Hôm nay 30 Tết, tôi viết bài này, chắc chắn là không đầy đủ. Bạn ta thông cảm, vì tôi viết cho chính tôi, kẻ đã “Tha Hương” cũng gần năm mươi mấy mùa Xuân.

Chiều nay lê bước phiêu du
Thầm nhớ xuân về làng cũ
Tình quê chan chứa trong lòng
Chua xót thay sầu tư hương
Đường đi xa lắc lê thê
Thèm khát khao ngày về quê
Để sống vui quê mẹ lúc xuân về

(Xuân Tha Hương – Phạm Đình Chương)

--------------

Nói về Nhạc Xuân thì nhiều vô kể, “Hàng Hàng Lớp Lớp”. Có rất nhiều bài hát tựa đề có chữ “Xuân” như “Xuân Họp Mặt”; “Đón Xuân”, “Xuân Yêu Thương”, “Xuân và Tuổi Trẻ”, “Đồn Vắng Chiều Xuân”, “Phiên Gác Đêm Xuân” , “Đám Cưới Đầu Xuân”, “Xuân này con không về”, “Mùa Xuân Lá Khô”, “Mùa Xuân Trên Đỉnh Bình Yên”, “Xuân Tha Hương”, “Xuân miền Nam”, Mùa Xuân Của Mẹ” v.v…. hoặc một vài bài trong đó không có chữ “Xuân” nhưng cứ nghe tựa bài hát là quân ta có thể hình dung đến cảnh tượng “Ngày Xuân Nâng Chén ta Chúc Nơi Nơi” như “Phút Giao Mùa”, “Ngày Đầu Một Năm”, “Câu Chuyện Đầu Năm”,  “Em đến thăm anh đêm ba mươi” v.v……Nói tóm lại, nhạc Xuân của Việt Nam ta nhiều lắm lắm kể “ngàn lần cũng còn thiếu”.

Nghe nhạc xuân, ta ít thấy những không khí của cảm giác Tình….phụ….Tình lỡ như “Tình khúc thứ nhất”, “Tình Xa”, “Tìm Nhau”, “Nghìn Trùng Xa Cách”, “Đừng Xa Nhau”…. mà thường mang tâm trạng tươi vui, thoải mái hoặc nhớ nhung, trông chờ, hẹn ước.

Thoải mái là vì Xuân tới là phải Vui với cái hồn nhiên, trong sáng của những đứa con, đứa cháu hoặc của chính ngay mình thời son trẻ; Những kỷ niệm, những ấp ủ của năm cũ nhất định sẽ được thực hiện vào năm mới, bắt đầu từ cái ngày khởi đầu một năm….Bạn ta có thể tìm được không khí này trong bất cứ những bài nhạc nào về Xuân.

Nắng Xuân về muôn nơi nơi
Nắng Xuân về tươi thắm muôn nhà

(Mừng Nắng Xuân Về)

---------------------

Xuân đã về, xuân vẫn mơ màng
Xuân đã về, cất tiếng hát reo vang
(Xuân Họp Mặt – Văn Phụng)

Xuân đã đến rồi, reo rắc và ngàn hoa xuống đời
Vui trong bình minh, muôn loài chim hát vang mọi nơi
(Đón Xuân – Phạm Đình Chương)

….

Còn nhớ nhung, trông chờ, hẹn ước là vì hầu hết, những gia đình Việt Nam của quân ta nhất là ở những lứa tuổi 60 hay 70 thời này, đều có những gắn bó ít nhiều đến cuộc chiến Việt Nam. Vợ trông chồng, mẹ mong con, Chàng hẹn Nàng.

Hẹn Ước

Hẹn em khi khắp nơi yên vui
Mùa Xuân ngày đó riêng đôi mình

(Đồn Vắng Chiều Xuân)

---------------

Trông Chờ

Ngày đầu một năm.. có mẹ già trông ngóng tin con
Khấn nguyện đất trời, giúp bình yên thằng con biên giới
Lòng già thầm mong.. ước người con sẽ giống anh hùng
Chúc cho năm này, lập đầu công con về thăm nhà

Ngày đầu một năm, chúc cho ngày non nước bình an
Cho vợ đón chồng.. mừng hoen đôi má
Cho nhớ thương là.. giấc mộng dài đêm qua
Ngày đầu một năm, có cô em đến trước sân đồn
Mang thật nhiều quà.. cho chàng chiến binh

Xin chúc cho tình thương mặn mà.. keo sơn
Ngày đầu một năm, có một nàng con gái qua sông
Hái lộc trước chùa, ước tình yêu đẹp như hoa sớm
Tình nồng đầu tiên, hứa triền miên nước lớn sông dài
Chúc cho duyên đầu, vạn đời sau vẫn còn tươi màu !

