|
Câu chuyện về ḍng sông Mississippi Trần Trí Năng (University of Minnesota & Ecosolar International)
1. New Orleans- thành phố của nước sông, của bầu trời xanh thẳm Nếu không có làn gió lành lạnh hôm nay th́ khó mà biết được mùa thu đă trở về trong thành phố New Orleans! Đây là điều khác hẳn với nơi chúng tôi hiện đang sống! Giờ này, ở Minnesota, chúng tôi có thể cảm nhận và chứng kiến mùa thu qua những rừng cây thay lá và cơn mưa tiễn mùa, với những chú nai vàng “ngơ ngác đạp trên lá vàng khô” của Lưu Trọng Lư, với tiếng thu nhẹ nhàng và hương thu phản phất khắp nơi. Mới đây mà đă gần 10 năm từ ngày chúng tôi đến thăm New Orleans lần sau cùng! Thời gian qua nhanh thật! Tuổi đời càng lúc càng chồng chất mà những điều thực hiện được th́ chẳng được bao nhiêu! Khu “downtown” cũng không thay h́nh đổi vóc nhiều. French Quarter vẫn giữ dáng dấp năm xưa với “một cái ǵ có vẻ vừa thanh tao, vừa quyến rủ”! Chỉ có điều là con phố ít rộn rịp hơn; có lẽ v́ bệnh dịch nên du khách “ngại” đến viếng thăm cũng không chừng!? Tôi đi dọc theo ḍng sông Mississippi để t́m vài phút giây an b́nh và hít thở mùi hương ngọt ngào của đất trời mây nước. “Ḍng nước vẫn c̣n đây/ Âm điệu, sắc màu, mỗi phút, mỗi giây/ Tĩnh lặng/ Như ḍng đời vẫn chảy.” Tiếng nhạc jazz blues điệu buồn réo rắt như muốn xé nát ḷng người! Ḍng sông vẫn chảy hiền ḥa, và không tỏ ra dấu hiệu “mệt mỏi” nào sau một cuộc hành tŕnh dài gần bốn ngàn cây số. Bắt đầu với khoảng 7 mét ở Itasca- Minnesota, nới rộng có đoạn đến khoảng 2.000 mét chiều ngang, nằm song song với Lake Pontchartrain ở Lousiana trước khi chảy mạnh mẻ và hào hùng vào Vịnh Mễ Tây Cơ (Gulf of Mexico) (H́nh 1, bên phải). Nói đến Pontchartrain là nói đến hai chiếc cầu song song Causeway dài 37 cây số bắt ngang qua hồ này ở thành phố Metairie, ngoại ô của New Orleans. Đây cũng là một địa danh du khách thường đến thăm khi viếng Lousiana! Thật khó tưởng tượng ḍng sông Mississippi có một cội nguồn rất khiêm tốn: bắt đầu từ một con suối trong róc rách chảy quanh qua vài tảng đá nhỏ và vài bụi cỏ dại, “Bên những gốc cây khô/Âu yếm/ Vuốt ve/ Vỗ nhẹ vào bờ” [H́nh 1, bên trái]. Ḍng sông như cuộc đời của con người: bắt đầu bằng sự nhỏ bé, khiêm tốn, lớn lên, chạm trán với nhiều sự “bầm dập” trong những góc khuất của cuộc đời, rồi trưởng thành. Ḍng sông chảy qua bao nhiêu thành phố lạ; uốn ḿnh quanh những đồi núi trải rộng thênh thang; đối diện và vượt qua biết bao nhiêu chướng ngại dọc đường. Nhưng…dù to lớn, hào hùng cho mấy, cuối cùng rồi thân phận cũng biến mất, cũng chảy ra biển cả để hội nhập với nhịp đập và ḍng sống chung của thiên nhiên! Tôi về đón nắng
qua con phố Tôi về con nước
lặng lờ trôi (2020)
H́nh 1. Bên trái: Ḍng sông Mississippi bắt nguồn từ một con suối ở Itasca National Park (Minnesota). Gia đ́nh chúng tôi thường đến đây; lúc con chúng tôi c̣n nhỏ, chúng thường chạy qua lại nhiều lần từ bờ bên này sang bờ bến kia bằng cách bước trên những ḥn đá nhỏ nhẵn nhụi (H́nh bên trái, Google Image). Sau một hành tŕnh dài gần bốn ngàn cây số, cuối cùng ḍng sông về đến New Orleans trước khi hội nhập vào Vịnh Mễ Tây Cơ để trở về biển mẹ (H́nh bên phải, do người viết chụp hôm 15/10/20). Từ quán “Café Beignet” nh́n những người lại qua. Họ bước đi chầm chậm, Vóc dáng thong dong như muốn tận hưởng không khí nhẹ nhàng và mát tươi của buổi sáng. Mùa thu lại về! Nhưng thiếu màu lá úa! Vắng h́nh ảnh những chiếc lá đỏ vàng nâu tung bay như đàn bướm. Lúc này là mùa nhập học! Nhưng không thấy bóng dáng học sinh lại qua. Ngôi trường vẫn lặng yên như thiếu vắng một cái ǵ!? Cái tuổi học tṛ âu yếm thân thương... Giọt nắng mong manh. Vừa rớt xuống mặt đường...
