Yoemon Mặt Mướp

Fujisawa Shuhei

Phạm Vũ Thịnh dịch

1

Hỗn danh "Mặt Mướp" tất nhiên là từ khuôn mặt của Mikuri Yoemon. Khuôn mặt xanh nhợt nhạt, thuôn thuôn dài thoòng đến cằm lại còn cẩn thận lõm vào một tí nữa, khiến ai nhìn vào cũng tự nhiên mà nghĩ ngay đến quả mướp chín cây.

Tất nhiên chẳng phải một sớm một chiều mà thay đổi thành khuôn mặt như vậy, "Mặt Mướp" của Yoemon vốn sinh ra là đã vậy rồi. Từ thời con nít có tên cúng cơm là Yonosuke, đã luôn bị chế giễu "Mặt Mướp! Mặt Mướp!". Đến khi lớn lên thì quả là không còn ai trêu chọc ngay trước mặt, nhưng mỗi khi gặp nhau, cứ nhìn vào thái độ ngượng nghịu sao đâu hoặc vẻ mặt lộ liễu cố nín cười của người đối diện, anh biết là người ta vẫn còn cười cợt dùng hỗn danh ấy sau lưng mình.

Mà điều này cũng tự nhiên thôi, bởi hầu hết mọi người đều thay đổi khuôn mặt một lần khi từ con nít thành người lớn, thế nhưng khuôn mặt của Yoemon thì chỉ thay đổi từ quả mướp nhỏ thành quả mướp lớn mà thôi.

Gốc Yoemon là nhà Naito, và cha mẹ anh có thời đã rất lo lắng về khuôn mặt của anh. Nhà Naito có ba trai hai gái, Yoemon là con trai thứ, sớm muộn gì cũng sẽ phải kiếm chỗ vào làm rể nhà khác. Bảo là đàn ông không cần phải quan tâm đến khuôn mặt, thế nhưng cũng còn phải có giới hạn nữa chứ. Đến như khuôn mặt quả mướp của Yoemon thì có phần nào vượt quá giới hạn ấy rồi.

"Khuôn mặt dài là vì giống ta," cha của anh là Jirobee nói, "Nhưng ta là mặt ngựa, chứ đâu có trắng bệch như Yoemon."

“Da trắng là giống mẹ rồi.” Mẹ anh nói, “Bởi tôi thì từ nhỏ đến lớn có dang nắng mấy cũng không đen da. Nhưng mà, khuôn mặt dài lại lõm như thế…”

"Hẳn là chướng ngại cho việc làm rể hả?"

“Chắc chắn không phải là điều kiện tốt rồi.” Bà mẹ thở dài, “Chẳng biết là giống vị nào thế nhỉ?"

"Chà, chẳng nghĩ ra vị nào, nhưng có lẽ tổ tiên đời nào đấy đã có khuôn mặt như thế không chừng."

Khi Yoemon đến tuổi thành hôn, cha mẹ anh thường thầm thì bàn chuyện như thế vào đêm khuya. Nhà Naito làm việc trong tổ Xây cất lãnh lương 60 hộc, nuôi con trai thứ ăn bám trong nhà lâu nay, không dư dả gì nên cuộc bàn chuyện đương nhiên là thập phần nghiêm túc.

Thế mà không ngờ, chuyện hôn nhân của Yoemon lại đã tiến hành cực kỳ suôn sẻ.

Cô Taka là con gái duy nhất của nhà Mikuri, nhưng cô không có tính ngang bướng nhõng nhẽo thường thấy ở các cô con một, mà là một thiếu nữ thông minh có phần quả quyết. Người đến nhà Mikuri để mai mối cho Yoemon là người thân thiết với cả cha mẹ lẫn cô Taka nên đã không giấu giếm gì chuyện khuôn mặt Yoemon trông giống như quả mướp. Đương nhiên chuyện anh học tập ở trường của phiên trấn, và là môn sinh cấp cao của võ đường phái kiếm Mugai ở xóm Kanesuke trong thị trấn,... đã được đưa ra tán dương rất nhiều, nhưng người mai mối cũng nghĩ là chuyện tướng mạo trọng yếu mà không bày tỏ ra, thì e rằng sau này có thể bị trách mắng là lỗi tại miệng lưỡi người mai mối, nên đã sớm nói ra cho dù nếu vì lý do tướng mạo ấy mà hôn nhân không thành được thì cũng đành chịu thôi.

Thế nhưng người trong nhà Mikuri đã không tỏ ra quan tâm mấy về khuôn mặt quả mướp của Yoemon. Họ liên miên lục vấn cặn kẽ tường tận về tính cách và khả năng kiếm thuật của anh. Có vẻ nhà Mikuri lãnh lương 100 hộc, đời này qua đời khác tiếp tục làm công việc thư ký rồi, nên lại thấy đối tượng được mai mối đến là cao thủ của phái kiếm Mugai là mới lạ hấp dẫn.

Cha cô Taka nói: “Đàn ông có khuôn mặt như thế hẳn không phải là người thô bạo đâu." Còn cô Taka thì vài ngày sau, đã trùm khăn kín mặt, cùng người hầu gái đến xóm Kanesuke để từ bên ngoài nhìn trộm vào trong võ đường. Dám làm như thế bởi cô là một thiếu nữ có phần quả cảm hơn người. Kết quả là cuộc hôn nhân ấy đã được thỏa thuận một cách dễ dàng.

Nhà Mikuri cả cha mẹ lẫn cô Taka đều đã không quan tâm đến bề ngoài, mà họ bằng lòng về phẩm chất tốt đẹp nhất ở Yoemon thích hợp làm con rể của nhà ấy, đó là tính cách ôn hòa và tài năng kiếm thuật xuất chúng trong phái kiếm Mugai. Thế nhưng người đời dường như không nghĩ như vậy. Họ phẩm bình rằng đấy chỉ là chuyện có người tình cờ bắt gặp may mắn bất ngờ đó thôi. Có lẽ là vì người đời không ai muốn nhìn thấy vẻ đẹp của người khác, họ chỉ ham tìm ra nét xấu ở người ta mà thôi. Yoemon thời đó còn mang tên là Yonosuke, sau khi vào làm rể và thừa kế nghiệp nhà Mikuri mới đổi tên thành Yoemon. Những người cùng trang lứa kiếm chỗ đi làm rể bị anh qua mặt thì ngang nhiên nói những là “Yoemon Mặt Mướp vậy mà làm được món ngon lành quá chứ!”...  Bởi được vào làm rể một nhà lãnh lương 100 hộc, lại cưới được một cô gái xinh tươi, tuy có thể dung nhan chưa đến mức gọi là giai nhân đi nữa cũng vẫn là nhan sắc không kém ai, thì thật sự là đáng ghen tị để thốt lên những lời như thế.

Tất cả mọi người ấy đều tức hận về chuyện "Mặt Mướp kia thì có chỗ nào mà ưng ý được chứ!" nên chẳng một ai bận tâm suy nghĩ về dây liên kết giữa tài năng kiếm thuật phái Mugai của Yoemon với sự thành tựu của cuộc hôn nhân ấy cả.

Thời bấy giờ thì cũng đã như vậy rồi. Chí đến ngày nay, mười năm sau, nhìn thấy Yoemon thừa kế nghiệp nhà Mikuri siêng năng làm việc trong thành, phần lớn mọi người vẫn chỉ quan tâm đôi chút về khuôn mặt quả mướp của anh mà thôi, tuyệt nhiên chẳng có ai nhớ tới chuyện kiếm thuật phái Mugai ngày trước nữa. Chỉ vì dung mạo quả mướp ấy mà Mikuri Yoemon bị người ta khi dễ đôi phần, như anh chẳng qua chỉ là một phiên sĩ quèn làm công việc thư ký chẳng có gì đáng để ý.

Vậy mà vào khoảng bắt đầu mùa mưa, Mikuri Yoemon ấy đột nhiên lại trở thành nhân vật chính trong một tin đồn diễm tình. Tin đồn rằng có người đã nhìn thấy anh ta thông gian với quả phụ của cấp trên cũ.

"Ha ha, ngài Mặt Mướp đấy sao?"

Những người nghe tin đồn đều thản nhiên mà cười cợt như vừa nghe được chuyện gì đó buồn cười. Nhưng tất nhiên, thực tế thì chẳng phải là chuyện cười đùa gì được.

2

Tin đồn ấy lan truyền khắp trong thành, hai ngày sau đã đến tai người nhà Yoemon.  Từ thành về đến nhà ngày hôm ấy, Yoemon cảm thấy sắc mặt của vợ mình khi ra đón có vẻ gì đấy không ổn mà hiểu như thế.

Quả thật, sau khi giúp chồng thay quần áo xong, Taka mời anh ngồi xuống, bảo là có chuyện muốn nói. Cô ấy thường ngày không phải là mẫu phụ nữ kiêu căng  cậy mình là con nhà gia thế, nhưng hôm ấy giọng cô nghe có phần sắc nhọn trong tai Yoemon. Từ ngày cha cô qua đời vì bệnh hai năm trước đây, Taka như có thêm phần căng thẳng thầm kín trong thâm tâm, giờ đây cũng bộc lộ cả trong giọng nói.

