Phỏng vấn David Cay Johnston -
 “The Big Cheat - Cuộc lừa đảo lớn”

Phỏng vấn David Cay Johnston
Ký giả Dean Obeidallah ghi
Phạm Vũ Thịnh dịch

Dean: Cuốn sách của ông cho nhiều chi tiết cụ thể về Trump, một số tôi biết và một số tôi hoàn toàn không biết. Vậy hãy bắt đầu ngay từ đầu: Ông đã đề cập thật tỉ mỉ về Ủy ban tổ chức lễ Nhậm chức của Trump đã thu được gấp đôi lượng tiền so với buổi lễ của Obama trước đó, khiến gây ra những thắc mắc về lượng tiền đó đã chi vào đâu. Ngay lúc này đây, Tổng Chưởng lý của Washington DC đang kiện Ban Vận động tranh cử của Trump về chính chuyện này. Xin ông cho biết thêm.

David: Vâng, Donald Trump đã thu được 107 triệu USD cho lễ Nhậm chức của mình, "theo như chúng ta biết". Kỷ lục trước đó là của Obama trong lần nhậm chức đầu tiên: 53 triệu USD. Lễ Nhậm chức của Obama đã có tám hoặc chín buổi hội khiêu vũ. Và có nhiều sự kiện được tổ chức, nhiều màn trình diễn ca nhạc thượng hạng nổi tiếng với chi phí cao. Trong khi Donald Trump đã chỉ có vài màn thô sơ nhất, rẻ tiền nhất mà anh có thể tưởng tượng được. Chỉ có hai buổi hội khiêu vũ hầu như chẳng có bao nhiêu người tham dự. Vậy mà tất cả số tiền chi ra đã là 107 triệu USD! Một trong những chi tiết chính yếu mà tôi đã kể ra là về chuyện Stephanie Wolkoff, người đã là bạn thân nhất của Melania Trump, và là người đã tổ chức các sự kiện trong lễ Nhậm chức của Trump. Bà ấy cũng là người đã tổ chức sự kiện xã giao lớn nhất dành cho giới thượng lưu Mỹ mỗi năm là Met Gala ở New York. Và bà đã bị Rick Gates, người phụ tá tham nhũng của Paul Manafort tham nhũng (trưởng ban Vận động tranh cử của Trump), kéo sang một bên mà bảo hãy xóa số tiền ra khỏi sổ sách, vì họ không muốn báo cáo số tiền ấy, nghĩa là tiền từ nước ngoài. Bà ấy đã thật choáng váng, mất một giây sau đó mới nói được: "Không, tôi sẽ không làm bất cứ điều gì như thế cả."

Vì vậy, đó là lý do tại sao tôi nói rằng họ đã thu về 107 triệu USD "theo như chúng ta biết". Tôi nghĩ là họ đã thu về nhiều tiền hơn thế. Và tôi hy vọng chúng ta sẽ phát hiện ra con số thật sự qua kết quả điều tra của Tổng Chưởng lý Washington DC — và cả chuyện Nhà Trắng của Trump đã bôi bẩn Stephanie khi họ biết việc này rồi sẽ được công khai ra. Họ đã bảo là "Đấy, bà đã được 26 triệu USD." Không, bà ấy chỉ nhận được 480 ngàn USD, số tiền này đối với loại công việc mà bà ấy đã làm, có thể nghe như là một khoản kinh phí lớn đối với hầu hết người Mỹ; nhưng thật ra, trong loại kinh doanh đó, chỉ là một khoản kinh phí không gì hợp lý hơn. Và tất cả số tiền còn lại đều được chuyển đến đám tay chân của Trump. Bà ấy đã được bảo rằng "Tiền đây. Bây giờ hãy viết chi phiếu trả cho những người này." Đó là cách đám người xung quanh Trump trục lợi, ngay từ đầu. Ngay từ lúc đó, tại lễ Nhậm chức, họ đã thò mấy ngón tay vào moi móc tiền rồi.

Dean: Không chỉ vậy, Trump còn sử dụng lễ duyệt binh Nhậm chức để quảng cáo cho khách sạn của mình nữa. Tôi nghĩ rằng mọi người đã quên đi, nhưng những việc như thế đã xảy ra đều đều ngay trước mặt chúng ta.

David: Chẳng có ai trên các mạng lưới truyền hình giải thích gì cả khi chuyện này xảy ra. Tôi đã rất ngạc nhiên về điều đó. Khi Obama đắc cử, đám đông dọc con đường dẫn vào Nhà Trắng đã chen chúc chật kín các tòa nhà, xếp hàng dày như cá mòi. Còn khi Trump đến thì ở lắm nơi chỉ có nhiều lực lượng thực thi pháp luật và quân đội hơn là có tiếng reo hò của dân chúng. Thế nhưng khi đoàn Trump đến một nơi cách Nhà Trắng khoảng năm dãy nhà, thì đoàn xe đã dừng lại và mọi người bước ra, Melania trong chiếc váy màu xanh băng tuyệt đẹp ấy, và gia đình Trump dạo bước chừng hai phút trên vỉa hè.

