Ghi chép Lịch Sử, nên chép cho Đúng
 

Văn Lang Tôn-tht Phương


Hai ngày na (01-11-2023),  là đúng 60 năm ngày Washington và mt đám tưng tá min Nam lt đ Đ Nht Cng Ḥa.

     Sáng ngày tiếp theo đó (02-11-1963), h ám sát Tng Thng Ngô Đ́nh Dim và ngưi em là ông C Vn Ngô Đ́nh Nhu. Lúc đó, Tng Thng Dim mi 62 tui, ông Nhu mi 53 tui. 

     Có tài liu trung thc đ t́m hiu v Đ Nht Cng Ḥa, và v hai ông Ngô Đ́nh Dim, Ngô Đ́nh Nhu, là điu khó cho mai sau.  

Ti sao? 

theo Công Pháp Quc Tế, ám sát lănh t ca mt quc gia là phm ti.  Washington mun ném đá giu tay, nên trưc sau vn bo đây là hành đng ca nhóm Tưng Tá Vit Nam. Truyn thông M th́ bo bn thân ông Tng Thng Kennedy “không mun thế”. Nếu ông không mun th́ các tay chân b h ca ông, có gan cùng ḿnh đi na, cũng không dám t tin. 

Và năm 1963,  ông Đi S Lodge đưc ông Kennedy dn ḍ nhng ǵ trưc khi Vit Nam, hin nay vn c̣n khong đ trng trong các h sơ đă gii mt. 

     Đám tưng tá giết anh em Tng Thng Dim đ lên cm quyn th́ dĩ nhiên phi đưa ra mt cái c ǵ đó. H tuyên truyn và bôi xu Đ Nht Cng Ḥa vi đ mi h́nh thc, làm nhng ngưi không biết s vic đâm ra hoang mang. Đám Tưng Tá này và Washington c̣n đem vn đ tôn giáo pha trn trong kế hoch, làm s kin càng tr nên mt mù, khó t́m hiu hơn. 

     Ri “Bên Thng Cuc” có nói tt cho Đ Nht Cng Ḥa hay không, câu tr li rt d hiu. 

     Sut bao nhiêu năm nay, có nhiu ngưi Vit thy hoài nim và ng h Tng Thng Dim. Nhưng, để phù hợp vi điu ǵ th́ không rơ, li nói ca Tng Thng Dim li đưc sa đi. 

Câu nói (đă đưc sa đi) đó, vn thưng đưc thy trên truyn thông, là thế này: 

     “Tôi tiến, hăy theo tôi
     Tôi lùi, hăy gi
ết tôi đi
     Tôi ch
ết, ni chí tôi”.
 

Không đúng! Câu nói ca Tng Thng Dim là ly theo đin tích ca Bá Tưc Henri du Vergier de la Rochejaquelein (1772-1794), Tng Tư Lnh Quân Đi Hoàng Gia Công Giáo (Catholic and Royal Army) Pháp, tuyên b vào tháng 4-1794: 

     “Mes amis,
     Si j'avance, suivez-moi!
     Si je recule, tuez-moi!
     Si je meurs, vengez-moi!”
   

     (“Friends!  If I advance, follow me.  If I retreat, kill me. If I die, avenge me.”) 

Và câu nói đó đưc Tng Thng Dim da theo đ tuyên b vào năm 1963: 

     “Tôi tiến, [đng bào] hăy tiến theo tôi
     Tôi lùi, hăy gi
ết tôi đi
     Tôi ch
ết, báo thù cho tôi”.
 

Sa my ch trong câu chót, không biết đ làm ǵ, nhưng không đúng vi câu nói ca Tng Thng Dim. 

Lch s ghi chép là ch có c Phan Bi Châu nói v vic “Ni Chí”. Khi đưc hi, c có nhn nh ǵ vi các thế h đi sau, c Phan ch nói bn ch

     “Ni chí. Thut s 

Nhưng “Ni Chí” là li ca c Phan, không phi ca Tng Thng Ngô Đ́nh Dim.  

*

*

(30-10-2023)