Yoemon đành ngồi ngoan ngoãn trước mặt vợ.

“Ngài Yone nhà Higuchi vừa đến đây.” Taka nói đến một phụ nữ trong họ hàng, “Bảo là bây giờ đang có tin đồn kỳ lạ về anh đấy.”

Vừa nói vừa nhìn đăm đăm vào mặt chồng, có lẽ vì như cô đã nói với bà Higuchi Yone, cô cảm thấy khuôn mặt này quá đỗi xa vời đối với nội dung của tin đồn đại ấy.

Thực tế, khi nghe Higuchi Yone nói chuyện ấy, cô đã bật cười thành tiếng mà thốt lên "Chẳng lẽ nào!" nên bị khiển trách là hành vi thiếu thận trọng. Nhớ lại lúc đó, cô bất giác mím môi cười.

"Gây ra tin đồn diễm tình đến mức như thế thì thật là hiếm hoi quá chứ."

"..."

"Em đã thưa với ngài Yone rằng hẳn là đã có lầm lẫn gì đấy rồi. Bởi em tin rằng anh chắc chắn không phải là người có thể làm chuyện như vậy được."

"..."

"Thế nhưng anh cũng là đàn ông mà..." Nói thế xong, Taka đột nhiên lộ vẻ bất an. Cô nhớ ra rằng người chồng đang ngồi im lìm thin thít trước mắt mình đây cũng đường đường là một người đàn ông đã cho cô đến hai đứa con rồi. Cô nghiêm nghị nói: "Thế nào đi nữa, em muốn nghe sự thật từ miệng anh. Thế đã có chuyện gì xảy ra với ngài quả phụ Tsuchiya nào?"

Yoemon đáp: “Không có chút gì như lời đồn đại ấy cả. Nhưng mà, đã có chuyện xảy ra khiến gây hiểu lầm như thế.”

“Hả?” Taka trợn tròn mắt, “Nói ra đi. Chuyện gì đã xảy ra?"

“Đừng nóng! Kể ra ngay bây giờ mà.” Yoemon nói, nhưng anh quá đỗi thắc mắc vì nghĩ mãi không ra được ai đã rò rỉ ra như thế nào về chuyện đó.

Tsuchiya Unume, người cai quản tổ Thư ký, đã chết vì bạo bệnh cách đây hai năm, vì đột ngột qua đời trong lúc thi hành nhiệm vụ, nên chính quyền phiên trấn ​​đã không chỉ cho phép người con là Shintaro mới mười tuổi được thừa kế nghiệp nhà, mà sau đó còn giành nhiều ưu đãi cho di tộc đó nữa.

Vào ngày hôm đó, Yoemon xong việc từ thành về đã ghé lại nhà Tsuchiya ở xóm Abura, cũng là vì được quan cai quản mới là Hattori Sanzaemon giao nhiệm vụ mang quà đến nhà ấy. Quà đó là hộp bánh kẹo từ trên Edo do Lãnh chúa ​​ban tặng.

Mùa xuân năm đó, ngay trước khi Lãnh chúa lên Edo trú nhậm, đã phát hiện ra thiếu sót trong các tư liệu cần mang theo. Nguyên nhân là do quan Gia lão đương trực tháng ấy đã lầm lẫn, thế là bộ phận văn thư tuy không có lỗi gì, nhưng cũng vì phải đối phó với sự cố bất ngờ này mà toàn thể nhân viên thư ký trong phiên trấn nhà ​​đều được lệnh phải vào thành làm thêm suốt đêm để soạn lại các văn bản.

Lãnh chúa đã ​​không quên lần náo động ấy mà gửi bánh kẹo từ Edo về ủy lạo bộ phận văn thư, và Hattori vốn là người trọng lễ nghĩa, nghĩ rằng vinh dự như thế vô cùng hiếm có, nên đã phân phát một phần bánh kẹo ấy cả cho nhà Tsuchiya vốn đã có người thuộc tổ Thư ký.

Chỉ là nhiệm vụ trao quà thế thôi. Tuy nhiên, cho dù chỉ là một miếng bánh nhưng vẫn là quà Lãnh chúa ban cho, nên không thể chỉ trao ngay trước cửa là xong được, Yoemon đã phải tuân theo lời mời của bà Iku quả phụ nhà Tsuchiya mà vào trong nhà uống một chén trà.

Nhưng nói vậy chứ cũng chẳng phải là chỗ có thể ngồi lâu được. Uống xong chén trà, anh vội vàng ngỏ lời từ biệt rồi đứng dậy ra về. Chuyện xảy ra khi cả hai người bước đến ngưỡng cửa. Bà Iku quỳ gối trên bậc thềm để tiễn anh, đột nhiên gập người lại mà rên lên đau đớn.

"Đấy, em cũng thường bị như thế mà, thình lình bụng vẫn bị đau nhói lên đấy thôi."

“Hừm, thật thế sao?” Taka nhìn Yoemon có vẻ nghi ngờ.

"Em cho rằng ta nói dối sao?"

"Không, em chỉ nghĩ có vẻ như cơn đau bụng ấy của bà ta đã xảy ra quá đúng lúc thế thôi."

Taka tỏ vẻ không mấy tin khi nói thế, nhưng có lẽ sau khi cân nhắc sự thật trong lời nói và khuôn mặt quả mướp thô kệch của chồng, cô cảm thấy vẫn còn muốn nghe thêm, nên thúc giục anh kể tiếp. "Rồi sao nữa?"

Yoemon đã kinh ngạc mà gọi với vào trong nhà, nhưng chẳng có ai bước ra cả. Về sau anh mới biết phòng sau chỉ có bà mẹ chồng bệnh liệt giường, mà khổ nỗi lại nhằm lúc cả người lão bộc lẫn cô hầu đều đã đi mua sắm đâu đấy rồi, còn cậu con trai Shintaro thì đi tập kiếm ở Võ đường phái Itto ở xóm Koyanagi, chẳng còn ai ở nhà.

Không làm sao hơn, Yoemon đã bước xuống nền đất, lại đành phải bước lên bậc thềm, vòng ra phía sau lưng Iku đang cong oằn người vì đau đớn.

"Rồi anh cũng đã làm như thế giúp bà ấy à?"

Taka tỏ vẻ không bằng lòng. Sau hai lần sinh nở, Taka cũng hay bị đau nhói ở ngực và bụng. Đôi khi cơn đau ập đến dữ dội khiến đổ mồ hôi dầu ràn rụa. Lúc đó có Yoemon ở bên cạnh thì anh xoa bóp lưng cho vợ, có lẽ anh biết các chỗ huyệt đạo nên ấn huyệt rất hiệu quả. Được khen có hiệu quả lắm, Yoemon rất vui thích, nên cứ khi nào Taka lên cơn đau bụng như thế, thì anh nhanh nhẩu chạy vòng ra phía sau lưng cô mà thét lớn vừa vận sức ấn huyệt cho cô.

Thế nhưng, Taka vẫn nghĩ đấy là hành vi riêng tư bí mật giữa vợ chồng cô. Cho dù chồng có giỏi ấn huyệt đến mấy đi nữa thì ý nghĩ chồng mình mó tay lên thân người phụ nữ nào khác vẫn khiến cô khó chịu. Cho dù có biết rằng chỉ xoa lưng mà thôi đi nữa. Huống hồ bà quả phụ Iku nhà Tsuchiya ấy, tuy có hơn Taka gần chục tuổi, nhưng ở khoảng tuổi ba mươi lăm mà vẫn còn nổi tiếng là mỹ nhân nữa, làm sao mà Taka yên lòng cho được.

"Chuyện giúp người ta đấy. Không thể làm khác được."

"Thật sự là chỉ có thế đấy chứ?"

"Tất nhiên rồi!"

"Nhưng mà, với tin đồn như thế, e rằng anh không thể nào vô sự mà xong được."

“Có lẽ sớm muộn gì cũng bị trên tra hỏi.” Yoemon nói, “Tai tiếng kiểu này thì cố gắng biện minh mấy cũng khó có ai nghe cho. Có khi còn bị trừng phạt gì đấy nữa, cho nên phải chuẩn bị tinh thần đấy.”

Nói thế xong, Yoemon lắc đầu nghi hoặc.

"Nhưng mà, nghĩ mấy cũng vẫn thấy kỳ lạ quá..."

"Gì cơ?"

"Cơn đau bụng của ngài quả phụ nhà Tsuchiya đã được chữa xong ngay mà. Ta đã vội vàng rời khỏi nhà ấy. Trong khoảng đó, có gặp ai ngoại trừ bà ấy đâu."

"Thế người sứ giả đưa anh đến thì sao? Có khi đã quay trở lại đấy không chừng?"