Ngày đầu một năm.. có mẹ già trông ngóng tin con
Khấn nguyện đất trời, giúp bình yên thằng con biên giới
Lòng già thầm mong.. ước người con sẽ giống anh hùng
Chúc cho năm này, lập đầu công con về thăm nhà

(Ngày Đầu Một Năm – Anh Chương)

------------------------

Mẹ trông con!

Con nhớ xuân nào thuở trời yên vui
Nghe pháo giao thừa rộn ràng nơi nơi
 Bên mái tranh nghèo ngồi quanh bếp hồng
Trông bánh chưng chờ trời sáng
Đỏ hây hây những đôi má đào (…)
(Xuân này con không về - Trịnh Lâm Ngân)

---------------

Riêng về Phạm Duy, nhất là về nhạc Xuân, ông có nhiều bài, bài nào cũng giá trị và không ai là không biết. Bạn ta chắc còn nhớ: Xuân Ca, Khúc Hát Thanh Xuân, Xuân Thì, Xuân Nồng, Trên Đồi Xuân vân vân và vân vân, nhưng có một bài đã không được mọi người biết nhiều như Ly Rượu Mừng của Phạm Đình Chương, nhưng toàn bài hát có nội dung cũng là những lời chúc mà tác giả gửi đến toàn thể Quân Dân Cán Chính. Ông không “Chúc” như nhạc sĩ Phạm Đình Chương nhưng ông “Mừng”. Đó là bài “Mừng Xuân” đã được ông viết vào “Mùa Xuân Cuối Cùng” nghĩa là trước Mùa Xuân của tháng 4/75.

Tôi để ý đặc biệt đến bài “Mừng Xuân” này của nhạc sĩ Phạm Duy là vì có hai kỷ niệm.

1/ Khoảng tháng 1 năm 74, lúc đang học năm thứ hai, tôi được bố gửi quà Tết là cuốn băng magne “Shotguns Xuân 74”. Cũng là một điều lạ, vì những gì ông hay gửi thường là những loại sách học làm người, cách ăn nói trước đám đông, cách sắp xếp công việc, v.v…. Mấy năm sau, khi tái ngộ, tôi cũng quên mất không hỏi lý do tại sao ông gửi.

Nghe cuốn băng, tôi được nghe lần đầu bài “Mừng Xuân” do Duy Quang và Thái Hiền hát và tôi kết và thuộc lòng ngay bài đó. Năm 1991, Tôi đã nhờ chú Huy Osaka làm karaoke bài Mừng Xuân này và được ban hợp ca có mẹ cháu trong đó hát tại Hội Tết Fujisawa năm 1992.

2/ Mấy hôm nay ngồi nói chuyện chờ….xuân với mẹ cháu thì được biết là lúc còn ở quê nhà, để kiếm thêm thu nhập cho gia đình “Ngụy” từ A đến Z, mẹ cháu có tham gia các chương trình Hội Chợ, tiệc cưới… trong vai trò của một “ca sĩ phụ” điền vào chỗ trống đợi các ca sĩ chính. Khi tôi đang nghe bài “Mừng Xuân”, Mẹ cháu có nhắc đến tên một bài hát mà luôn bị yêu cầu phải hát, bài hát có tên “Mùa Xuân Từ Những Giếng Dầu” được một nhạc sĩ trong nước sáng tác nhưng sau tháng 4/75. Tôi tra, tôi lục thì tìm thấy bài hát, trong bài hát có những lời rất hay, nhạc rất “Xuân”, khi nghe đến đoạn nói đến các mỏ dầu của Việt Nam đang cùng với người “anh em Liên Xô” ….khai thác, thì tôi ớ người, mất hứng, mang tâm trạng hụt hẫng, chán chường dù bài hát có âm điệu vui tươi.

Mùa xuân từ những giàn khoan
Giữa biển khơi nghìn trùng sóng vỗ
Mùa xuân từ những bàn tay
Với tấm lòng Việt Nam Liên Xô.

Không biết tác giả sáng tác bài hát vì “tấm lòng” hay vì “chỉ thị ”. Tôi không dám lạm bàn đến cách tiết tấu bài hát, nhưng thú thật tôi….cảm thấy quá ư là “bức xúc”.

Nghe một lần nữa Bài Mừng Xuân của ông Phạm Duy thì cũng “phun dầu” nhưng:

“Xin mừng cho những tháp nơi biển xa
Mãi mãi phun dầu ra mịt mù.
Chúc cho một nước dân giàu to
Chúc cho một nước luôn tự do.”

