ẩn đến sức khỏe và môi trường. Các tiểu bang nên ưu tiên lắp đặt băng thông rộng ở các cộng đồng nông thôn và các cộng đồng bị thiệt thòi.

(07) Tất cả các ngành công nghiệp sử dụng các trung tâm dữ liệu sẽ nhận được khoản tín dụng thuế liên bang để lắp đặt trước năm 2030, 100% năng lượng tái tạo trên và xung quanh các cơ sở trung tâm dữ liệu của họ, có khả năng vận hành hoàn toàn ngay cả bên ngoài lưới điện, để đảm bảo an toàn cho dữ liệu trong trường hợp lưới điện bị sai hỏng, thậm chí tê liệt do các sự kiện liên quan đến khí hậu, hoặc khủng bố mạng.

(08) Các khoản tín dụng thuế liên bang và tiểu bang nên được cấp cho việc mua xe chạy bằng điện, và các đợt tăng thuế sẽ được áp dụng đối với việc mua loại xe đốt trong (nội nhiên). Để đẩy nhanh quá trình, nên cung cấp phiếu giảm giá mua xe chạy bằng điện đổi thế xe cũ loại đốt trong. Các phiếu giảm giá phải cao hơn giá trị thương mại của xe đốt trong. Chính quyền liên bang nên đặt ngay một thời hạn vào năm 2030 để loại bỏ dần việc bán và đăng ký tất cả các loại xe đốt trong mới gồm xe nhà, xe tải và xe buýt.

(09) Các cấp chính quyền nên cung cấp các khoản tín dụng thuế cho việc lắp đặt các trạm sung điện trong và xung quanh các khu dân cư, thương mại và công nghiệp, để cung cấp năng lượng cho xe chạy bằng điện. Các công ty bất động sản và chủ nhà thuê của những tòa nhà nhiều người cư trú, nên được khuyến khích lắp đặt cho đủ các trạm sung điện, và phải nhận được khoản khấu trừ thuế để làm việc này; còn nếu không làm thì phải chịu thuế ngày càng tăng vì đã không cung cấp dịch vụ sung điện.

(10) Chính quyền liên bang nên ủy quyền và tài trợ cho việc chuyển đổi tất cả bất động sản của liên bang thành bất động sản và cơ sở hạ tầng xanh không thải khí nhà kính vào năm 2030, dùng hoạt động thu mua của chính quyền để thúc tiến các doanh nghiệp xanh. Các cấp chính quyền cũng nên lập tức bắt đầu cung ứng một loạt các khoản tín dụng, khấu trừ thuế, trợ cấp và các khoản cho vay lãi suất thấp thật ưu đãi và rộng khắp, để khuyến khích việc tân trang các cơ sở dân cư, thương mại, công nghiệp và công sở; thúc tiến việc chuyển đổi từ sưởi ấm bằng dầu và khí đốt sang sưởi ấm bằng điện từ năng lượng tái tạo trong lưới điện, nhắm mục đích tăng hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm lượng khí thải gây nung nóng toàn cầu, đồng thời tăng cường khả năng phục hồi sau những gián đoạn liên quan đến khí hậu. Các khoản bổ sung khác về tín dụng thuế, khấu trừ, trợ cấp và vay vốn lãi suất thấp nên được triển khai cho cả các bất động sản cho thuê và các chủ nhà thuộc giới thu nhập thấp hay trung bình, để khuyến khích việc tân trang. Tất cả các khoản tín dụng thuế liên bang đặt điều kiện vào các tiểu bang bắt buộc phải lập tức thiết định các mục tiêu đòi hỏi tất cả các tòa nhà dân cư và thương mại hiện có phải giảm lượng khí thải nhà kính xuống 40% dưới mức năm 1990 vào năm 2030, rồi thực chất không thải khí, trước năm 2040; còn tất cả các tòa nhà dân cư mới thì phải thực chất không thải khí vào năm 2025; các tòa nhà thương mại mới phải thực chất không thải khí vào năm 2030.