Điều mà mọi nhà vận động hành lang, mọi đặc vụ nước ngoài, đều hiểu là họ đã làm như thế ngay trước khách sạn Trump Washington, là chỗ một bưu điện cũ. Và Trump, theo luật, lẽ ra không thể có được hợp đồng thuê chỗ đó, và đáng lẽ ông ta đã phải mất quyền thuê ấy, như tôi đã giải thích điều này trong cuốn sách: làm cách nào mà các quan chức đã lách tránh luật lệ rồi sau đó bị tố giác mà rồi đã chẳng có gì xảy đến với sự nghiệp của họ cả.

Thế nhưng thông điệp (của đám Trump) thì đã rất rõ ràng: Ai muốn có được thứ gì đó từ chính quyền Trump, thì trước tiên phải bày tỏ lòng kính trọng đối với Donald. Và nhà hàng của ông ta (trong khách sạn đó), trong 90 ngày đầu tiên, đã thu được lượng tiền với suất thu 25 triệu USD một năm. Bất kỳ ai kinh doanh nhà hàng đều biết kiếm được 25 triệu USD chỉ với một nhà hàng duy nhất, là chuyện khó tưởng tượng ra được. Chính phủ Saudi Arabia đã thuê hai tầng khách sạn đó với giá chính thức. Và khi người đứng đầu T-Mobile bộ phận ở Mỹ muốn Trump chấp thuận việc sáp nhập với công ty Sprint, ông ta đã trình diễn rầm rộ (lòng kính trọng đối với Donald) bằng cách nhiều lần liên tục đến khách sạn đó, lại còn sai phái các giám đốc điều hành của mình đến đó và tiêu tiền ở đó. Cuốn sách của tôi có nhiều phần trong ba chương nói về sự ưu ái trị giá 26 tỷ USD mà Trump đã dành cho người đã trình diễn rầm rộ việc đến dùng khách sạn của Trump như thế.

Dean: Những chuyện như thế tiếp diễn cho đến phút cuối (nhiệm kỳ Trump), mà rồi cũng chưa chấm dứt và còn tiếp tục đến tận bây giờ. Xin ông cho biết làm sao mà chiến dịch Stop the Steal (Chận đứng việc Cướp đoạt bầu cử) lại biến thành trò lừa đảo để làm giàu cho Donald Trump.

David: Donald Trump đã huy động được gần nửa tỷ USD vào thời điểm này, thông qua tuyên bố "Stop the Steal" của ông ta rằng cuộc bầu cử đã bị cướp đoạt. Tất nhiên chẳng có bằng chứng nào về chuyện đó, và bao nhiêu là đảng viên Đảng Cộng hòa cũng đều nói rằng không có gì là bầu cử sai trái cả. Chúng ta đã có rất nhiều cuộc kiểm tra, dò tìm và kiểm phiếu lại nhiều lần. Tất cả các kêu ca đều vô lý, vậy mà ông ta vẫn đã quyên góp được rất nhiều tiền từ dân chúng. Ông ta nói "Tôi cần tiền để thuê luật sư Chận đứng việc Cướp đoạt bầu cử." Và ông ta đã chi ra 9 triệu USD cho luật sư. Ừ thì, đấy là một số tiền lớn, thế nhưng thật ra ông ta đã thu về đến gần nửa tỷ USD. Và Donald có thể tiêu xài số tiền đó cho cả bản thân ông ta nữa, theo luật pháp của chúng ta. Vì thế, ngày nay tôi gọi Donald là "Beggar in chief - Chủ tịch ăn xin" của nước Mỹ. Tôi không biết anh có nhận được những thứ này không, chứ hàng ngày tôi đều nhận được tin nhắn và email từ Donald Trump hỏi xin tiền. Tôi yêu những câu của Donald Trump Jr bắt đầu bằng: "Tôi vừa nói chuyện với Cha tôi. Bạn là người duy nhất ở Mỹ chưa trả lời thư của tôi mới gửi hôm nay, và Cha tôi bảo tôi gọi lại cho bạn vì bạn đã từng là một người ủng hộ thật hào phóng trong quá khứ." Quả thật chỉ là một trò lừa đảo!

Và quần chúng được cho là vẫn tin rằng Donald Trump Jr đã không nói gì với cha mình về cuộc họp với người Nga ở Tháp Trump, với chính những kẻ đã tuyên bố rằng họ đến đó thay mặt cho Điện Kremlin để giúp Trump đánh bại Hillary Clinton. Mà họ không chỉ là người Nga mà thôi, họ đã nói rằng họ đề xuất một kế hoạch mà theo luật pháp Hoa Kỳ thì đúng là một tội phạm — anh là một luật sư, anh biết tôi sắp nói gì chứ! — Nhiệm vụ của bất kỳ người Mỹ nào được một thế lực nước ngoài, đặc biệt là một thế lực thù địch đưa ra lời đề nghị đó, là lập tức nhấc điện thoại gọi cho FBI và nói "Tôi cần nói chuyện với người trong đội phản gián."

