“Bị” Xỏ Mũi
 

Văn Lang Tôn-thất Phương

Hình như người Việt mình ai cũng biết truyện Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa (TQCDN). 

Tuy viết dựa vào một cái sườn lịch sử, truyện này đầy hư cấu trong đó.  Trong một thời gian rất dài ở Trung Quốc thuở trước, truyện Tam Quốc Chí cũng đã được nhiều “người kể chuyện” đem ra kể khắp nơi cho những đám đông nghe, rồi người ta đóng góp thêm chi tiết nọ kia vào trong truyện.

Ví dụ các “thính giả” không thích việc con của Gia Cát Lượng về sau ra đầu hàng Tư Mã Ý, bảo rằng con của một người tài ba trung nghĩa đến như thế, sao mà đầu hàng được?  Thế là chi tiết đó bị loại bỏ … cho “hợp tình”. 

Nhưng nhiều người Việt mình nghĩ TQCDN là sự thật.  Thời chúa Nguyễn có học giả Chu Thuấn Thủy lánh nạn đi qua Đàng Trong, nhiều nhân vật quan trọng VN đến “đàm đạo”, khoe mình biết “truyện Tam Quốc”.  Ông Chu than (đại ý): Chuyện thật giả cũng không biết, nói sao đây?  

Về sau ông bỏ Đàng Trong qua sống bên Nhật Bản, giúp nước Nhật có lối nhìn mới về Nho Giáo, cải tiến được xã hội. Người mình có ngọc lành đã đến trong tay mà để mất, cũng do nước cạn không chứa được con cá to mà thôi. 

Dù sao thì TQCDN rất hay, mình đọc nhiều lần mà cứ ưa đọc nữa, thấy thời đó sao nhân tài thật nhiều.  Qua việc đọc TQCDN, cũng thấy được sự đổi thay về cách suy nghĩ.  Hồi nhỏ thì cứ bị xỏ mũi theo “định hướng” của câu chuyện nên “phò” phe Lưu Bị, lớn lên mới thấy Lưu Bị là kẻ giả nhân giả nghĩa không kém ai, và tài năng thì thua xa Tào Tháo. Còn ông Quan Công thì chỉ là một người hữu dõng vô mưu.  

Trong các truyện của Tàu, theo mình, có ba cuốn tuyệt vời nhất: TQCDN, Liêu Trai Chí Dị (LTCD) và Ỷ Thiên Đồ Long Ký (YTĐLK), quá hay! Nhất là hai cuốn kể sau, rất lãng mạn, xem lần nào cũng thấy thú vị.  

Vì thích những sự lãng mạn trong đó nên lâu lâu cứ tìm đọc lại ... YTĐLK thì thỉnh thoảng có chút thì giờ lại mở Youtube ra xem, bỏ qua những chi tiết như đấu võ công, hay cảnh cả đoàn sư Thiếu Lâm tự xưng là từ bi đạo hạnh bậc nhất thiên hạ mà cứ kéo nhau cả đoàn vác gậy gộc côn kích đi đánh những ai họ thù oán hoặc cho là không giống họ (sao giống thời nay quá vậy?) --  chỉ xem những đoạn lãng mạn... ví dụ như cảnh chia tay giữa cô Tiểu Siêu và chàng vai chính:    “Xin cứ để tiện nữ ở bên công tử lâu hơn một lát nữa, ngày mai khi trời sáng thì đã là kẻ bắc người nam...”! 

Trong YTĐLK có đoạn người mẹ của vai chính dặn con trai “Gái càng đẹp càng nguy hiểm, con nhớ lấy”.  Tại sao lại dặn một thằng nhóc mới 5-6 tuổi như thế thì không hiểu, nhưng chi tiết này làm mình nhớ ngày xưa khi còn học tiểu học, bà mình có dặn “con đừng ăn trong dĩa”.  Hỏi tại sao, bà nói”  “ăn trong dĩa, sau này gái nó xỏ mũi...”  

Đó là hồi còn nhỏ. Lớn lên mới biết,  có được thật nhiều gái đẹp xỏ mũi mình … chẳng phải là chuyện quá tuyệt vời hay sao?  Biết vậy, hồi nhỏ cứ toàn ăn bằng dĩa … cho nó linh! 

Có lẽ cũng vì thế mà khoái YTĐLK và Liêu Trai Chí Dị, thấy sao cứ thích mấy con ma hay hồ ly tinh trong đó, và hiểu được Bồ Tùng Linh có lý khi ông nói:  

Chuyện đời đã chán không buồn nhắc
Thơ thẩn nghe ma đọc mấy lời. 

(15-04-2021)