H́nh 2. Quán Café Beignet nằm trên đường Bourbon, French Quarter. Khách thường phải sắp hàng chờ đợi cho món bánh Beignet nổi tiếng ở đây. Thành phần chính của bánh là bột bánh ḿ, sửa, đường và dầu đậu phộng. Bánh có hương vị thơm ngon nhất là khi vưa mới ra ḷ (23/10/20). French Quarter
Với ḍng sông Mississippi trải dài cuối phố
Lê bước chân hoang đi về hướng gió (2020) Sau khi ăn điểm tâm xong với bánh beignet, trứng, bánh ḿ, cà phê và trà, chúng tôi tiếp tục “cuộc hành tŕnh” về hướng con nước. Khu French Quarter không lớn lắm với những con đường nhỏ hẹp, rất thích hợp cho người đi bộ. Chúng tôi đi theo con đường Bourbon, ngang qua đường Orleans, Toulouse, rồi đến đường Conti. Đâu đâu chúng tôi cũng nh́n thấy những ngôi nhà với lối kiến trúc khác nhau tạo nên một sắc thái đặc sắc của khu phố này. Bao nhiêu thề hệ trôi qua, người dân ở đây vẫn bảo tŕ được những nét cổ kính, đượm đầy nét văn hóa và lịch sử như thế này thật là điều đáng quư và trân trọng! “Làm sao cảm nhận được tương lai/ Nếu không biết ǵ quá khứ?/ Làm sao an hưởng được hiện tại/ Khi quên mất cả cội nguồn!?” Đi được một đỗi, khi nghe tiếng hải âu khàn khàn vọng về trong gió, chúng tôi biết là ḿnh sắp đến bờ sông Mississippi. Người bộ hành chung quanh– từng nhóm lại từng nhóm- bước đi. H́nh như ai cũng yên lặng trầm tư, đắm ch́m trong ḍng suy nghĩ riêng tư che dấu sau lớp khẩu trang và đôi khi với đôi kiến đen. Lúc này tôi “thèm” nh́n thấy được nụ cười hay nghe vài câu chào hỏi của những người “bạn chưa quen”! Một ư nghĩ ngộ nghĩnh chợt nẩy ra trong đầu, khiến tôi mũm mĩm cười:” C̣n vài tuần nữa là Haloween rồi! Nếu cứ theo cái đà này, th́ chắc mọi người không cần phải tốn tiền mua sắm đồ hóa trang trong thời buổi kiệm ước này?! “
Halloween năm
nay
Halloween năm nay
T́m kiếm đâu ra được một nụ cười Đường ngă bóng dài mang số phận thảm thê: “The Walking Dead”*)! (2020) *) Phim kinh dị Mỹ dựa vào truyện tranh của Robert Kirkman, Tony Mooore và Charlie Adland. AMC Networks sản xuất. Khi nói đến New Orleans, phần lớn chúng ta đều liên tưởng đến “Mardi Gras”! Mặc dù lễ hội này lúc bắt đầu là một ngày lễ tôn giáo như Christmas hay Easter; nhưng dần dần ”Mardi Gras” biến thân thành “lễ hội hóa trang” rất nổi tiếng ở New Orleans. Ngày lể hội này được cử hành vào tháng tháng giêng mỗi năm, kéo dài cho đến tháng hai với hàng trăm ngàn du khách từ mọi nơi về tham dự. Vào giữa tháng mười mà mọi người đă “hóa trang” v́ bệnh dịch Covid-19 khiến tôi có cảm tường như “Mardi Gras”đă về! “Mardi Gras” năm
nay bắt đầu hơi muộn! “Mardi Gras” năm
nay lạnh tanh thiếu mất (2020) Ghé lại St. Louis Cathedral. Ngôi Thánh đường sáng rực màu nắng và có lối kiến trúc na ná giống Nhà thờ Đức Bà ở Sài G̣n. Tôi nh́n ḍng sông Mississippi lặng lờ chảy với mặt nước trong leo lẻo. Đó đây c̣n sót lại vài khóm cây xanh lóm đóm vết sẹo thời gian. Buổi chiếu vàng vơ với vài vạt nắng c̣n sót lại trên thảm cỏ của Jackson Square với những bụi cây thẳng hàng được chăm sóc tươm tất. Bầy trẻ ham vui ngay cả quên mang khẩu trang, đùa chơi với tiếng cười gịn tan, hăng hắt từng âm điệu ngân vang mang lại thêm sức sống về cho con phố. Tôi “đếm bước” theo những gót cũ nằm chồng chất lên nhau mang chứng tích đổi thay qua nhiều thế hệ, bao thăng trầm, bao cuộc chiến đấu tranh. Theo dơi từng hơi thở thăng trầm để tâm hồn được lắng dịu trong phút giây. Kiếp đời- kiếp người chiều nay lang thang dọc theo bờ nước. Nh́n ngày trôi...Trời cao xanh căng ứ mộng trong lành…
Rộn ră tiếng cười trong bầu trời xanh
xanh Vạt nắng vẫn
hiền ḥa theo từng giọt mưa sa (2020) Giọt mưa lất phất bay nhẹ hạt, “mưa tháng mười” không đủ làm ướt áo!. Tôi vẫn cứ tiếp tục bước đi. Làn gió mát thổi qua cho tôi một cảm giác thật nhẹ nhàng, dễ chịu. Tôi đă đi quá xa Minnesota nơi bắt đầu con nước! Tháng
mười người nói người cười Tháng
mười xanh thắm bầu trời (2020) Tôi cũng có đến New Orleans vài lần trước đó; lần nào tôi cũng cảm nhận và chiêm ngưỡng nét hùng vĩ của thiên nhiên và đất đai rộng lớn bao la ngút ngàn của xứ Mỹ. Bao thế hệ đă trôi qua; biết bao người đă hy sinh, phấn đấu và sáng tạo để tạo dựng và bảo tồn mảnh đất tôi đứng đây hôm nay!