Bạn ta nhận định và so sánh hai bài hát thế nào tôi không biết, còn tôi thì như tôi đã nói ở trên.

Xin nhắc lại là Bài “Mừng Xuân” đã được Phạm Duy viết vào Mùa Xuân Cuối Cùng, nghĩa là một năm trước tháng 4/75 lúc nghe tin Việt Nam ta tìm thấy mỏ dầu ngoài khơi sau một thời gian tìm kiếm từ năm 1966. Theo tài liệu của Wikipedia thì “Ngày 26 Tháng Mười, 1974 hãng Pecten-Vietnam công bố đã phát hiện được mỏ dầu với năng suất 1514 thùng/ngày. Những địa điểm khoan có tên là Dừa, Mía và Hồng. Sang đầu năm 1975 thì Mobil phát hiện ra mỏ dầu Bạch Hổ với năng suất 2,500 thùng/ngày. Vị trí mỏ Bạch Hổ cách Vũng Tàu 75 cây số về phía đông nam. Tháng Hai 1975 Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu bay ra dàn khoan Glomar IV để chứng kiến thành quả. Hơn hai tháng sau, Sài Gòn thất thủ; chính quyền Việt Nam Cộng hòa sụp đổ”.

Hãy nghe lời tâm sự rất thành thật của Phạm Duy về bài hát này:

“….Tôi còn soạn thêm bài Mừng Xuân trong đó có nói tới chuyện khoan dầu trên biển, khiến cho đất nước ta sẽ giàu to người dân sẽ đủ no và có tự do. Đó là một lời tiên tri sai bét! Mười hai năm đã trôi qua, dầu hỏa chưa phun lên mịt mù còn nước ta thì đứng vào hạng nghèo nhất thế giới, dân ta đói và mất tự do”. (trích trong “Ngàn Lời Ca” trang 275, xuất bản năm 1987).

---------------
Tôi copy và paste toàn bài Mừng Xuân để bạn ta….tự nhận định. Tôi thì thích bài này và không biết hát bài hát “giếng dầu gì đó”.

https://www.youtube.com/watch?v=uKF7GGmp5R4

Mừng Xuân (Phạm Duy)

Tác giả: Phạm Duy

Mừng Xuân tới bằng tiếng sáo vui
Với tiếng cười yêu mến đời.
Mừng Xuân tới bằng tiếng vỗ tay
Vang khắp trời mây.
Xin mừng anh chiến sĩ nơi tiền phương
Giữ đất cho Việt Nam hùng mạnh.
Nơi đồng xanh chúc bác dân cày luôn
Lúa tốt, hoa mầu tươi suốt năm
Xin cho phố xá nơi thành đô
Giới bán buôn làm to lời nhiều
Chúc cho một nước dân đủ no
Chúc cho một nước luôn tự do.
Mừng Xuân tới bằng tiếng hát vang
Dưới mái trường hay giữa đàng
Lời ca hát từ núi xa xăm
Ra tận đại dương
Mừng em bé vừa mới lên năm
Có Tiên về nơi bé nằm
Mừng ông lão bà lão tám mươi lăm
Sống thêm ngoài chục năm
Mừng Xuân tới bằng tiếng máy khoan
Nơi núi rừng, nơi suối ngàn
Mừng Xuân tới bằng tiếng máy soi
Giữa nơi biển khơi
Xin mừng cho những bước chân khẩn hoang
Vỡ đất cho Việt Nam thịnh vượng
Nơi mỏ than, chúc những anh thợ ngoan
Với cánh tay đẩy lui nước non
Xin mừng cho những tháp nơi biển xa
Mãi mãi phun dầu ra mịt mù.
Chúc cho một nước dân giàu to
Chúc cho một nước luôn tự do.
Mừng Xuân tới bằng tiếng hát vang
Dưới mái trường hay giữa đàng
Lời ca hát từ núi xa xăm
Ra tận đại dương
Mừng em bé vừa mới lên năm
Có Tiên về nơi bé nằm
Mừng ông lão bà lão tám mươi lăm
Sống thêm ngoài chục năm.

Mừng đôi lứa vừa mới kết hôn
Mối duyên tình luôn vững bền
Mừng tôi đã ngày thêm một lớn
Lớn thêm cùng những vui buồn.

-------------------

Xin ngưng bài viết và chúc bạn ta năm Quý Mão “mong gì được nấy”. Xin nhắc lại đây là bài viết cho riêng tôi thiếu đầu thiếu đuôi trong phút chờ đợi đón giao thừa.

V.Đ.K