"Không, có quay trở lại đâu. Chà, bị rò rỉ từ đâu vậy nhỉ? Thật kỳ lạ quá!"

"Nếu không gặp ai khác cả, thì chỗ rò rỉ chẳng phải là đã rõ ​​ràng đấy sao?"

"Hả?"

"Thì chính từ bà Iku chứ gì nữa."

"Có lẽ nào..." Yoemon nói, "Chuyện xấu hổ của chính mình thì làm gì bà ấy tiết lộ ra ngoài được."

"Không biết bà ấy đã làm gì, nhưng cứ hỏi ngay đương sự thì sao nào?"

3

Tuy nhiên, Mikuri Yoemon đã không có cơ hội để hỏi quả phụ nhà Tsuchiya về điều ấy. Ngay khi lên thành ngày hôm sau, anh cùng với cấp trên là Hattori Sanzaemon được gọi lên phòng việc của Okumura Chojuro, quan Gia lão đương trực trong tháng ấy, để trình bày sự tình. Tưởng vậy là xong, ngờ đâu anh lại được lệnh phải ghé đến nhà quan Tổng Kiểm sát ngay khi rời thành về nhà.

Quan Tổng Kiểm sát Koide Gonbee tra hỏi cực kỳ nghiêm khắc, và Yoemon cung khai tất cả sự thật như đã xảy ra, nhưng quan vẫn không hài lòng. Có vẻ như ông ta đã nắm được báo cáo bí mật gì đấy rồi mà Yoemon không biết, cuối cùng đã cho Yoemon về, nhưng bảo anh ta phải đến nhà cấp trên là Hattori Sanzaemon lúc tám giờ tối. Tại tư gia của Hattori đêm hôm đó, trước mặt Hattori Sanzaemon và một người kiểm sát làm chứng, Yoemon đã nhận hình phạt từ Koide Gonbee là phải đóng cửa giấu mặt 20 ngày.

Tối hôm sau, Nakagawa Sukezo thuộc đội Kỵ mã đến thăm. Đóng cửa giấu mặt thuộc loại hình phạt giam lỏng, nhưng tương đối nhẹ, bà con bạn bè đến thăm cũng được, mà ban đêm ra khỏi nhà cũng được lờ đi nếu không gây chú ý, chẳng hạn phải che mặt bằng khăn trùm đầu.

Sukezo đến, Yoemon bảo vợ pha trà, rồi cùng vào ẩn trong phòng khách ở phía sau.

“Nghe nói rằng anh phải đóng cửa giấu mặt trong hai mươi ngày đấy nhỉ.” Sukezo nói. Anh ta mới 25 tuổi, phong mạo trẻ trung hùng dũng, là môn sinh cấp cao của võ đường kiếm phái Itto ở xóm Koyanagi, từ lâu nay đã là bạn học kiếm thuật của Yoemon.

"Thật tệ quá," Yoemon nói.

“Tệ thật đấy.” Sukezo cũng nói theo. "Phía bên kia đã ấn định ngày thuyền đến rồi, nên phía chúng ta không thể thay đổi ngày đến Fujinotsu được."

"Thưa với quan Gia lão mau tìm người thay ta giùm đi."

“Tất nhiên là đã tìm rồi chứ.” Sukezo cau mày, “Nhưng mà, một tay kiếm tài ba, kín miệng, lại ở ngoài tầm ảnh hưởng của Hiramatsu, người như thế có tìm đến mòn xương cũng khó kiếm ra được. Tối nay em đã được lệnh của Trưởng tổ sai đến gặp anh để hỏi xem có nghĩ ra được ai thay thế không đấy."

"Hừm..." Yoemon vuốt chiếc cằm dài của mình, vừa lúc cô hầu  mang vào trà và bánh khô, nên cả hai người đều ngậm miệng lại. Câu chuyện họ đang bàn là điều tối mật.

Quan Gia lão mà họ nói đến là Hasegawa Shima, Gia lão thứ nhì. Phiên trấn đã nhận được thông cáo từ Mạc phủ về chương trình tu bổ các đền chùa trên toàn quốc​​, và Shima đang phải khổ tâm về việc thu xếp tiền nong cho việc ấy. Ước tính cần hơn 20 ngàn lượng, mà ngân khố phiên trấn thì đã cạn đến đáy nên không thể nào cung ứng số tiền này được. Rõ ràng thế nào cũng phải đi vay từ nơi nào đấy, nhưng Shima đang nhức óc cân nhắc nên vay từ ai.

Khi Shima nhậm chức quan Trung lão thì phiên trấn đã mắc nợ 80 ngàn lượng rồi. Mà trong số đó, 70 ngàn lượng là các món tiền vay từ các thương gia trên Edo, và chúng có đặc điểm là lãi suất cực cao. Bị trói buộc bởi các khoản nợ xứ ngoài này, phiên trấn đã phải dùng tiền tiết kiệm được từ chính sách kiệm ước, tiền thuế đất và thu hoạch từ các đám ruộng mới, trút tất cả vào việc trả tiền lãi, thế mà các khoản lãi ấy vẫn cứ tiếp tục tăng lên khiến phiên trấn ngập ngụa trong nợ.

Shima xuất thân từ  một gia đình danh tiếng đã nhiều năm tạm xa lánh chính quyền phiên trấn​​, khi lên nắm quyền, nhiệm vụ của ông tập trung vào việc dốc toàn lực trả các món nợ, và cải thiện đời sống cho nhân dân phiên trấn. Ông đã thực hiện nhiều biện pháp cho mục tiêu đó. Một mặt thi hành chính sách kiệm ước để giảm bớt một nửa kinh phí của phiên trấn lẫn dinh thự trên Edo, đồng thời gom tất cả cơ sở nhỏ lâu nay hoạt động riêng lẻ trồng cây sơn, cây dâu và cây gai thành xí nghiệp tích hợp của phiên trấn, đến khi nhắm sản xuất đại quy mô được thì tích cực mở đường buôn hàng loạt sản phẩm sơn nước, sáp, vải gai sang các lãnh địa khác. Mặt khác, mở rộng nghề nuôi tằm, trước nay chỉ là công việc phụ của vài làng quê, ra khắp nơi trong phiên trấn, đồng thời phục hưng việc sản xuất tơ lụa Tachida truyền thống. Những chính sách mới ấy của Shima đã dần dần mang lại sinh khí cho toàn phiên trấn. 

Nỗ lực ấy đã thành công, đến nay là năm thứ tám Shima nắm quyền, số nợ vay từ đám thương nhân Edo đã hoàn trả được 30 ngàn lượng, hiện vẫn còn nợ 40 ngàn lượng. Nhưng ngay khi vừa cảm thấy có chút ánh sáng phía trước mặt, thì ông đã nhận được thông cáo từ Mạc phủ buộc phải cung ứng 20 ngàn lượng cho kế hoạch toàn quốc ấy.

Tất nhiên là phải vay tiền rồi. Xưa nay, thương nhân Edo cho phiên trấn vay tiền gồm có Yoshibee nhà Minoya, Gizaemon nhà Shirakoya và Fusanosuke nhà Iseya. Cả ba đều là loại thương gia đặc cách cho chính quyền vay trên Edo, và cũng là bọn cho vay nặng lãi. Đương nhiên, bởi quan hệ lâu dài mà một số người trong phiên trấn chủ trương mạnh mẽ rằng lần này cũng nên vay từ các nhà ấy thôi. Đó là đám người thuộc phe quan Gia lão thứ nhất Hiramatsu Fujibee.

Hasegawa Shima đã quả quyết thực thi lệnh kiệm ước thắt lưng buộc bụng, khôi phục lại ngành công nghiệp và hoàn trả các khoản nợ, mang lại hoạt khí cho phiên trấn, nhưng những hành động này, cũng có thể được xem là cải cách chính quyền, chắc chắn làm suy yếu thế lực của phe Hiramatsu, vốn đã từng chi phối chính quyền phiên trấn trong suốt 30 năm nay.

Nhà Hiramatsu đời trước là Fujibee đã đánh bại cha của Shima là Hasegawa Mokusuke trong tranh chấp chính trị, rồi một mình nắm giữ quyền lực, và nhà ấy đã hai đời làm quan Gia lão thứ nhất. Nguồn gốc thế lực của phe Hiramatsu là mối quan hệ của họ với các thương gia đặc cách cho chính quyền vay trên Edo, từ hiệu buôn Minoya trở xuống. Vay nặng lãi để giúp bọn ấy làm giàu, rồi dùng tiền hối lộ từ chúng mà rải ra khắp nơi nhằm củng cố thế lực trong phiên trấn, cấu kết với nhau hai bên đều có lợi như thế đã bao lâu nay rồi.

Chính sách của Shima về cơ bản đã phá bỏ tận gốc lề thói vay mượn chỉ nhắm đến lợi ích phe phái ấy của nhà Hiramatsu, nên tuy lâu lắm mới trở lại chính quyền, ông đã được không ít người ủng hộ. Phe Hiramatsu đành bó tay ngồi nhìn nguồn tiền hối lộ vốn là nền tảng thế lực của phe họ dần dần hao hụt.