Dean: Sự thiếu trách nhiệm trong toàn bộ Thế giới Trump là điều rất đáng lo ngại trong tương lai. Ông ghi lại rằng Jared và Ivanka đã có những công việc không được trả lương trong Nhà Trắng, nhưng họ đã kiếm được từ 200 triệu đến 600 triệu USD khi làm việc ở Nhà Trắng. Như ông biết, Jared chẳng phải là một doanh nhân giỏi khi vào Nhà Trắng. Hãy bắt đầu về anh ta: Làm thế nào mà Jared kiếm được khối tiền như thế khi ở trong Nhà Trắng?

David: Vâng, trước khi Donald Trump nhậm chức, Jared đã có vấn đề với căn bin-đinh số 666 Đại lộ 5, nằm ngay dưới phố từ Tháp Trump. Anh ta đã trả 1,8 tỷ USD, 99% trong số đó là tiền vay. Và tòa nhà ấy hai năm sau đó có lẽ chỉ trị giá 600 triệu USD. Quả là một thảm họa nước ngập đến mũi rồi. Thế là anh ta tìm đến chính phủ Qatar. Căn cứ quân sự quan trọng nhất của Mỹ ở Trung Đông là ở Qatar, nơi đặt Tổng Hành dinh chỉ huy tất cả các căn cứ ấy. Và anh ta nói "Xin cho tôi vay 800 triệu USD với những điều kiện ưu đãi". Và người Qatar đáp "Không, chúng tôi không ngu ngốc đến như vậy". Thế rồi chuyện gì xảy ra tiếp theo? Donald Trump là Tổng thống. Ông ấy đã quay lưng lại với Qatar, bắt đầu có luận điệu ủng hộ phía Saudi Arabia và United Arab Emirates là những nước đang sợ hãi gần chết về chính phủ Qatar. Trump cáo buộc người Qatar tài trợ cho bọn khủng bố. Mà quả thật họ có tài trợ cho hai nhóm khủng bố. Thế nhưng, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, Saudi Arabia lại tài trợ cho cả 60 nhóm khủng bố, mà còn với số tiền lớn hơn rất nhiều nữa. Vì vậy, luận điểm ấy thậm vô lý và nó cho thấy Donald Trump hoàn toàn chẳng hiểu gì về những vấn đề này.

Riêng đối với Jared thì anh ta đã nhờ được những người Saudi Arabia và United Arab Emirates bảo lãnh anh ta khỏi nguy cơ tài chánh đó, và đấy là lý do tại sao họ thúc tiến công kích Qatar. Sau đó, gia đình Kushner, những người rất giống nhà Trump, cùng là những gia đình tội phạm có tổ chức cổ-cồn-trắng, đã nhận được 18 khoản vay ưu ái được bảo đảm bởi một cơ quan cho vay liên bang. Như anh và tôi thì chẳng bao giờ nhận được các khoản vay như vậy, chỉ phải trả phần tiền lãi trong 10 năm đầu, điều này giúp tăng dòng tiền lưu động cho nhà Kushner, mà lại tăng rủi ro cho anh và tôi với tư cách là người nộp thuế.

Chúng ta không bao giờ có được những thỏa thuận ngon lành như vậy, mà thật ra họ (gia đình Kushner) cũng thế thôi nếu Donald Trump không ở trong Nhà Trắng. Và, Dean này, tôi muốn nói rõ ở đây rằng những sự thật mà tôi báo cáo này đều đã được bộc lộ ra, bằng cách này hay cách khác rồi. Như đã thấy trên tờ Washington Post, và sau đó là Wall Street Journal, L.A Times, Seattle Times. Nhưng người đọc chưa từng nhìn thấy hình dung toàn phần. Vì vậy, tôi đã thâu thập tất cả những mối dây này mà đan chúng thành một tấm thảm, một câu chuyện kể, để người đọc có thể hiểu rõ. Trên thực tế, tờ Washington Post đã cho tôi một bài bình luận ngợi khen nồng nhiệt vào ngày 5 tháng 12, gồm cả dòng chữ chỉ ra rằng từ lâu tôi đã dự đoán Donald Trump sẽ không rời Nhà Trắng một cách êm thấm. Người ta đã bảo là tôi điên rồ khi nói như thế. Kết cuộc là tôi đã nói đúng.

Dean: Tôi nghĩ nhìn vào những gì chúng ta đã trải qua với Trump, bây giờ đây nếu bất kỳ ai bảo rằng ông đã nói quá đáng, thì chính họ đang phủ nhận thực tế. Chỉ cần đọc duy nhất cuốn sách của ông là đủ hiểu được các vụ bê bối tai tiếng này. Xin ông chia sẻ thêm một ít về Ivanka Trump. Đối với tôi, có vẻ như bà ấy đã thoát khỏi ánh đèn chiếu trong thế giới sau-Trump, tuy bà ta có thể đã thủ lợi được nhiều hơn bất kỳ ai ngoài Donald.