“...
Ḿnh đă đi qua biết bao nhiêu con đường Chân
vẫn bước Có thấm mệt đôi lần với nghiệt ngă thời gian Ḍng
đời thênh thang C̣n nóng hổi...” (2020) Nắng
lên mang cho tôi niềm tin Nắng lên trên
ḍng sông Mississippi Tiễn đưa con nước về nhập nguồn với biển. Vịnh Mễ Tây Cơ
hôm nay (2020) Măi mê khám phá và chiêm ngưỡng thiên nhiên, khu phố, con đường. Sau vài giờ, mọi người ai cũng mỏi chân và có hơi đói bụng. Chúng tôi ghé lại Ocena Grill nằm trên đường Conti, một tiệm ăn đồ biển do một người quen giới thiệu. Bên trong khá rộng răi. Chúng tôi gọi mấy món “đặc sản” ở đây như catfish, ṣ hến, crab cakes vá seafood gumbo. Hương vị cũng b́nh thường, không có ǵ ngon cho lắm! Bàn ăn của nơi chúng tôi ngồi nằm ngay ở giữa nhà hàng, được dàn dựng theo kiểu “open air” không có mái che và có lối kiến trúc như muốn tạo cho du khách cái cảm tưởng như đang ngồi giữa những ngôi nhà bằng gạch đỏ bao bọc chung quanh. “Xanh da trời/ Tươi mộng đời/ Vạt nắng nhỏ/ Hồng đôi môi.” Ánh mặt trời rọi vào mặt, cho tôi một cảm giác nồng nàn và ấm cúng. Ngồi trong quán Ocena Grill nh́n lên ban công nơi có vài cụm cây đang cố ngoi lên t́m ánh mặt trời.
Tôi nhắp trà Earl Grey hơi c̣n nóng hổi. Dĩ văng như giấc
mơ một thời trôi qua, sẽ không bao giờ trở lại… Của những cô cậu
ngồi ăn ở chiếc bàn bên cạnh.
Tuổi trẻ của ngọt ngào.
Tươi mát. Trong lành. (2020) 2. Khu ngoại ô yên lặng trầm buồn Trong thời gian viếng thăm, chúng tôi cư ngụ ở Algiers Point, thành phố nằm bên kia bờ sông, đối diện với French Quarter. Khoảng cách khá gần đến nỗi “bờ sông này” có thể hú gọi “bến sông kia”! V́ ḍng sông nằm chắn ngay ở giữa, chúng tôi phải lái xe chạy ṿng qua cầu Crescent City Connection để đi vào thành phố (H́nh 2). Một phương tiện di chuyển nữa để tránh phải t́m chỗ đậu xe là dùng ferry đi từ bến tàu Old Algiers (H́nh 3). Tôi thường có thói quen chạy bộ ở nơi tôi mới đến thăm. Gọi là để “làm quen”, cảm nhận và t́m hiểu thêm về lối sống của người bản xứ! Tôi chạy bộ mỗi sáng trên Mississippi River Trail, hầu hết về hướng “downtown” ngang qua bến tàu Old Algiers; cũng có khi chạy ngược lại về hướng những ngọn đồi nằm rải rác phía xa. Trail này nằm dọc theo ḍng sông- h́nh như đang giang đôi cánh tay ôm tṛn thành phố!- ngang qua những đồi cỏ nghiêng nghiêng và một vài ngôi nhà mới c̣n đang xây cất. V́ người chạy bộ ít, mà người đi bộ lại càng ít hơn, nên tôi “mặc sức” tận hưởng làn không khí trong lành và theo dơi từng nhịp thở chuyển luân theo đường vào tỉnh lặng. Một cảm giác thật nhẹ nhàng và thoải mái khi nh́n ánh dương lên! “Ngày lên nắng vỡ trên đường nhỏ/ Chân bước chân đều rộn ước mơ/ Bầy hải âu đùa vui trong gió/ Cành liễu xoe tṛn suối tóc thơ.” New Orleans nằm sừng sững ngay trước mắt như vẫy tay chào! Có những đoạn gần đến nỗi mà tôi có cảm tưởng là chỉ cần bước chân qua là tôi có thể đến French Quarter! Giá lúc này mà có chiếc “cầu khỉ” ở quê nhà th́ tiện lợi biết mấy?! (H́nh 4).