Thế rồi kế hoạch toàn quốc ấy của Mạc phủ đã từ trên trời rơi xuống. 20 ngàn lượng chẳng phải dễ dàng vay mượn được. Phe Hiramatsu muốn chắc ăn rằng Hasegawa Shima rốt cuộc chỉ có thể dựa vào đám thương nhân Minoya cùng đồng bọn, nên bắt đầu gây áp lực mỗi lần có hội nghị.

Nhưng Shima đang nghĩ đến việc vay tiền từ nơi khác. Ông nghĩ rằng nếu vay mượn từ các thương gia Edo ấy theo ý hướng của phe Hiramatsu thì những nỗ lực trước nay của mình hóa ra tiêu tán như bọt nước. Ít nhất cũng phải tìm vay một chủ nợ có lãi suất thấp hơn của bọn thương gia Edo ấy mới được.

Shima cực kỳ bí mật bàn chuyện vay với doanh nhân ở Kyoto là Adachi Soemon. Soemon không chỉ là một thương gia thường xuyên ra vào dinh phiên trấn ở Kyoto, mà còn là người có công lao đã mang cây đay sản xuất trong phiên trấn đến bán cho khu vực sản xuất vải lanh trắng ở Nara nữa.

Adachi Soemon thông báo chấp thuận trên nguyên tắc yêu cầu cho vay 20 ngàn lượng, với lãi suất chỉ gần bằng nửa so với đám thương gia Edo. Shima quyết tâm vay rồi, chỉ cân nhắc xem cần trao đổi khế ước chính thức với hình thức nào. Soemon đề nghị chính ông hoặc con trai là Seijiro gặp trực tiếp Shima để thương lượng về khế ước thỏa thuận vay mượn, thời hạn và phương thức chi trả. Đó là điều hợp lý đối với số tiền lớn đến 20 ngàn lượng, nhưng Shima còn sợ Hiramatsu Fujibee sẽ thò tay vào phá rối nữa.

Việc Soemon hay Seijiro đến gặp, hoặc Shima hay một trọng thần thay mặt đi Kyoto, đều rất nguy hiểm. Nếu tin tức bị lộ ra thì hẳn là phe Hiramatsu nghĩ chuyện này sẽ làm suy sụp thế lực của phe mình, mà tìm cách phá hoại bằng bất cứ thủ đoạn nào. Tốt nhất là tiến hành trong bí mật hoàn toàn cho đến khi hợp đồng được ký kết, sau đó mở một cuộc họp để thông báo đến tất cả cùng một lúc.

Kết quả của cuộc đàm phán bí mật giữa hai bên là Adachi Soemon trên đường đi Tsugaru để thương lượng buôn bán, sẽ ghé lại Fujinotsu ở lại qua đêm, và gặp Shima vào đêm đó mà trao đổi hợp đồng thật nhặm lẹ.

Ngày hẹn là 17 tháng 5. Đêm đó, Hasegawa Shima sẽ được Mikuri Yoemon và Nakagawa Sukezo hộ vệ đi thuyền nhỏ xuôi theo sông Umahiki đến Fujinotsu gặp Adachi Soemon; xong sẽ dùng ngựa trở về thành. Kế hoạch được trắc cận của Shima là Trưởng tổ Honda Gonroku chuẩn bị từ trước rồi.

Năm ngày trước ngày hẹn 17 tháng 5 ấy, Yoemon đã phải nhận lệnh trừng phạt giấu mặt 20 ngày.

"Mà này..." Nakagawa Shuzo nhìn Yoemon với vẻ ngượng nghịu. Mặc dù đã thừa kế nghiệp nhà, nhưng anh vẫn còn độc thân, trong khi Yoemon thì đã ba mươi hai tuổi và có hai đứa con rồi. Phải hỏi một người lớn hơn mình đến bảy tuổi để xác nhận thực giả về tin đồn diễm tình hiện nay, khiến chàng trai trẻ Sukezo cảm thấy xấu hổ, nên anh ngập ngừng hỏi. "Có thật thế không anh?"

"Cáo buộc vu khống đấy thôi."

Yoemon nói, tay vuốt bóp chiếc cằm dài của mình mà lặp lại những gì đã nói với Taka.

“Chà, thế thì kỳ lạ quá.” Sukezo nghe xong liền nói: “Chẳng lẽ ngài quả phụ nhà Tsuchiya lại cố tình loan truyền chuyện này khắp nơi, là điều khó nghĩ được. Hay là đã có ai khác nhìn thấy rồi?”

"Chả hiểu."

“Chẳng lẽ lại là mưu kế của phe Hiramatsu?” Sukezo đột nhiên nói, “Iguro Hanjuro của phe đó chắc chắn là họ hàng với nhà Tsuchiya đấy anh.”

"Iguro à..."

Yoemon rụt cằm nói rằng mình không biết điều đó. Quả thật, Iguro Hanjuro được biết là một người thuộc phái Hiramatsu đích thực, chỉ huy đội Cận vệ, có bộ dạng cao sang. Ông ta đã từng luyện tập kiếm thuật của phái Togun trên Edo, là một nhân vật nổi tiếng về kiếm thời còn trẻ.

"Nhưng mà, cơn đau bụng của ngài quả phụ nhà Tsuchiya không phải là đóng kịch đâu, Sukezo."

"Thế à, có lẽ em nghĩ xa quá."

"Việc tôi nhận lệnh đi trao quà là quyết định đột ngột mà. Không thể nghĩ được là người ta kịp dàn xếp cho bà ấy đóng kịch như thế để loại tôi ra khỏi công tác hộ vệ."

“Ừ nhỉ.” Sukezo mỉm cười khổ sở, nhấp một ngụm trà rồi lấy lại vẻ mặt nghiêm trang hỏi: “Thế thì phải nói thế nào với Trưởng tổ đây?"

"Tối mốt lại đến đây đi. Tôi sẽ tìm thử ở xóm Kanesuke xem sao."

4

Võ đường Sugimura ở xóm Kanesuke có một môn sinh tên là Shirai Jinkichi mà Yoemon đã để ý từ lâu rồi. Có lần đi ngang qua xóm Kanesuke ghé lại Võ đường xem đàn em đấu tập, anh đã đặc biệt chú ý đến một thanh niên cho ấn tượng mạnh là rất giỏi các thế kiếm phòng ngự tuy không hề hoa mỹ. Đó chính là Shirai Jinkichi, em út trong nhà Shirai thuộc tổ Xây dựng lãnh lương ba mươi lăm hộc.

Yoemon sai người tớ trai là Johei đến Võ đường bí mật gọi Shirai Jinkichi đến nhà. Hỏi xem thì quả là Jinkichi thật sự đang chiếm hạng nhì trong Võ đường Sugimura. Sau khi xác nhận Jinkichi còn không phân biệt được phe Hasegawa hay phe Hiramatsu, Yoemon tiết lộ vấn đề hộ vệ quan Gia lão.

"Cậu thay ta giúp việc này được không nào?"

"..."

"Cậu làm thành công thì ta sẽ báo cáo lên quan Gia lão thưởng công cho."

"..."

"Không muốn thì cứ nói thẳng. Ta nhắm cậu làm được, nhưng không ép. Tuy nhiên, không được lộ chuyện ra ngoài đấy. Nếu ta biết là cậu làm lộ chuyện ra thì không xong với ta đâu."

"..."

“Không, em sẽ làm.” Shirai Jinkichi nói, có vẻ sợ hãi sát khí thoáng hiện trên khuôn mặt quả mướp của Yoemon, “Đấy là một vinh dự cho em, chỉ hiềm...”

"Hiềm gì?"

"Em chưa hề dùng kiếm thật để chém ai bao giờ. Chuyện này thật sự có thể xảy ra chứ?"

"Xà, ta nghĩ là không sao, nhưng không phải là hoàn toàn khỏi phải lo lắng chuyện ấy. Thế nên mới cần người hộ vệ. Vì vậy, phải chuẩn bị tinh thần đấy."

"Vâng."

"Cậu chưa bao giờ dùng kiếm thật sao? Chứ bọn ta khi còn trẻ thì đã thử lòng can đảm bằng cách vác kiếm thật đến chỗ đất trống tìm chém mấy con chó hoang gì đấy. Dạo gần đây không còn làm chuyện như thế nữa sao?"

Yoemon cảm thấy không vững tâm lắm mà nói thế, nhưng anh không còn nghĩ ra được ai khác có trình độ kiếm thuật đến cỡ Shirai Jinkichi.

Quyết định rằng sẽ giới thiệu cậu ta với Nakagawa Sukezo vào tối hôm sau, Yoemon tiễn Shirai Jinkishi ra đến cửa sau. Hình phạt giấu mặt thì nhẹ hơn là cấm cửa, tuy không cần phải đóng các cột tre chặn cổng nhà, nhưng cả ngày phải đóng cổng trước, ra vào đều phải dùng cửa sau.