(11) Chính quyền liên bang và các tiểu bang nên thiết lập và triển khai các kế hoạch loại bỏ dần nông nghiệp hóa dầu, mà đưa vào các phương thức nông nghiệp hữu cơ hợp sinh thái, cũng như thúc đẩy sản xuất nông nghiệp trong từng khu vực cho thị trường địa phương, trong khoảng thời gian hai mươi năm, nhắm mục tiêu tiến tới chứng nhận 100% hữu cơ vào năm 2040. Chính quyền liên bang và các tiểu bang nên cung cấp các khoản trợ cấp tận tình và các ưu đãi bảo đảm để khuyến khích sự chuyển đổi nhanh chóng.

(12) Chính quyền liên bang và các tiểu bang nên cung ứng các khoản tín dụng thuế và các ưu đãi khác để khuyến khích nông dân sử dụng các kỹ thuật thu hoạch carbon, trồng rừng và tái tạo đất ven biển để thu giữ và cô lập khí CO2 từ khí quyển, đóng vai trò những hồ thu giữ carbon. Chính quyền liên bang cũng nên giành ưu tiên cho việc sử dụng đất công để trồng lại rừng, ở những vùng có thể làm được, để thu giữ và cô lập lượng khí thải CO2.

(13) Các cấp chính quyền nên ưu tiên tài trợ cho việc nâng cấp tất cả các hệ thống nước, hệ thống thoát nước thải và cống rãnh thoát nước mưa nhắm tới năm 2040, để có khả năng chống chịu biến đổi khí hậu, kể cả các trận cuồng phong, bão tố và lũ lụt đe doạ đến sức khoẻ cộng đồng. Tại các khu vực dễ bị hạn hán của đất nước, sẽ cần phải thực hiện các biện pháp cần thiết để lắp đặt kho chứa nước, thông qua các bồn chứa khắp trên môi trường xây cất, để cung cấp nước dùng dự phòng trường hợp khẩn cấp khi lưới điện bị đứt đoạn do biến cố khí hậu hoặc khủng bố tấn công mạng. Ở mọi nơi có thể làm được, các thành phố nên lấy lại quyền quản lý tất cả các hệ thống liên quan đến nước dùng đã bị tư nhân hóa bao lâu nay, để đảm bảo sự giám sát và kiểm soát nước của cộng đồng.

(14) Các cấp chính quyền nên bắt buộc đặt các quy trình tuần hoàn vào trong mọi chuỗi cung cấp và khắp mọi ngành vào năm 2030, để giảm thiểu kịch liệt lượng khí thải carbon; cùng xây dựng khả năng chống chịu đối với biến đổi khí hậu vào tất cả các khía cạnh của nền kinh tế, xã hội dân sự và quản trị, đồng thời cung cấp các biện pháp khuyến khích cũng như các hình phạt thích ứng.

(15) Chính quyền liên bang liên huề với các tiểu bang, nên dùng theo tỷ lệ ngày càng tăng một phần chi tiêu quân sự, sao cho không đến nỗi ảnh hưởng đến an ninh quốc gia hoặc tiểu bang, để chi trả cho Quân đội liên bang và Vệ binh quốc gia của tiểu bang (State National Guards) tham gia vào các nhiệm vụ cứu trợ và ứng phó với thiên tai liên quan đến khí hậu, từ những nhiệm vụ tiền tuyến cho đến các sáng kiến ​​hay hoạt động phục hồi dài hạn.