David: À, Ivanka, người mà Donald có mối quan hệ vô cùng thân thiết, đã lấy được nhiều môn bài kinh doanh ở China thật nhanh chóng. Thông thường thì ai muốn có môn bài, nhãn hiệu dịch vụ, bằng sáng chế từ chính phủ China, thì phải chi những khoản tiền lớn cho các luật sư China nào đúng mặt đúng người, và là đảng viên Đảng Cộng sản, mà sau đó vẫn có thể còn không lấy được nữa kia. Thế mà khi Chủ tịch Xi Jinping tới gặp Donald tại Mar-a-Lago, thì đã có được sự chấp thuận nhanh như đạn bắn cho những môn bài ấy, cứ như là chỉ qua một đêm. Mà trong các bằng sáng chế cùng các quyền sở hữu trí tuệ khác mà Ivanka nhận được, một số lại là dành cho các loại máy bỏ phiếu. Thật là một điều kỳ quái khi nhận được thứ như thế từ một nước độc tài chứ không phải dân chủ! Vả lại, bà ta vốn kinh doanh quần áo, và các con gái của tôi ở độ tuổi 30 bảo rằng những váy đầm của bà ấy thực ra cũng khá đẹp, nhưng lại bán không chạy trong các cửa hàng bách hóa. Vì vậy, tất cả đã được mang ra khỏi cửa hàng, người ta xé các nhãn hiệu ra mà dán thay vào các nhãn khác nhau rồi đưa chúng trở lại cửa hàng. Thế là tất cả đều bán được, vì về cơ bản chúng là những váy đầm tốt.

Thế nhưng hầu hết các doanh nghiệp của bà ấy đều thất bại vì bà ta không đủ năng lực kinh doanh. Đã có rất nhiều báo cáo, đặc biệt là trong tờ Vanity Fair, rằng bà ấy nghĩ mình sẽ trở thành Tổng thống của Hoa Kỳ. Và có một video tuyệt vời trên YouTube cho thấy bà ta với Christine Lagarde, người đứng đầu Ngân hàng Trung ương Châu Âu, và một số phụ nữ là bộ trưởng ngoại giao hoặc bộ trưởng tài chính của các chính phủ nước ngoài. Rõ ràng là khi bà ta cố chen vào đám đông những nhân vật ấy thì ngôn ngữ cơ thể của họ kêu lên "Bà không có lý do gì để đến bên chúng tôi. Chúng tôi là những phụ nữ thành đạt cả. Biến đi!"

Dean: Cuốn sách "The Big Cheat" cũng thảo luận về cách Trump và gia đình, bè phái ông ta đã gian lận, không chỉ về lợi tức cá nhân, mà còn lừa bịp để bòn rút từ chúng ta nữa. Một người nổi cộm lên là Steve Bannon. Như ông biết, chúng ta đã không đòi được công lý từ Steve Bannon. Ông có thể nào nhắc nhở mọi người có lẽ đã hoàn toàn quên đi rằng Steve Bannon đã bị Bộ Tư pháp buộc tội hình sự cấp liên bang. Vậy mà anh ta đã được ân xá về những tội đã làm, sau cuộc bầu cử.

David: Một trong những tổ chức đầu tiên báo cáo về vụ (Steve Bannon) lừa đảo từ thiện là tổ chức DC Report do tôi điều hành. Đã có một cựu binh tàn tật nặng trong các cuộc chiến tranh Trung Đông tên là Brian Kolfage quyên tiền để xây bức tường biên giới, bảo là "Quốc hội sẽ không tài trợ cho bức tường, chính chúng tôi sẽ quyên góp tiền", không cần biết rằng sẽ tiêu tốn đến hàng chục tỷ USD. Như không thể có khả năng tính đó. Anh ta hứa rằng "Sẽ không có một đồng nào vào túi tôi hay bất kỳ ai khác. Tiền ấy chỉ để xây bức tường mà thôi." Donald Trump Jr. và bạn gái của anh ta là Kimberly Guilfoyle, đã bay đến New Mexico để gây quỹ cho việc này, nhằm quyên góp thêm tiền. Họ khoe khoan về loại tường mà họ đã chế tạo, thật ra chỉ là thứ rác rưởi vô bổ không thể ngăn cản được bất kỳ ai vượt qua Rio Grande. Steve Bannon tham gia vào, và đã ăn cắp 1 triệu USD từ quỹ từ thiện ấy. Chính phủ đã có tư liệu về vụ này. Cả chính Kolfage cũng đã mua cho mình một chiếc du thuyền cùng đồ trang sức, và chi 350.000 USD cho bản thân (từ quỹ đó).