Nghe Shirai Jinkichi nói lời từ biệt, Yoemon chợt nhớ ra mà dặn thêm:

"Cho đến ngày mười bảy, phải chú ý xung quanh mình đấy. Nếu bị lộ ra là đã đến đây, thì cậu cũng có thể thành mục tiêu của phe Hiramatsu nữa."

Tuy nhiên, khi nói thế với Shirai Jinkichi, chẳng phải là Yoemon cảnh báo nghiêm trọng gì mấy. Bởi việc quan Gia lão Hasegawa Shima định làm và việc bảo vệ ông là cực kỳ bí mật, số người biết vô cùng hạn chế. Anh chắc chắn là không thể bị rò rỉ, nhưng kéo Shirai Jinkichi vào khiến anh có hơi lo ngại, nên phải hết sức dặn dò cẩn thận.

Vậy mà, niềm lo ngại nhỏ trong lòng Yoemon lúc ấy lại đã thực sự bùng phát ngay trong đêm hẹn mười bảy.

Tối hôm đó, vừa xong bữa tối thì có khách đến cửa sau nhà Mikuri. Mà bất ngờ lại là bà quả phụ Tsuchiya Iku. Ngoài trời có vẻ đang mưa, Iku trùm khăn đầu đến tận mắt, cầm ô ướt đứng chờ cùng một cô hầu trẻ tuổi.

"Xin mời vào."

Nhìn thấy khuôn mặt của Iku khi khăn trùm đầu được tháo ra, Taka sửng sốt lên tiếng mời. Đột nhiên quá nên cô không thể hình dung ra được mục đích chuyến thăm của Iku.

"Tôi không ngờ ngài Mikuri đã bị trừng phạt đến như thế..." Sau khi vào phòng khách, ngồi đối mặt với Yoemon, bà Iku ngỏ lời, "Hôm nay mới nghe nói nên tôi đứng ngồi không yên mà phải đến thăm. Chỉ vì giúp tôi mà ngài bị phiền lụy vô cớ…"

Taka mang trà vào, định quay ra, nhưng Iku ngăn lại. "Tôi cũng xin bà Taka nghe giùm cho nữa. Xin mời ngồi xuống đây một lát."

Lời nói của Iku thể hiện đúng phẩm cách của người vợ cấp trên cũ lãnh lương 300 hộc của Yoemon. Taka ngồi xuống sau lưng Yoemon ở bậc dưới.

"Tôi nghĩ là bà đã nghe sự thật từ ngài Mikuri rồi, rằng tin đồn ấy quả thật chỉ là tin đồn đại mà thôi. Thế nhưng, tốt nhất là chính miệng tôi thưa với bà Taka thì vẫn hơn."

Iku mở lời như thế rồi kể lại những sự việc đã xảy ra ngày hôm đó với giọng trầm tĩnh. Taka nghiêm túc lắng tai nghe, không thấy chi tiết nào sai lệch với lời kể của chồng mình.

"Không may gặp ngay lúc tôi bị bệnh cũ tái phát, chồng bà không nỡ bỏ qua nên đã chăm sóc cho tôi. Chỉ có thế thôi, thưa bà Taka. Xin bà cũng đừng hiểu lầm gì khác."

"Tôi tin tưởng ông Yoemon nhà tôi nên đã không nghi ngờ gì. Dù vậy, bây giờ được nghe lời phu nhân nói thì càng thấy thanh thản hơn."

Nghe Taka nói vậy, vẻ mặt cứng ngắc vì căng thẳng của Iku bỗng chốc hòa dịu hẳn.

"Cảm ơn bà. Hình phạt như thế này hẳn đã làm cho bà lo lắng lắm rồi, nên tôi vội vàng đến ngay đây. Thế nhưng dù gì đi nữa…" Iku cau đôi mày đẹp mà nói, "Chẳng hiểu làm sao mà lại có người nào từ đâu loan truyền ra tin đồn quái gở như thế?"

“Đúng thế.” Yoemon nãy giờ im lặng lắng nghe, lần đầu tiên lên tiếng, “Chuyện chỉ xảy ra trong thời gian ngắn lúc không có ai khác trong nhà cả. Không thể có ai khác biết được.”

"Đúng thế đấy."

"Xin lỗi ngài Tsuchiya, đúng vào lúc tôi cũng nghĩ là ngoại trừ ngài ra thì không còn có nguồn gốc nào khác cho tin đồn ấy, nên thế nào cũng muốn xin ngài xác nhận cho."

"Tôi mà..." Iku lộ vẻ mặt sửng sốt, "Tại sao tôi lại loan truyền lung tung như vậy được?"

"Không, không phải như thế," Yoemon nói, "tôi chỉ nghĩ là chuyện ấy có thể đã được nhắc đến với ai đó, rồi dần dần bung lớn ra mà thành tin đồn kỳ quái."

"..."

"Ngài có nghĩ ra được gì không? Chuyện cơn đau bụng vào lúc đó được nói ra với người nào đấy chẳng hạn?"

“Tôi có nói với ai đâu.” Nói thế xong, bà quả phụ nhà Tsuchiya chợt lộ vẻ mất tự tín. Iku nói "Khoan đã." và nghiêng đầu suy nghĩ. Một lúc sau, ngẩng mặt lên nói: "Tôi không nói ra cho người bên ngoài nào biết, nhưng đã có trò chuyện với cô hầu là Haru. Kể lại rằng trong lúc cô ấy vắng nhà thì đã có chuyện lớn xảy ra."

“Có còn ai khác nữa không?” Yoemon nói, “Nếu không, thì chỉ có thể nghĩ là cô hầu ấy đã nói lộ ra ngoài đấy rồi.”

"Ai khác..." Iku cúi đầu thật thấp mà trầm ngâm suy nghĩ, sau đó ngẩng mặt lên như thể chợt nhớ ra mà nói: "Iguro! Ông ấy đã đến để bàn việc cúng giỗ. Hình như là tôi có nói ra với ông ấy."

“Ngài Iguro Hanjuro đấy nhỉ. Thưa, vào hôm nào thế?” Yoemon hỏi, tim đập loạn lên.

"Hôm sau ngày ngài Mikuri đến. Phải rồi, đúng, đúng thế..." Sắc mặt Iku dần tái nhợt, "Ngài Mikuri! Ôi, nông nỗi hóa ra là như thế, tin đồn hẳn là từ Iguro mà ra đấy."

"Xin ngài cho biết rõ hơn một chút..."

"Sau khi nói xong việc cúng giỗ, Iguro đã nhắc đến tên ngài Mikuri và hỏi hôm qua đến có chuyện gì. Rồi trong câu chuyện, đúng là tôi có nói về cơn đau bụng thình lình. Tôi nhớ là Iguro đã cười lớn mà nói rằng Mikuri còn biết đấm bóp điểm huyệt nữa à, đàn ông khéo tay quá chứ."

"Xin cho hỏi..." Yoemon nói, "Về tin đồn này, ngài Tsuchiya đã bị ai tra vấn gì không?"

"Không ai cả."

“Xin thất lễ.” Yoemon lùi lại cúi đầu thi lễ rồi đứng dậy nói, “Tôi chợt nhớ ra một việc cần gấp. Xin nhờ vợ tôi tiếp chuyện, mời ngài vui lòng tự nhiên cho.”

“Ngài Yoemon!” Giọng Iku gấp gáp nói với Yoemon đang chuẩn bị rời khỏi nhà, “Mặc dù Iguro Hanjuro là người bà con của tôi, nhưng ông ấy xưa nay vẫn là người không thể tin cậy mà sơ hở được. Để tiến thân, ông ấy chẳng từ cả chuyện dẫm đạp lên cả họ hàng, nên bị nhiều người ghét. Lần này cũng vậy, có vẻ ông ấy đã làm tôi là một quả phụ phải mang tiếng ô uế không thể gột rửa được. Tôi không biết vì sao hay có chuyện gì xảy ra, nhưng xin ngài cẩn thận đừng để rơi vào cạm bẫy của Iguro."

Cơn mưa bắt đầu rơi từ sau trưa, đến tối vẫn chưa dứt, như sương mù giăng mờ cả thị trấn. Đội nón lá, đi dép rơm, Yemon tất tả chạy qua những con hẻm tối tăm trong màn đêm hướng đến bến thuyền Matsukawa.

Sông Matsukawa không rộng lắm, chảy xéo ngang qua thị trấn, đi thuyền từ bến ở xóm Akashi chỉ một khoảng chèo ngắn là ra đến sông Umahiki. Sông Umahiki đổ ra biển chỗ gần bến Fujinotsu trong xóm cảng, cách thị trấn bốn dặm về phía tây bắc; nên người từ thị trấn đi Fujinotsu thường lên thuyền trên sông này thuận tiện hơn là dùng đường bộ.