H́nh 2. Bến Ferry Old Algiers nằm ngay bên cạnh Mississippi River Trail. Chúng tôi có thể thấy rất rơ nét bến phà này từ phía downtown. Tôi đoán ngày xưa có lẽ ở đây có một cây cầu treo nối liền hai bờ sông, v́ có vài thanh cầu ngắn vẫn c̣n sót lại trên sông (23/10/20).
Con đường nhỏ đưa tôi đến Trail
Tôi cứ bước đi.
Ḷng cứ măi mê Mạch sống tràn đầy. Giây phút hôm nay! (2020)
H́nh 3. Cây cầu Crescent City Connection (c̣n có tên là New Orleans Bridge- tôi thích cái tên này hơn v́ có vẻ thân quen và gần gũi!) hiện ra trước mắt. Hai bên Mississippi Trail được viền với triền cỏ xanh mướt lác đác với vài cánh hoa dại màu vàng. Dọc theo bờ sông, hàng liễu oằn ḿnh xỏa tóc đón ngày sang! (18/10/2020)
Con đường tôi thường chạy bộ mỗi ngày
Đất đá viền quanh.
Nước chảy dịu dàng
Về lại nơi đây.
Ḷng ngất ngây say (2020) Nh́n chung quanh, tôi chỉ thấy đất, nước, đồi, cây. Dải lụa trắng mượt mà lăng đăng trên nền trời như muốn bay về một vùng trời nào đó, xa…thật xa. “Nh́n màu nước xanh thẳm phía trước, tôi cảm nhận được sư yên lặng và huyền diệu của thiên nhiên ngàn đời/ Bầu trời xanh. Cây cỏ xanh/ Vũ trụ nhịp nhàng luân chuyển theo ḍng thời gian vô biên với những thăng trầm nhằm vun xới và điểm tô thêm ư nghĩa những mảng đời/ Đă sống, đă đi qua/ Con đường nhỏ, trải nhựa đen thôi hết c̣n xa lạ/ Ngoằn ngoèo uốn ḿnh theo con nước đi vào thành phố/ New Orleans với những ngôi nhà cao đủ sắc, đủ màu đứng sừng sững bên cạnh chiếc cầu./Xe cô hàng dài tiếp nối đuôi nhau…”
H́nh 4. Downtown của New Orleans nằm sừng sững trước mắt. Nếu không có ḍng sông ngăn cách, người chạy bộ có thể đi thẳng vào French Quarter của thành phố (20/10/20). …Cuối tháng mười
Nằm thênh thang Hàng palm cao (2020) Có nhiều con tàu đủ màu thuộc đủ cỡ, đủ loại chạy qua lại trên ḍng Mississippi: tàu hành khách, tàu chở hàng, xà lan, thậm chí tàu chiến và những chiếc thuyền nhỏ. Tiếng c̣i hụ làm tôi nhớ lại bến tàu ở hồ Superior thuộc thành phố Duluth (Minnesota)- nơi tôi thỉnh thoảng đến thăm viếng hay đi công tác. Màu xanh của nước, màu xanh nền trời và màu nắng lúc nào cũng hấp dẫn và huyền ảo đối với tôi! Nhiều buổi sáng ở đây, chúng tôi thường bị đánh thức bởi những tiếng c̣i tàu này- một tín hiệu của sự chia tay và đoàn tụ. Sợi nắng vàng
rơi
Cụm mây trôi qua
Thấp thoáng từ xa Phá tan màn sương sớm. (2020) Ḍng sông, triền đồi và những ngôi nhà cao trong thành phố như muốn giang hai cánh tay rộng ôm trọn ṿm trời cao c̣n leo lét ánh sao. Tôi lầm lũi lê bước chân đi. Chầm chậm. Nhịp nhàng. Những bước chân Thiền trải rộng mênh mang. Mississipi River Trail c̣n nằm im trong màn sương sớm. Đó đây vài ánh sáng mờ mờ tỏa ra từ những ngôi nhà dọc theo Trail. Thỉnh thoảng, tôi ngồi trên chiếc ghế đá nghỉ chân, nh́n chiếc cầu Crescent City Connection màu trắng ở phía trước. “Hàng cây và bầu trời/ Thời gian và cuộc đời/ Tôi ngồi đây/ Làm nhân chứng đơn côi.” Màn sương mai vẫn c̣n phảng phất bao quanh như chưa muốn khua động sợ ḍng sông thức dậy?! Một cảm giác thật nhẹ nhàng. Thật b́nh an và triều mến. Nh́n những đóa hoa vừa chum chúm nụ. Ḥa vào ḷng thiên nhiên. Tôi cảm thấy nhỏ nhoi như ngọn cỏ. Tung tăng, rộn ràng đón gió. Rồi nắng lên như đón chào một ngày mới sang! Những tia nắng nhẹ nhàng, như vuốt ve triều mến. “Nắng theo chân tôi đó/ Nắng rôn bước chân về/ Nắng huyền thoại nhỏ to lời thỏ thẻ/ Nắng trong đời. Nắng ngập cả hồn tôi/”.