Bộ Tư pháp đã truy tố những người này, mà rồi Donald Trump đã ân xá cho Steve Bannon về hành vi trộm cắp hàng triệu USD từ quỹ từ thiện ấy. Tất nhiên chính Donald Trump đã ăn cắp từ tổ chức từ thiện, như tôi đã trình bày nhiều lần trong cuốn sách. Dù sao, cả ba người còn lại, là những người không thuộc bè đảng thân cận của Donald, thì sẽ bị đưa ra xét xử và có lẽ sẽ phải ngồi tù sau khi bị kết án. Nhưng chẳng thấy chút xấu hổ gì nơi bọn người này cả. Hoàn toàn không biết xấu hổ. Donald Trump, nếu như ông ta lấy cắp tiền từ một đứa nhỏ, thì vẫn cứ nói "Chứ đó là tiền của ta. Mày phàn nàn gì chứ? Tiền của ta mà." Donald tạo ra thực tại riêng cho mình. Trong đầu, ông ta nghĩ mình không chỉ nên làm Tổng thống Mỹ với toàn quyền suốt đời mà thôi. Ông ta đã nói về điều đó: "Tôi có quyền làm bất cứ điều gì với tư cách là Tổng thống." Ông ta tin rằng mình nên cai trị cả Thế giới, bởi vì tất cả mọi người khác đều là kẻ ngu ngốc cả.

Hãy mừng vì anh không phải là Donald Trump, Dean à, bởi tôi đã biết về người đàn ông đó đã 33 năm nay, và ông ta là một con người buồn thảm. Cứ thử cố gắng chờ xem liệu ông ta có thể có được nụ cười không bị ép buộc hoặc không cố ý tạo ấn tượng. Chuyện đó không khi nào xảy ra cả. Tôi đã cố gắng hướng ông ấy nói chuyện đùa, trong quá khứ. Nhưng ông ta không thể nói chuyện đùa được. Con người ông ta là một câu chuyện buồn rầu thê thảm.

Dean: Thật là thiếu nhân tính khi con người không thể nói chuyện đùa và không thể cười về những câu chuyện đùa về chính mình. Tôi nghĩ thật tuyệt vời khi ông vạch ra trong cuốn sách rằng Steve Bannon đã đánh cắp từ những người ủng hộ Trump, những người đã chân thành góp tiền để xây một bức tường biên giới vì họ tin vào nó. Chúng ta có thể tranh cãi về vấn đề chính sách nữa, nhưng điều đó không quan trọng. Chủ yếu là họ đóng góp tiền vì lòng tin vào bức tường, vậy mà Steve Bannon đã lấy trộm của họ. Giờ đây, chúng ta đã biết từ các báo cáo khác rằng Bannon đã đóng một vai trò rất lớn từ ngày bầu cử vào tháng 11 cho đến cuộc nổi loạn vào ngày 6 tháng 1. Anh ta đã được ân xá, đấy rõ ràng là một chuyện “bánh ít đi, bánh quy lại” quan hệ móc nối trắng trợn. Trump chỉ ân xá cho mỗi một người trong vụ lừa đảo đó, chính là Best Friend Forever – Bạn thân nhất vĩnh viễn, của ông ta.

David: Donald thậm chí còn tham nhũng hơn Steve Bannon nhiều, tuy đến mức độ như thế thì thật quá sức tưởng tượng. Trong chiến dịch tranh cử của ông ta, có rất nhiều người đã gửi tiền đóng góp. Rush Limbaugh kể lại câu chuyện của một người như thế, là Stacy Blatt. Ông này sắp chết, đang trong dịch vụ chăm sóc cuối đời, thu nhập hàng tháng chỉ là 1.000 USD. Ông ta gửi 500 USD cho Donald Trump, sau khi nghe Rush Limbaugh bảo rằng Trump cần tiền để lật ngược kết quả bầu cử. Thế là bọn Trump liên tục bòn rút từ tài khoản ngân hàng của ông ta hết lần này đến lần khác, cho đến khi lấy kỳ hết từng xu của người đàn ông sắp chết đó. Ý định của ông ấy là đóng góp một lần mà thôi, một khoản tiền rất hào phóng. Vậy mà bọn Trump đã làm như thế, với hàng nghìn người như ông ta. Nếu anh hoặc tôi làm điều đó, chúng ta hẳn đã bị bắt rồi. Tôi không hiểu tại sao Donald Trump và bọn người thân cận lại không bị bắt vì vụ này. Đấy là hành vi trộm cắp, đơn giản và dễ hiểu.

Dean: Vụ này giống như RICO (Racketeer Influenced and Corrupt Organizations Act, đạo luật liên bang của Hoa Kỳ, ban hành năm 1970, về tội phạm và tham nhũng có tổ chức, nhắm vào tội phạm của các băng đảng và tội phạm cổ-cồn-trắng). Đây là một âm mưu có tổ chức băng đảng, rất cần chú ý. Điều gì sẽ xảy ra nếu Donald Trump bằng cách nào đó được trở lại Nhà Trắng? Dựa trên việc ông đã biết ông ta trên 30 năm nay và viết sách về ông ta, ông nghĩ ông ta sẽ làm gì?