Không biết là từ đâu... Yoemon nghĩ, chuyện hẹn đêm nay đã bị rò rỉ đến tai phe Hiramatsu rồi. Phe ấy không tra vấn ​​quả phụ nhà Tsuchiya dù chỉ một lời nào, mà đơn phương buộc Yoemon phải chịu lệnh phạt giấu mặt giam lỏng, là vì  biết việc anh sẽ làm hộ vệ cho quan Gia lão Hasegawa, nên  đã sớm tước quyền tự do đi lại của anh.

Anh lo lắng cho Hasegawa Shima và hai người hộ vệ dự định đêm nay sẽ đáp thuyền ở bến Fujinotsu này. Để giữ cực bí mật nên số người hộ vệ đã giảm xuống chỉ còn hai người, giờ đây hóa ra là có hiệu quả ngược lại. Nếu bị tấn công thì khó lòng tự vệ được.

Thế thì, phải bất cần lệnh phạt thôi...

Yoemon  quyết ý phải thuê thuyền ngay để đuổi theo đến Fujinotsu. Vẫn còn sớm, mới khoảng bảy giờ tối. Nhóm Shima hẳn còn đợi mặt trời lặn rồi mới lên đường, cho dù anh không bắt kịp họ giữa đường đi nữa, chắc chắn là cũng không trễ hơn một giờ đâu.

Mặc dù lệnh phạt có thể ngó lơ chuyện anh ra khỏi nhà ban đêm, nhưng đi đến tận Fujinotsu thì quá xa. Anh hiểu rằng bị xem là khinh thị lệnh phạt thì lần sau hình phạt sẽ nặng hơn nữa, nhưng anh không thể bỏ mặc cho Sukezo và Jinkichi lâm vào chỗ chết được. Hơn nữa, sự sống chết của quan Gia lão Shima sẽ quyết định cả đường hướng tương lai của chính quyền phiên trấn nữa.

Yoemon sải cặp chân dài phóng thục mạng trên những con đường tăm tối.

Thế nhưng, lúc đến bến thuyền ở xóm Akaishi thì đã thấy đến trên dưới mười người thuộc hạ của quan Tổng Kiểm sát đang đợi sẵn.

“Ngài Mikuri Yoemon, phải không nào?” Người lên tiếng hỏi là nhân viên Kiểm sát Okabe, trong giọng nói có chút khinh thường, có lẽ vẫn là do khuôn mặt  quả mướp của anh. "Xem ra ăn mặc chỉnh tề quá, nửa đêm mà đi đâu vậy?"

"..."

"Anh có thể ra ngoài, nhưng chỉ trong khu vực xung quanh nhà thôi chứ. Đi chơi thuyền thì thái quá rồi đấy. Xin cho người đi cùng, mời anh trở lại nhà đi."

"Xin hỏi một điều..." Yoemon nói. Nhóm đang canh giữ bến thuyền là thuộc hạ chính thức của quan Tổng Kiểm sát. Nếu anh rút kiếm kháng cự thì nhà Mikuri sẽ tiêu tan mất. Yoemon đành từ bỏ việc đuổi theo nhóm Shima. "Tôi muốn hỏi ai đã ra lệnh canh giữ nơi này?"

"..."

"Có lẽ không phải là lệnh của quan Tổng Kiểm sát, thế thì ai đã ra lệnh này cho tổ Kiểm sát vậy?"

"Đối với loại câu hỏi ấy, trong vòng trách nhiệm của tôi thì không trả lời được."

Okabe lạnh lùng đáp, rồi ngay lập tức gọi hai thuộc hạ bảo họ đi kèm đưa Mikuri về nhà.

*

Yoemon đã trải qua một đêm không ngủ vì lo lắng cho Hasegawa Shima và hai người hộ vệ. Ngày hôm sau, cũng chẳng thấy tăm dạng Sukezo và Jinkichi, mà cũng không có tin tức gì từ Tổ trưởng Honda cả. Rồi một ngày hôm sau nữa, vẫn không có tin tức gì. Yoemon lại càng lo lắng thêm.

Ba ngày sau, khi Yoemon quyết ý đêm nay sẽ đến nhà Sukezo xem sao thì tối đó có một vị khách đến nhà. Chính là Tổ trưởng Honda Gonroku. Honda đến một mình không có người hầu cận, ông cởi khăn trùm kín mặt, bước vào phòng và ngồi bịch xuống trước mặt Yoemon.

"Sukezo đã chết rồi."

"..." Yoemon gắng nín thinh.

"Đêm nay thức canh người chết đây. Anh đến đi. Đêm canh người chết thì phiên trấn không thể ngăn cản đâu."

Honda kể rằng nhóm Hasegawa Shima vừa lên bờ tại bến Fujinotsu ở xóm Shiohama thì bị địch tấn công. Nghe đâu có khoảng một chục tên địch, hẳn là bọn thích khách từ phe Hiramatsu.

Ban đầu Shima cũng rút kiếm ra nghênh chiến, về sau Nakagawa Sukezo đã quát bảo Shirai Jinkichi bảo vệ Shima tháo chạy, rồi một mình xông lên cản địch, mở đường thoát cho hai người.

Nhờ sự phấn đấu anh dũng của Sukezo, và Jinkichi nữa  đã vung kiếm chống trả không ngừng, cuối cùng Shima suýt chết cũng chạy vào được doanh trại của phiên trấn ở Fujinotsu. Shima ngay lập tức đã cử một đội đến bến cảng để cứu Sukezo, nhưng bọn tấn công đã biến mất rồi, chỉ mang về được Sukezo bị thương nặng gần chết.

"Sukezo đã được đưa về nhà ngay tối hôm đó. Mặc dù đã cố gắng hết sức để cứu chữa nhưng cậu ấy đã chết khoảng sau trưa ngày hôm nay. Quan Gia lão và Shirai Jinkichi cũng bị thương, nhưng không đến nỗi nào."

"Tình hình ở Kyoto như thế nào ạ?"

"Mọi chuyện diễn ra suôn sẻ. Thế là, mưu kế của phe Hiramatsu cố dùng món vay mới làm đòn bẩy hòng giành lại quyền kiểm soát chính quyền phiên trấn ​​đã thất bại tan tành. Thời huy hoàng của bọn chúng không còn bao lâu nữa đâu." Mặt đỏ bừng như mặt Đạt Ma sư tổ, cằm vẫn còn xanh vết râu cạo, Honda nói. "Bọn chúng xưa nay đã làm bất cứ điều gì chúng muốn, bất chấp có tệ hại gì cho phiên trấn."

"Thế Shirai Jinkichi ra sao ạ?"

“Đang ẩn trong nhà ta.” Honda đột nhiên hạ giọng nói: “Iguro Hanjuro có vẻ là kẻ chỉ huy hoàn toàn trong vụ này. Đã phát giác ra chính hắn đã đưa một nữ điệp viên vào tư dinh của quan Gia lão đấy. Vì thế mà chuyến đi Fujinotsu cũng đã bị rò rỉ sang bên kia."

"..."

"Hắn đang bận rộn cố xóa bỏ dấu vết. Cậu út nhà Shirai mà sơ hở thì e rằng có thể bị bên kia xóa sổ đấy. Bởi vậy ta tạm giấu cậu ấy lại."

"Thế thì xin ngài giúp cho."

"Nakagawa Sukezo đã hành động rất đắc lực, mà Jinkichi cũng rất giỏi. Quan Gia lão đã bảo ta truyền cho anh biết như thế nên ta đến đây."

"Xin thâm tạ."

"Ta cũng sẽ từ đây đến thức canh cho Sukezo. Thật tội nghiệp cậu ấy còn trẻ quá mà."

Nói xong, Honda Gonroku đứng ngay dậy đi nhanh ra cửa sau. Ông lên tiếng thật lớn đến như làm rung động cả mọi ngóc ngách trong ngôi nhà nhỏ mà nói: “Bà Mikuri, xin tha lỗi đã làm phiền quá đột ngột.” Sau đó, ông bước xuống nền đất nơi cửa và thì thầm với Yoemon:

"Sẽ sớm có một cuộc họp để thông báo về hợp đồng vay tiền từ Adachi đấy. Đồng thời, chắc chắn sẽ ra lệnh cho Tổng Kiểm sát điều tra sự kiện Fujinotsu. Đến đây thì quan Gia lão Hiramatsu phải tiêu vong thôi."

Trong khoảnh khắc, Honda Gonroku ngước mặt nhìn đăm đắm lên trời, như đang mơ thấy mình ngồi vào ghế nhiếp chính mới. Sau đó ông quay tấm lưng to lớn về phía Yoemon rồi biến mất trong bóng đêm mịt mùng bên ngoài.