Thành phố New Orleans
Đường nhựa đen ngột ngạt
Vạt nắng vàng ngờ ngợ
Cuộc sống nhẹ thong dong
Làn gió mát qua nhanh (2020) 3. Thành phố sau cơn băo Zeta Vài ngày trước khi chúng tôi về lại Minnesota, chúng tôi được biết từ Trung Tâm Khí Tượng là cơn băo Zeta sẽ đi ngang qua New Orleans vào ngày 28 tháng 10. Việc ǵ đến rồi sẽ đến! Sáng ngày hôm ấy, bầu trời âm u và tiếp tục như thế cho đến khi chạng vạng. Mây đen bỗng đâu kéo về và sấm sét rầm rầm “Đám mây đen khổng lồ/ Cuồn cuộn kéo nhau về/ Trong ṿm trời xám đục/ Thét gáo tiếng gió tru.” Hàng cây và trụ điện như đang ḥa điệu cùng với gió “Hàng dây điện đang nhảy dây/ Lên xuống điệu nhịp đều/ Dưới ánh đèn hiu hắt.” Ngoài việc không có điện vài ngày, khu chúng tôi ở may mắn không bị thiệt hại nhiều! Chúng tôi sống vài đêm với đèn cầy và đèn pin! Có bất tiện đó; nhưng cũng có một “cái ǵ để nhớ” về chuyến đi này!
Xạt xào tiếng gió bên khung cửa
Zeta về đây tối hôm nay (2020) H́nh 5. River Trail buổi sáng sau cơn băo Zeta (29/10/20). Nếu không biết h́nh này chụp ngay sau đêm cơn băo Zeta đến, th́ chúng ta sẽ có cảm nhận đây là h́nh ảnh của River Trail vào những ngày thường nắng đẹp! Sáng hôm sau, tôi vẫn dậy sớm như thường lệ và làm môt “chuyến quan sát” khu chung quanh. Ngoại trừ một số cây bị trốc gốc và vài trụ điện nằm chắn ngang đường, nhà cửa vẫn c̣n nằm y nguyên. Mọi người bận rộn quét dọn những cành cây, những cánh lá rơi; nói cười vui vẻ. Tôi tiếp tục bước chân đi đến River Trail. Con đường vẫn sạch sẻ, tươm tất với triền cỏ xanh hai bên như chưa có chuyện ǵ xảy ra! (H́nh 5). Ḍng sông Mississippi vẫn nằm yên bên hàng liễu đong đưa trong gió. Con nước vẫn hiền ḥa uốn quanh bờ đá nằm cạnh bụi cây có vài búp non chum chím nụ hoa. Sinh hoạt vẫn b́nh thường với người qua kẻ lại. Tôi chạy bộ như thường lệ tiếp tục với “hơi thở thăng trầm/ chảy luân lưu như một ḍng sông/ đường vào tĩnh lặng.” Đối với người dân sống ở đây, băo lụt hàng năm h́nh như là chuyện xảy ra b́nh thường! Họ chấp nhận với thái độ thản nhiên, nhưng lúc nào cũng sẵn sàn chuẩn bị. Lo lắng nhiều, cũng chẳng giúp ǵ được bao nhiêu!
Zeta thăm New Orleans với mưa to, gió lớn
Hồi c̣i cảnh báo vang lên lúc dài, lúc mạnh (2020) Ngày sau Zeta, chúng tôi trở lại thăm viếng Frech Quarter. Zeta /Đến rồi đi/Để lại những ǵ?/ Ngoài làn gió mát dịu/ Và bầu trời cao/ Với cụm mây trắng nhẹ nhàng/ Bàng bạc trôi trong nắng!? Tiệm quán vẫn mở với người ra vào. Hàng liễu vẫn đong đưa dưới bầu trời xanh cao, phản phất bóng h́nh trên ḍng Mississippi nhẹ chảy.