(16) Chính quyền liên bang nên ban hành luật để thành lập một ngân hàng xanh quốc gia có thể cung cấp vốn cho các ngân hàng xanh của tiểu bang, quận hạt và thành phố, từ đó có thể tận dụng các ngân quỹ này trong việc đảm bảo đầy đủ tài chính, và đặc biệt là từ các quỹ hưu trí công, tư và các vốn đầu tư khác, để dùng cho việc xây dựng và khuếch trương cơ sở hạ tầng xanh. Ngân hàng xanh quốc gia cung cấp vốn cho các ngân hàng xanh cấp tiểu bang, thành phố và quận hạt phải đặt điều kiện bắt buộc các tiểu bang và địa phương ra luật thiết định mục tiêu 50% sản lượng điện của họ phải từ năng lượng mặt trời, gió và các năng lượng tái tạo thích hợp khác vào năm 2030; và 100% điện của họ phải từ năng lượng tái tạo trước năm 2040.

(17) Việc sử dụng vốn của các quỹ hưu trí công đoàn để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng Cách mạng Công nghiệp lần thứ ba của liên bang, tiểu bang, thành phố và quận hạt cần thỏa mãn điều kiện đảm bảo rằng lực lượng lao động thuộc các công đoàn phải được tuyển dụng ở bất kỳ nơi nào có thể sử dụng được. Vì hiện nay chỉ có 11% lực lượng lao động Mỹ là thuộc các công đoàn, nên tất cả các dự án cơ sở hạ tầng Cách mạng Công nghiệp lần thứ ba cũng phải bảo vệ cả quyền tổ chức thành công đoàn, và phải bảo vệ quyền thương lượng tập thể của người lao động. Các chính quyền tiểu bang, thành phố và quận hạt cũng nên cung ứng ngân quỹ “chuyển đổi công chính” cho các cộng đồng dân chúng phụ thuộc về kinh tế vào việc khai thác, tinh chế và phân phối nhiên liệu hóa thạch; và nên ưu tiên việc chuyển đổi từ các ngành công nghiệp đang mắc kẹt này sang các doanh nghiệp xanh mới và cơ hội việc làm mới của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba.

(18) Thế hệ sinh viên học sinh sẽ cần phải học các kỹ năng và phát triển các tài năng cho phép họ xây dựng được các doanh nghiệp mới và có được việc làm hữu ích tích cực trong nền kinh tế Green New Deal. Chính quyền liên bang và các tiểu bang nên thiết lập các chương trình dịch vụ theo khuôn mẫu của Peace Corps, VISTA và AmeriCorps (trong kế hoạch New Deal trước của FDR). Các chương trình do liên bang và tiểu bang tài trợ như Green Corps - Quân đoàn xanh, Climate Corps - Quân đoàn khí hậu, Conservation Corps - Quân đoàn bảo tồn, Infrastructure Corps - Quân đoàn cơ sở hạ tầng,... sẽ cung cấp mức lương đủ sống cho học sinh sinh viên tốt nghiệp trung học và đại học đang học nghề trong các cộng đồng trên khắp đất nước, để học các kỹ năng cần thiết nhằm huy động được một lực lượng lao động thông minh của thế kỷ 21. Các tổ chức học nghề mới này cho thanh niên do liên bang và tiểu bang quản lý, cũng sẽ đào tạo các thế hệ trẻ sử dụng các kỹ năng mới học tập được này trong các nhiệm vụ cứu trợ và ứng phó với thảm họa, đóng vai trò là người ứng phó đầu tiên, và trong các nỗ lực phục hồi ở các cộng đồng địa phương, sẽ làm việc cùng với Quân đội liên bang và Vệ binh Quốc gia của các tiểu bang.

(19) Các cấp chính quyền cần giành ưu tiên các cơ hội kinh doanh Green New Deal cho những cộng đồng thiệt thòi nhất, và cung cấp việc đào tạo thích ứng với các cơ hội việc làm mới, đi kèm với việc khuếch trương quy mô cơ sở hạ tầng xanh. Các khoản tín dụng thuế, trợ cấp, cho vay lãi suất thấp và các khuyến khích rộng lượng khác để nâng cấp tất cả các dịch vụ y tế công cộng, cần được giành ưu tiên cho các cộng đồng nghèo nhất đang phải đối mặt với các nguy cơ sức khỏe cộng đồng do biến đổi khí hậu gây ra.