5

Đúng như Honda đã nói, trong cuộc họp các quan chức vào cuối tháng đó, đặc biệt có mặt chú ruột của Lãnh chúa là ngài Shigetoshi tước ​​Shuzen-no-kami, quan Gia lão Hasegawa Shima thông báo đã ký hợp đồng vay 20 ngàn lượng với thương gia Kyoto là Adachi Soemon. Điều kiện hoàn trả rất thỏa đáng và lãi suất thấp, chỉ gần phân nửa lãi suất mà phiên trấn phải chịu từ trước đến nay. Xác nhận xong là đã được đa số người tham gia chấp thuận, Shima trao cho quan Tổng Kiểm sát một cáo trạng ngay tại hội nghị.

Nội dung bản cáo trạng đưa bằng chứng nghiêm khắc luận tội quan Gia lão Hiramatsu và bộ hạ không những đã cản trở gây hại việc vay mượn này, mà còn cấu kết với đám doanh nhân Edo trong nhiều năm qua để tư lợi nữa. Shima đã phát động trận đấu quyết định để kết thúc cuộc chiến bí mật kéo dài với phe Hiramatsu. Ngay trước mặt ngài Shigetoshi tước ​​Shuzen-no-kami thay thế cho Lãnh chúa đang trấn nhậm trên Edo, phe đảng Hiramatsu tới dự họp hoàn toàn bó tay không làm gì được cả. Quan Tổng Kiểm sát Koide Gonbee tức khắc bắt tay vào việc xác nhận sự thực trong bản cáo trạng.

Koide Gonbee hầu như đêm nào cũng đưa thuộc hạ tới lui nhà của Gia lão Hiramatsu và các quan cao cấp trong bọn. Trong không khí náo động như thế, mùa hè qua đi, rồi mùa thu già nửa, bản cáo trạng đã được cả Lãnh chúa ​lẫn ​​Shuzen-no-kami chấp nhận, tiến hành xác định tội danh và tuyên bố hình phạt.

Kết quả là Hiramatsu Fujibee bị giảm lương chỉ còn có một nửa, bị cách chức và bị phạt đóng cửa trong 100 ngày; đồng bọn gồm quan Trung lão Nakane Tatewaki và Iwamatsu Sezaemon cũng bị giảm lương một phần ba, cách chức và bị phạt đóng cửa năm mươi ngày; Gia lão Furui Matasaburo bị hình phạt giam lỏng, còn các cao quan khác thuộc phe Hiramatsu đều bị cách chức và trừng phạt đích đáng. Đây là một biến cố chính trị lớn nhổ tận gốc thế lực nhiếp chính của phe Hiramatsu. Thêm nữa, còn mở rộng phạm vi ra cả mọi quan chức thuộc phe Hiramatsu bị thông báo phải chịu hình phạt giảm lương. Thế là phe đảng Hiramatsu chỉ còn chút hơi thở thoi thóp trong phiên trấn mà thôi.

Mikuri Yoemon đã theo dõi sát cuộc chính biến này từ đầu đến cuối. Có vẻ tuy Tổng Kiểm sát Koide Gonbee đã phanh phui chi tiết tường tận về việc phe Hiramatsu nhận hối lộ của các thương gia Edo, và tung tích của số tiền đã vào túi kẻ nào, thế nhưng về sự kiện quan Gia lão Hasegawa bị tấn công ở bến Fujinotsu thì đã không nắm được bằng chứng thuyết phục. Iguro Hanjuro, theo lời đồn là kẻ trực tiếp chỉ huy cuộc tấn công đêm đó, đã bị cách chức Tổ trưởng tổ Cận vệ, giảm lương, và giáng chức thành quản lý quận lỵ xa xôi nhất trong phiên trấn là quận Moriuchi. Tuy vẫn còn chức tước đấy, nhưng đối với một người từ nhỏ đã không rời bên cạnh chủ quân và từng thăng tiến thuận lợi, thì chức vụ mới này có lẽ là một loại sỉ nhục.

Có thể đó là lý do người ta đồn rằng Hanjuro hiếm khi trở lại thị trấn mà cứ say xỉn ở nơi hẻo lánh kia. Ông ta bị trừng phạt vì tội theo phe Hiramatsu chia sẻ hối lộ, và thường xuyên báo cáo dối với Lãnh chúa ​​về tình hình các khoản tiền nợ, nhưng vụ tấn công quan Gia lão thì không nằm trong số tội đó.

Còn có tin đồn rằng trong cuộc tấn công đó, phía tấn công cũng đã có một số người bị thương, nhưng phe Hiramatsu khi biết cuộc tấn công thất bại, đã ra sức tận lực che giấu và loại bỏ bằng chứng cả rồi. Nói tóm lại, tình hình chung việc xử phạt phe Hiramatsu là như thế.

Vậy là Sukezo đã chết uổng tàn tệ như chó chết sao chứ? Yoemon nghĩ.

Hình phạt kỳ quái khiến thanh danh của anh bị vấy bẩn ấy, Sukezo đã nghi ngờ được là mưu kế của phe Hiramatsu, trong khi chính đương sự là anh lại không hề ngờ vực, sơ suất này khiến anh ân hận. Và cả chuyện trong đêm mưa ấy anh đã bỏ mặc cho Sukezo bị giết nữa.

Niềm ân hận ấy càng ngày càng sâu sắc trong lòng anh, đối nghịch với bầu trời mùa thu càng ngày càng cao, càng trong lành thêm.

*

Trận chém nhau ấy đã diễn ra trước mặt khoảng ba mươi phiên sĩ. Còn có thêm những người nghe nói về vụ chém nhau mà chạy ngược lại xem nữa, vì vậy có lẽ có đến bốn mươi hay năm mươi người đã nhìn thấy tận mắt.

Rất nhiều người đã chứng kiến ​​cuộc đấu từ đầu đến cuối. Ban đầu, Mikuri Yoemon đang đi phía trước, đã đánh rơi xuống đường một cuốn sổ từ tay nải bọc khăn đang mang theo.

Iguro Hanjuro đi phía sau đã đến nhặt lên. Hanjuro gọi với tới: "Ê, Mikuri, đánh rơi đồ đây này". Nhưng Yoemon dường như không nghe được mà vẫn tiếp tục bước đi nên Hanjuro la lớn:

"Ê, Mặt Mướp! Mikuri Mặt Mướp!"

Lần này thì tiếng gọi đó không chỉ Yoemon nghe được, mà còn lọt vào tai mọi người đang đi gần đó nữa. Cả đám cười ầm lên. Bởi vì Iguro Hanjuro đã nói lên điều mà mọi người thường nghĩ đến mà cười nhưng không ai dám nói ra.

Trong tràng cười vang ấy, Yoemon từ từ bước trở lại đến trước mặt Hanjuro.

"Ông gọi Mặt Mướp là nói đến tôi đấy à?"

"Ừ, chứ còn ai khác nữa."

Iguro Hanjuro cười nhạt. Trên mặt đậm nét thất vọng ê chề, dấu hiệu của tinh thần kiệt quệ cùng cực chỉ sau một thời gian ngắn. Diện mạo oai vệ của thủ lĩnh tổ Cận vệ ngày trước đã biến mất đâu rồi.

Yoemon chăm chú nhìn vào khuôn mặt ấy, cầm lấy cuốn sổ rồi im lặng quay lưng đi. Hanjuro hét lên sau lưng anh:

"Ê, không nói cảm ơn sao chứ?"

Yoemon quay lại nói.

"Bị gọi là Mặt Mướp trước mặt người ta thì không cảm ơn được."

“Đồ vô lễ!” Vẻ mặt lẫn giọng nói của Iguro Hanjuro trở nên gay gắt, “Ngươi! thật ra trong lòng thì nghĩ khác chứ gì! Ta bị đá văng ra nơi hẻo lánh, nên trong bụng lấy làm khinh bỉ ta đấy, chứ gì nữa!"

"..."

Chỉ lặng lẽ cúi đầu, Yoemon quay người bước đi. Giọng nói gay gắt của Hanjuro đuổi theo sau lưng anh.

"Nói cảm ơn đi, Yoemon! Không cảm ơn thì ta không cho đi đâu!"

Cùng lúc với lời nói ấy, đám người xem đồng hét lên kinh hãi. Đồng thời, Yoemon đã chạy tới trước được mười bước, quay đầu nhìn lại. Iguro Hanjuro rút kiếm ra.

Cầm thanh kiếm tuốt trần trong tay phải, Hanjuro tiến từng bước rút ngắn khoảng cách. Yoemon chăm chú nhìn dõi theo hình dáng ấy, đặt tay nải xuống đất, cởi áo khoác đặt lên trên, rồi rút kiếm ra. Phải nói là dáng điệu anh rất bình tĩnh.

Thấy Yoemon rút kiếm ra, Iguro Hanjuro dừng lại thủ thế. Thân người cao, bụng hơi nhô lên, trông thế tấn của Hanjuro thật có uy lực áp đảo. Trong đám người xem có một số đã nhớ lại từ hình dáng đó rằng Hanjuro thời trẻ đã từng vang danh với tài kiếm phái Togun.