David: Ồ, lúc đó ông ta sẽ không kiềm chế chút nào nữa cả. Ông ta sẽ đặt mọi người ai vào chỗ nấy trong khuôn khổ, và đấy sẽ là dấu chấm hết của nền dân chủ Mỹ. Ông ta sẽ trở thành nhà độc tài của nước Mỹ, là điều mà tôi đã cảnh báo từ năm 2015, khi ông ta tuyên bố lần đầu tiên sẽ ứng cử Tổng thống. Ông ta sẽ không cần sự hỗ trợ của quân đội để làm được như thế, bởi sẽ làm một cách mềm dẻo. Nhưng ông ta sẽ quyết chí phế bỏ tất cả các quyền của người dân.

Ngay bây giờ đấy, anh đang thấy là Đảng Cộng hòa — không còn là Đảng Cộng hòa nữa, mà là Đảng Trump — thông qua tất cả các đạo luật, bao gồm cả luật ở một số tiểu bang mà Đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát, để nếu họ không thích cuộc bầu cử nào mà kết quả là Đảng Dân chủ thắng, thì họ có thể xóa bỏ kết quả đó. Điều đó vốn dĩ là đi ngược tinh thần Mỹ. Đồng thời, Donald Trump tiếp tục hô hào tạo áp lực về lý do tại sao ông ta phải được trở lại Nhà Trắng, và bịa ra những lời dối trá lố bịch về những gì đang xảy ra.

Trong tình hình như thế, cần để ý đến sự thực là báo cáo của Mueller, mặc dù phải chịu tất cả các xiềng xích trói buộc Mueller (là điều mà hầu hết mọi người có vẻ không chú ý đến, khi ông ấy tiết lộ rằng đã không được phép truy cập nhiều khía cạnh của sự việc), dòng mở đầu của báo cáo đó đã cho biết rằng họ nhận định là có sự can thiệp có hệ thống của chính phủ Nga vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016. Đó là điểm đầu tiên họ đề cập. Lại nữa, Don Jr và người quản lý chiến dịch tranh cử của Trump cùng với con rể của ông ta và những người khác nữa đã tham gia một cuộc họp với một người tuyên bố là đặc vụ của Điện Kremlin đang cố gắng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử cho Donald Trump.

Trong chuyện này, có một thế lực nước ngoài đã được hưởng lợi. Và chẳng phải Vladimir Putin thực tâm muốn Donald Trump, đó không phải là mục tiêu của ông ta. Thật ra, Putin không muốn Hillary Clinton, bởi vì nếu có thể thì bà ấy sẽ khiến Putin phải từ bỏ Crimea, là một vụ chiếm đoạt tài sản bằng bạo lực duy nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai. Và Putin muốn loại bỏ chế độ dân chủ. Ông ta đã tỏ lộ ý muốn đó ở khắp nơi rồi. Vladimir Putin tin rằng tất cả các quốc gia nên được cai trị bởi các nhà độc tài, và Donald Trump là một công cụ để giúp Putin. Vả lại, đài truyền hình nhà nước Nga, do Điện Kremlin kiểm soát hoàn toàn, cũng đã bảo rằng Donald Trump là con rối của Putin. Và những người dẫn chương trình truyền hình đó, những nhà sản xuất, tất cả đám ấy đến nay vẫn đang làm ăn thuận lợi, điều đó cho thấy vẫn không sao cả với Vladimir Putin. Donald Trump quả thật là con rối của Putin.

Dean: Ông có ngạc nhiên vì Bộ Tư pháp Mỹ chưa buộc tội Donald Trump không? Và nếu cuối cùng ông ta không bị buộc tội, thì đó là thông điệp như thế nào đối với Donald Trump và các đảng viên Cộng hòa giống như Trump trong tương lai?

David: Thật sự tôi rất lo lắng về điều này, bởi vì nếu quả thật luật pháp áp dụng bình đẳng cho tất cả mọi người, thì việc ông ấy đã là Tổng thống cũng chẳng thành vấn đề. Nhưng mặt khác, khá rõ ràng là Merrick Garland đã chọn lập trường rằng, nếu không có điều gì buộc ông ấy phải hành động, thì ông ta không muốn tham gia vào công việc truy tố một cựu Tổng thống, bởi vì con đường đó đưa đến rất nhiều vấn đề chúng ta hiện thời không có. Tuy nhiên, Israel đã truy tố Benjamin Netanyahu, Pháp đã truy tố các cựu tổng thống, và một số chính phủ dân chủ khác cũng đã đưa các cựu lãnh đạo vào tù rồi.

Với Donald Trump, tôi nghĩ họ (Bộ Tư pháp) nên theo đuổi tiếp vụ án đã khiến Michael Cohen (cựu luật sư thân tín nhất của Trump) vào tù. Họ có một vụ án hoàn hảo đấy. Và tôi không biết bồi thẩm đoàn còn có thể có kết luận nào khác ngoài việc kết tội Donald Trump. Dù vậy, tôi đoán rằng lập luận nội bộ của họ có thể là, "Chao ôi, đấy chỉ là chuyện tương đối nhỏ nhặt ấy mà." Họ buộc tội Michael Cohen để trừng phạt anh ta vì đã phá vỡ quan hệ với Donald Trump, như một phần của nỗ lực kiểm soát anh ta.