(20) Để đảm bảo một xã hội công bằng và chính đáng hơn, các luật thuế công bằng hơn cần được ban hành ở các cấp liên bang, tiểu bang và địa phương, để giảm sự chênh lệch quá lớn giữa người siêu giàu và phần còn lại của dân số, với nguồn thu hoạch tích lũy từ thuế được sử dụng để thúc tiến các hạng mục chuyển đổi tạo nên kế hoạch Green New Deal.

(21) Các cơ quan, ban ngành khác nhau của chính quyền liên bang và các tiểu bang nên sắp xếp lại ưu tiên chi tiêu từ nguồn vốn thu được, tăng mạnh các nghiên cứu khai phát trong tất cả các lĩnh vực đi kèm với việc chuyển đổi sang công nghệ xanh và triển khai cơ sở hạ tầng Cách mạng Công nghiệp lần thứ ba. Mọi cấp chính quyền cần đặc biệt chú trọng đến việc tài trợ cho các nghiên cứu, khai phát và triển khai trong các lĩnh vực khó hủy bỏ, để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang các quy trình và sản phẩm dựa trên sinh học. Các cấp chính quyền nên khai thác những kỹ năng chuyên môn và tài năng cao nhất trong các trường đại học và các viện nghiên cứu công tư, trong các hợp tác R&D (nghiên cứu khai phát) chung, để thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh và công nghệ bền vững của Green New Deal trong Cách mạng công nghiệp lần thứ ba.

(22) Các bộ sở và cơ quan khác nhau của chính quyền liên bang, liên huề cùng các chính quyền tiểu bang, nên thiết lập một khung thời gian tăng tốc dần lên để tạo ra các quy định, quy tắc và tiêu chuẩn nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc tích hợp liền lạc giữa băng thông rộng, sản xuất và phân phối điện lực từ năng lượng tái tạo, phương tiện di chuyển giao thông tự động dùng điện và pin nhiên liệu, các tòa nhà làm nút (node) kết nối mạng-lưới-mọi-thứ (Internet of Things) không thải khí nhà kính, và tất cả các quy định, quy tắc và tiêu chuẩn khác, cần thiết để đảm bảo cơ sở hạ tầng Cách mạng Công nghiệp lần thứ ba được kết nối và hoạt động không bị gián đoạn trên khắp nước Mỹ.

(23) Chính quyền Hoa Kỳ nên tham gia với Liên minh Châu Âu, China và tất cả các quốc gia có thiện chí khác, trong một hợp tác chính thức và liên tục, để xác định, hỗ trợ và thực hiện các quy tắc, quy định, tiêu chuẩn chung, cũng như các biện pháp khuyến khích lẫn hình phạt cần phải được thiết định, để thực hiện được cả tính nối kết toàn cầu và tính minh bạch trong việc triển khai và vận hành cơ sở hạ tầng toàn cầu xanh thông minh.

*
Trong sáu tháng đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống mới và Quốc hội Hoa Kỳ mới vào năm 2021, Quốc hội nên ban hành các luật Green New Deal, do Tổng thống ký, bao gồm tất cả hai mươi ba sáng kiến ​​cần thiết nói trên, để bắt đầu quá trình khẩn cấp kéo dài hai mươi năm, xây dựng cơ sở hạ tầng xanh cách mạng công nghiệp lần thứ ba không thải khí nhà kính, trên khắp nước Mỹ.

Phạm Vũ Thịnh dịch
30 Apr 2021

® "Khi phát hành lại thông tin từ trang này cần phải có sự đồng ý của tác giả 
và ghi rõ nguồn lấy từ www.erct.com"

Cảm tưởng, ý kiến xin gởi về  t4phamvu@hotmail.com