Không thấy lá rơi (2020) 4. Những ḍng thơ của một thời quá khứ Điểm chung của New Orleans (Louisiana) và Twin Cities (Minnesota) là ḍng Mississippi chảy ngang qua cả hai thành phố. Từ lúc tôi và gia đ́nh về sống và làm việc tại Twin Cities, ḍng sông Mississippi rất thân thương và gần gủi với chúng tôi. Lúc con chúng tôi c̣n bé, chúng tôi thường đi picnic gần bờ sông trong những ngày cuối tuần đẹp trời. Mỗi ngày chúng tôi lái xe dọc theo ḍng sông đi làm hay đưa con đi học. Trường Đại học Minnesota (UMN) nơi tôi làm việc cũng nằm ngay bên cạnh ḍng sông. H́nh như có một liên hệ ngẫu nhiên giữa chúng tôi và ḍng sông này! Từ St. Paul, chúng tôi thường lái xe qua Intercity Bridge trên hay đi qua I-35 W Mississippi River Bridge để đi vào Minneapolis. Thành phố Minneapolis và thành phố St. Paul ngăn cách bởi ḍng Mississippi và c̣n có cái tên chung là Twin Cities! Tôi c̣n nhớ lại vụ chiếc cầu Mississippi bị sập (v́ nhiều năm không ai bảo tŕ!) vào ngày 1 tháng 8 năm 2007 với 13 người chết và 145 người bị thương. Làm sao quên được sự kiện này! Buổi sáng hôm đó, nhà tôi lái xe đưa mấy đứa con đi học ngang qua River Bridge; và riêng cá nhân tôi cũng lái xe từ trường về ngang qua chiếc cầu này trên đường về nhà khoảng một giờ trước khi cầu sụp. Giờ nghĩ lại c̣n rùng ḿnh! Đúng là sự rủi may và sống chết trong đời gần nhau như đường tơ kẻ tóc! Những lúc đẹp trời, tôi thường đi tản bộ dọc theo ḍng sông. Khi tiết trời vào đông, từ Coffman Memorial Union của trường nh́n ra, ḍng sông trông lộng lẫy hơn với những mảng tuyết trắng bao phủ quanh bờ. Ấn tượng nhất là sau một đêm băo tuyết, cả vùng trời như bừng sống dậy với muôn đóa hoa trắng nở rộ trên cành cây, trên bờ cỏ c̣n xanh và ngay cà trên mặt nước!“Mênh mang như áng mây trời/ Lang thang phố cũ, nghe lời ca dao/ Như cơn mưa nhẹ th́ thào/ Những bông tuyết đổ ŕ rào gió sang.” Chúng tôi cũng có dịp thăm nguồn nước của ḍng sông Mississippi ở Itasca National Park, khoảng ba giờ lái xe từ Lake Elmo, nơi chúng tôi đang sống. Những lần như thế, chúng tôi cũng ghé lại thăm thành phố Duluth nằm trên bờ Lake Superior. Đứng từ trên bờ nh́n xuống, du khách có thể nh́n thấy hàng ngàn ḥn đá nhẵn nhụi nằm chồng lên nhau. Có ḥn tṛn lẵn và phẳng phiu. Cũng có ḥn có h́nh chữ nhật như một chiếc bàn ăn. Ở đây chim chóc về nhiều hơn New Orleans! Hải âu từng đàn bay lượn với đôi cánh trắng xoăi dài, cất tiếng hót vang như xé tan bầu không khí tịch mịch của vùng sông nước! Thỉnh thoảng tôi cũng về University of Minnesota Duluth (UMD) để giảng dạy nên Duluth không có ǵ xa lạ cho lắm đối với chúng tôi! Thành phố “với những con dốc liêu xiêu vào những buổi chiều nắng quái” này rất thơ mộng với bến tàu và hàng quán khắp nơi. Đi bộ trên con đường “Duluth Lakewalk” dọc theo bờ hồ vào buổi sáng sớm hay vào buổi chiều “vàng bảng lảng vài vạt nắng” th́ thật là thoải mái và lắng đọng tâm hồn. Đi đến đâu, hễ có cơ hội là chúng tôi t́m ḍng sông Mississippi để thăm viếng. Chúng tôi thăm một số thành phố dọc theo ḍng sông: St. Paul,Minneapolis, Winona, tiểu bang Minnesota; Quad Cities (Iowa); St. Louis (Missouri); Memphis (Tennessee) và Baton Rouge, New Orleans thuộc tiểu bang Louisiana. Tôi xin ghi lại thêm đây một số bài thơ liên quan đến ḍng ông Mississippi trong quá khứ do tôi sáng tác gọi là ghi lại những kỷ niệm của một thời đă qua. Hoài niệm phôi pha. Tôi đă sống. Đă đấu tranh. Với kư ức cưu mang trong ḍng tâm tưởng. Một thoáng qua rồi! Đậm nét hương xưa! Lake Itasca
Nơi ḍng Sông Mississippi vui ca
Chảy xuyên qua những đối thông xanh màu
bát ngát. Itasca National Park (1986) Tôi
về đón nắng chiều phố chợ Tôi
về con trẻ chạy vui mừng (Cottage Grove, 1986)
Quán vắng trên đồi cao đỉnh gió Sân
trường hàng cây ngă bóng dài Duluth, UMD (1988) Mississippi
River- Ḍng sông lớn Dễ thương, triều
mến. Đỏ, cam, vàng
chờ đợi Bộ lạc Ojibwe
Bộ lạc Ojibwe
Hồ Mille Lacs
hôm nay Mille Lacs Indian Reservation Center (1989)
**) Mille Lacs là hồ lớn thứ hai ở Minnesota sau Lake Superior. Bộ lạc Ojibwe tổ chức lễ hội tại đây vào tháng tám mỗi năm với những gian hàng thức ăn, sản phẩm thủ công nghệ và nhất là những vũ điệu Pow Wow rất thú vị. Gia đ́nh chúng tôi cũng thích tham gia vào điểu múa này v́ đây là vũ điệu tập thể, tương đối dễ, vui nhộn và giúp tôi co giăn gân cốt sau hơn ba giờ lái xe từ Twin Cities. Lễ hội này cũng là cơ hội để những người dân trong bộ lạc và ngay cả du khách khoe trương trang phục với sắc màu sặc sỡ của ḿnh! (H́nh 6).