Tuy nhiên, tôi tin rằng Chưởng lý quận Manhattan - người đã thuê chuyên gia giỏi nhất nước về RICO - sẽ truy tố Trump theo luật RICO của bang New York. Trump có thể thoát khỏi tội (dân sự) trốn thuế bằng cách kêu oan là "Chỉ vì tôi không hiểu chuyện thuế phức tạp quá", mặc dù ông ta đã từng tuyên bố rằng mình là chuyên gia giỏi nhất thế giới về thuế! Thế nhưng một vụ án (hình sự) RICO của tiểu bang thì người dân bình thường cũng có thể hiểu được hành vi gian lận có tổ chức. Họ đã có rất nhiều bằng chứng rồi, thế tại sao họ vẫn chưa buộc tội? Có lẽ là, khi họ nhận được kho tư liệu mà Trump đã giữ kín suốt bốn năm, thì hóa ra không phải là một triệu trang, mà là đến 5 triệu trang kia. Và như anh biết đấy với tư cách là luật sư, họ phải xem xét từng trang một. Để không có một điều gì đó sẽ gây ngạc nhiên cho họ khi xét xử. Họ cần rất nhiều nghiên cứu khảo sát.

Có một câu chuyện nhỏ về điều này. Ba mươi năm trước, sau khi tôi tiết lộ Donald Trump chẳng phải là tỷ phú, có một tư liệu đặc biệt mà tôi biết rằng ông ta sẽ phải đưa vào hồ sơ công khai. Và buổi sáng hôm việc đó xảy ra, một đám người đẩy vào bao nhiêu là hộp hồ sơ loại ngân hàng dùng, xếp thành sáu tầng cao đến nóc như nguyên một bức tường. Và Donald vỗ vai tôi nói "Chúc anh may mắn nhé!" Thế rồi, khi tôi vào phòng vệ sinh nam, thấy có một trong những thám tử cùng vào đó. Chúng tôi đứng ở bồn tiểu và anh ta nói với sang "Hộp 14, J69." Bởi vì mọi người đều biết tôi đang tìm kiếm thứ gì.

Vì vậy, khi cuộc họp kết thúc, tôi đến gặp người của Ủy ban Kiểm soát Sòng bạc và nói, "Tôi muốn xem các hồ sơ." Anh ta bảo "Ồ, phải mất nhiều tháng mới xem xong đấy." Tôi nói "Không, không. Tôi chỉ muốn cái này." Tôi lôi hộp 14 ra mà nói, "Tôi chỉ muốn xem phần J69 thôi." Anh ta nhìn tôi, nói: " Chúa ơi, hôm nay ông làm khổ tôi rồi". Tôi đáp, "Xin lỗi nghe."
Đó là cách làm của Donald Trump. Ông ta đổ thành đống mọi thứ lộn xộn để anh khỏi nhìn thấy thứ anh muốn tìm.

Dean: Và ông ta hy vọng là ông không tìm thấy được. Ông nghĩ sao về “bệ phóng” (platform) truyền thông mới của Trump là “Truth Social”. Nghe nói là đã nhận được một tỷ USD từ các nhà đầu tư. Có mùi gì như là một trò lừa đảo nữa đối với ông không?

David: Tôi nghĩ nó là một trò lừa đảo nữa rồi. Thực tế, tin tức mới nhất cho biết rằng SPAC (Special Purpose Acquisition Corporation – công ty thu mua với mục đích đặc biệt, được hình thành để huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng IPO nhằm mục đích mua lại hoặc sáp nhập với một công ty hiện có) mà họ sử dụng đang bị điều tra. Rất nhiều SPAC loại này đã bị phát giác là bịp bợm. Tại sao Donald Trump lại không làm một cách thẳng thắn minh bạch? Cụ thể là tại sao ông ta lại không tự tài trợ, khi đã nhận được cả số tiền khổng lồ như thế chứ? Ừ thì, ông ta sẽ cần số tiền đó để trả cho các luật sư bào chữa tội hình sự khi ông ta bị truy tố, và để sống tiếp nữa. Dù sao, tôi cũng không nghĩ là bệ phóng ấy sẽ thành công.

Trên thực tế, đám khán giả của Donald đang sút giảm dần. Đám khán giả của ông ta rất hùng hỗ, đến như họ sẵn sàng chết vì ông ta. Ngày nọ, có người bảo rằng sự khác biệt giữa tôn-giáo (religion) và cuồng-bái (cult) là trong tôn-giáo, vị cứu tinh chết cho tín đồ; trong khi cuồng-bái thì tín đồ chết cho vị cứu tinh. Số người cuồng-bái Trump đang giảm sút, và theo thời gian sẽ tiếp tục giảm sút thêm nữa, trừ khi có những phát triển không lường trước. Dù vậy, đám người còn nán lại thì rất sôi nổi, một số trong đó thậm chí rất nguy hiểm, như chúng ta đã thấy vào ngày 6 tháng 1, 2021. Họ thực sự sẽ giết người, nhân danh Donald Trump.