Đối lại, Yoemon tuy vóc dáng và dung mạo có kém thua Hanjuro, nhưng hình dáng anh đứng tấn theo thế Thanh nhãn chĩa mũi kiếm vào mắt địch thủ, chân anh tấn xuống như hút chặt vào nền đất, đã tạo nên ấn tượng sâu sắc trong mắt mọi người, cho thấy anh là một kiếm khách xuất chúng. Có người lần đầu tiên nhìn thấy Yoemon nắm kiếm trong thế tấn ấy đã phải nín thở chiêm ngưỡng.

Quả thật người tiến tới trước đã là Yoemon. Yoemon bước tới, và Hanjuro lùi lại. Mặt trời dần xế về hướng Tây chiếu lên những đám mây che phủ nửa bầu trời ở phía Bắc, bầu trời bắt đầu trùm phủ màu hòang hôn mờ tối dần, tuy mặt đất vẫn còn sáng. Con đường này ở khoảng nối vào hẻm nhỏ từ hào thành đến khu ngoài cùng, thì đã bao trùm trong tĩnh mịch.

Đã chẳng còn cơ hội để lên tiếng ngăn cản hai người ấy nữa rồi, bốn mươi hay năm mươi phiên sĩ trên đường về nhà chỉ còn biết đứng từ xa mà im lặng chăm chú theo dõi cuộc chiến. Chỉ vang vọng tiếng chân hai người trượt lướt trên mặt đất. Tuy nhiên, ưu nhược điểm dần đã rõ ràng ra. Khuôn mặt giống như quả mướp của Yoemon chỉ hơi đỏ hồng lên, trong khi mặt của Hanjuro đã xanh xám màu đất, mồ hôi ràn rụa đến nhỏ giọt xuống đất.

Đột nhiên Yoemon lên tiếng:

"Ngài Iguro, nếu được thì rút kiếm lại. Tôi không phiền đâu."

Thế nhưng, trước khi Yoemon dứt lời, Iguro Hanjuro đã thét lên chém tới. Lưỡi kiếm chém từ thế tấn phía trên đầu phủ xuống nhanh như chớp, với đầy đủ sức chân dẫm mạnh lên nền đất. Nhưng Yoemon đã nương theo đà kiếm mà đánh bật lại được.

Một lần nữa, ưu nhược điểm về kiếm thuật lại đã hiển hiện rõ ràng ra. Yoemon giữ lưng trụ lại vững vàng sẵn sàng đối phó với thế kiếm tiếp theo, trong khi Hanjuro cầm thanh kiếm bị đánh bật lại, loạng choạng lùi bước. Nhưng có vẻ điều đó đã khiến Hanjuro nổi giận.

Hanjuro dậm chân, quay người lại và giơ kiếm lên cao. Rồi chạy lao tới với bộ dạng như ác quỷ. Giao đấu một hiệp, rồi hai hiệp, cơ thể Yoemon chớp nhoáng thoát ra khỏi cuộc chiến. Lưỡi kiếm của Yoemon đã nháng lên một ánh chớp, rồi một ánh chớp nữa; mọi người nhìn thấy lưỡi kiếm của Yoemon lặng lẽ vụt sáng loáng lên hai lần. Tấm thân cao lớn của Iguro Hanjuro âm thầm ngã gục xuống.

Chính Hanjuro đã gọi Yoemon bằng hỗn danh mà chế nhạo trên đường phố. Và cũng chính Hanjuro là người đã rút kiếm ra trước. Đã có nhiều người cho chứng cớ không còn có thể nghi ngờ gì được. Thế nên, lần này hình phạt dành cho Yoemon lại cũng chỉ là phải giấu mặt hai mươi ngày.

Ngay ngày hôm sau khi xong hết hình phạt giấu mặt ấy, Mikuri Yoemon được gọi đến tư dinh của Hasegawa Shima, nay đã được thăng chức thành Gia lão thứ nhất sau cuộc chính biến. Có mặt cả quan Trung lão mới là Honda Gonroku nữa.

"Đã có lệnh tăng thêm hai mươi hộc cho nhà Nakagawa Sukezo đấy."

Shimo nói xong nhìn sang Gonroku. Gonroku đằng hắng rồi nói:

"Và cho Shirai Jinkichi kết hôn với em gái của Sukezo mà kế nghiệp nhà ấy. Anh không có gì phản đối cả chứ?"

"Hoàn toàn không có gì để phản đối cả," Yoemon nói, "Tiện nhân rất biết ơn lòng chiếu cố của các quan. Được người như Jinkichi hẳn sẽ không làm xấu hổ danh tiếng của nhà Sukezo."

"Hành động của Jinkichi ở Fujinotsu rất đáng khen. Mà Mikuri, mắt anh cũng rất sáng suốt, chọn được người xứng đáng lắm." Nói xong, Shima cười khổ sở mà nói thêm, "Thực ra, ta cũng muốn đợi tình hình lắng dịu rồi tăng lương cho anh thêm mười hộc, và cho chức quan nữa, nhưng hiềm vì sự kiện Iguro xảy ra, nên ngay lúc này thì chưa tiện. Vậy anh gắng chờ một thời gian nhé."

"Xin tha lỗi vì đã làm ngài phải lo lắng."

“Nhưng mà này Mikuri, sự kiện ấy là anh báo thù cho Sukezo đấy chứ gì?” Shima nói, “Gonroku nói thế mà. Chắc chắn là Mikuri dàn cảnh để dụ cho Iguro Hanjuro rút kiếm ra đấu đấy.”

"Thưa, có bằng chứng nào như thế đâu."

"Bằng chứng à?"

Shima và Honda Gonroku nhìn nhau mỉm cười.

Honda nói: "Trong lúc trận đấu tiến hành, có người thuộc hạ của quan Tổng Kiểm sát đã nhìn trộm vào cuốn sổ ra dáng là tư liệu thậm quan trọng mà anh đánh rơi ấy, nhưng bảo là chỉ thấy chứa toàn giấy vụn ghi những gì không hiểu được mà thôi."

"..."

"Nhưng người này chỉ nói nhỏ với ta thôi, mà không nói với Koide Gonbee."

“Thưa chỉ là chuyện gây gổ tình cờ đó thôi.” Yoemon nói với vẻ mặt bình thản. Shima và Honda Gonroku cười khúc khích.

Shima nói, "Thế là xong chuyện rồi. Gonroku chỉ nói bâng quơ thế thôi, nên quên đi."

Mùa thu đã qua đi, khí lạnh đầu mùa đông len lỏi khắp phố phường. Những ngày gió thổi mạnh, Mikuri Yoemon đi về giữa thành và nhà ở, khuôn mặt của anh trông giống như quả mướp dài lớn, chỗ đỏ chỗ đen, nhưng ngay cả khi nhìn thấy khuôn mặt ấy, không còn ai lộ vẻ cố nghiêm mặt mà nín cười nữa. Ngược lại, thậm chí còn có nhiều người trẻ tuổi tỏ vẻ kính nể khi nhìn thấy khuôn mặt dài ngoằng đến kỳ dị ấy. Mọi người chưa ai quên được cuộc chiến đấu khủng khiếp đã diễn ra trên con đường vào thành ngày ấy.

Phạm Vũ Thịnh dịch

Sydney 12/12/2022

Chú thích:

^[1] Phủ Chúa Tokugawa đặt ra lệ Sankinkotai (Tham cần giao đại) bắt các Lãnh Chúa (Daimyo) mỗi năm phải đổi chỗ trú ngụ, năm này ở Edo, năm sau ở lãnh địa của mình, để tránh bớt âm mưu phản loạn.

^[2] Gia lão : Karo, cấp quan cao nhất, giúp Lãnh Chúa cai trị phiên trấn.

     Trung lão : Churo, cấp quan cao thứ nhì, ngay sau cấp Gia lão.

^[3] Hộc : Koku, đơn vị đo lường, khi dùng để tính bổng lộc của võ sĩ thì khoảng 150 kí gạo, khi dùng để tính dung tích thuyền bè thì khoảng 180 lít.

^[4] Edo : trung tâm cai trị của Phủ Chúa Tokugawa, bây giờ là Tokyo.

^[5] Thanh nhãn : Seigan, thế tấn giương thẳng kiếm, chĩa mũi kiếm vào mắt đối thủ.

Ghi chú của người dịch:

Truyện ngắn này của Fujisawa Shuhei, đầu tiên do nhà Shincho xuất bản tháng 9 năm 1988, được dịch từ nguyên tác là truyện thứ 2 trong tập truyện "Tasogare Seibee - Võ sĩ hoàng hôn" bản bỏ túi do nhà Shincho Bunko tái bản lần thứ 28 tháng 5 năm 1999.

® "Khi phát hành lại thông tin từ trang này cần phải có sự đồng ý của tác giả 
và ghi rõ nguồn lấy từ www.erct.com"

Cảm tưởng, ý kiến xin gởi về  t4phamvu@hotmail.com