Tính danh học Việt Nam: Sự biến đổi tên họ tại Hoa Kỳ

TIẾT D: SỰ BIẾN ĐỔI TÊN HỌ TẠI HOA KỲ Tại bất cứ xã hội nào, người ta đều có thể thay đổi tên họ. Riêng tại Hoa Kỳ, người dân thay đổi tên họ vì một trong những lý do sau đây: 1. Để Có Thể Viết Tên Họ Bằng Mẫu Tự Latin: Trường hợp này thường áp dụng cho các người di dân Trung Quốc, Do Thái, Nga vì ngôn ngữ của họ không thích hợp với máy móc văn phòng chỉ dùng mẫu tự Latin. 2. Đổi Tên Họ Để Dễ Đọc, Dễ Viết: Người di dân đông Âu như Ba Lan, Tiệp Khắc, dù có tên được viết bằng mẫu tự Latin, nhưng khó đọc, khó viết, nên đổi họ. Điều chú ý là chỉ hình thức tên họ biến đổi, còn ý nghĩa không biến đổi. Ví dụ tên Czajkowski của người Ba Lan có nghĩa là “chim hải âu ở đâu,” thì khi đổi sang Anh Ngữ, lấy là Gull có nghĩa là chim hải âu. Người Đức có tên họ là Braun đổi thành Brown (màu nâu), Schneider thành Taylor (thợ may). 3. Đổi Tên Họ Vì Bất Mãn Gia Đình, Dòng Tộc: Người Hoa kỳ thường đổi tên họ để tránh cái nhìn thiếu thiện cảm của công chúng đối với dòng tộc có người làm chuyện xấu xa. Một ví dụ điển hình là khi Al Capone, tên trùm khét tiếng của băng đảng Mafia bị kết án tử hình, thì cả dòng họ Capone ở Hoa Kỳ đã đổi sang họ khác. 4. Đổi Tên Họ Vì Sợ Bị Ngược Đãi: Trong hai cuộc thế chiến vừa qua, người Hoa Kỳ đã nhìn người di dân Đức, Nhật với con mắt nghi kỵ thù ghét. Do vậy, ở Mỹ, nhiều người Đức, Nhật đã thay đổi tên họ để che dấu tung tích. Tại Hoa Kỳ có phong trào bài Do Thái nên nhiều người Do Thái đổi sang tên họ giống người Anh hay Ái Nhĩ Lan để dễ bề làm ăn buôn bán. 5. Đổi Tên Họ Để Xóa Bỏ Quá Khứ: Trường hợp này thường áp dụng cho người di dân Do Thái. Trước khi đến Hoa Kỳ, người Do Thái cư ngụ ở Đức, Nga. Tại các nước này, dưới chế độ độc tài phát xít, họ bị ngược đãi, phải nhận những tên họ có ý nghĩa xấu. Khi đến Hoa Kỳ, họ đổi tên có ý nghĩa tốt đẹp hơn. Ví dụ dưới thời Hitler, người Do Thái ở Đức phải nhận tên họ xấu như Ochsenschwanz nghĩa là “đuôi bò”. Khi đến Hoa Kỳ, họ nhận tên mới là Freedman có nghĩa là”người được tự do”. 6. Đổi Tên Họ Để Có Tên Đẹp Hơn: Trường hợp này thường áp dụng cho các minh tinh tài tử vì lớp người này cần có tên hoa mỹ để lôi cuốn khán giả. Ví dụ Richard Burton, chồng của tài tử Elizabeth Taylor có tên thực là Richard Jenkins. Minh tinh Joan Crawford có tên thực là Lucille Le Sueur. Cô đào Marilyn Monroe, người mà thiên hạ đồn đoán có dính líu tình ái với Tổng Thống John F. Kennedy, có tên thực là Norma Jean Mortenson. 7. Đổi Tên Họ Để Tránh Mạng Lưới Pháp Luật: Một người phạm pháp thường đổi tên họ để che dấu tung tích, trốn tránh những cuộc truy lùng của giới hữu trách.

Nguyễn Long Thao VietCatholic News (Thứ Sáu 31/12/2004)