Dean: Câu hỏi cuối cùng là: Sau vụ Watergate (thời Nixon), đã có rất nhiều cải cách được Quốc hội đưa ra: cải cách đạo lý, cải cách tài chính tranh cử. Và ngay bây giờ, cũng đã có một số cải cách được đề khởi, nhưng không có gì thực sự được thông qua cả. Trước hết, ông có ngạc nhiên vì điều đó không? Và thứ hai là, nói một cách khái quát, ông muốn thấy điều gì để ngăn ngừa chính Donald Trump — hoặc một Trump khác — làm những chuyện ông ấy đã làm trong nhiệm kỳ Tổng thống?

David: Vâng, tôi đã đề cập đến việc nầy quá lâu rồi. Sau vụ Watergate, tôi đã trình bày về các cải cách ấy, mà tất cả đều phản tác dụng. Họ đã làm cho tình hình tài chính đóng góp cho các chiến dịch tranh cử của chúng ta tồi tệ hơn rất nhiều so với thời Nixon còn tại chức nữa. Họ đã không suy nghĩ cẩn trọng và thấu đáo về chuyện sẽ bị thao túng lũng đoạn. Trong phần cuối của cuốn sách này, tôi đã đề xuất các giải pháp cho một loạt nhiều vấn đề khác nhau. Và nhiều giải pháp trong đó thực sự khá đơn giản. Tôi đơn cử một ví dụ này. Có những người bảo là "Chúng ta nên thông qua một đạo luật bắt buộc những người tranh cử tổng thống phải công khai bản khai thuế của họ." Nhưng thật ra không thể làm điều đó được đâu. Hiến pháp Mỹ không cho phép. Những gì chúng ta có thể làm được là thông qua một đạo luật quy định rằng một khi anh đạt đến ngưỡng nào đó — ví dụ anh đứng thứ nhất hoặc thứ nhì trong hai cuộc bầu cử sơ bộ (Primaries) — thì Sở Thuế IRS được yêu cầu công bố bản khai thuế của anh. Quốc hội có quyền làm điều đó. Đó là một giải pháp dễ thực hiện, và đơn giản mà chúng ta nên áp dụng, và chúng ta nên công bố ít nhất là sáu năm của các tờ khai thuế, cùng với bất kỳ hồ sơ kiểm toán nào dẫn đến các khoản thanh toán bổ sung đến hạn phải trả thêm.

Về tài chính cho các chiến dịch tranh cử, có rất nhiều những cách xảo quyệt để các chính phủ nước ngoài dúi tiền vào hệ thống chính trị của chúng ta. Chúng ta cấm các tập đoàn kinh doanh nước ngoài và cá nhân nước ngoài đóng góp tiền, thế nhưng công ty Toyota Mỹ chẳng hạn, đóng góp được vì đó là một công ty Mỹ. Chúng ta phải sửa chữa điều đó. Chúng ta phải thắt chặt các luật đó và chúng ta cần sự minh bạch tuyệt đối. Và chúng ta cũng cần phải loại bỏ nhiều cách biện hộ cho việc đóng góp chính trị. Giả sử anh đã nhận tiền đóng góp, mà hóa ra nó đến từ tay sai của Vladimir Putin. Không sao, nếu anh lập tức báo cho chính phủ rằng anh đã phát hiện ra và trả lại ngay tức khắc, hoặc tốt hơn nữa, là giao tiền đó cho chính phủ, sau đó anh có thể phải nộp phạt. Nhưng nếu anh nói dối, chối bỏ, che giấu và thông đồng, thì anh sẽ phải vào tù; và hầu hết các cung cách biện hộ cho việc làm đó cần bị tước bỏ.

Nếu anh nói gạt đi, như đám Trump sẽ quát lên “Xê ra!” – thì tốt, tôi sẽ sẵn sàng ủng hộ bản án tù dài hạn cho anh. Mặc dù nói chung thì tôi không thích những bản án tù dài hạn; tôi nghĩ đó là chính sách không tốt. Thế nhưng đây là những mối đe dọa đối với an ninh của quốc gia. Chính quyền Trump, như tôi đã trình bày trong cuốn sách, đã hết lần này đến lần khác, nhận chìm an ninh quốc gia của chúng ta vì tiền. Không có ai làm điều đó trước đây, chẳng ai cả. Chúng tôi đã không hề có một Tổng thống nào từng làm điều đó. Hãy nhớ rằng, Jimmy Carter đã phải đặt kho đậu phụng nhỏ xíu của mình vào một quỹ tín thác đấy. Ông ấy không điều hành công việc kinh doanh của mình (trong lúc làm Tổng thống). Chúng ta cần làm sao để sẽ không bao giờ còn có chuyện một người chủ Nhà Trắng mà lại đồng thời điều hành một cơ sở kinh doanh.

Phạm Vũ Thịnh dịch
10 Jan 2022

® "Khi phát hành lại thông tin từ trang này cần phải có sự đồng ý của tác giả 
và ghi rõ nguồn lấy từ www.erct.com"

Cảm tưởng, ý kiến xin gởi về  t4phamvu@hotmail.com