H́nh 6. Điệu múa Pow Wow của Bộ lạc Ojibwe ở Mille Lacs Indian Reservation Center- Minnesota (Google Image).
Long lanh vạt nắng lưa thưa
Áo ai tím cả màu trời Gia đ́nh sớm tối
sáng trưa Winona (1989) Tiếng sáo ngân
lên sao buồn thảm lạ Tiếng sao vươn
cao nghe buồn da diết Tiếng sáo hôm
nay về đây nhắc nhở Điệu ră rich
buồn đau, ḷng rên siết Nghe giông tố
dâng lên buồn con phố Millie Lacks Indian Reservation Center (1990) “…Tôi nói ǵ với con suối nhỏ, róc rách chảy quanh những ḥn đá nhẵn nhụi để bước chân người lại qua, cho cánh chim ưng xoăi cánh rộng trên ṿm trời cao hôm nay? Tôi nói ǵ với
cụm mây bàng bạc trôi, cho màu xanh của rặng thông già bớt cằn cỗi với
gốc rễ bám sâu vào ḷng đất hằn khắn chặc bao ngày? Itasca National Park (1990) St Paul Có ḍng sông
Mississippi chảy dài qua phố St Paul Có những người
lem luốt, St. Paul (1990) “…Giữa đất trời
trải rộng thênh thang muôn nơi,
ru nhịp đời mênh mang trong tôi;
người người trở về trong cánh rừng nhỏ thầm kín ngàn đời. Itasca National Park (1992)
Mặt hồ trong in bóng bao cuộc đời
Mặt hồ hôm nay lộng lẫy dưới mưa Mille Lacs Indian Reservation Center (92)
Tung tăng trong màu nắng
Tuổi trẻ
Từ một con suối nhỏ
Cũng có khi
Ḍng sông hôm nay
Tuổi trẻ
Căng đầy sức sống Hasting***) (1995)
***) Thành phố Hasting nằm gần nơi ḍng sông Mississippi gặp St. Croix River. Ḍng St. Croix bắt nguồn từ tiểu bang Wisconsin, dài 272 cây số; một phần lớn của St. Croix chạy dọc theo biên giới giữa Minnesota và Wisconsin. Ở giao điểm này, du khách có thể nhận ngay biên giới giữa hai ḍng sông: mặt nước của ḍng Mississippi th́ xám nâu v́ có nhiều bùn; trong khi đó mặt nước của ḍng St. Croix th́ trong xanh. Từ trên bờ nh́n xuống, trông rất ngoạn mục! (H́nh 7).
Hinh 6. Màu nâu của sông Mississippi ḥa quyện với màu xanh của St. Croix ở giao điểm của hai ḍng sông (Google Image). Hai ḍng sông từ
hai tiểu bang lân cận Trao đổi, đổi
trao, giao ḥa chung số phận Uyển chuyển,
quanh co ḷng vươn xa trải rộng Hasting (1995) Em ngồi nh́n
nắng qua song Trưa hè bầy gió
lung linh (Hasting 1995) Theo nắng tôi về
thăm con phố Văng vẳng đâu
đây rộn tiếng cười Trời cao hoa
nắng đang đua nở Duluth (1998) Lác đác cụm bông
hoa súng trắng Hoa nở rộ Đám mây trôi Vô định.
UMN (2000) “…Rồi ngày cứ lên. Và nắng cứ phai. Chân cứ bước đi. Từng bước nhịp nhàng. Ḍng sông đó vẫn nằm yên tĩnh lặng. Như đếm nhịp điệu thời gian chợt đến, chợt tan. Đi trên triền đồi cỏ xanh gió rộn tiếng vang. V́ c̣n sớm nên khí trời hơi lành lạnh. Đó đây vài cô cậu sinh viên ngồi trên ghế đá. Đường Washington giờ đây rộn ră tiếng cười. Tay vỗ tay chào, người bắt tay vui. Ḍng sông nước trong veo chảy hướng về nơi thành phố. Minneapolis sáng nay chào đón nắng về. Lấp lánh màu vàng gợn gió tung tăng. Những tia nắng như sao sa lăn tăn trên mặt nước. Ngày lên cao. Hàng cây thông xanh mượt. Gió reo vang tẩu khúc nhạc giao mùa…” UMN (2000) Bao
lần ngă, đứng lên mới lớn được thành người Cũng bước chân
này chiều nay lúc chậm, lúc mau UMN (2005) Tôi ngồi trên
chiếc ghế đỏ sậm Nh́n những chiếc
lá sugar maple rơi
Từng cánh.
Lại từng cánh
Ḷng cảm thấy vui vui Buổi sáng trở về hôm nay Trên mặt hồ
Superior lao xao Vội t́m chỗ tạm
trú Rải rác đó đây
vài vạt nắng vỗ về
Con đường trải
dài trước mắt tôi Hùng hục đuổi
theo người chủ đang chạy bộ. Tím, vàng, cam, Ánh dương lên Bỗng nhiên bừng
sống dậy Mạch sống miên man. Ngồi trên chiếc
ghế đỏ sậm Giữa ḷng thiên
nhiên Mùa
thu Duluth Ngă bóng dài câm
lặng . Mùa thu Duluth Mùa
thu Duluth Gió ru ḷng
tôi . Hương
thu Duluth (2005) “…Nếu không có cơn gió mạnh thổi về hôm nay, th́ rừng cây chưa có thể cảm nhận được thế nào là sự mất mát khi nh́n những chiếc lá xanh non lả tả rơi trên ḍng Mississippi!? Chắc hàng cây
vẫn chưa hề biết chuyện ǵ đang xảy ra; và vẫn c̣n giữ khăng khăng quy
luật “nẩy mầm, xanh non, lớn lên, vàng nua
rồi ĺa cội”!? Lá rơi sóng lăn tăn. Nhè nhẹ gơ vào bờ. Vạt nắng vàng mới đậu. Điệu nhạc chiều nên thơ!. Lá rơi đến bao giờ? Lá vàng rồi sẽ rụng!? Giao ḥa cùng lá xanh! Mặt nước xanh trong lành. Ḍng sông tiếp tục chảy. Theo ḍng về bến xưa. Nh́n về phía xa. Sừng sững cây cầu Main Challenge Bridge. Lung linh trong những đám mây trắng bàng bạc. In bóng trên nền trời xanh.
Gió thổi mạnh hôm nay.
Gió cho con nước cảm giác được nâng cao, thấu hiểu thế nào là chịu
đựng dung ḥa. Winona (2005)
“Hạt bụi nhẹ bay chiều cuối phố
Tôi chỉ là hạt bụi
Thân tôi làm hạt bụi Thân tôi như hạt
bụi
Thân tôi là hạt bụi Rong chơi ngàn
hạt bụi
Thân tôi.
Đời hạt bụi.
Đỏ, xanh, vàng ĺa cội
Ngày mai t́m hạt bụi? Lake Elmo (2005) Thành phố La
Crosse
Người xuống.
Người lên. Trạm cuối cùng đông đúc University of
Wisconsin La Crosse (2012) Ḍng sông cứ măi
chảy đều như ḍng đời luân chuyển
theo tháng năm Gateway Arch. Hội ngộ trở về sau những chuyến đi xa… Ngụp lặn
theo ngọn nước trầm buồn, vui nhộn lời ca
sau những lần giả từ, đoàn tụ St Louis (2010) Lăng đăng cuối
cụm mây vũng mặt trời đỏ ối Tôi tiếp tục đi
bộ dọc theo bờ sông St. Louis (2012) Tiếng
xe ḥa với tiếng người. Cành cây
theo gió đu đưa Panera quán cà
phê Washington University in St Louis (2013)
5. Kết từ Dù là môt con suối hay một ḍng sông, tất cả đều có cội có nguồn! Sông Mississippi cũng không ngoại lệ: ḍng sông bắt nguồn từ một con suối nhỏ với vài ḥn đá ṃn nhẳn đủ chỗ để du khách bước qua trong Công Viên Quốc Gia Itasca (Itasca National Park) thuộc tiểu bang Minnesota và kết thúc ở New Orleans- Lousiana trước khi chảy vào vịnh Mễ Tây Cơ để nhập ḍng với biển. Ḍng sông cũng giống như con người. Tất cả đều bắt đầu từ cái nhỏ nhoi, rồi lớn lên, thành tựu và cuối cũng cũng sẽ trở về trong ḷng thiên nhiên- nguồn sống tuyệt vời. Chúng tôi xin dùng ḍng thơ dưới đây để kết thúc bài viết này: Thời gian trôi
qua cùng con nước cuốn theo bao kỷ niệm Thời gian trôi
qua bước chân tôi ngang dọc khắp nẻo đường Thời gian trôi
qua, rừng thông réo rắt reo trong không gian dày đặc
sa mù UMN (2001) December 2020 |
